Vườn nhà em có một cây bưởi thuộc giống bưởi Đoan Hùng, Phú Thọ. Cây bưởi quý này là do bạn học của anh Quang tặng bố mẹ em. Cây bưởi đã được 5 tuổi, và đã có ba mùa ra hoa kết trái.

Cây cao khoảng 4 mét, sum sê cành lá. Cây đứng ở một góc vườn, cạnh bờ ao. Lá cây tròn to bằng bàn tay và dày, mặt trên xanh thẫm, bóng, mặt dưới xanh nhạt. Đầu tháng giêng, cây bưởi ra hoa. Đứng xa nhìn, thấy cây bưởi như đội lên đâu một mâm xôi nếp cái đầy ụ. Nụ hoa trắng nõn như chiếc cúc áo bạch ngọc; hoa nở xoè năm cánh trắng phau; nhuỵ hoa hình nậm rượu bé tí, vàng ươm. Hương hoa ngào ngạt. Suốt ngày, đàn ong mật kéo đến bay vù vù, bầy bướm lượn vòng bay chấp chới. Trong nắng xuân, trong làn mưa bụi, hoa bưởi rụng trắng một góc vườn.

Mùa xuân dần trôi qua, cây bưởi chi chít quả. Lúc đầu, quả bưởi to bằng quả cà chua, bằng trái bóng bàn, rồi lớn dần bằng nắm tay treo lủng lẳng. Đến tháng sáu, tháng bảy, quả bưởi lớn to tròn bằng đầu đứa trẻ lên hai. Trái bưởi da xanh căng lên óng mượt, đeo trĩu cành.

Tháng tám, dịp Tết Trung thu, bố mẹ hái bưởi đem ra chợ bán. Tép bưởi căng tròn, vị thơm ngon ngọt, đậm đà, ai cũng tấm tắc khen.

Trên mâm ngũ quả bày trên bàn thờ, quả bưởi vườn nhà chiếm một vị trí trang trọng. Trong hương vị Tết dân tộc cổ truyền, anh Quang thường nhắc lại cho chúng em nghe vài kỉ niệm đẹp về người bạn thân thời sinh viên, nay đang công tác ở một tỉnh miền Trung.

Cơn gió thổi làm lay động cây bưởi trước nhà. Những quả to tròn đu đưa theo gió; những giọt sương đọng lại trên lá rơi xuống đất nghe lộp độp. Sáng nay nhìn cây bưởi,tôi bỗng thương nhớ ông ngoại vô cùng. Ngày xưa, cũng dưới cây bưởi này, tôi cùng ông ngoại đã sống bên nhau.

Cây bưởi này đã gắn bó đời ông ngoại và vả đời tôi. Bà mất sớm, ông thui thủi ở nhà. Ông tìm thú vui với con cháu, với việc trồng cây… và ông trồng cây bưởi này với mong muốn rằng ” cho vui làm quà cho con cháu”. Tôi là đứa cháu út nên được ông dành tình thương hơn. Ông hay kể cho tôi nghe và đọc câu này như răn dạy tôi điều gì ! ” Uống nước nhớ nguồn, ăn trái nhớ kẻ trồng cây” . Lúc đó tôi hãy còn nhỏ câu nói của ông làm tôi thuộc làu làu nhưng mơ hồ không hiểu gì cả. Tôi chỉ biết rằng ông rất thương và cưng chiều tôi.

Năm tháng trôi qua, cây bưởi cũng như tôi lớn dần, lớn dần. Thân cây bây giờ trông to khỏe và rắn chắc lắm. Vỏ cây không còn xanh và mướt như lúc nhỏ và đã chuyển sang màu xam xám có vẻ rất phong trần.Vỏ cây loang lổ những đốm mốc trắng làm lớp áo bên ngoài xù xì hẳn lên. Thân cây thẳng đuột như cái cột nhà và lên trên chia thành nhiều cành lớn, nhỏ, rồi nhỏ nữa làm tán cây rộng lớn che nắng cả một khoảng đất trống. Lá bưởi không giống như những cây khác. Lá bưởi tương đối dày. ở khoảng giữa lá thắt lại tạo hình quả tim. Bề mặt lá có màu xanh đậm, bề dưới có màu xám trắng. Lá bưởi có mùi thơm rất dễ chịu. Ông ngoại vẫn thường nấu lá bưởi với lá sả để xông mỗi khi tôi bị cảm.

Vào mùa ra hoa, cây bưởi rụng hết lá già và thay và thay vào đó những chùm lá xanh non mơn mởn. Những chùm bông trắng muốt đua nhau đâm tua tủa, giữa bông hoa có nhụy vàng nhỏ xíu trông tinh khiết làm sao. Hoa bưởi tỏa hương thơm ngào ngạt, một mùi thơm mang vị đồng quê. Ông tôi thích hương vị của hoa bưởi, ông phơi khô rồi ướp với trà uống vào buổi sáng. Ông nói nó không thua gì hoa lài đâu. Hoa bưởi có sức quyến rũ kỳ lạ, lôi cuốn những chú bướm, chú ong đến hút mật.

