Câu 1 (trang 122 SGK Ngữ văn 11 tập 2)

- Những nội dung mà bạn học sinh dự định tóm tắt văn bản “Mấy nét về thơ mới trong cách nhìn lại hôm nay” - Huy Cận chưa đầy đủ và chưa bao quát

- Chưa chính xác:

+ Nên sửa thành: Thơ mới buồn, nỗi buồn thế hệ nhưng không phải tất cả đều uỷ mị

- Thêm thêm ý:

+ Nhược điểm của thơ mới là không nói đến đấu tranh cách mạng.

+ Thơ mới đã đổi mới sự biểu hiện của cảm xúc, góp phần vào sự phát triển của tiếng Việt.

Câu 2 (trang 122 SGK Ngữ văn 11 tập 2)

a) Chủ đề : tinh thần thơ mới

b) Mục đích nghị luận : Khắc họa tinh thần thơ mới là sự cách tân về thơ, từ “cái ta” chuyển sang “cái tôi” đầy màu sắc cá nhân, là tình yêu tha thiết tiếng Việt.

c) Bố cục : 3 phần

-Phần 1 : từ đầu đến “đại thể” : cách nhận diện “tinh thần thơ mới”: những khó khăn và phương pháp thực hiện

- Phần 2 : tiếp theo đến “cùng Huy Cận” : phân tích, chứng mình tinh thần thơ mới – chữ “Tôi”.

-Phần 3 : còn lại : bi kịch thời đại của cái tôi và giải pháp cho bi kịch đó.

d) Viết văn bản tóm tắt

Nội dung chính của đoạn trích “Một thời đại trong thi ca” là xác định tinh thần thơ mới. Theo Hoài Thanh, việc tìm ra tinh thần thơ mới có nhiều khó khăn, và cách nguyên tắc để minh định tinh thần của thơ cũng và thơ mới là không căn cứ vào cục bộ và cái dở, mà phải căn cứ trên đại thể và cái hay để đánh giá. Tác giả cũng chỉ ra rằng, tinh thần của thơ mới là chữ “tôi” đối lập với chữ “ta” của thơ cũ, và cũng chỉ ra thái độ của xã hội khi ý thức cá nhân mới trỗi dậy : bị rẻ rúng, bị nhìn với con mắt khó chịu, thương hại. Sau khi chỉ ra sự vận động của cái “tôi” trong thơ mới và bi kịch của các nhà thơ mới, Hoài Thanh đã nói về cách giải quyết bi kịch thời đaị của các nhà thơ mới : họ gửi gắm, dồn tình yêu quê hương trong tình yêu tiếng việt, để có thể “nảy mầm hi vọng”, để “vin vào những gì bất diệt đủ bảo đảm cho ngày mai”.

Bài 1 (trang 122 sgk ngữ văn 11 tập 2):

Những nội dung mà học sinh dự định tóm tắt trong văn bản Mấy nét về thơ mới trong cách nhìn lại hôm nay của Huy Cận chưa đầy đủ, cần có thêm nội dung:

- Thơ mới đổi mới cách thể hiện, cảm xúc, góp phần vào sự phát triển của tiếng Việt

Bài 2 (trang 123 sgk ngữ văn 11 tập 2):

Chủ đề: Tinh thần thơ Mới

- Mục đích nghị luận: phản ánh tinh thần thơ Mới, sự cách tân về thơ, từ “cái ta” chuyển sang “cái tôi” đầy màu sắc cá nhân

+ Phần mở đầu: “Bây giờ hãy đi tìm cái điều ta cho là quan trọng hơn: Tinh thần Thơ mới

Phần thân:

- Cái khó trong việc tìm ra tinh thần thơ Mới, xác định cách tiếp cận đúng đắn cần phải có

- Biểu hiện cái “tôi” trong cá nhân Thơ Mới, “cái tôi” buồn, bế tắc nhưng khao khát với cuộc sống, với đất nước, con người

- Tình yêu, lòng say mê với tiếng mẹ đẻ

KB: Nâng cao tinh thần thơ Mới

Thơ mới không đề cập đến đấu tranh cách mạng, trong thơ mới có nỗi buồn của cả một lớp người trong xã hội. Bao trùm thơ mới là nỗi ủy mị. Như nỗi buồn trong nhớ rừng của Thế Lữ, nỗi buồn trong Tràng giang là tình yêu quê hương đất nước.

