Bài tham khảo số 3
Thiên nhiên là chiếc nôi khổng lồ chứa đựng bao điều bí ẩn. vẻ đẹp của thiên nhiên không bút nào tả xiết, từ xưa đến nay, vẻ đẹp đó luôn thay đổi theo nhịp thời gian. Thiên nhiên là nguồn cảm hứng cho biết bao thi sĩ, nghệ nhân. Từ những nông dân bình dị cho đến người trị vì đất nước, tất cả đều bị thiên nhiên cuốn hút và họ trở nên hòa nhập, đồng cảm với thiên nhiên, khám phá ra vẻ tuyệt mĩ của nó.
Đã có biết bao bài thơ, khúc ca ra đời từ giây phút đón nhận, cảm nhận được vẻ đẹp ấy của những khoảnh khắc thời gian Bến đò xuân đầu trại của Nguyễn Trãi, Có bệnh bảo mọi người của Mãn Giác, Cảnh mùa xuân của hoàng đế Nhân Tông. Đó cũng chính là lúc con người mở rộng tâm hồn mình đón nhận thiên nhiên tươi đẹp.
Cảnh thiên nhiên trong thơ ca cổ điển được miêu tả rất sống động, có hình ảnh và trữ tình. Tuy chỉ là vài nét chấm phá cũng đã tạo nên những đường nét uyển chuyển, gợi cảm, làm cho tâm hồn người đọc cũng rung cảm trước vẻ đẹp của cảnh bằng những nhận xét tinh tế, sâu sắc và chân thực của các thi sĩ. Trong đó đặc biệt là những tác phẩm của Nguyễn Trãi.
Đọc bài thơ sau ta sẽ cảm nhận được tâm hồn nhà thơ hơn:
Cỏ xanh như khói bến xuân tươi
Lại có mưa xuân nước vỗ trời
Đường đồng quạnh quẽ thưa vắng khách
Con đò gối bãi suốt ngày ngơi.
(Bến đò xuân đầu trại - Nguyễn Trãi)
Thiên nhiên ở đây được miêu tả là mùa xuân của quê hương Nguyễn Trãi. Mùa xuân rất đẹp: cỏ xanh tươi non mơn mởn trông xa như làn khói lam phủ nhẹ trên bến đò. Điểm vào khung cảnh huyền ảo đó là những hạt mưa xuân bay lất phất như lơ lửng, lửng lơ ngang trời.
Đọc câu thơ ta có cảm giác cảnh đẹp nhưng hoang vắng, quạnh quẽ làm sạo! Xen giữa khung cảnh tươi đẹp của mùa xuân, tại sao Nguyễn Trãi lại tả cảnh quạnh quẽ, trông vắng của con đường đồng nhỏ? Tại sao ông không tả cảnh tấp nập của những người dân trên đường về làng sau buổi chợ? Sao ông chỉ miêu tả có con đò nằm trên bãi cát, trong khi bao cảnh đẹp khác ông bỏ qua?
Đây chính là chỗ bộc lộ tâm tình của Nguyễn Trãi, một bậc trung quân hết lòng vì dân vì nước, nhưng chán ghét thói đời nhiễu nhương, ông lui về ẩn tại quê hương, sống những năm tháng cuối đời trong cảnh thiên nhiên tươi đẹp.
Cô đơn và lẻ loi giữa thời đại ông đang sống, không người tri kỷ, ông làm bạn với thiên nhiên, chan hòa với thiên nhiên, cảm thụ vẻ tươi sáng của thiên nhiên để làm nên những tác phạm xuất chúng, trữ tình, bất hủ. Nhà thơ muốn qua đó để gửi gắm tâm sự cô độc, lẻ loi, nỗi cô đơn trong tâm hồn mình để người đời hiểu rõ ông hơn, có cách nhìn khác đối với ông.
Chính tâm sự này đã giúp chúng ta, những thế hệ sau này càng thêm kính trọng ông hơn, chia sẻ với ông nỗi cô đơn, lạnh lẽo làm con người suy sụp dần. Đây chính là nét đặc trưng của văn thơ Nguyễn Trãi là phong cách “tả cảnh ngụ tình” thường gặp ở văn thơ cổ điển thời phong kiến.
