Bài soạn "Treo biển" số 1
I. Đôi nét về tác phẩm: Treo biển
Một cửa hàng bán cá đề biển “Ở đây có bán cá tươi”. Cứ nghe người đi qua bình phẩm, cửa hàng lại cất bớt đi một, hai chữ. Dần dần chỉ còn lại chữ “Cá”, vậy mà vẫn có người góp ý. Cuối cùng cửa hàng cất nốt tấm biển đi.
2. Bố cục (2 phần)
- Phần 1 (từ đầu đến “có bán cá tươi”): Chủ cửa hàng treo biển bán cá
- Phần 2 (còn lại): Các ý kiến góp ý và phản ứng của chủ cửa hàng
3. Giá trị nội dung
Mượn câu chuyện nhà hàng bán cá nghe ai “góp ý” về cái tên biển cũng làm theo, truyện tạo nên tiếng cười vui vẻ, có ý nghĩa phê phán nhẹ nhàng những người thiếu chủ kiến khi làm việc, không suy xét kĩ khi nghe những ý kiến khác
4. Giá trị nghệ thuật
- Xây dựng tình huống truyện hấp dẫn
- Kết thúc độc đáo, bất ngờ
- Sử dụng nhiều yếu tố gây cười
II. Trả lời cầu hỏi
Câu 1 (trang 125 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Nội dung tấm biển treo ở cửa hàng “Ở đây bán cá tươi có bốn yếu tố:
+ Ở đây: có vai trò chỉ địa điểm
+ Có bán: vai trò chỉ hoạt động của cửa hàng
+ Cá: chỉ ra mặt hàng bán ra
+ Tươi: chỉ chất lượng của hàng hóa
Câu 2 (trang 125 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Có bốn người góp ý về cái biển đề ở cửa hàng cá
- Người thứ nhất nói về chữ “tươi”
- Người thứ hai hướng tới chữ “ở đây”
- Người thứ ba nhằm vào chữ “có bán”
- Người thứ tư nhằm vào chữ “cá”
→ Sự góp ý của mỗi người đều có lí lẽ riêng, nhưng chủ nhà hàng đã không biết cách chọn lọc, tiếp thu có cân nhắc dẫn tới việc hạ biển.
Câu 3 (trang 125 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Chi tiết buồn cười:
+ Nhà hàng treo một tấm biển thừa thông tin
+ Khi thấy khách hàng chê thì vội vã sửa theo ý khách mà không suy nghĩ.
+ Xóa dần những chữ có trên biển quảng cáo
+ Nhà hàng dẹp biển quảng cáo.
- Chi tiết buồn cười nhất là dẹp hẳn chiếc biển quảng cáo: thể hiện sự thụ động, không có chủ kiến của người tiếp nhận (chủ cửa hàng)
Câu 4 (trang 125 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Ý nghĩa của truyện Treo biển:
- Treo biển mang lại tiếng cười hài hước, vui vẻ cười chê một cách nhẹ nhàng người làm việc không suy xét kĩ, thiếu chủ kiến khi tiếp thu các ý kiến đóng góp rút cuộc tốn công, tốn sức
- Bài học: Sự cẩn trọng, suy xét khi làm việc, sự cân nhắc, tiếp thu có chọn lọc các ý kiến của người khác.
III. Luyện tập
Nên tiếp thu một phần, các chữ quan trọng nhất không thể bỏ đi là “bán cá tươi”.
→ Bài học về cách dùng từ: dùng đủ số từ cần thiết, không dùng những từ thừa và cần dùng đúng từ để thông tin không sai lạc, không bị bắt bẻ.
