I. Mở bài

• Khái quát vị trí của tác phẩm trong giai đoạn nào .
• Tóm tắt khái quát nội dung đoạn thơ, bài thơ.
• Trích dẫn một phần hoặc toàn bộ văn bản.

II. Thân bài

• Giới thiệu:
  • Tác giả (vị trí, phong cách sáng tác)
  • Tác phẩm (xuất xứ, hoàn cảnh)
  • Nội dung, đặc điểm nghệ thuật

• Làm rõ nội dung:
  • Hình ảnh thơ
  • Từ ngữ đặc biệt
• Làm rõ nghệ thuật:
  • Dụng ý của tác giả
  • Thể thơ, giọng điệu
  • Biện pháp tu từ
  • Hiệu quả của biện pháp tu từ

• Mở rộng:
  • Những nét tương đồng…
  • Tiến bộ hay hạn chế

• Tổng hợp nội dung:
  • Thông điệp của tác giả
  • Những rung động của cảm xúc

• Tổng hợp nghệ thuật:
  • Ngôn ngữ và giọng điệu
  • Nét chung về phong cách.

III. Kết bài

• Đánh giá về giá trị tác phẩm trong giai đoạn văn học .
• Cảm xúc của bản thân về bài thơ, đoạn thơ.

I. Mở bài

• Giới thiệu vấn đề nghị luận
• Giới thiệu khái quát ý kiến
• Trích dẫn nguyên văn ý kiến

II. Thân bài

• Giới thiệu tác giả, tác phẩm
• Giải thích:
  • Từ khóa, hình ảnh
  • Nội dung khái quát ý kiến
  • Vì sao lại có ý kiến như thế?

• Chứng minh:
  • Phân tích khía cạnh đúng đắn
  • Phân tích khía cạnh chưa đúng đắn

• Bàn luận:
  • Ý kiến trên đúng hay sai?
  • Như thế nào là chính xác, đầy đủ?
  • Ý nghĩa của ý kiến trong văn học và đời sống
  • Cảm xúc của bản thân về ý kiến

III. Kết bài

• Đánh giá tổng thể về ý kiến và giá trị ý kiến
• Khẳng định lại quan điểm cá nhân
• Ý nghĩa của ý kiến trong văn học và đời sống
• Cảm xúc của bản thân về ý kiến

I. Mở bài

• Giới thiệu về tác giả, vị trí văn học của tác giả (phong cách tác giả)
• Giới thiệu về tác phẩm (đánh giá sơ lược tác phẩm)
• Ấn tượng sâu sắc về nhân vật là gì?

II. Thân bài

• Tóm tắt tác phẩm
• Khái quát vào truyện
• Phân tích:
  • Lai lịch
  • Ngôn ngữ
  • Ngoại hình
  • Nội tâm
  • Cử chỉ, hành động
  • Nhận xét của nhân vật khác về nhân vật đang phân tích
  • Đánh giá về nhân vật đối với tác phẩm

• Nội dung:
  • Hiện thực
  • Nhân đạo

• Nghệ thuật:
  • Sự mới mẻ
  • Điểm nhìn
  • Tình huống
  • Tâm lý

III. Kết bài

• Đánh giá nhân vật đối với sự thành công của tác phẩm
• Thông điệp mà tác giả hướng tới
• Cảm nhận của bản thân về nhân vật:
• Đặc điểm điển hình của nhân vật
• Đặc điểm phong cách của tác giả

I. Mở bài

• Dẫn dắt vào vấn đề cần nghị luận
• Nêu rõ vấn đề cần nghị luận
• Định hướng phải làm gì với vấn đề

II. Thân bài

• Giải thích từ ngữ:
  • Từ đó có ý nghĩa gì (nghĩa đen, nghĩa bóng)
  • Nội dung, ý nghĩa mà đề bài đề cập
  • Tại sao nói như vậy?
  • Có những hiểu biểu hiện nào?
  • Phân tích, chứng minh:

• Mặt đúng:
  • Lý lẽ, lập luận thuyết phục
  • Dẫn chứng thuyết phục

• Mặt hạn chế:
  • Lý lẽ, lập luận thuyết phục
  • Dẫn chứng thuyết phục
  • Bác bỏ và bày tỏ ý kiến:
  • Phê phán, lên án những mặt xấu của vấn đề
  • Biểu dương, ca ngợi những mặt tốt của vấn đề
  • Đánh giá và mở rộng:
  • Cần hiểu vấn đề sau cho đúng, đầy đủ
  • Từ vấn đề trên, phê phán ai, ca ngợi ai, lý do?
  • Tính đúng đắn của tư tưởng, đạo lí

III. Kết bài

• Tóm tắt, khái quát lại vấn đề vừa nghị luận
• Rút ra ý nghĩa bài học tư tưởng, đạo lý cho bản thân và mọi người
• Phấn đấu bày tỏ thái độ của bản thân với tư tưởng, đạo lý vừa nghị luận

I. Mở bài

• Giới thiệu về tác giả, vị trí văn học của tác giả
• Giới thiệu về tác phẩm (đánh giá sơ lược), nêu nhân vật
• Nêu nhiệm vụ nghị luận

