Nhà thờ Cha Tam- Nhà thờ Giáo xứ Thánh Phanxicô Xaviê
Nhà thờ Cha Tam (tên chính thức là Nhà thờ Thánh Francisco Xavier) là một nhà thờ cổ được xây dựng từ năm 1900 và hoàn thành năm 1902. Tọa lạc tại khu phố Tàu ở TP.HCM, đây có lẽ là nhà thờ duy nhất được trang trí giống các chùa chiền của người Hoa.
Nhà thờ Cha Tam là sự pha trộn hoàn hảo giữa kiến trúc Gothic (phương Tây) và kiến trúc Trung Hoa (phương Đông). Ngô Đình Diệm - cựu tổng thống Việt Nam Cộng hòa và anh trai Ngô Đình Nhu đã ẩn náu trong nhà của doanh nhân người Hoa trong một đêm, cầu nguyện trong nhà thờ Cha Tam vào ngày hôm sau trước khi họ bị lật đổ trong cuộc đảo chính quân sự năm 1963.
Năm 1866, Đô đốc Lagrandiere lúc bấy giờ là Thống đốc Nam Kỳ đã đến thăm nhà thờ và thấy nó quá cổ, cũng như quá nhỏ. Người Hoa và người Việt theo đạo Thiên Chúa ở các vùng không có đủ chỗ để cầu nguyện hay đi lễ, số người theo đạo Thiên chúa giảm sút nên Đô đốc Lagrandiere đã ra lệnh cho Sở Công chính dùng tiền công để xây dựng một nhà thờ. Được sự ủng hộ của chính quyền, Đức cha Despierre đã cho Linh mục Pierre d 'Assou (hay Đàm A Tô, tức Tâm An Sử, thường gọi là Cha Tam trong tiếng Việt) giỏi tiếng Hoa đến Saigon China Town, xây dựng nhà thờ mới và phát triển.
Vì có một vài Cơ đốc nhân Trung Quốc, Cha Tam đã yêu cầu thêm những người Hoa không phải là Cơ đốc nhân quyên góp. Không có đủ tiền để xây dựng nhà thờ. Ông đã đến gặp các vị Trụ trì, Sư thầy của 32 Chùa và kêu gọi họ ủng hộ. Ông đã thành công và nhận đủ tiền để xây dựng nhà thờ mới cùng trang bị cho nó.
Ngày 3 tháng 12 năm 1900, cũng là ngày lễ kính thánh Francisco Xavier, Giám mục Giáo phận Sài Gòn Mossard đã đến thực hiện nghi thức đặt viên đá đầu tiên của nhà thờ. Do đó nhà thờ đã được đặt theo tên của Thánh Francisco Xavier. Sau hai năm, vào ngày 10 tháng 1 năm 1902, lễ khai mạc được tổ chức trọng thể, do Linh mục Pierre d 'Assou (thường gọi là Cha Tam) quản lý việc xây dựng nhà thờ và cũng là Cha sở đầu tiên nên mọi người thường gọi là nhà thờ là Nhà thờ Cha Tam. Sau đó, Cha Tam còn gây dựng nhà trẻ, trại trẻ mồ côi, xây nhà cho thuê. Năm 1934, Cha Tam mất và được an táng ngay bên vách, gần cổng nhà thờ. Năm 1990, tháp chuông của nhà thờ được trùng tu và làm mới bàn thờ Chúa Jesus.
Nhà thờ Cha Tam đã trùng tu nhiều lần. Ngày 02/01/2000, Đức Tổng Giám mục Gioan Baotixita tổ chức khánh thành ngôi nhà họp 3 tầng gồm 8 phòng học và hội trường với sức chứa 400 người.
Cha phụ tá Gioan Baotixita Huỳnh Tịnh Hướng tự nghiên cứu thiết kế Nhà thờ Cha Tam. Nhìn chung, nhà thờ được thiết kế và xây dựng theo phong cách Gothic. Nhà thờ Cha Tam trông giống như những nhà thờ cổ của Châu Âu, nhưng nó cũng được lấy cảm hứng từ kiến trúc truyền thống của Trung Quốc. Tên của nhà thờ được viết bằng tiếng Trung Quốc và có rất nhiều câu đối và câu nói tiếng Hoa xung quanh, đặc biệt là trên cổng chính. Mái đình lợp ngói âm dương, trang trí hình hai con cá chép. Trên đỉnh thờ có trang trí hoa sen. Bốn cây cột trong gian thờ chính được sơn màu đỏ, điều không có ở các nhà thờ Thiên Chúa giáo.
