Bài soạn tham khảo số 2
Bố cục
- 2 câu thơ đầu: Cảnh tiễn biệt ở Hoàng Hạc lâu
- 2 câu còn lại: Cảm xúc của tác giả
Câu 1 (trang 144 sgk Ngữ văn 10 tập 1)
Mối quan hệ không gian được tạo lập bởi ba hình ảnh:
- Hình ảnh lầu Hoàng Hạc (thắng cảnh, biểu tượng sự chia li)- thành Châu Dương (nơi bạn nhà thơ sắp tới, phồn hoa)- dòng Trường Giang mênh mông, hun hút
+ Lí Bạch tiễn bạn tới chốn phồn hoa vẫn không giấu nổi nỗi buồn
+ Lầu Hoàng Hạc càng gợi khoảng cách xa cách nghìn trùng giữa bản thân với bạn còn buồn hơn
- Mối quan hệ thời gian: Tháng ba- mùa hoa khói
+ Lúc đó dòng Trường Giang nhộn nhịp khói mùa xuân
+ Hoa khói tượng trưng cho sự phồn hoa của Dương Châu- nơi Mạnh Hao Nhiên sắp tới
+ Cảnh vào lúc ấy tuy gợi một chút nhộn nhịp nhưng vẫn không lấn được nỗi buồn chia ly
- Mối quan hệ giữa hai con người: cố nhân, sự gắn bó thân thiết, thấu hiểu giữa những người bạn với nhau
→ Khi giải mã được những mối quan hệ này, chúng ta cảm nhận rõ và sâu sắc tình cảm sâu sắc, tế nhị của nhà thơ
Câu 2 (trang 144 sgk Ngữ văn 10 tập 1)
Tâm trạng trong phút li biệt chi phối tình cảm, suy nghĩ của tác giả:
+ Trường Giang là huyết mạch giao thông, đông vui tấp nập nhưng tác giả vẫn cảm thấy nỗi cô đơn
+ Người đưa tiễn- tác giả- thấy đơn độc khi hình ảnh cố nhân lùi vào nước xanh mênh mang
+ Cái tình của Lý Bạch cũng được thể hiện sâu sắc qua sự dõi theo của tác giả tới khi bóng bạn khuất hẳn
→ Người ra đi cô đơn, người đưa tiễn bịn rịn, cô đơn
Câu 3 (trang 145 sgk Ngữ văn 10 tập 1)
Người đi đã khuất bóng, nhưng người đưa tiễn vẫn đứng lặng trên lầu Hoàng Hạc
+ Người đưa tiễn nán lại, kéo dài thời gian, điều đó thể hiện sự lưu luyến của tác giả
+ Tác giả cố nán ở lại cô đơn trong buổi biệt ly
- Lý Bạch không nhắc tới tình bạn nhưng qua thơ ta thấy chan chứa tình cảm bạn bè, tri kỉ.
Luyện tập
Bài 1 (Trang 144 sgk Ngữ văn 10 tập 1)
Cái hay của thơ Đường thể hiện “ý tại ngôn ngoại”:
- Thuyền đưa bạn xuôi về Dương Châu hoa lệ, giữa tháng ba mùa hoa khói
- Lầu Hoàng Hạc người ta có thể liên tưởng ngay đến nỗi sầu li biệt
- Tác giả dõi theo cánh buồm xa lẻ loi, dần biến mất trong không gian xanh biếc, tác giả bịn rịn, quyến luyến trong buổi tiễn biệt
→ Toàn bài thơ ẩn chứa những tín hiệu nghệ thuật, các hình ảnh đều gắn chặt với tình cảm của nhà thơ thương nhớ bạn, buồn khi phải xa “cố nhân”
Bài 2 (Trang 144 sgk Ngữ văn 10 tập 1)
Vai trò và vị trí của tình bạn trong đời sống:
- Tình bạn có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống của mỗi người
- Bạn bè giúp ta hoàn thiện nhân cách, trưởng thành hơn, giàu nghị lực sống hơn
- Bạn bè nâng đỡ, hỗ trợ nhau lúc khó khăn, hoạn nạn
- Tình bạn phải được xây dựng dựa trên tình cảm, cảm xúc chân thành, vị tha có như thế mới bền vững
