Top 13 Dàn ý chi tiết các dạng đề phổ biến - chương trình mới Ngữ văn lớp 12
Trong chương trình Ngữ văn 12 mới, việc nắm vững dàn ý chi tiết cho từng dạng đề là chìa khóa giúp học sinh tự tin khi làm bài. Bài viết này tổng hợp đầy đủ ... xem thêm...dàn ý các dạng đề phổ biến, từ nghị luận văn học đến nghị luận xã hội, bám sát cấu trúc chuẩn và yêu cầu thi. Nhờ đó, các em có thể ôn tập khoa học, rèn luyện kỹ năng viết, đạt kết quả cao trong kỳ thi.
-
Dàn ý: Nghị luận về giá trị nhân đạo trong đoạn trích
Mở đoạn- Dẫn dắt, giới thiệu về vấn đề cần nghị luận
- Nêu vấn đề nghị luận
-
Giới thiệu chung
- Tác giả (vị trí, phong cách sáng tác, …)
- Tác phẩm (hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ, …)
- Giải thích khái niệm giá trị nhân đạo
-
Phân tích các biểu hiện
- Tố cáo chế độ thống trị đối với con người
- Bênh vực và cảm thông sâu sắc đối với số phận bất hạnh của con người
- Trân trọng khát vọng tự do, hạnh phúc và nhân phẩm tốt đẹp của con người
- Liên hệ, mở rộng (nếu có)
- Đánh giá về giá trị nhân đạo đối với văn học
- Đánh giá ý nghĩa vấn đề đối với sự thành công của đoạn trích
- Cảm nhận của bản thân về vấn đề
-
Dàn ý: Nghị luận về một đoạn thơ
Mở đoạn- Dẫn dắt vấn đề nghị luận (trực tiếp/gián tiếp)
- Trích dẫn văn bản + Nêu vấn đề nghị luận
-
Giới thiệu chung
- Tác giả (vị trí, phong cách sáng tác, …)
- Tác phẩm (hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ, …)
-
Phân tích
- Từ ngữ đặc biệt, hình ảnh thơ (dụng ý tác giả)
- Nội dung: cảm xúc, thông điệp, tư tưởng
- Nghệ thuật: thể thơ, giọng điệu, biện pháp tu từ (hiệu quả nghệ thuật)
- Mở rộng: nét tương đồng, điểm khác biệt, độc đáo
-
Tổng hợp
- Nội dung: thông điệp, cảm xúc, rung động
- Nghệ thuật: ngôn ngữ, giọng điệu, nét chung và phong cách riêng
- Đánh giá về giá trị, vị trí của đoạn thơ
- Cảm xúc của bản thân, ấn tượng riêng
-
Dàn ý: Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí
Mở đoạn- Dẫn dắt, giới thiệu vấn đề cần nghị luận
- Nêu vấn đề nghị luận
- Định hướng phải làm gì với vấn đề nghị luận
-
Giải thích
- Nghĩa của các từ khóa (nghĩa đen, nghĩa bóng)
- Nội dung và ý nghĩa của vấn đề được đề cập
-
Phân tích, chứng minh
- Mặt đúng → lí lẽ, lập luận, dẫn chứng thuyết phục
- Mặt hạn chế → lí lẽ, lập luận, dẫn chứng thuyết phục
-
Bày tỏ ý kiến
- Biểu dương, ca ngợi mặt tốt
- Phê phán, lên án mặt xấu
-
Đánh giá, mở rộng
- Cần hiểu vấn đề thế nào cho đúng và đầy đủ
- Tính đúng đắn, sức sống lâu dài của tư tưởng, đạo lí
- Rút ra ý nghĩa, bài học từ tư tưởng, đạo lí
- Bày tỏ thái độ về tư tưởng, đạo lí
-
Dàn ý: Nghị luận về giá trị trong đoạn trích
Mở đoạn- Dẫn dắt vào giá trị hiện thực
- Nêu vấn đề nghị luận
- Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm
-
Khái niệm hiện thực:
- Khả năng phản ánh trung thành
- Cách nhìn khách quan từng khía cạnh
- Xem trọng giá trị thực tại
-
Phân tích biểu hiện:
- Phản ánh đời sống xã hội – lịch sử
- Khắc họa nội tâm con người
- Có sức mạnh tố cáo / ngợi ca
- Liên hệ, mở rộng (nếu có)
- Đánh giá về giá trị hiện thực của đoạn trích
- Đánh giá ý nghĩa vấn đề đối với sự thành công của đoạn trích/tác phẩm
- Cảm nhận của bản thân về vấn đề
-
Dàn ý: Nghị luận về một tình huống trong đoạn trích
Mở đoạn- Dẫn dắt vấn đề nghị luận (trực tiếp/gián tiếp)
