VD:

Phân tích nhân vật Mị trong “Vợ chồng A Phủ”- Tô Hoài
Phân tích nhân vật Thị Nở trong “Chí Phèo”- Nam Cao

1. MB

Cách 1: Giới thiệu tác giả, tác phẩm
Cách 2: Đi từ nội dung tư tưởng của tác phẩm rồi dẫn ra nhân vật cần phân tích

2. TB

a. Giới thiệu

- Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm
- Giới thiệu nhân vật: lai lịch, ngoại hình, tính cách, số phận, …
- Vai trò, vị trí của nhân vật trong tác phẩm

b. Phân tích

- Nêu từng đặc điểm của nhân vật, ứng với mỗi đặc điểm là dẫn chứng liên quan và có những phân tích, kiến giải hợp lý. Có thể so sánh, liên hệ đến nhân vật ở những tác phẩm khác có liên quan để bổ sung, làm, roc hơn nhân vật đang phân tích.

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật: nhân vật được xây dựng thông qua những biện pháp nghệ thuật nào? Nó có tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của tác giả đó hay không?

- Gía trị, ý nghĩa của nhân vật: nhân vật góp phần thể hiện nội dung, chủ đề, tư tưởng nào trong tác phẩm? Thông điệp mà nhà văn muốn gửi gắm qua nhân vật này là gì? (VD: Gía trị nhân đại, nhân văn, nhân bản, hiện thực, chủ nghĩa yêu nước, …)

- Đánh giá về nhân vật, tác phẩm dựa vào hoàn cảnh lịch sử, quá trình sáng tạo, đặc trưng thể loại.

c. Kết bài

- Khái quát về nhân vật
- Nêu cảm nhận, suy nghĩ của bản thân

VD:
Phân tích vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình trong bài thơ “Sóng”- Xuân Quỳnh
Phân tích vẻ đẹp tâm hồn của “Tôi” trong bài thơ “Vội vàng”- Xuân Diệu

1. MB

- Cách 1: Giới thiệu tác giả, tác phẩm và nhân vật cần phân tích
- Cách 2: Đi từ nội dung, tư tưởng, cảm hứng chung của tác phẩm, rồi dẫn ra nhân vật trữ tình cần phân tích

2. TB

a. Giới thiệu

- Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm
- Cấu tứ, cảm hứng chung về bài thơ

b. Phân tích

- Xác định nhân vật trữ tình trong tác phẩm là ai? Được xưng hô thế nào? Cách giới thiệu nhân vật đó có tác dụng gì?

- Thông qua các tín hiệu nghệ thuật (từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, nhịp điệu, …) để tìm ra tâm trạng của nhân vật trữ tình. Phân tích qua các câu thơ, khổ thơ để thấy mạch vận động trong cảm xúc của nhân vật.

- Khái quát lại diễn biến tâm trạng của nhân vật trữ tình, khái quát lại giá trị nghệ thuật của tác phẩm

- Đánh giá:
+ Vẻ đẹp tâm hồn, vẻ đẹp con người mà tác giả gửi gắm qua tác phẩm
+ So sánh với những tác phẩm cùng thời kì
+ Những yếu tố thời đại trong đoạn thơ ảnh hưởng đến tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình.

c. KB

- Khái quát lại vấn đề
- Nêu cảm nghĩ của bản thân

a.Mở bài
- Giới thiệu tác giả/tác phẩm và dẫn vào đoạn trích.

b. Thân bài

- Khái quát tác phẩm trước đoạn trích đó (phân tích qua khoảng 7-8 dòng). Nếu là đoạn đầu thì bỏ qua. (Ví dụ: cảm nhận đoạn văn về cảnh vượt thác trong Người lái đò Sông Đà thì phải khái quát, giới thiệu đoạn trước đó với nội dung: sông Đà hung bạo, hùng vĩ, tính cách nham hiểm, độc dữ của loài thuỷ quái). Sau đó chúng ta nêu vị trí đoạn trích cũng như nêu nội dung đoạn văn ta sắp cảm nhận (nêu khái quát nhất – khoảng 3-4 dòng)

- Cảm nhận vào đoạn chính.

Xác lập luận điểm dựa trên nhóm câu có cùng chung nội dung. ví dụ: Trong tác phẩm Người lái đò Sông Đà đoạn: “Sông Đà tuôn dài, tuôn dài…đốt nương xuân”. Nhóm câu này có nội dung nói về hình dáng sông Đà cảm nhận từ góc nhìn từ trên cao; sông Đà hiện lên như hình ảnh một người đàn bà kiều diễm. Xác định được nội dung đó thì ta có thể xác lập ra luận điểm: “Nhà văn chiêm ngưỡng dòng sông ở nhiều góc độ. Từ trên cao nhìn xuống – sông Đà mang vẻ đẹp trữ tình lãng mạn và gợi cảm biết bao qua phép so sánh, liên tưởng độc đáo tới người đàn bà có áng tóc trữ tình mê đắm….”.

Chú ý các câu văn, hình ảnh có sử dụng nghệ thuật. Nhất là kiểu câu sử dụng các động từ, tính từ, kiểu câu phức, câu ghép, câu đặc biệt…

Đoạn văn này được đặt trong chỉnh thể của tác phẩm nên khi cảm nhận thì phải có sự liên kết với nội dung chung và giá trị chung của tác phẩm đó. Nghĩa là các em phải mở rộng ra toàn tác phẩm (dù đoạn văn đó là chính nhất)

Sau khi cảm nhận hết đoạn trích thì cảm nhận đoạn sau đó một cách sơ lược (7-8 dòng); nếu như là đoạn kết tác phẩm thì thôi.

- Đánh giá đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích: tình huống truyện, trần thuật, giọng văn, tu từ….

c. Két bài
-Đánh giá lại vấn đề.