Nhược điểm của Thơ mới là thiếu khí phách cách mạng, nhưng đây là phong trào thơ với nhiều yếu tố tích cực: lòng yêu quê hương đất nước, yêu con người, yêu sự sống... Tựu chúng lại đều yêu tiếng Việt- biểu hiện tình yêu đất nước.

Thơ Mới đóng góp nhiều về nghệ thuật thơ, đổi mới sự biểu hiện cảm xúc, cảm xúc sâu thẳm về cuộc đời, con người, thiên nhiên, đất nước. Thơ mới trau dồi tiếng Việt làm cho ngôn ngữ thơ Việt Nam uyển chuyển, biến đổi mọi cảm xúc. Có Thơ mới thì không có ngôn ngữ thơ vừa cô đọng, vừa súc tích. Có thể nói Thơ mới là một thời đại dồi dào, sức sáng tạo

Câu 1 (trang 122 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

- Bổ sung 2 ý:

+ Nhược điểm của thơ mới là không nói đến đấu tranh cách mạng.

+ Thơ mới đã đổi mới sự biểu hiện của cảm xúc, góp phần vào sự phát triển của tiếng Việt.

Câu 2 (trang 123 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

- Vấn đề nghị luận: Tinh thần thơ mới.

- Mục đích nghị luận: Giúp người đọc nhận thức đúng về cuộc cách mạng của thơ mới với hai thành tựu nổi bật là công bố cái tôi – cá nhân, và đưa tiếng Việt lên một tầm cao mới.

- Bố cục đoạn trích:

+ Phần mở đầu: câu đầu

+ Thân bài (ba ý).

+ Phần kế: Nhấn mạnh tính thần thơ mới

Câu 1 (trang 122 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

Ngoài những nội dung trên, để tóm tắt văn bản "Mấy nét về thơ mới" trong cách nhìn lại hôm nay cần phải bổ sung thêm nội dung:

- Nhược điểm của thơ mới là không nói đến đấu tranh cách mạng.

- Thơ mới đã đổi mới nội dung sự biểu hiện cảm xúc, góp phần vào sự phát triển của tiếng Việt.

Câu 2 (trang 123 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

* Vấn đề nghị luận: tinh thần thơ mới.

* Mục đích: giúp người đọc nhận thức đúng đắn về cuộc cách mạng của thơ mới với hai thành tựu nổi bật là cái tôi - cá nhân và đưa tiếng Việt lên tầm cao mới.

* Bố cục:

- Phần mở đầu: câu đầu “Bây giờ hãy đi tìm cái điều ta cho là quan trọng hơn: tinh thần thơ mới”.

- Phần thân bài:

+ Cái khó trong việc tìm ra tinh thần thơ mới và xác định cách tiếp cận đúng đắn cần phải có.

+ Những biểu hiện của “cái tôi” cá nhân trong thơ mới, “cái tôi” buồn, bế tắc nhưng khao khát với cuộc sống, với đất nước, con người.

+ Tình yêu, lòng say mê, nâng niu đối với tiếng Việt.

- Phần kết bài: nhấn mạnh tinh thần thơ mới.

*Tóm tắt

Đặt ra nhiệm vụ đi tìm “Tinh thần thơ mới”. Xã hội Việt Nam xưa không có cá nhân, chỉ có đoàn thể, cái bản sắc của cá nhân chìm đắm trong gia đình, quốc gia. Cũng có những bậc kì tài dùng cái tôi cá nhân nhưng để nói chuyện người khác chứ không nói đến mình. Khi cái tôi xuất hiện với cái nghĩa tuyệt đối của nó trên thi đàn Việt Nam, nó vừa đáng thương, vừa tội nghiệp. Tâm hồn của họ thu nhỏ lại trong khuôn khổ chữ tôi. Bi kịch của cái tôi là đi đâu cũng không thoát khỏi sự bơ vơ, cô đơn. Bởi thế, họ gửi tất cả bi kịch vào tiếng Việt. Họ tìm về dĩ vãng để tin vào những bất diệt đảm bảo cho ngày mai.

