Bố cục:

- Phần 1 (mười câu thơ đầu): Ngoại hình, tính cách của tên buôn người Mã Giám Sinh

- Phần 2 (còn lại): tình cảnh tội nghiệp, nỗi đau đớn của Thúy Kiều về thân phận.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (Trang 99 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Trong đoạn trích, từ ngoại hình tới tính cách, bản chất xấu xa của Mã Giám Sinh được bộc lộ

- Ngoại hình: nhẵn nhụi, bảnh bao

- Cử chỉ, hành động, cách nói năng: ngồi tót sỗ sàng, đắn đo cân sắc cân tài, ép cùng cầm nguyệt, thử bài quạt thơ, cò kè bớt một thêm hai…

+ Tính cách: thể hiện bản chất con buôn, bất nhân, xem con người như món hàng hóa để mua bán, bớt xén, giả dối từ việc giới thiệu lí lịch, trình bày mục đích mua Kiều

Câu 2 (trang 99 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Cuộc đời Kiều là cô gái tài hoa bạc mệnh, cuộc đời nàng là chuỗi bi thương đau đớn

- Tình cảnh tội nghiệp: gia đình Kiều gặp cơn nguy biến, Kiều phải bán mình cứu cha

b, Nỗi đau đớn tới quặn lòng khi một cô gái khuê các, sống trong cảnh êm ấm bị ném vào cuộc đời đầy ô trọc, ngang trái, bất công

+ Nỗi đau đớn khi “thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng”, nỗi đau đớn khi phải chấp nhận bán mình

+ Trong lòng nàng nhiều mối lo lắng, sợ hãi: tình duyên dang dở, gia đình gặp nạn, vẫn phải đàn hát làm thơ cho Mã Giám Sinh vừa lòng, trong lòng chất chứa nỗi lo lắng cho thân phận, cuộc đời bất định của mình

Câu 3 (trang 99 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Đoạn trích là tấm lòng nhân đạo sâu sắc của Nguyễn Du:

+ Tấm lòng cảm thương, xót xa trước thân phận nhỏ nhoi của con người, giá trị con người bị xem thường, chà đạp

+ Vạch trần bộ mặt, thực trạng xã hội đen tối, thế lực, đồng tiền lộng hành

Gián tiếp lên án thế lực phong kiến đẩy con người vào tình cảnh đau đớn, lên án thế lực đồng tiền bất nhân

- Thể hiện thái độ căm phẫn, khinh bỉ trước bọn buôn người giả dối, bất nhân

Trả lời câu 1 (trang 99 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Phân tích những nét về ngoại hình, tính cách để làm nổi bật bản chất xấu xa của Mã Giám Sinh.

Lời giải chi tiết:

- Ngoại hình: Mày râu nhẵn nhụi áo quần bảnh bao

- Cử chỉ, hành động, cách nói năng: Ghế trên ngồi tót sỗ sàng; Đắn đo cân sắc cân tài, ép cung cầm nguyệt thử bài quạt thơ; Cò kè bớt một thêm hai,…

- Tính cách: thể hiện bản chất con buôn, bất nhân, xem con người chỉ như một món hàng hoá có thể mua bán, thậm chí cò kè bớt xén; giả dối từ việc giới thiệu lí lịch cho đến trình bày mục đích mua Kiều: “Rằng: “Mua ngọc đến Lam Kiều – Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường?”…

Trả lời câu 2 (trang 99 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Cảm nhận của em về hình ảnh Thúy Kiều.

Lời giải chi tiết:

Thuý Kiều ở vào tình cảnh tội nghiệp, phải bán mình, chấp nhận hi sinh tình duyên với chàng Kim:

Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,

Thềm hoa một bước, lệ hoa mấy hàng.

- Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng, Nét buồn như cúc, điệu gầy như mai. Đó là nỗi đau đớn đến tột cùng. Từ một cô gái khuê các, sống trong cảnh "trướng gấm màn che" bỗng dưng nàng bị ném vào cuộc đời ô trọc, bầm dập.

- Trong lòng nàng lúc bấy giờ đang ngổn ngang trăm mối tơ vò: tình duyên đứt đoạn, cha và em bị đánh đập, cửa nhà tan nát thế nhưng nàng phải đánh đàn, phải làm thơ để cho Mã Giám Sinh vừa lòng, trong lòng thì lại chất chứa lo lắng vì số phận sắp tới của mình.