Trái bưởi lúc còn non có lớp lông măng trắng bao bọc bên ngoài. Khi chín, lớp măng không còn nữa, vỏ bưởi chuyển sang màu vàng ươm và căng tròn lên. Trên vỏ có mụn trăng trắng, xanh xanh xen kẽ. Múi bưởi chín mọng nước ngọt lịm có vị thanh thanh.

Đã từ lâu rồi từ ngày ông ngoại ra đi, tôi không còn được ngồi bên ngoại, nghe ngoại kể chuyện.Không còn được ông gỡ từng múi bưởi cho tôi ăn nữa. Thương ông tôi càng thương cây bưởi ông trồng. Ông ơi! ông hãy yên tâm, bưởi ông trồng vẫn chăm sóc kỹ. Trái mùa này sai và to lắm. Hàng ngày con vẫn chăm sóc đều đặn cho nên bưởi ngọt hơn nhiều, con vẫn xem cây như người bạn hiền từ, con sẽ làm cho cây bưởi sai trái sai hoa. Hương hoa bưởi sẽ bay khắp nhà, tỏa ra đường cái, làm cho tóc các chị gái mượt mà thơm mát như suối chảy qua những cánh rừng bung nở những loài hoa trắng muốt. Bưởi cho bóng mát, sẽ cho những mùa quả ngọt thơm hương. Bưởi sẽ làm cho nhà con thêm đẹp.

Ông ơi! tối nay ông hãy về ăn bưởi với con. Con sẽ hái biếu ông trái bưởi đầu mùa to nhất. Con sẽ ướp cho ông ly trà thơm mùi hoa bưởi thơm, ông sẽ uống và giảng lại cho con những câu tục ngữ: "Uống nước nhớ nguồn, Ăn trái nhớ kẻ trồng cây” là thế nào ông nhé!

Trước sân nhà em có một cây bưởi, khi em lớn thì thấy nó đã cao và cho quả rồi. Em nghe bà kể lại thì cây bưởi này được ông em trồng từ lúc em vẫn chưa được sinh ra.

Cây bưởi nhà em khá cao, thân cây không được thẳng đứng như một số loài cây khác như cây xoan, cây hồng mà cong cong. Tại vì được trồng từ khá lâu và chỗ đất trồng rất cứng nên phần rễ cây rất phát triển, nổi cả lên mặt đất. Phần thân cây có những lớp vỏ sần sùi và thỉnh thoảng có một lớp nhựa trong khá dính, dọc thân cây có những cái mấu chìa ra, nhờ những cái mấu này mà việc trèo cây hái quả rất dễ.

Trên cây chia ra thành nhiều các cành lớn, nhỏ khác nhau, mỗi cành lại có những cành con với những chiếc gai sắc nhọn, nếu gai còn non có thể bẻ gãy nhưng với những chiếc gai già có thể làm bị thương những ai không cẩn thận để gai bưởi đâm vào. Lá bưởi có nhiều hình dáng khác nhau, nhưng chủ yếu là dài và có vẻ như trên chiếc lá bị chia thành hai phần, giữa hai phần là một chỗ bị lõm lại, lá bưởi cũng có công dụng riêng của nó. Bà em hay lấy lá bưởi hơ vào bếp lửa cho nóng để nặn vào những chỗ bị đau ở chân, tay hay những ai bị bong gân hoặc trẹo tay, trẹo chân.

Mặc dù tác dụng của nó có lẽ không tốt bằng các loại thuốc khác nhưng nó cũng góp phần làm giảm đau được phần nào. Đến mùa, cây bưởi ra hoa trắng cả cây, những chùm hoa bưởi trắng muốt rụng kín cả sân nhà em, mùi thơm bay khắp nhà. Hồi bé em thường hay nhặt hoa bưởi chơi, đến khi những bông hoa ấy kết thành quả, rồi to bằng quả bóng bàn, em hay nhặt những quả bưởi rụng để chơi chuyền cùng các bạn, nhiều khi không có quả rụng thì lấy cây chọc cho rụng, những lúc như thế thì thường bị bà hoặc mẹ mắng.

