Đoạn tổng phân hợp

Khái niệm: Là đoạn văn phối hợp diễn dịch với quy nạp. Câu mở đoạn nêu ý khái quát bậc một, các câu tiếp theo khai triển ý khái quát, câu kết đoạn là ý khái quát bậc hai mang tính chất nâng cao, mở rộng. Nhưng câu khai triển được thực hiện bằng thao tác giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận nhận xét hoặc nêu cảm tưởng, để từ đó đề xuất nhận định đối với chủ đề tổng hợp lại, khẳng định thêm giá trị của vấn đề.

Ví dụ: Đoạn văn tổng phân hợp nội dung về đạo lí uống nước nhớ nguồn.

Lòng biến ơn là cơ sở của đạo làm người. Hiện nay, trên khắp đất nước ta đang dấy lên phong trào đền ơn đáp nghĩa với thương binh, liệt sĩ, những bà mẹ anh hùng, những gia đình có công với cách mạng. Đảng và nhà nước cùng toàn dân thực sự quan tâm chăm sóc các đối tượng chính sách. Thương binh được học nghề, được trợ vốn làm ăn, các gia đình liệt sĩ, các bà mẹ Việt Nam anh hùng được tặng nhà tình nghĩa, được các cơ quan đoàn thể phụng dưỡng săn sóc tận tình. Rồi những cuộc hành quân về chiến trường xưa tìm hài cốt đồng đội, những nghĩa trang liệt sĩ đẹp đẽ với đài Tổ quốc ghi công, sừng sững uy nghiêm, luôn nhắc nhở mọi người, mọi thế hệ hãy nhớ ơn các liệt sĩ đã hi sinh anh dũng vì độc lập, tự do... Không thể nào kể hết những biểu hiện sinh động, phong phú của đạo lí uống nước nhớ nguồn của dân tộc ta. Đạo lí này là nền tảng vững vàng để xây dựng một xã hội thực sự tốt đẹp.

Kết cấu đoạn văn: Đoạn văn trên gồm 7 câu. Câu đầu nêu lên nhận định khái quát về đạo làm người, lòng biết ơn. Năm câu tiếp theo dùng phân tích để chứng minh biểu hiện của đạo lí uống nước nhớ nguồn. Câu cuối khẳng định vai trò của đạo lí uosng nước nhớ nguồn đối với việc xây dựng xã hội. Đây là đoạn văn có kết cấu tổng phân hợp.