Trả lời câu 3 (trang 99 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du qua đoạn trích.

Lời giải chi tiết:

Đoạn trích thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc của Nguyễn Du:

- Tấm lòng cảm thương, xót xa trước thân phận nhỏ nhoi của con người, giá trị con người bị chà đạp;

- Vạch trần thực trạng xã hội đen tối, thế lực và đồng tiền lộng hành; Gián tiếp lên án thế lực phong kiến đã đẩy con người vào tình cảnh đau đớn, lên án thế lực đồng tiền bất nhân;

- Bày tỏ thái độ căm phẫn, khinh bỉ trước bọn buôn người giả dối, bất nhân.

Bố cục

Bố cục: 3 đoạn

- 10 câu đầu : Chân dung Mã Giám Sinh qua ngoại hình, hành động.

- 6 câu tiếp : Nỗi đau đớn tủi nhục của Kiều.

- 10 câu cuối : Bản chất con buôn của Mã Giám Sinh.

ND chính

Phơi bày bản chất xấu xa, đê tiện của Mã Giám Sinh qua đó lên án xã hội phong kiến, những thế lực chà đạp lên tài sắc và nhân phẩm người phụ nữ.

I. Tác giả, tác phẩm

1. Tác giả: Nguyễn Du

2. Tác phẩm

* Vị trí đoạn trích: Văn bản Mã Giám Sinh mua Kiều nằm ở đầu phần thứ hai (Gia biến và lưu lạc) . Sau khi gia đình Kiều bị vu oan, Kiều quyết định bán mình để lấy tiền cứu cha và gia đình tránh khỏi tai họa. Đoạn trích được học nói về việc Mã Giám Sinh đến mua Kiều.

* Bố cục: Đoạn trích thơ có thể được chia làm 3 đoạn:

Đoạn 1: 10 câu đầu: Khắc họa chân dung Mã Giám Sinh qua ngoại hình và hành động, cử chỉ
Đoạn 2: 6 câu tiếp: Diễn tả nỗi đau đớn và tủi nhục của Kiều.
Đoạn 3: 10 câu thơ còn lại: Bản chất con buôn của Mã Giám Sinh.

II. Hướng dẫn soạn bài

Câu 1:

Nhân vật Mã Giám Sinh:

Về ngoại hình: lai lịch không rõ ràng, còn mập mờ, ngoại hình thì “Mày râu nhẵn nhụi áo quần bảnh bao”, đây là một ngoại hình hoàn toàn không phù hợp với độ tuổi ngoài 40 như hắn tự khai.
Về hành động: “Ghế trên ngồi tót sỗ sàng”, hành động thô lỗ, nói năng thì cộc lốc, vô học, hắn coi con người như món hàng, cò kè trả giá từng đồng bạc.
Về tính cách, bản chất: là một con người bất nhân, đúng tính chất con buôn vì tiền, keo kiệt, giả dối, không đáng mặt đấng nam nhi.

Câu 2:

Cảm nhận về hình ảnh của Thúy Kiều:

Về gia đình: bị kẻ xấu vu oan, gặp cơn nguy biến nên nàng phải bán mình chuộc cha
Nỗi đau đớn, tái tê: “Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng”, “Nét buồn như cúc, điệu gầy như mai” diễn tả nỗi đau đớn đến tột cùng, trong lòng thì ngổn ngang, tình duyên thì bị đứt đoạn, cảm thấy day dứt, có lỗi với Kim Trọng, lo lắng về tương lai sắp tới.
=> Thúy Kiều, một cô gái tài sắc vẹn toàn, nhưng cuộc đời của nàng là những chuỗi ngày dài bi thương, đau đớn. Gia đình thì tan vỡ, tình duyên đứt đoạn, cha và em bị đánh đập, bị người ta vu oan để cuối cùng nàng phải đưa ra quyết định bán thân. Mặc dù trong lòng là những cảm xúc ngổn ngang, lo lắng nhưng vẫn phải đánh đàn, phải làm thơ để cho tên Mã Giám Sinh vừa lòng.

Câu 3:

Tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du được thể hiện qua đoạn trích:

Niềm cảm thương, xót xa trước thân phận nhỏ nhoi của người phụ nữ, trước việc giá trị con người bị chà đạp.
Lên án, tố cáo xã hội đen tối, đầy rẫy những bất công, nơi của thế lực và đồng tiền lộng hành đã đẩy con người vào những đau khổ, bất hạnh.
Tác giả bày tỏ thái độ căm phẫn, khinh bỉ trước bọn buôn người tàn nhẫn, bất nhân, không có tính người.

