Bài tham khảo số 5
Đọc văn bản "Đi lấy mật" trích trong tiểu thuyết "Đất rừng phương Nam", chúng ta không thể nào quên được nhân vật An và Cò. Tác giả đã khắc họa thành công hai nhân vật với sự am hiểu và tình yêu thiên nhiên, con người nơi đây sâu sắc.
Dưới con mắt của An, Cò hiện lên ngay từ phần đầu đoạn trích với hành động "đội cái thúng to tướng, trong thúng đựng một vò nước, mấy gói cơm nắm và cái áo ướt mồ hôi vừa cởi ra cuộn lại, trên thúng úp chiếc nón lá rách". Dường như đống đồ ấy không hề làm khó được cậu ta. Đối nghịch với An, Cò được sinh ra và lớn lên ở vùng núi U Minh. Vì vậy, cậu đã quen với việc đi rừng từ bé. Trong khi An thấm mệt sau nhiều giờ đi cùng tía nuôi "ăn ong" thì "Thằng Cò thì coi bộ chưa thấm tháp gì. Cặp chân của nó như bộ giò nai, lội suốt ngày trong rừng còn chả mùi gì nữa là". Đến giờ nghỉ, cậu bé rất giàu năng lượng và khỏe khoắn khi "bưng vò nước ra, ngửa cổ kề miệng vào vò uống nước ừng ực" rồi thúc vào lưng An đố biết đâu là con ong mật. Dường như, cậu rất thuần thục địa hình nên không hề tỏ chút mệt mỏi, buồn chán.
Cò cũng là người có tài quan sát tỉ mỉ, lanh lợi, lém lỉnh. Thấy An lúng túng trước câu hỏi của mình, Cò thích thú thể hiện hiểu biết đối với một người mới đi rừng như An. Cậu "vênh mặt lên cười" rồi lấy tay chỉ "Bây giờ mày nhìn kĩ vào khoảng cách giữa hai nhánh tràm cao kia! Ờ! Đúng rồi. Nhìn một chỗ trống ấy thôi nhá. Nó tới liền bây giờ." Cò giảng giải cẩn thận giúp An nhận ra được kèo gác ong trên cành cây. Bằng cách sử dụng ngôi kể thứ nhất xưng "tôi" cùng ngôn ngữ trong sáng, hình ảnh gần gũi, bình dị, tác giả đã miêu tả thành công nhân vật Cò. Thông qua hình tượng nhân vật, nhà văn thể hiện tình yêu của mình đối với vùng đất, con người phương Nam.
Qua cái nhìn của nhân vật An, khung cảnh thiên nhiên của rừng U Minh được hiện lên tràn đầy nhựa sống, có cảm giác như là nó bao qua một lớp thủy tinh. Cũng từ quan sát của An, tía nuôi hiện lên là một người cha chu đáo, tận tình, qua tâm đến con từ những chi tiết nhỏ. Ông thậm chí nghe tiếng thở của An để nhận ra con đang mệt, ra hiệu cho các con dừng lại nghỉ ngơi, ăn uống, trên đường đi thì phát quang những bụi gai để mở đường cho các con theo sau. Đáp lại tình cảm của tía, má nuôi, An cũng là một cậu bé ngoan ngoãn, lễ độ, cậu bé lắng nghe và lễ phép với cha mẹ. Từ đó, An cũng học được rất nhiều bài học kinh nghiệm quý báu từ cả tía và má. Má nuôi An có dặn dò và chỉ An cách nhận biết được bầy ong, lấy mật bằng cách quan sát nhành cây, hướng gió, tính trước đường bay của ong mật.
Bằng những hình thức nghệ thuật đặc sắc, Đoàn Giỏi đã khắc hoạ cả hai cậu bé An và Cò đều có nhiều nét đặc biệt, thú vị trong ngoại hình, cử chỉ, tích cách.