Bài soạn "Đập đá ở Côn Lôn" của Phan Châu Trinh số 4

Bố cục (đề - thực – luận – kết)

- Hai câu đề: Chí làm trai, khẩu khí mạnh mẽ.

- Hai câu thực: Khí phách, sức mạnh phi thường người chiến sĩ.

- Hai câu luận: Chí khí bền vững.

- Hai câu kết: Chí khí hiên ngang và lòng tự tin, lạc quan.

Câu 1 (trang 150 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Công việc đập đá của người Côn Đảo:

- Không gian, điều kiện: Núi cao hùng vĩ, rộng lớn, nắng gió, việc nặng, ăn uống kham khổ, bị đánh đập.

- Tính chất công việc: Bóc lột, khổ sai, đó là nhà tù trần gian.

Câu 2 (trang 150 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

- Bốn câu đầu có hai lớp nghĩa:

+ Cảnh đập đá nặng nhọc hành hạ người tù.

+ Người chí sĩ đang biến cái càn khôn vũ trụ, phá tan chướng ngại vật để tiếp bước chặng đường cách mạng (lớp nghĩa tưởng tượng).

- Giá trị nghệ thuật: Giọng điệu khoa trương pha chút tự hào, nhịp thơ mạnh.

- Khẩu khí: Ngang tàng, mạnh mẽ, sảng khoái, hình tượng oai phong, lẫm liệt.

Câu 3 (trang 150 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Phân tích bốn câu thơ cuối:

- Ý nghĩa bốn câu thơ: Dũng khí hiên ngang và tinh thần tự tin, lạc quan.

- Cách thức biểu hiện:

+ Phép đối: “Tháng ngày bao quả” - “mưa nắng càng bền”; “thân sành sỏi” – “dạ sắt son”.

+ Giọng thơ chắc nịch, mạnh mẽ tỏ rõ khí phách chiến sĩ.

Luyện tập

Câu 1 (trang 150 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Đọc bài thơ.

Câu 2 (trang 150 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Hình tượng nhà nho yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX:

- Tình yêu nước mãnh liệt, hi sinh tất cả vì sự nghiệp cứu nước.

- Khí phách hiên ngang, lẫm liệt trước thử thách.

- Coi thường gian khổ, hiểm nguy.