Hình ảnh con người Nguyễn Khuyến qua bài "Thu điếu" bài 7
Mùa thu với cảm giác buồn mênh mang, trong cái se lạnh của đất trời. Khi nhắc đến nhà thơ Nguyễn Khuyến, người ta sẽ nhớ đến những sáng tác của ông về mùa thu. Những bài thơ mùa thu bằng chữ Nôm và chữ Hán như: Thu điếu, Thu ẩm và Thu vịnh. Chúng ta cùng phân tích con người Nguyễn Khuyến qua bài thơ Thu Điếu.
Những chùm thơ về mùa thu, của Nhà thơ đã giúp cho ông bước lên vị trí hàng đầu của Việt Nam trong các nhà thơ viết về mùa thu. Những câu thơ của Nguyễn Khuyến nhẹ nhàng, dễ hiểu nên khi đọc vào sẽ không ai quên được một Nguyễn Khuyến với mùa thu Việt Nam. Ông được giới văn sĩ, mệnh danh là nhà thơ chuyên viết về làng của Việt Nam. trong ba bài thơ về mùa thu của Nguyễn Khuyến vẻ đẹp mùa thu được thi vị hóa thành một bức tranh độc đáo. Hình ảnh mặt hồ nước trong veo, không một tiếng động trong bài Thu Điếu là cảnh đặc trưng của mùa thu tại làng quê Việt Nam.
Áo thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Nguyễn khuyến với nét độc đáo trong mỗi bài thơ về mùa thu của mình. Khác với "đây mùa thu tới" của Xuân Diệu, mùa thu của Nguyễn Khuyến mang nét độc đáo riêng. Một chiếc ao thu được nhuộm lên một sắc thu lạnh lẽo, trong vắt có thể nhìn xuyên đáy.
Ngoài ra, nhà thơ hoàn toàn chìm đắm trong cảnh sắc mùa thu một cách yên tĩnh và tĩnh lặng gần như tuyệt đối. Nước trong veo chỉ có một chiếc thuyền câu bé tẻo teo, không thể làm cho mặt hồ gợn sóng. Không gian bầu trời xanh ngắt, nhà thơ đã ngồi và cảm nhận tất cả những điều nhỏ nhặt đang xảy ra quanh mình.
Qua những vần thơ về mùa thu, trong bài Thu điếu chúng ta thấy được con người của tác giả mộc mạc, giản dị. Nguyễn Khuyến đã xin về ở ẩn tại quê nhà, sống cuộc đời bình dị, thanh cao. Bài thơ là thể hiện tâm hồn của ông với núi sông, với quê hương. Tình yêu ông dành cho quê hương, đất nước là vô tận.
Tầng mây xanh ngắt, xung quanh không một bóng người, màu vàng của lá mùa thu, cùng với màu xanh của nước tạo nên một bức tranh mùa thu tuyệt đẹp. Nhà thơ cho chúng ta thấy nghệ thuật sâu sắc trong ngòi bút của ông với mùa thu lá vàng, sóng gợn tý và một chiếc lá khẽ bay vèo.
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo
Bầu trời xanh ngắt luôn là đặc điểm nổi bật trong các bài thơ về mùa thu của Nguyễn Khuyến. Bầu trời xanh ngắt, tầng mây lơ lửng trôi làm cho không gian như rộng ra, trải dài vô tận. Một ông già ngồi lơ đễnh, phóng tầm nhìn của mình về phía xa vời vợi. Một cảnh làng quê với con đường quanh co, tĩnh mịch, trong thôn vắng lặng không một bóng người đi qua.
Nhà thơ đã sử dụng vần "eo" cho chúng ta thấy một bức tranh mùa thu đẹp tuyệt vời đang thu nhỏ trong tầm mắt. Mọi thứ trong bài thơ dù mang nổi buồn nhưng rất tuyệt đẹp. Nỗi buồn, cùng những tâm sự của Nguyễn Khuyến được thể hiện rõ nét trong hai câu thơ nói trên. Cảnh vật mùa thu càng trẻ nên êm đềm, cổ kính hơn khi mọi cảnh vật chìm trong cái vắng lạnh của mùa thu. Tất cả cảnh vật mà nhà thơ miêu tả: chiếc thuyền câu bé tẻo teo, lá vàng rơi, tầng mây lơ lửng. Những cảnh sắc ấy tạo nên một màu sắc, âm thanh rất gần gũi với người Việt Nam.
Tựa gối ôm cần lâu chẳng được
Cá đâu đớp động dưới chân bèo
Người câu cá ngồi với tư thế "tự gối ôm cần", ông cứ ngồi với một tư thế mà không thay đổi. Điều đó, nói lên sự tĩnh tâm, bình tĩnh, thú vui về già của nhà thơ Nguyễn Khuyến. Bài thơ thể hiện khát vọng của nhà thơ về một tâm hồn thanh cao giữa cuộc sống.
Qua bài thơ Thu điếu chúng ta thấy được một Nguyễn Khuyến giàu lòng yêu nước, thiết tha gắn bó với quê hương đất nước. Chỉ với mấy dòng thơ đều đã nói hết nỗi lòng sâu kín của tác giả. Một tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống nhưng cũng sẵn sàng đấu tranh trước thời cuộc bằng những lời thơ đanh thép của mình.
