Bài tham khảo số 6

Đọc hiểu Nỗi niềm tương tư

Câu 1. Chú ý những việc làm thể hiện tâm trạng tương tư của Tú Uyên.

Trả lời: Những cử chỉ thể hiện tâm trạng tương tư của Tú Uyên: Gảy khúc đàn tranh…ra tình hoài nhân, chuốc chén rượu đào, ngồi suốt năm canh, nghe những tiếng đoạn trường, ngắm bóng trăng tàn.

Câu 2. Chú ý những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích

Trả lời:

Những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích: so sánh, điệp cấu trúc.

Trả lời câu hỏi cuối bài Nỗi niềm tương tư

Câu 1. Theo em, đặt nhan đề đoạn trích là Nỗi niềm tương tư có hợp lí không? Vì sao?

Đặt nhan đề đoạn trích là Nỗi niềm tương tư là hoàn toàn hợp lí vì: nội dung bao trùm toàn đoạn trích là nói về nỗi nhớ thương, nỗi tương tư của Tú Uyên với người mà chàng chỉ gặp 1 lần trong hội chùa. Nhan đề Nỗi niềm tương tư đã bao quát được nội dung của đoạn trích nên nhan đề này hoàn toàn hợp lí.

Câu 2. Những cử chỉ nào của Tú Uyên cho thấy chàng đang sống trong tâm trạng tương tư?

Những cử chỉ của Tú Uyên cho thấy chàng đang sống trong tâm trạng tương tư là:

• "Lần trăng ngơ ngẩn ra về" : Dưới bóng trăng ra về, chàng bước những bước chân thơ thẩn vì đầu óc đang bận nghĩ tới cô gái.
• "Nỗi nàng canh cánh nào quên": Kí ức về lần gặp mặt với nàng không thể nào quên, cứ quanh quẩn đâu đó.
• "Có khi gảy khúc đàn tranh/ Nước non ngao ngán ra tình hoài nhân": Những lúc đánh đàn tranh mà lòng lại đang nhớ đến người.
• "Có khi chuộc chén rượu đào,.... Như xông mùi nhớ, lại gây giọng tình": Những lúc uống rượu chàng lại càng nhớ nhung hơn, nhờ hơi men mà chàng còn hình dung ra giọng của nàng.

Câu 3. Biện pháp nghệ thuật nào nổi bật trong đoạn trích? Phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó trong việc diễn tả tâm trạng nhân vật

Nghệ thuật nổi bật trong đoạn trích là điệp ngữ “có khi…” được lặp đi lặp lại nhiều lần. Điều này giúp khắc họa rõ nét và chân thật về nội tương tư của Tú Uyên. Đồng thời càng nhấn mạnh nỗi nhớ lặp đi lặp lại, luôn hiện hữu mỗi khi chàng làm bất cứ việc gì cũng có hình bóng nàng.

Câu 4. Đặc điểm nổi bật của truyện thơ Nôm là sự kết hợp giữa tự sự và trữ tình. Điều đó được thể hiện như thế nào qua đoạn trích Nỗi niềm tương tư?

• Thể thơ lục bát.
• Chữ Nôm.
• Tự sự: Câu chuyện về những ngày tháng tương tư của một chàng trai.
• Trữ tình: Thể hiện tâm tư, tình cảm, nỗi nhớ da diết.

Đoạn trích Nỗi niềm tương tư là câu chuyện tình yêu được viết bằng chữ Nôm, theo thể thơ lục bát. Đoạn trích, kể lại những tháng ngày tương tư của chàng thư sinh Tú Uyên dành cho cô gái xinh đẹp mới gặp lần đầu. Qua đó, bộc lộ được những tâm tư, tình cảm, nỗi nhớ của nhân vật. Chàng ngày nhớ, đêm mong. Khi tỉnh cũng nhớ mà khi say cũng nhớ. Những khi một mình nỗi nhớ đấy càng da diết hơn.

Câu 5. So sánh hai đoạn thơ nói về tâm trạng tương tư của Tú Uyên trong Bích Câu kì ngộ và của Kim Trọng trong Truyện Kiều

Lần trăng ngơ ngẩn ra về,

Đèn thông khâu cạn, giấc hoè chưa nên.

Nỗi nàng canh cánh nào quên,

Vẫn còn quanh quẩn người tiên khéo là?

(Bích Câu kì ngộ)

Chàng Kim từ lại thư song

Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây.

Sầu đong càng lắc càng đầy.

Ba thu dọn lại một ngày dài ghê.

(Truyện Kiều)

Trả lời

• Tâm trạng của Tú Uyên trong Bích Câu kì ngộ: thể hiện nỗi tương tư đến “ngẩn ngơ” nhưng không thể gặp lại được nên càng khiến Tú Uyên càng thêm nhớ mong.
• Tâm trạng của Kim Trọng trong Truyện Kiều: sự tương tư, mong nhớ khôn nguôi. Nỗi tương tư ấy bộc lộ trực diện, không một chút e dè, giấu giếm.