- Nêu vấn đề nghị luận (yêu cầu chính + phụ)
- Giới thiệu chung (tác giả, tác phẩm)
-
Khái niệm tình huống:
- Giữ vai trò hạt nhân của cấu trúc thể loại
- Là hoàn cảnh riêng biệt do sự kiện đặc biệt tạo nên
- Thể hiện ý đồ, tư tưởng của tác giả một cách rõ nét
-
Phân tích tình huống:
- Tình huống 1, 2, 3
- Tác dụng và ý nghĩa đối với tác phẩm
- Bình luận về giá trị của tình huống
- Xử lý yêu cầu phụ
- Đánh giá ý nghĩa của tình huống đối với sự thành công của đoạn trích/tác phẩm
- Thông điệp tác giả muốn hướng đến
- Cảm nhận của bản thân về tình huống
- Khẳng định lại vấn đề
-
Dàn ý: Nghị luận về một đoạn trích
Mở đoạn- Dẫn dắt vấn đề nghị luận (trực tiếp/gián tiếp)
- Nêu vấn đề nghị luận (yêu cầu chính + phụ)
-
Giới thiệu chung:
- Tác giả (vị trí, phong cách sáng tác, …)
- Tác phẩm (hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ, …)
- Đoạn trích (vị trí, nội dung khái quát)
-
Phân tích:
- Làm rõ nội dung vấn đề nghị luận
- Chỉ ra và nêu tác dụng của các biện pháp nghệ thuật
- Liên hệ, mở rộng, so sánh (nếu có)
-
Đánh giá:
- Giá trị nội dung
- Giá trị nghệ thuật
- Khẳng định lại vấn đề nghị luận
- Nêu cảm xúc, ấn tượng riêng
-
Dàn ý: Nghị luận về một ý kiến văn học
Mở đoạn- Dẫn dắt vấn đề nghị luận (trực tiếp/gián tiếp)
- Trích dẫn ý kiến + nêu vấn đề nghị luận
- Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm
-
Giải thích:
- Giải thích từ khóa, hình ảnh
- Nội dung khái quát của ý kiến
- Vì sao có những ý kiến như thế?
-
Chứng minh:
- Phân tích khía cạnh: Đúng đắn / Chưa đúng
-
Bình luận:
- Ý kiến trên đúng hay sai?
- Ý nghĩa của ý kiến trên
- Bài học, liên hệ mở rộng
- Đánh giá tổng thể về ý kiến (ý nghĩa, giá trị)
- Khẳng định lại quan điểm cá nhân
- Cảm xúc của bản thân về ý kiến
-
Dàn ý: Nghị luận về hai ý kiến văn học
Mở đoạn- Giới thiệu vấn đề nghị luận
- Trích dẫn 2 ý kiến, nhận định văn học
-
Giới thiệu chung:
- Tác giả (vị trí, phong cách sáng tác, …)
- Tác phẩm (hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ, …)
- Giải thích 2 ý kiến, nhận định
-
Phân tích, chứng minh:
- Cái hay, nét độc đáo, đúng sai của ý kiến
- Bác bỏ sai của ý kiến
- Mở rộng, liên hệ (nếu có)
-
Đánh giá chung:
- Ý nghĩa
- Giá trị của 2 ý kiến, nhận định
- Khẳng định lại giá trị của 2 ý kiến, nhận định
- Quan điểm, cảm xúc cá nhân về ý kiến, nhận định
-
Dàn ý: Nghị luận về nhân vật
Mở đoạn- Dẫn dắt vấn đề nghị luận (trực tiếp/gián tiếp)
- Nêu vấn đề nghị luận (yêu cầu chính + phụ)
- Giới thiệu chung (tác giả, tác phẩm)
-
Khái quát vấn đề:
- Truyện
- Nhân vật (lai lịch, ngoại hình, thế giới nội tâm, ngôn ngữ, hành động, quan điểm nhân vật khác)
- Phân tích nhân vật
-
Đánh giá nhân vật:
- Nội dung (hiện thực, nhân đạo)
- Nghệ thuật (sự mới mẻ, điểm nhấn, tâm lí, …)
- Mở rộng, liên hệ (nếu có)
- Xử lý yêu cầu phụ
- Khẳng định lại vấn đề nghị luận
- Cảm nhận của bản thân, ấn tượng riêng về nhân vật, đoạn trích
-
Dàn ý: Liên hệ hai/ba đoạn trích tác phẩm văn xuôi về một ý kiến nhận định văn học
Mở đoạn- Giới thiệu vấn đề nghị luận + trích dẫn
- Nêu quan điểm về ý kiến/nhận định
- Giới thiệu chung (tác giả, tác phẩm)
- Nêu khái quát nội dung, nghệ thuật của đoạn trích
-
Giải thích:
- Giải nghĩa từ khóa, hình ảnh
- Nội dung khái quát của ý kiến/nhận định
- Vì sao có ý kiến/nhận định như thế?
