Nhà văn Nam Cao

Nhà văn Nam Cao (1915-1951) tên thật Trần Hữu Tri là một trong những nhà văn Việt Nam tiêu biểu nhất thế kỷ 20. Nhiều truyện ngắn của ông được xem như là khuôn thước cho thể loại này. Đặc biệt một số nhân vật của Nam Cao trở thành những hình tượng điển hình, được sử dụng trong ngôn ngữ hàng ngày. Một số tác phẩm của ông:
- Kịch

1. Đóng góp (1951)

- Tiểu thuyết

1. Truyện người hàng xóm (1944) – Báo Trung văn Chủ nhật.
2. Sống mòn (viết xong 1944, xuất bản 1956)[3], ban đầu có tên Chết mòn – Nhà xuất bản Văn Nghệ.
3. Và bốn tiểu thuyết bản thảo bị thất lạc: Cái bát, Một đời người, Cái miếu, Ngày lụt.

- Truyện ngắn

1. Ba người bạn
2. Bài học quét nhà (1943)
3. Bảy bông lúa lép
4. Cái chết của con Mực
5. Cái mặt không chơi được
6. Chuyện buồn giữa đêm vui
7. Cười
8. Con mèo
9. Con mèo mắt ngọc
10. Chí Phèo (1941)
11. Đầu đường xó chợ
12. Điếu văn
13. Đôi mắt (1948)
14. Đôi móng giò
15. Đời thừa (1943)
16. Đòn chồng
17. Đón khách
18. Đui mù
19. Nhỏ nhen
20. Làm tổ
21. Lang Rận
22. Lão Hạc (1943)
23. Mong mưa
24. Một truyện xu-vơ-nia
25. Một đám cưới (1944)
26. Mua danh
27. Mua nhà
28. Một bữa no (1943)
29. Người thợ rèn
30. Nhìn người ta sung sướng
31. Những chuyện không muốn viết
32. Những trẻ khốn nạn
33. Nghèo (1937)
34. Nụ cười
35. Nước mắt
36. Nửa đêm
37. Phiêu lưu
38. Quái dị
39. Quên điều độ
40. Anh tẻ
41. Rửa hờn
42. Sao lại thế này?
43. Thôi về đi
44. Giăng sáng (1942)
45. Trẻ con không được ăn thịt chó (1942)
46. Truyện biên giới
47. Truyện tình
48. Tư cách mõ (1943)
49. Từ ngày mẹ chết
50. Xem bói
51. Dì Hảo (1941)
52. Nỗi truân chuyên của khách má hồng (1946)
53. Mò Sâm Banh (1945)
54. Truyện người hàng xóm
55. Rình trộm
56. Làm tổ

Trong cuộc đời cầm bút, Nam Cao luôn suy nghĩ về vấn đề Sống và Viết, rất có ý thức về quan điểm nghệ thuật của mình. Có thể nói,nhắc đến Nam Cao là nhắc đến chủ nghĩa hiện thực trong Văn học Việt Nam.
Thời gian đầu lúc mới cầm bút, ông chịu ảnh hưởng của văn học lãng mạn đương thời. Dần dần, Ông nhận ra thứ văn chương đó xa lạ với đời sống lầm than của người lao động; chính vì vậy, Ông đã không theo hướng đó nữa với nó mà tìm đến con đường nghệ thuật hiện thực chủ nghĩa. Đề cao con người tư tưởng, đặc biệt chú ý tới hoạt động bên trong của con người, coi đó là nguyên nhân của những hoạt động bên ngoài – Đây là phong cách rất độc đáo của Nam Cao, ông quan tâm tới đời sống tinh thần của con người, luôn hứng thú khám phá “con người trong con người". Từ cái sự tầm thường quen thuộc trong đời sống hàng ngày của “Những truyện không muốn viết“, tác phẩm của Nam Cao làm nổi bật vấn đề xã hội có ý nghĩa to lớn triết lý sâu sắc về con người, cuộc sống và nghệ thuật.
Và quan niệm nghệ thuật của ông là "Nghệ thuật vị nhân sinh" (nghệ thuật phải viết về con người và hướng đến những điều tốt đẹp của con người).