Bài soạn tham khảo số 1

1. Chuẩn bị - Soạn bài Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật (Cánh Diều)

(SGK trang 48 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều)

Khi đọc văn bản nghị luận cần chú ý:

- Nhan đề cho biết nội dung và đề tài của văn bản: Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật

- Ở văn bản này, người viết định bảo vệ những loài động vật. Để bảo vệ, người viết đã nêu lên những lí lẽ và bằng chứng:

Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ. (đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi)
Động vật gắn liền cuộc sống con người. (gà gáy báo thức, chim hót trên cây, lũ trâu cày ruộng gắn với người nông dân lao động thôn quê hay như công viên có rất nhiều loài động vật là nơi trẻ nhỏ thích đến)
Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, môi trường sinh tồn của con người.
- Vấn đề bài viết nêu lên có liên quan gi đến cuộc sống hiện nay và với bản thân:

Thực trạng môi trường sống của động vật đang bị phá hoại
Kêu gọi bảo vệ môi trường sống động vật

- Những thông tin liên quan tới bài viết này như:

Hiện nay, có khoảng 15 triệu sinh vật sinh sống trên trái đất của chúng ta. Việc bảo vệ động vật có ý nghĩa rất quan trọng trong việc điều tiết và đánh giá chất lượng của môi trường.

Ví dụ: Sự sụt giảm về số lượng chim ưng và đại bàng vào giữa thế kỷ 20 là lời cảnh báo mạnh về mức độ nguy hiểm của thuốc trừ sâu DDT – loại này đang được sử dụng rộng rãi và thường tích tụ lại trong mô của cơ thể động vật (gây suy yếu khả năng sinh sản cũng như ấp trứng của loài động vật này). Trường hợp này sẽ gửi lời cảnh báo tới con người về tác động biến đổi khí hậu cũng như chất gây ô nhiễm môi trường.

2. Đọc hiểu - Soạn bài Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật (Cánh Diều)

*Câu hỏi giữa bài

Câu 1 trang 49 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Ý chính của phần 1 là gì?

Gợi ý:

- Ý chính của phần 1 là: Động vật gắn bó với con người, gắn với những kí ức tuổi thơ của mỗi con người

Câu 2 trang 49 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật

Gợi ý: Phong phần 2 câu cho thấy con người liên quan đến động vật là:

Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người, nếu mất đi bất kì một loài nào cũng có thể tạo ra một vết khuyết trong hệ sinh thái là môi trường sinh tồn của con người

Câu 3 trang 49 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?

Gợi ý:

- Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ đó là con người và các loài động vật sống hòa hợp với nhau.

Câu 4 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: "Môi trường sinh tồn" là gì?

Gợi ý:

Môi trường sinh tồn chính là không gian sống của con người và các loài sinh vật. Đây chính là nơi mà tài nguyên thiên nhiên như rừng, khoáng sản, động thực vật quý hiếm,… và những yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mặt thiết với nhau, phục vụ, ảnh hưởng tới đời sống, quá trình tồn tại và phát triển của con người và các loài động thực vật

Câu 5 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Phần 4 nói về thực trạng nào đáng báo động?

Gợi ý:

- Phần 4 nói về thực trạng các loài động vật đang ngày một giảm đi rõ rệt do con người xâm lấn môi trường sống của động vật và thường xuyên săn bắt.

Câu 6 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Ý chính của phần 5 là gì?

Gợi ý:

- Ý chính của phần 5 là con người chúng ta cần phải bảo vệ các loài động vật

*Câu hỏi cuối bài - Soạn bài Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật (Cánh Diều)

Câu 1 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:

a) “Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người,..."

b) “Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người”

c) "Mỗi loài động vật tồn tại... là kết quả của tạo hoá trong hàng tÏ năm...”

d) "...không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn”

Gợi ý:

a) Tổ tiên: những người thuộc thế hệ đầu tiên của một dòng họ.

b)

trực tiếp: có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc, không qua khâu trung gian
gián tiếp: không có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc mà phải qua khâu trung gian
c) tạo hóa: đấng tạo ra muôn vật với mọi sự biến hoá, đổi thay, theo quan niệm duy tâm

d) tuyệt chủng: là một hiện tượng xảy ra trong tự nhiên khi một loài hoặc một quần thể biến mất hoàn toàn trên trái đất.

Câu 2 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lí lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.

Gợi ý:

- Theo tác giả, chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật vì động vật gắn liền với cuộc sống của con người và có ảnh hưởng to lớn đến hệ sinh thái.

+ Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.

Dẫn chứng: đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi
+ Động vật gắn liền cuộc sống con người.

Dẫn chứng: gà gáy báo thức, chim hót trên cây, lũ trâu cày ruộng gắn với người nông dân lao động thôn quê hay như công viên có rất nhiều loài động vật là nơi trẻ nhỏ thích đến
+ Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, môi trường sinh tồn của con người.

Dẫn chứng: Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người. Nếu mất đi bất kỳ một loài nào cũng có thể tạo ra một vết khuyết trong hệ sinh thái là môi trường sinh tồn của con người.

Câu 3 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tác giả đã thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?

Gợi ý:

- Tác giả đã thể hiện thái độ bất bình trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật. Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn trong văn bản như:

Môi trường sống của động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại, không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn

Câu 4 trang 51 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Hãy tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lên lí lẽ và dẫn ra các bằng chứng làm sáng tỏ lí lẽ ấy

Gợi ý:
Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao - Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy, lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vở, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đảm của thôn quê
Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ - Đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi
Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật mà thôi - Nhìn cảnh khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng những ngón tay khéo léo, chúng ta không khỏi ngạc nhiên tự hỏi: Sao chúng có thể giống con người đến vậy

Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người

Câu 5 trang 51 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm gì về động vật? Tìm thêm các lí lẽ hoặc bằng chứng khác để làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật?

Gợi ý:

- Văn bản trên giúp em hiểu được động vật và con người có mối quan hệ gắn liền với nhau

- Một số lí lẽ tìm hiểu thêm như:

Động vật không chỉ có vai trò quan trọng trong thiên nhiên mà còn cả với đời sống con người về mặt có lợi như cung cấp nguyên liệu: thực phẩm (rươi, ốc, mực, tôm, cá, ếch, rắn, gà, lợn, bò, ...), lông (thỏ, cừu, dê, vịt, ...), da (tuần lộc, hổ, trâu, ...); làm thí nghiệm: khoa học (ếch, chuột bạch, ...), thuốc (thỏ, chuột bạch, ... ); hỗ trợ cho con người: lao động (trâu, bò, voi, ...), giải trí (cá voi, hải cẩu, voi, hổ, vẹt, sáo, ...), bảo vệ an ninh (chó); ... Bên cạnh đó động vật còn gây hại không nhỏ cho con người như truyền, gây bệnh (trùng sốt rét, ruồi, muỗi, chuột, ...) ...