II. Thân bài

• Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác
• Giới thiệu tình huống
• Giữ vai trò hạt nhân của cấu trúc thể loại
• Là hoàn cảnh riêng được tạo bởi một sự kiện đặc biệt
• Tại tình huống đó, cuộc sống hiện lên đậm đặc nhất
• Qua tình huống, ý tưởng của tác giả được bộc lộ rõ nét
• Phân tích tình huống
  • TH 1: tác dụng và ý nghĩa đối với tác phẩm
  • TH 2: tác dụng và ý nghĩa đối với tác phẩm
  • TH 3: tác dụng và ý nghĩa đối với tác phẩm

• Bình luận về giá trị tình huống
  
  

III. Kết bài

• Đánh giá ý nghĩa vấn đề đối với sự thành công của tác phẩm
• Thông điệp mà tác giả muốn hướng tới
• Cảm nhận của bản thân về tình huống đó

I. Mở bài

• Giới thiệu vấn đề nghị luận
• Dẫn nội dung nghị luận
  
  

II. Thân bài

• Giới thiệu vài nét về tác giả (vị trí, phong cách)
• Khái quát chung về tác phẩm (xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác)
• Làm rõ nội dung vấn đề nghị luận:
  • Từ ngữ đặc biệt
  • Dụng ý của tác giả
  • Làm rõ nghệ thuật
  • Cách dẫn
  • Giá trị hiện thực và nhân đạo
  • Liên hệ, mở rộng (nếu có)
  • Đánh giá chung về giá trị của đoạn trích, tác phẩm

III. Kết bài

• Khái quát lại cái hay, cái độc đáo của đoạn trích, tác phẩm
• Nêu cảm xúc, ấn tượng của bản thân về đoạn trích, tác phẩm

I. Mở bài

• Giới thiệu vấn đề nghị luận
• Dẫn ra vấn đề nghị luận (trích dẫn)
• Khái quát vị trí tác phẩm trong giai đoạn văn học

II. Thân bài

• Giới thiệu khái quát:
  • Tác giả (vị trí, phong cách đặc trưng)
  • Tác phẩm (xuất xứ, vị trí, hoàn cảnh sáng tác, lời bình)
  • Nội dung, đặc điểm nghệ thuật chính của đoạn trích, tác phẩm
  • Phân tích, chứng minh:
• Nội dung:
  • Từ ngữ đặc biệt
  • Dụng ý của tác giả

• Nghệ thuật:
  • Cách dẫn truyện
  • Giá trị hiện thực và nhân đạo

• Mở rộng:
  • Những nét tương đồng
  • Tiến bộ hay hạn chế

• Tổng hợp:
• Nội dung:
  • Từ ngữ đặc biệt
  • Dụng ý của tác giả
• Nghệ thuật:
  • Cách dẫn chuyện
  • Giá trị hiện thực và nhân đạo

• Liên hệ:
  • Khái quát vài nét về tác giả, tác phẩm
  • Phân tích khái quát về nội dung, nghệ thuật

• Đánh giá, nhận xét:
  • Những nét tương đồng
  • Những nét khác biệt

III. Kết bài

• Khái quát về giá trị và vị trí của tác phẩm
• Cảm xúc, ấn tượng của bản thân về tác phẩm

I. Mở bài

• Dẫn dắt, giới thiệu vấn đề nghị luận
• Dẫn ra sự việc, hiện tượng được đề cập trong bài

II. Thân bài

• Giải thích từ khóa, sự vật, hiện tượng
  
• Chỉ ra vấn đề nghị luận
• Mô tả nhận định về sự việc, hiện tượng thứ nhất
• Mô tả nhận định về sự việc, hiện tượng thứ hai
• Bàn luận về tác dụng, tác hại của sự việc thứ nhất
• Bàn luận về tác dụng, tác hại của sự việc thứ hai
• So sánh hai sự việc, hiện tượng
• Nguyên nhân khách quan:
  • Đất nước hội nhập, nhiều phong cách
  • Đất nước còn nghèo, đời sống khó khăn,
  • Pháp luật còn nhiều khiếm khuyết
  • Khả năng quản lí còn bất cập

• Nguyên nhân chủ quan:
  • Nhận thức con người hạn chế
  • Không có ý thức học tập
  • Thói quen sống buông thả
  • Cống hiến xã hội kém

• Nêu giải pháp, bài học cho bản thân

III. Kết bài

• Đánh giá khái quát về vấn đề nghị luận
• Lời nhắn gửi tới mọi người

I. Mở bài

• Giới thiệu vấn đề nghị luận
• Trích dẫn hai ý kiến, nhận định

II. Thân bài

• Giới thiệu tác giả, tác phẩm (đoạn trích)
• Giải thích hai ý kiến, nhận định
• Phân tích để chứng minh:
  • Những cái hay, nét độc đáo, đúng đắn của ý kiến, nhận định
  • Bác bỏ cái sai của ý kiến, nhận định

• Liên hệ, mở rộng
• Đánh giá chung về ý nghĩa và giá trị của hai ý kiến, nhận định

III. Kết bài

• Khẳng định giá trị của hai ý kiến, nhận định
• Ý nghĩa của ý kiến, nhận định trong văn học
• Cảm xúc của bản thân về ý kiến, nhận định