Nguyên nhân gây nhiễm trùng máu

Nguyên nhân nhiễm trùng máu thông thường có thể là do nhiễm trùng bởi vi khuẩn, virus hoặc nấm gây ra. Khi xác định tình trạng nhiễm khuẩn huyết, bác sĩ sẽ xác định “ngõ vào” của vi khuẩn là ở da, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa hay tiết niệu. Nhiễm khuẩn huyết chủ yếu gây ra do vi khuẩn xâm nhập trực tiếp vào máu hoặc từ các ổ nhiễm khuẩn ở các mô tế bào, những cơ quan như: da, mô mềm, cơ, xương, khớp, hô hấp, tiêu hóa…

Các tác nhân gây nhiễm trùng máu thường gặp:

• Vi khuẩn gram âm. Vi khuẩn gram âm chủ yếu là vi khuẩn đường ruột họ Enterobacteriaceae như: Salmonella, Escherichia coli, Klebsiella, Serratia và các vi khuẩn Enterobacter… ngoài ra còn có Pseudomonas aeruginosa, Burkholderia pseudomallei. Vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng huyết thứ phát xuất phát từ ổ nhiễm khuẩn ban đầu, do thao tác y tế không vô khuẩn, do dụng cụ y tế không tuyệt đối vô khuẩn…
• Vi khuẩn gram dương. Khác với vi khuẩn gram âm, vi khuẩn gram dương có một bức tường tế bào dày, thường gặp là tụ cầu, liên cầu, não mô cầu, phế cầu… nguy hiểm nhất là tụ cầu vàng (S.aureus), đặc biệt là loại tụ cầu kháng lại Methicillin (MRSA: Staphylococcus aureus kháng methicillin). Nhiễm khuẩn huyết gram dương thường có ổ tiên phát ở da, cơ, mụn nhọt, đinh dâu, chín mé, hậu bội, vết thương nhiễm khuẩn, viêm cơ; viêm tai, mũi, họng, xoang, răng; ổ mủ sâu: áp xe quanh thận, dưới cơ hoành; dụng cụ y tế: Đặt sonde, catheter.
• Vi khuẩn kỵ khí. Đây là nhóm vi khuẩn đơn bào có kích thước rất nhỏ, thường là Clostridium perfringens và Bacteroides fragilis.
• Nấm. Các loại nấm bao gồm: Candida, Trichosporon asahii.

Bất kỳ nhiễm trùng nào cũng có thể kích hoạt nhiễm trùng huyết, nhưng các loại nhiễm trùng sau đây có nhiều khả năng gây bệnh hơn:

• Viêm phổi
• Nhiễm trùng da (viêm mô tế bào, u nhọt...) là bệnh lý gây ra bởi các sinh vật ngoài cơ thể, bao gồm cả nhiễm trùng do mạt nhà và nhiễm trùng do côn trùng. Nhiễm trùng da lâu ngày không điều trị là nguyên nhân gây ra nhiễm khuẩn huyết.
• Nhiễm trùng đường tiêu hóa. Nhiễm trùng đường tiêu hóa là bệnh lây chủ yếu qua đường ăn uống, khi ăn phải thực phẩm hoặc nguồn nước chứa vi sinh vật gây bệnh. Các sinh vật bao gồm nấm men, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng là nguyên nhân chính gây nhiễm trùng đường tiêu hóa, một trong những nguyên nhân gây nhiễm trùng máu.
• Nhiễm trùng thần kinh trung ương
• Nhiễm trùng qua ống thông tĩnh mạch, viêm mô tế bào
• Nhiễm trùng thận, bàng quang hoặc các bộ phận khác của đường tiết niệu (Urosepsis). Có đến 25% bệnh nhân bị nhiễm trùng huyết gây ra do nhiễm trùng đường tiết niệu. Bằng nhiều cách khác nhau như quan hệ tình dục không an toàn, vệ sinh cá nhân không sạch sẽ, vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo (ống dẫn nước tiểu đi ra ngoài cơ thể), gây viêm nhiễm dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu. Các vi khuẩn khi đã vào niệu đạo sẽ nhân lên nhiều lần và lan qua bàng quang cùng nhiều bộ phận khác, sau đó đi vào máu và gây ra biến chứng nhiễm khuẩn huyết toàn thân.
• Du khuẩn huyết (bacteremia)