Rồi đến khi quả bưởi to bằng cái bát to, cây bưởi sai quả, bố em phải lấy một cái cây để chống cành bưởi tránh để nó gãy. Đến lúc được ăn, mẹ em mang biếu bà ngoại và các cô bác hàng xóm, em mời các bạn trong lớp đến ăn cũng không hết. Cây bưởi nhà em là cây bưởi chua nhưng ăn vẫn rất ngon, ai cũng khen như vậy. Những quả ở trên cao không lấy được để lâu rồi chín và có màu vàng tươi, có mùi thơm đặc trưng riêng. Nhà em có thói quen để một số quả to đẹp buộc túi bóng vào để đến Tết, khi đã chín thì trẩy về đặt lên bàn thờ làm thành trung tâm của mâm ngũ quả ngày Tết.

Cây bưởi trồng được khá lâu vì vậy nó đã gắn bó rất nhiều với nhà em, mang đến cho nhà em một bóng mát ở góc sân và những quả bưởi tươi mát trong những ngày hè nắng nóng.

Nhà em có rất nhiều cây ăn quả khác nhau, nó được ông em trồng, trong đó em thấy có cây bưởi được ông chăm sóc nhiều nhất và em cũng rất thích ăn bưởi.

Cây bưởi được ông em trồng ở trước cổng, em chứng kiến nó từ khi nó mới được trồng đến khi nó lớn lên và ra quả, khi được trồng nó mới chỉ bé đến đầu gối em, cây của nó nhỏ xíu, lá to, và mơn mởn ngày nào ông em cũng tưới nước cho nó, nó lớn lên và xanh mướt, mỗi ngày em đều quan sát nó và em thấy nó lớn nhanh như thổi, ông em còn bón phân cho nó nữa, hình ảnh của cây bưởi luôn trong tâm trí của em, cây bưởi lớn và tươi non, mỗi khi cây bưởi có sâu là ông em lại chăm chút ngồi bắt sâu cho nó, cứ đà như vậy nó phát triển nhanh lắm, ông em còn thường xuyên tưới vôi vào để trị những con sâu to, khi nó lớn lên thân của nó to ra, có màu nâu, thân hình hơi xù xì, bởi màu nâu của thân cây nên tạo nên những cành to và cũng có màu nâu, lá của nó to, có mùi thơm, hoa của nó có màu trắng, những nụ hoa bưởi khi gặp những cơn gió là nó nở ra những vị thơm mát và tràn đầy sức sống, khi cây bưởi lớn lên nó bắt đầu ra lộc và đâm hoa nảy lộc.

Hình ảnh của cây bưởi luôn hiện lên trước cổng nhà em, những ngọn bưởi vươn lên và phát triển trong những làn gió, ông em thường tỉa cành cho nó, những ngọn của nó vươn lên hướng vào ánh nắng mặt trời ông em tỉa đi để cho nó ra nhiều cành, mỗi cành lớn lên thì sẽ có rất nhiều quả, quả bưởi nhà em rất to, nó tròn và khi ra quả thì nó màu xanh khi chín nó có màu vàng, lõi của quả bưởi màu hồng, mỗi khi gọt bưởi mùi vị thơm dịu mát của nó lại hiện lên, nó làm cho không khí thoang thoảng hương thơm, những mùi vị đó tạo nên những cảm giác nhẹ nhàng và có hương vị dễ chịu, mỗi khi có mưa to là rễ của nó lại lộ ra, rễ của nó dài có màu xám, cả cây nhìn tổng quan thì rất lớn, quả sai xum xuê, cùng với rất nhiều nụ hoa sắp nở ra hoa, hình ảnh của cây bưởi đẹp và mang những nét đậm đà của quê hương, ngày tết thường thì sẽ thờ bằng chuối và bồng, nó có tác dụng rất lớn trong ẩm thực và trang trí.

Em rất thích cây bưởi trước cổng nhà em bởi nó mang một vẻ đẹp bình dị và em rất thích mùi hương bưởi nó thơm và dịu mát, cây bưởi to lên làm chỗ che mát cho em vui chơi.

Nhà ông bà nội em có một vườn cây ăn quả, gồm nhiều loại cây, trong đó em rất thích những cây bưởi. Đây là giống bưởi Diễn nổi tiếng thơm ngon. Vườn bưởi này được trồng khá lâu rồi, vì ông bà em sinh sống ở đất Diễn đã lâu đời.

Cây bưởi cao khoảng hơn một mét, chia thành nhiều cành nhỏ tỏa ra xung quanh. Thân cây to bằng cổ chân, màu rêu xám. Vỏ cây mốc thếch. Rễ cây đâm sâu xuống lòng đất, hút chất dinh dưỡng nuôi cây. Cành cây như những cánh tay to khỏe, rắn chắc, nâng đỡ tán lá và quả. Lá bưởi to như bàn tay người lớn, hơi dài, thắt lại ở giữa như cái nậm rượu. Vào mùa Xuân, từng chùm hoa trắng muốt, hương thơm thoang thoảng theo gió, lấp ló trong những tán lá xanh mơn mởn. Khi có cơn gió thoảng qua, những cánh hoa trắng rơi lả tả quanh gốc cây. Chúng em thường nhặt hoa bưởi để chơi đồ hàng, hoặc để đầu giường cho thơm. Cuối mùa Xuân, hoa kết thành những quả bưởi con. Quả bưởi lớn nhanh như thổi. Lúc đầu, chúng bé bằng hòn bi, sau đó, to bằng quả chanh, rồi bằng nắm tay người lớn, và bằng quả bóng lúc nào không biết. Mỗi cây bưởi có từ hàng chục, đến hàng trăm quả trông rất đẹp mắt.