Nội dung bài học

Nhắc lại kiến thức đã học ở bài tóm tắt văn bản nghị luận và thực hiện củng cố kiến thức bằng bài tập luyện tập.

- Khái niệm tóm tắt và tóm tắt văn bản nghị luận.

- Mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản nghị luận.

- Các bước để tóm tắt một văn bản nghị luận.

Luyện tập

Câu 1 (trang 122 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)

Những nội dung mà bạn học sinh dự định tóm tắt văn bản "Mấy nét về thơ mới trong cách nhìn lại hôm nay" - Huy Cận còn chưa đầy đủ và bao quát ý:

- Điểm chưa chính xác:

+ Câu trong bản gốc: "Nhưng cái buồn của thơ mới đâu có phải đều là ủy mị".

→ Trong thơ mới vẫn còn tồn tại cái buồn ủy mị.

+ Nội dung câu văn dự định tóm tắt: "Cái buồn của Thơ mới không ủy mị mà chứa yếu tố tích cực".

→ Khẳng định thơ mới không còn yếu tố ủy mị.

- Cần bổ sung thêm các ý để làm tròn vẹn nội dung:

+ Nhược điểm của Thơ mới là không nói đến đấu tranh cách mạng, thiếu đi khí phách cách mạng thời đại.

+ Thơ mới đã đổi mới nội dung sự biểu hiện cảm xúc, góp phần vào sự phát triển của tiếng Việt.

Câu 2 (trang 123 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)

- Vấn đề nghị luận: Tinh thần thơ mới.

- Mục đích: Nhận thức đúng đắn về cuộc cách mạng của thơ mới:

+ Từ cái "ta" chuyển sang cái "tôi" mang màu sắc cá nhân sống động, độc đáo.

+ Tiếng Việt được đưa lên tầm cao mới.

- Bố cục: 3 phần:

+ Phần mở đầu (Từ đầu đến "đại thể"): Cách nhận diện "tinh thần thơ mới" cùng những khó khăn, phương pháp thực hiện.

+ Phần 2 (Tiếp theo đến "cùng Huy Cận"): Phân tích, chứng minh tinh thần thơ mới qua biểu hiện của chữ "tôi".

● Việc tìm ra tinh thần thơ mới có những khó khăn nên cách tiếp cận cần đúng đắn.

● Những biểu hiện của cái "tôi": Sầu buồn, bế tắc, bâng khuâng nhưng luôn khao khát, say mê với cuộc sống, với đất nước, con người.

● Tình yêu tiếng Việt và lòng say mê, phát triển tiếng Việt lên tầm cao mới.

+ Phần 3 (Còn lại): Cách giải quyết bi kịch của các nhà thơ mới và niềm tin vào tương lai.

- Tóm tắt

Gợi ý tóm tắt theo bố cục:

“Một thời đại trong thi ca” đặt ra nhiệm vụ đi tìm “Tinh thần thơ mới”. Tác giả đưa ra nguyên tắc giúp chúng ta nhận diện thơ Mới và thơ cũ một cách khái quát nhất và nhấn mạnh cốt lõi làm nên tinh thần thơ mới đó chính là cái "tôi" cá nhân. Tinh thần của thơ mới là chữ “tôi” đối lập với chữ “ta” của thơ cũ, và cũng chỉ ra thái độ của xã hội khi ý thức cá nhân mới trỗi dậy: “Bị rẻ rúng, bị nhìn với con mắt khó chịu, thương hại”. Và cách giải quyết bi kịch thời đại của các nhà thơ mới: “Họ gửi gắm, dồn tình yêu quê hương trong tình yêu tiếng Việt”.