Câu 1 - Trang 99 SGK

Phân tích những nét về ngoại hình và tính cách để làm nổi bật bản chất xấu xa của Mã Giám Sinh.

Trả lời

Mã Giám Sinh là điển hình của loại con buôn lưu manh với tính chất giả dối, bất nhân và vì tiền.

- Giả dối từ lai lịch xuất thân mù mờ: Giới thiệu là khách phương xa (viễn khách) mà lại xưng quê cũng gần. Đến tướng mạo, tính danh cũng giả dối, tuổi tác đã nhiều nhưng lại cố tô vẽ cho trẻ (mày râu nhẵn nhụi), ra vẻ thư sinh phong lưu lịch sự (áo quần bảnh bao) mà trước thầy, sau tớ lao xao, láo nháo, ô hợp.

- Từ bộ mặt đến cách ăn mặc thiếu tự nhiên, trơ trẽn, trai lơ, phong tình.

- Cử chỉ, hành động cộc cằn, thô lỗ, cách nói năng nhát gừng, cộc lốc, vô học

+ Ghế trên ngồi tót sỗ sàng.

+ Đắn đo cân sắc cân tài.

+ Ép cung cầm nguyệt thử bài quạt thơ.

- Bản chất bất nhân, vì tiền của Mã Giám Sinh bộc lộ qua cảnh mua bán Thúy Kiều. Bất nhân trong hành động, trong thái độ đối xử với Kiều: xem nàng như một đồ vật đem bán, cân đong, đo đếm cả nhan sắc và tài năng: “Đắn đo cân sắc, cân tài". Bất nhân trong tâm lí lạnh lùng, vô cảm trước gia cảnh của Kiều và tâm lý mãn nguyện, hợm hĩnh: “Tiền lưng đã sắn việc gì chẳng xong”.

Bản chất vì tiền trong hành động mặc cả keo kiệt, đê tiện: “Cò kè bớt một thêm hai". Nếu trước đó, khi giành “ghế trên", Mã vội vàng “ngồi tót” thì lúc mua Kiều, hắn lại hết sức chậm rãi, tính toán chi li, hết “đắn đo”, hết “thử tài” lại “cò kè”, “thêm”, “bớt”. Câu thơ: “Cò kè bớt một thêm hai” gợi cảnh kẻ mua người bán đưa đẩy món hàng, túi tiền được cởi ra, thắt vào, nâng lên, đặt xuống.

=> Mã Giám Sinh hiện lên qua ngôn ngữ miêu tả trực diện của tác giả, được miêu tả bằng nét bút hiện thực, hoàn chỉnh cả về diện mạo và tính cách. Nhân vật Mã Giám Sinh được khắc hoạ thật cụ thể, sinh động, đồng thời lại mang ý nghĩa khái quát về một loại người giả dối, vô học, bất nhân.

Câu 2 - Trang 99 SGK

Cảm nhận của em về hình ảnh Thuý Kiều ?

Trả lời

Kiều thật đáng thương vì đã âm thầm tự nguyện hi sinh chữ tình cho chữ hiếu: “liều đem tấc cỏ quyết đền ba xuân”. Nàng gạt bao nước mắt khi đã cắt đứt với Kim Trọng, rồi rời bỏ gia đình ấm êm, chịu những cảnh thương tâm.

Thúy Kiều tội nghiệp vì nàng là một món hàng đem bán và càng tội nghiệp hơn khi nàng ý thức được nhân phẩm. Là một món hàng, Kiều buồn rầu, tủi hổ, sượng sùng trong bước đi “ngại ngùng”, ê chề trong cảm giác “thẹn” trước hoa và “mặt dày" trước gương.

Là một người ý thức được nhân phẩm, Kiều đau uất trước cảnh đời ngang trái, đau đớn khi nghĩ tới “nỗi mình" tình duyên dang dở, uất ức bởi “nỗi nhà” bị vu oan giá họa. Bao trùm tâm trạng Kiều là sự đau đớn, tái tê: “Thềm hoa một bước, lệ hoa mấy hàng”.

Câu 3 - Trang 99 SGK

Tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du thể hiện qua đoạn trích.