-
Phân tích:
- Tính đúng sai của ý kiến
- Cái hay, nét độc đáo của ý kiến
- Bàn luận về ý nghĩa của nhận định trên
- Mở rộng, liên hệ (nếu có)
- Đánh giá tổng thể về ý nghĩa, giá trị của ý kiến/nhận định
- Nhận xét chung (nét tương đồng, nét đặc biệt)
- Khẳng định lại quan điểm cá nhân về ý kiến/nhận định
- Cảm xúc, ấn tượng của cá nhân
-
Dàn ý: Liên hệ hai/ba đoạn trích tác phẩm văn xuôi
Mở đoạn- Dẫn dắt vấn đề nghị luận
- Nêu vấn đề nghị luận
-
Giới thiệu chung:
- Tác giả (vị trí, phong cách sáng tác, …)
- Tác phẩm (hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ, …)
-
Phân tích, chứng minh:
- Nội dung (từ ngữ đặc biệt, dụng ý của tác giả)
- Nghệ thuật (cách dẫn truyện, giá trị hiện thực, nhân đạo)
-
Mở rộng:
- Những nét tương đồng
- Tiến bộ hay hạn chế
-
Tổng hợp:
- Nội dung (thông điệp tác giả, điểm nhấn, …)
- Nghệ thuật (rung động của tác giả, …)
- Liên hệ (nếu có)
- Đánh giá nét tương đồng và khác biệt
- Khái quát giá trị và vị trí của hai/ba đoạn trích
- Cảm xúc, ấn tượng cá nhân
-
Dàn ý: Nghị luận xã hội về một hiện tượng đời sống (tiêu cực)
Giới thiệu- Dẫn dắt từ hiện thực đời sống
- Ghi lại hiện tượng trong đề bài (tình huống, câu hỏi, …)
- Nêu cách hiểu về hiện tượng
- Đánh giá hiện tượng: tiêu cực
- Hiện trạng
- Tác hại / nguyên nhân
- Giải pháp ngăn chặn hiện tượng
- Bài học nhận thức: khẳng định hiện tượng xấu, cần phê phán
- Bài học hành động: viết ra hành động cụ thể cho bản thân
- Khẳng định ý nghĩa, tính thời sự của hiện tượng đối với xã hội
-
Dàn ý: Nghị luận xã hội về một hiện tượng đời sống (tích cực)
Giới thiệu- Dẫn dắt từ hiện thực đời sống
- Ghi lại câu nói hoặc hiện tượng được đưa ra trong đề bài
- Nêu cách hiểu về hiện tượng
- Đánh giá hiện tượng: tích cực
- Nêu biểu hiện của hiện tượng
- Tác dụng, ý nghĩa của hiện tượng
- Mở rộng, phản đề
- Bài học nhận thức: khẳng định tính nhân văn của hiện tượng
- Bài học hành động: viết ra hành động cụ thể cho bản thân
- Khẳng định ý nghĩa, tính thời sự của hiện tượng đối với thời đại
