Chùa Hàm Long
Chùa Hàm Long Bắc Ninh tọa lạc tại phường Nam Sơn – TP Bắc Ninh tỉnh Bắc Ninh (Trước đây thuộc xã Nam Sơn, huyện Quế Võ, tỉnh Hà Bắc). Chùa được xây dựng vào thời Lý là nơi tu hành của Thiền sư Dương Không Lộ nằm trên sườn núi, địa thế rất đẹp. Chùa Hàm Long Bắc Ninh có những cây cổ thụ cực to và cũng là một trong những trường Hạ, là nơi đào tạo các nhà sư ở đất Bắc.
Chùa có tên Hàm Long vì có núi Thần Long như một chiếc án thư che chắn cho ngôi chùa phía trước. Đường lên chùa đi qua những bậc đá chen giữa gốc cây, bụi cỏ rất thơ mộng. Hàng ngày vào buổi chiều các sư ở đây cho nấu một nồi cháo to, cúng thí thực cho Trùng và vong bị nhốt ở đây. Vào buổi sáng các nhà sư tụng kinh niệm Phật cúng vong rất cẩn thận. Các gia đình khi có người chết trùng sẽ đem vong đến gửi tại chùa nhờ nhà chùa Hàm Long Bắc Ninh cúng cho vong linh người quá cố.
Khi đến gửi vong người ta đem đến một bức ảnh và những thông tin: Tên, tuổi, giờ mất, giờ liệm, giờ chôn cất người quá cố và nhà chùa ghi lại thông tin. Nhà sư cho lá bùa để gia đình đeo trong 3 năm để tránh tai họa. Người đem vong đi “gửi”, kiêng người cùng huyết thống trực hệ. Khi đi gửi vong thì “cứ lẳng lặng mà đi”, không được bàn ở nhà trước vì vong rất tinh khôn biết là đi gửi vong thì vong sẽ không đi theo nữa.
Trong thời gian gửi vong (3 năm) thì gia đình không được cúng hay thắp hương gọi người quá cố vì có hương là có hồn, vong nghe thấy gọi tên mình và theo về, như vậy việc gửi thất bại. Chính vì vậy có trường hợp phải gửi đi gửi lại nhiều lần. Sau 3 năm khi “sang nhà mới” cho người chết và sau khi xin vong từ chùa về thì gia đình có thể cúng như bình thường.
Hiểu một cách nôm na gửi vong vào chùa Hàm Long Bắc Ninh giống như đi tù trên dương thế. 3 năm phải ở chùa và ăn chay, không được trở về gia đình, cúng lễ không được nhận chính vì thế vong rất cực khổ.
Theo quan điểm của đạo Phật sống chết là chuyện thường niên do nghiệp của mỗi người. Nghiệp có nghiệp riêng và nghiệp chung, nhưng nghiệp riêng vẫn giữ vai trò chi phối. Theo Hòa thượng Thích Thanh Dũng thì giữa tín ngưỡng với mê tin có lằn ranh rất nhỏ.