Trả lời

- Tác giả tỏ thái độ khinh bỉ và căm phẫn sâu sắc bọn buôn người của Nguyễn Du thể hiện qua cách tác giả miêu tả Mã Giám Sinh với cái nhìn mỉa mai, châm biếm.

+ Áo quần bảnh bao là áo quần trưng diện, cũng thiếu tự nhiên. “Hai chữ “bảnh bao” thường dùng để khen áo quần trẻ em chứ ít dùng cho người lớn” - (Trần Đình Sử), Sự đả kích ngầm càng sâu cay hơn khi một người đã “trạc ngoại tứ tuần” lại tỉa tót công phu, cố tô vẽ cho mình ra dáng trẻ. Hành động của Mã Giám Sinh khi gật gù tán thưởng món hàng: “Mặn nồng một vẻ một ưa” chẳng khác gì cử chỉ đê tiện “lẩm nhẩm gật đầu” của Sở Khanh sau này.

Thái độ của Nguyễn Du tố cáo thế lực đồng tiền chà đạp lên con người thể hiện qua lời nhận xét: “Tiền lưng đã sẵn việc gì chẳng xong”. Lời nhận xét có vẻ khách quan nhưng chứa đựng trong đó cả sự chua xót, căm phẫn. Đồng tiền biến nhan sắc thành món hàng, tủi nhục, biến kẻ táng tận lương tâm thành kẻ mãn nguyện, tự đắc. Thế lực đồng tiền cùng với thế lực lưu manh, thế lực quan lại đã vào hùa với nhau tàn phá gia đình Kiều, tàn phá cuộc đời Kiều.

- Nguyễn Du còn thể hiện niềm cảm thương sâu sắc trước thực trạng con người bị hạ thấp, bị chà đạp. Nhà thơ như hoá thân vào nhân vật để nói lên nỗi đau đớn, tủi hổ của Thúy Kiều.

Tống kết

Qua bài soạn Mã Giám Sinh mua Kiều ở trên, các em cần ghi nhớ:

Bằng việc miêu tả ngoại hình, cử chỉ và ngôn ngữ đối thoại để khắc hoạ tính cách nhân vật, tác giả đã bóc trần bản chất xấu xa, đê tiện của Mã Giám Sinh, qua đó lên án những thế lực tàn bạo chà đạp lên sắc tài và nhân phẩm của người phụ nữ.

I. Tác giả
1. Tiểu sử
- Nguyễn Du (1765 – 1820) tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên.
- Cuộc đời Nguyễn Du trải qua nhiều biến cố thăng trầm nhưng chính hoàn cảnh ấy tạo cho ông vốn sống phong phú, tâm hồn sâu sắc.
2. Sự nghiệp sáng tác:
- Sự nghiệp sáng tác được đánh giá cao cả về chữ Hán và chữ Nôm.
- Tinh thần nhân đạo sâu sắc.
- Các giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật đạt đến đỉnh cao.

II. Tác phẩm
1. Tìm hiểu chung
a. Vị trí đoạn trích
- Nằm ở đầu phần thứ hai (“Gia biến và lưu lạc”).
- Sau khi bị thằng bán tơ vu oan, gia đình Thúy Kiều lâm vào cảnh tan tác, đau thương. Của cải bị cướp đoạt, cha và em trai Kiều bị lũ sai nha “đầu trâu mặt ngựa” bắt bớ, khảo tra, đánh đập dã man. Cái giá mà chúng đưa ra thật là khủng khiếp: “Có ba trăm lạng việc này mới xong”. Kiều đành gạt nước mắt, gác mối tình đầu đẹp đẽ với Kim Trọng để bán mình chuộc cha và em ra khỏi chốn lao tù.
- Đoạn này nói về việc Mã Giám Sinh đến mua Kiều. Đoạn trích là nốt nhạc buồn, khởi đầu cho cung đàn bạc mênh của cuộc đời Kiều kéo dài suốt mười lăm năm.
b. Bố cục: 2 phần
- Phần 1: 10 câu đầu: (Từ đầu đến … “giục nàng kíp ra”): Sự xuất hiện của Mã Giám Sinh.
- Phần 2: Đoạn còn lại: Cảnh mua bán người.

