Bài văn thuyết minh về cây phượng vĩ số 10

Trong chúng ta có lẽ ai cũng có những mùa hè rực cháy trong cuộc đời. Và lấp ló sau những kí ức tuổi thơ đấy chính là bóng dáng thấp thoáng của cây phượng nơi sân trường.

Nhắc đến mùa hè cũng là nhắc đến hình ảnh đỏ rực một góc nơi sân trường, phượng vĩ! Loài cây này không chỉ là một loài cây mang lại bóng mát mà nó còn là biểu tượng của sân trường, biểu tượng của thời áo trắng với biết bao bạn học sinh. Loài cây biểu tượng này có nguồn gốc bắt nguồn từ cánh rừng ở Madagascar.

Không chỉ tới đất nước Việt Nam nhỏ bé mà phượng vĩ đã được mang tới khắp các vùng đất nhiệt đới trên thế giới. Trong đó khu vực được phượng du lịch nhiều nhất chính là châu Mỹ Latin và Đông Nam Á. Tên khoa học của phượng vĩ là Delonix regia. Nó thuộc gia đình Caesalpiniaceae, họ poinciana.

Cây phượng có họ với đậu Leguminosae. Vào những năm cuối thế kỉ 19, phượng vĩ được người Pháp du nhập vào Việt Nam tại những thành phố lớn như Đà Nẵng, Sài Gòn, Hải Phòng. Thành phố Hải Phòng hay còn gọi là thành phố hoa phượng đỏ. Trong thành phố còn có cả một công viên hoa phượng sặc sỡ.

Đây là một loài cây thân gỗ. Phượng có chiều cao từ 6-12 mét, chiều ngang khá lớn phải hai người ôm mới xuể. Vỏ cây phượng khá xù xì. Đối với những cây phượng già thậm chí còn có thêm những cục u nổi lên thân cây một cách gồ ghề. Tạo nên tán cây rợp mát là chính là từ những lá cây với những chiếc lá kép.

Nhìn sơ qua có thể nhầm lẫn là lá me vì hình dáng mỏng là nhỏ của nó, cùng màu xanh cốm và mọc đối xứng nhau. Để trở thành một loài cây được trồng trong sân trường lấy bóng mát đặc thù như thế thì cây phượng phải sở hữu đặc điểm gì chứ. Đó chính là sự tỏa rộng và cao rợp của tán cây phượng, cành cây dài khoảng 20-40cm.

Bóng dáng của tán cây phượng từ xa nhìn lại trông như một chiếc ô khổng lồ, với vô vàn tán cây xen kẽ thi nhau mọc ra từ cành chính. Khoảng thời gian từ tháng năm đến tháng chín chính là mùa hoa phượng nở. Hoa phượng nở rất lâu và kéo dài xuyên suốt mùa hè rực rỡ. Hoa phượng có màu đỏ thẫm đặc trưng, một bông hoa gồm có 5 cánh hoa kết hợp lại.

Tuy nhiên không chỉ có một màu đỏ đơn sắc mà trên những cánh hoa cũng có những đốm màu vàng, cam nhạt. Cũng vì đặc điểm đó mà những cánh hoa phượng trông như những cánh bướm nhiều màu sắc và rực rỡ biết bao.

Một trong năm cánh hoa còn có một cánh hoa màu cam hoặc vàng nhạt. Cánh hoa này không hề mỏng và thẳng như những cánh bình thường, nó có những góc hơi quăn lại và cứng. Như một quy luật của tự nhiên, hoa tàn sẽ sinh ra quả. Khi hoa tàn từ đài hoa cũng mọc ra trái phượng. Trái phượng có hình dáng dài khoảng 60cm và dẹp hẳn lại.

