Thời hiệu khởi kiện

Thời hiệu khởi kiện được Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định tại Khoản 3 Điều 150 như sau: "Thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà chủ thể được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm; nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện."

Theo đó, khi tiến hành khởi kiện, để được Tòa án xem xét thụ lý và đảm bảo việc giải quyết thì, các bên khởi kiện cần xem xét rõ vấn đề còn hay không còn thời hiệu để giải quyết để tránh trường hợp sau khi Tòa án thụ lý, về nguyên tắc Tòa án sẽ không trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện mà sẽ tiến hành xem xét và trong trường hợp thời hiệu đã hết thì Tòa án sẽ áp dụng điểm e Khoản 1 Điều 217 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.

Hậu quả pháp lý của đình chỉ giải quyết vụ án dân sự trên là đương sự không có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết lại vụ án dân sự đó, nếu việc khởi kiện vụ án sau không có gì khác với vụ án trước về nguyên đơn, bị đơn và quan hệ pháp luật có tranh chấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 192, điểm c khoản 1 Điều 217 của Bộ luật này và các trường hợp khác theo quy định của pháp luật. (Khoản 1 Điều 219 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015), gây khó khăn và ảnh hưởng đến quyền lợi trực tiếp của các bên.

Cần lưu ý thêm một số vấn đề khác liên quan đến thời hiệu khởi kiện như sau:

• Thứ nhất: Tòa án không tự áp dụng thời hiệu khởi kiện của vụ án mà chỉ xem xét khi có yêu cầu của một trong các đương sự liên quan với điều kiện yêu cầu này phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ, việc. (Khoản 2 Điều 149 Bộ luật Dân sự năm 2015).
• Thứ hai: Không phải tất cả các vụ án dân sự đều có thời hiệu khởi kiện, tại Điều 155 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định rõ, thời hiệu khởi kiện không áp dụng trong trường hợp sau đây:
  • Yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không gắn với tài sản.
  • Yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
  • Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của Luật đất đai.
  • Trường hợp khác do luật quy định.
• Cuối cùng: Bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự được quy định tại Điều 157 Bộ luật Dân sự năm 2015, thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự bắt đầu lại trong trường hợp sau đây:
  • Bên có nghĩa vụ đã thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện;
  • Bên có nghĩa vụ thừa nhận hoặc thực hiện xong một phần nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện;
  • Các bên đã tự hòa giải với nhau.
  • Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự bắt đầu lại kể từ ngày tiếp theo sau ngày xảy ra sự kiện quy định tại khoản 1 Điều này.

Do đó, khi tiến hành xem xét khởi kiện vụ án dân sự, cần xem xét rõ quan hệ pháp luật của tranh chấp để từ đó xác định rõ việc có hay không có áp dụng thời hiệu, thời hiệu khởi kiện còn không...