2. Tìm hiểu chi tiết
a. Nhân vật Mã Giám Sinh
- Diện mạo và cử chỉ
- Sinh viên trường Quốc Tử Giám
- Người khách ở xa
- Tên: Mã Giám Sinh
- Quê: huyện Lâm Thanh
- Tuổi: ngoại tứ tuần
- Cách ăn mặc: mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao
- Nói năng: thô lỗ, vô lễ
- Hành động: ghế trên ngồi tót sỗ sàng
⇒ Vẻ ngoài chải chuốt, không phù hợp với lứa tuổi, cử chỉ và thái độ bất lịch sự, trơ trẽn, hỗn láo.
- Bản chất:
+ Giả dối từ lai lịch đến tướng mạo, tính danh
+ Bản tính con buôn, lưu manh
⇒ Bút pháp tả thực, cùng các từ tượng hình, tượng thanh làm cho Mã Giám Sinh hiện lên là một kẻ giả dối, vô học, con buôn, mất lịch sự.
b. Hình ảnh tội nghiệp của Thúy Kiều
- Tình cảnh tội nghiệp của Thúy Kiều:
+ Nàng là một món hàng để người ta trao đổi, mua bán.
+ Ý thức được nhân phẩm.
- Nỗi đau đớn, tái tê:
+ Buồn rầu, tủi hổ, ngại ngùng
+ Ê chề trong cảm giác thẹn với lòng.
+ Đau đớn khi tình duyên tan vỡ.
+ Uất hận khi gia đình bị vu oan.
⇒ Tâm trạng đau khổ, xấu hổ, đan đớn.
c. Giá trị nội dung
- Phơi bày bản chất xấu xa, đê tiện của Mã Giám Sinh
- Lên án xã hội phong kiến, những thế lực chà đạp lên tài sắc và nhân phẩm người phụ nữ. (Tố cáo gay gắt sự tàn nhẫn của đồng tiền và những kẻ xấu xa chà đạp phẩm giá con người).
- Bày tỏ sự cảm thông, sâu sắc với số phận con người.
d. Giá trị nghệ thuật
- Khắc họa thành công nhân vật chính diện và phản diện
- Thể hiện sự am hiểu sâu sắc tâm lý nhân vật của Nguyễn Du trong tác phẩm.

Câu 1 (Trang 99 SGK) Phân tích những nét ngoại hình và tính cách để làm nổi bật bản chất xấu xa của Mã Giám Sinh

Bài làm:
Ngoại hình:

Lừa dối còn được thể hiện qua cách ăn mặc: hắn thuộc loại quá niên trạc ngoại tứ tuần, thế nhưng “Mày râu nhẵn nhụi áo quần bảnh bao”
Cử chỉ, hành động, cách nói năng: Ghế trên ngồi tót sỗ sàng; Đắn đo cân sắc cân tài - ép cung cầm nguyệt thử bài quạt thơ; Cò kè bớt một thêm hai,…
Ghế trên là ghế dành cho các bậc bề trên cao tuổi. Mã Giám Sinh đi hỏi vợ là phận con cháu thế mà lại nhảy tót lên ngồi. Ngồi tót là tư thế ngồi bất nhã, đó là cách ngồi của những kẻ vô học, kém văn hóa, cách ngồi của kẻ cậy cửa, khinh người.
Mã Giám Sinh xem Kiều như một đồ vật, mà: "Đắn đo cân sức cân tài/ Ép cung cầm nguyệt thử bài quạt thơ". Đắn đo, cân, ép, thử... đủ thứ trò để kiểm định chất lượng của "món hàng" như thế nào. Qua đó thể hiện hắn thuộc loại chỉ có lừa người chứ không bao giờ bị người ta lừa.
Tính cách:

thể hiện bản chất con buôn, bất nhân, xem con người chỉ như một món hàng hoá có thể mua bán, thậm chí cò kè bớt xén; giả dối từ việc giới thiệu lí lịch cho đến trình bày mục đích mua Kiều: "Rằng: "Mua ngọc đến Lam Kiều - Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường?"…
Sau khi xác định được "món hàng" là tuyệt hảo, đáng giá nghìn vàng, hắn mới bắt đầu trả giá: "Cò kè bớt một thêm hai/Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm" Đáng giá nghìn vàng - mà chỉ trả với giá vàng ngoài bốn trăm. Hắn thừa biết gia cảnh của nàng Kiều hiện tại để bắt bí với giá rẻ mạt nhất. Qau đó thể hiện bản chất keo kiệt, bủn xỉn, là tay buôn người lọc lõi và xảo trá.