Lúc còn non vỏ trái có màu xanh lá, khi chín thì chuyển thành màu đen và cứng lại. Bên trong trái chứa nhiều hạt nhỏ màu đen. Phượng là một loại cây rất dễ trồng. Nó thuộc loại cây ưa sáng, không kén đất và có sự phát triển rất nhanh. Bất kể ở những địa hình như đồi núi, ven biển, trung du thì cây phượng đều có khả năng sinh trưởng tốt.

Dù thế nhưng cây phượng lại có một nhược điểm đó chính là tuổi thọ của nó không được cao. Với những cây phượng được trồng và chăm sóc trong sân trường có tuổi thọ từ 40-50 năm tuổi. Còn đối với những cây phượng được trồng ngoài đường phố thì chỉ có tuổi thọ tới 30 tuổi. Khi đến tuổi thì thân cây bắt đầu già cỗi và có dấu hiệu mục rỗng.

Không chỉ là loài cây lấy bóng mát mà phượng còn có thể lấy gỗ. Gỗ của nó thuộc loại trung bình, được sử dụng trong việc xây dựng cũng như để xẻ ra và làm ván. Thậm chí nó còn có chức năng trị bệnh từ vỏ cây đến rễ cây. Rễ cây có thể làm thuốc chống sốt, thuốc hạ nhiệt. Còn có thể sử dụng vỏ cây để làm sắc nước uống.

Có tác dụng như trị tê thấp, sốt rét, đầy bụng hay giảm huyết áp. Lá cũng có tác dụng trị đầy hơi và trị tê thấp. Trái phượng vĩ với tính chất khô nên được dùng để làm củi. Thậm chí nó còn được dùng làm bộ gõ âm nhạc tại khu vực Caribe, được gọi là shak-shak hay maraca. Hạt của cây phượng còn có thể rang lên ăn với vị bùi bùi, nhiều dầu và thơm nữa.

Từ hoa phượng vĩ người ta còn tinh chế ra được hương và dầu thơm. Chúng được sử dụng để xoa bóp giúp cơ bắp đỡ căng cứng. Mùi hương của phượng vĩ dễ ăn sâu vào lòng người dù cho mùi hương của nó hơi nồng. Mùi hương này dễ dàng hòa nhập vào môi sinh. Người ta tin rằng phượng vĩ có thể giúp người khác cảm giác bớt căng thẳng hơn. Có lẽ vì vậy mà mỗi buổi trưa hè nắng gắt khi đứng dưới tán phượng ta lại hưởng thụ và thong thả đến thế.

Chính là những hương thơm này khiến cho tâm hồn ta dịu dàng và tận hưởng những phút giây trên sân trường.

“Mười năm phượng, phượng huy hoàng vẫn phượng

Áo trắng trong ngày tháng phất phơ soi

Ta cùng mình như cành cây riết quấn

Vương lòng nhau ràng rịt biết bao đời.”

(Phượng mười năm - Xuân Diệu)

Bởi vì mùa hoa phượng nở cũng trùng hợp chính là thời điểm nghỉ hè. Là lúc học sinh xa mái trường thân yêu, thầy cô dịu hiền và bạn bè đồng trang lứa. Dưới tán cây rợp hoa đó đã có biết bao giọt nước mắt chia ly của những cô cậu học trò, biết bao kí ức thân thuộc của đời học sinh. Chính bởi vì thế mà hoa phượng còn được gọi là hoa học trò.

Một cái tên thân thuộc và gần gũi biết bao. Hình bóng của những cánh hoa, màu sắc rực rỡ của nó dưới cái nắng hè chói chang đã khiến không biết bao tâm hồn thi sĩ, nghệ sĩ xao xuyến.

Trong chúng ta nếu như ai đã từng có một thời gian cắp sách đến trường thì chắc chắn vẫn luôn có một hình bóng phượng vĩ. Biểu trưng cho một thời ngây ngô, trong sáng và hồn nhiên tuổi học trò. Thời gian có thể khiến chúng ta thay đổi, nhưng kí ức sẽ mãi ở đó cùng với tán phượng của tuổi thơ.