Câu 2 (Trang 99 SGK) Cảm nhận của em về hình tượng Thúy Kiều.
Bài làm:
Thuý Kiều ở vào tình cảnh tội nghiệp, phải bán mình cứu gia đình, chấp nhận hi sinh tình duyên với chàng Kim. Cuộc đời nàng từ đây rơi vào chuỗi những bi kịch:
Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,

Thềm hoa một bước, lệ hoa mấy hàng.
Một người con gái tài sắc tuyệt trần như Kiều trở thành một món hàng trong một cuộc mua bán. Trong lòng nàng lúc bấy giờ đang ngổn ngang trăm mối tơ vò: tình duyên đứt đoạn, cha và em bị đánh đập, cửa nhà tan nát thế nhưng nàng phải đánh đàn, phải làm thơ để cho Mã Giám Sinh vừa lòng. Trong lòng nàng lúc này chất chứa lo lắng vì số phận sắp tới của mình.
Dù không miêu tả nhiều về tâm trạng của nhân vật, nhưng chỉ qua đôi câu thơ, Nguyễn Du đã thể hiện được tâm trạng của Thuý Kiều trong một tình cảnh đáng thương, tội nghiệp.

Câu 3 (Trang 99 SGK) Tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du thể hiện qua đoạn trích
Bài làm:
Đoạn trích thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc của Nguyễn Du đối với số phận của Thúy Kiều hay cũng chính là bi kịch của người phụ nữ trong xã hội phong kiến
Tấm lòng cảm thương, xót xa trước thân phận nhỏ nhoi của con người, giá trị con người bị chà đạp, trở thành một món hàng mua vui cho kẻ quyền thế, giàu có.
Lên án thực trạng xã hội đen tối, đồng tiền có quyền lực tối cao. Đồng thời, tác giả gián tiếp lên án thế lực phong kiến đã đẩy con người vào tình cảnh đau đớn, lên án thế lực đồng tiền bất nhân.
Thể hiện thái độ căm phẫn, khinh bỉ trước bọn buôn người giả dối, bất nhân bất nghĩa.

Câu 1. Mã Giám Sinh, nhân vật chính của đoạn trích được thể hiện với những đặc điểm sau.

a. Mã Giám Sinh là một kẻ lừa dối, vô học.

Lừa dối:

- Xưng danh không rõ ràng: thông thường họ tên phải đi liền với nhau như: Họ Kim tên Trọng, hay họ Từ tên Hải... Ở đây, hỏi tên lại trả lời bằng nghề nghiệp: Giám Sinh là thư sinh trường Quốc Tử Giám. Thực tế hắn không phải là thư sinh mà là một tay buôn người, nói dối là thư sinh để đánh lừa gia đình Thúy Kiều.

- Lừa dối còn được thể hiện qua cách ăn mặc: hắn thuộc loại quá niên trạc ngoại tứ tuần, như vậy không còn trẻ nữ. Hắn muốn lấy vợ - mà lấy một người đẹp như Kiều thì cần phải trẻ để tương xứng, nên mới: Mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao.

Vô học:

- Qua cách trả lời khi vấn danh: Hỏi tên, rằng .....

- Hỏi quê, rằng .... Cách trả lời cộc lốc còn thể hiện vẻ vô lễ ngạo mạn.

- Qua tư thế: đi hỏi vợ phải trịnh trọng, thế mà Mã Giám Sinh đến với hình ảnh một lũ đầy tớ nhốn nháo xô bồ như ở đường ở chợ. "Trước thầy sau tớ xôn xao"

- Qua hành động ngang nhiên, ngạo mạn. "Ghế trên ngồi tót sỗ sàng" Ghế trên là ghế dành cho các bậc bề trên cao tuổi. Mã Giám Sinh đi hỏi vợ là phận con cháu thế mà lại nhảy tót lên ngồi. Ngồi tót là tư thế ngồi bất nhã, đó là cách ngồi của những kẻ vô học, kém văn hóa, cách ngồi của kẻ cậy cửa, khinh người.

b. Mã Giám Sinh là kẻ vô lương tâm, tàn nhẫn.

- Kiều là người con gái liễu yếu đào tơ. Gia cảnh lại đang trong cơn hoạn nạn, thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng, thế mà hắn không động lòng trắc ẩn.

- Kiều không những là một tuyệt thế giai nhân mà còn là người con gái hiếu thảo, giàu đức hi sinh, bán mình chuộc cha. Hành động của nàng không ai lại không cảm phục. Nhưng Mã Giám Sinh vẫn không một chút mủi lòng, vẫn tiến hành mua bán một cách trắng trợn và thô bạo, bày trò Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ.

c. Mã Giám Sinh là một tay buôn keo kiệt, bủn xỉn, lọc lõi lão luyện.

- Lọc lõi lão luyện được thể hiện qua việc "chọn hàng, thử hàng". Kiều mà một người tài hoa, xinh đẹp thế nhưng Mã Giám Sinh xem nàng như một đồ vật, mà: "Đắn đo cân sức cân tài Ép cung cầm nguyệt thử bài quạt thơ". Đắn đo, cân, ép, thử... đủ thứ trò, lật nghiêng, xoay phải, xoay trái, xem phải để tìm ra vết xước nếu có - để kiểm định chất lượng của "món hàng" như thế nào. Hắn thuộc loại chỉ có lừa người chứ không bao giờ bị người ta lừa.

- Bủn xin, keo kiệt: Sau khi xác định được "món hàng" là tuyệt hảo, đáng giá nghìn vàng, hắn mới bắt đầu trả giá: "Cò kè bớt một thêm hai Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm" Đáng giá nghìn vàng - mà chỉ trả với giá vàng ngoài bốn trăm. Hắn thừa biết gia cảnh của nàng Kiều hiện tại để bắt bí với giá rẻ mạt nhất. Chỉ có những kẻ lão luyện, tinh ranh trong nghề mới có thể mua bán được như vậy.

Câu 2. Cảm nhận của em về hình ảnh của Thúy Kiều. Cuộc đời của Thúy Kiều, một cô gai tài hoa nhưng bạc mệnh, cuộc đời của nàng là một chuỗi dài của sự bi thương đau đớn. Trong đoạn trích, hình ảnh của nàng là một chuỗi dài của sự bi thương đau đớn. Trong đoạn trích, hình ảnh của nàng hiện lên tuy không nhiều nhưng chúng ta vẫn cảm nhận được tình cảnh tội nghiệp và nỗi đau đớn tái tê của nàng.

a. Tình cảnh tội nghiệp.

- Gia đình nàng gặp cơn nguy biến, bị thằng bán tơ vu oan. Bọn sai nha lập tức ùa tới "sạch sành sanh" vét cho đầy túi tham.

- Cha và em nàng bị bắt, bị đánh đập tàn nhẫn: Tường cao rút ngược dây đàn

- Dẫu là đá cũng nát gan là người. - Để cứu cha và em, Kiều đã hi sinh mối tình với Kim Trọng, bán mình chuộc cha.

b. Nỗi đau đớn, tái tê.

- Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng, Nét buồn như cúc, điệu gầy như mai. Đó là nỗi đau đớn đến tột cùng. Từ một cô gái khuê các, sống trong cảnh "trướng gấm màn che" bỗng dưng nàng bị ném vào cuộc đời ô trọc, bầm dập.

- Trong lòng nàng lúc bấy giờ đang ngổn ngang trăm mối tơ vò: tình duyên đứt đoạn, cha và em bị đánh đập, cửa nhà tan nát thế nhưng nàng phải đánh đàn, phải làm thơ để cho Mã Giám Sinh vừa lòng, trong lòng thì lại chất chứa lo lắng vì số phận sắp tới của mình.

Câu 3. Tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du qua đoạn trích.

- Khinh bỉ, căm giận bọn người bất lương: Mã Giám Sinh là nhân vật xấu, tiêu biểu cho xã hội đầy thối nát lúc bấy giờ. Chính y và những kẻ khác đã đẩy cuộc đời những người dân lương thiện vào đường cùng ngõ cụt, vào tình cảnh đau đớn. Ngòi bút của Nguyễn Du vạch trạch bản chất của y và thực trạng đen tối của xã hội.

- Đau đớn xót xa trước tình cảnh con người bị chà đạp: Thúy Kiều đẹp đẽ, tài sắc đến thế mà bị trở thành như một món hàng để cho những kẻ có tiền mặc sức mua bán, trả giá. Thân phận con người bị chà đạp, bị coi khinh. Mỗi bước đi của Kiều thấm đầy nước mắt, đó đâu chỉ là nước mắt của Kiều mà còn là nước mắt của Nguyễn Du khóc thương cho sự bất hạnh của con người.