Mùa Thu, là mùa bưởi chín. Lúc đó, từng quả bưởi nặng trĩu cành, màu vàng ươm, có mùi thơm ngọt. Gọt lớp vỏ mỏng bên ngoài, ta thấy xuất hiện lớp cùi trắng ngà, rồi đến múi bưởi tròn căng, mọng nước, nhưng bóc rất dóc vỏ. Tép bưởi không bị nát và chảy nước. Cây bưởi không chỉ cho ta quả ăn, mà còn có nhiều công dụng khác. Cây bưởi làm cây cảnh ngày Tết, quả bưởi để bày mâm ngũ quả, làm quà cho họ hàng, bạn bè. Lá và vỏ bưởi dùng để gội đầu, làm lá xông giải cảm, hoặc luộc ốc rất thơm. Hoa bưởi để ướp bột sắn, cho ta mùi thơm thoang thoảng, dịu mát.

Giống bưởi Diễn rất đặc biệt. Phải đến gần Tết mới được ăn, không như các giống bưởi khác, khoảng tháng 8 đã chín. Nên vào dịp Trung Thu, người ta thường ăn các loại bưởi khác. Bưởi Diễn, là đặc sản nổi tiếng của đất Diễn. Trước Tết Nguyên Đán khoảng 1 tháng, bà nội em thường trẩy bưởi xuống, bôi vôi vào cuống quả bưởi, để dưới gầm giường, hoặc dưới đất cho bưởi xuống đường. Đến Tết là thời điểm ăn bưởi Diễn ngon nhất. Trông quả bưởi Diễn héo nhăn nheo, xấu xí, nhưng ăn ngọt lịm, thanh mát. Điều đặc biệt nữa là, bưởi Diễn rất thơm, mùi thơm dễ chịu. Khi trẩy hết bưởi, ông nội thường rủ em ra vườn quét vôi cho từng gốc cây. Ông bảo, để năm sau bưởi ra nhiều quả hơn, và không bị sâu gốc.

Em rất thích thú khi thấy những chú chim non ríu rít nhảy nhót trên cành. Dường như, chúng cũng muốn thưởng thức đặc sản này. Em sẽ chăm sóc vườn bưởi thật tốt, để giống bưởi Diễn đặc sản quê hương em không bị mất dần theo thời gian.

Ở vườn nhà ngoại trồng rất nhiều loại cây khác nhau. Cây xoài lúc nhiều quả chín. Cây hoa hồng toả hương thơm ngát. Cây nhãn nặng những chùm quả chín… Nhưng em thích nhất là cây bưởi.

Cây bưởi được ông trồng hơn 20 năm. Cây cao gần 2m. Thân cây không to lắm chỉ bằng bắp chân người lớn. Thân cây màu rêu xám, không sần sùi và nhiều u bướu như cây bàng. Rễ cây to, bám chắc vào đất, hút dinh dưỡng từ đất nuôi cây. Từ thân cây chia ra thành ba cành lớn chắc chắn như những cánh tay của lực sĩ cử tạ. Ba cành lớn ấy lại phân ra thành nhiều cành nhỏ khác nhau. Lá cây to bằng bàn tay người lớn, hơi dài, thắt lại ở giữa như cái nậm rượu. Hoa bưởi nhỏ, màu trắng ngọc, mọc thành từng chum. Mùa xuân hoa nở thơm ngát cả khu vườn. Khi hoa bưởi rụng đi, những quả bưởi sẽ thay thế. Quả bưởi tròn, da trơn nhẵn được nâng đỡ cẩn thận. Những quả bưởi ấy như những đứa con đầu tròn trọc lốc được cây mẹ chắt chiu dinh dưỡng nuôi nấng. Mùa thu là mùa bưởi chín. Khi ấy những quả bưởi chín vàng, ăn những múi bưởi sẽ thấy vị ngọt dịu mát đọng lại.

Cây bưởi có rất nhiều ích lợi khác nhau. Hoa bưởi thơm ngát thường được dung để ướp chè. Ông ngoại em hay ướp chè với hoa bưởi ủ trong lá sen. Nước chè được ướp bằng hoa bưởi uống vừa thơm vừa ngọt. Vào những ngày Rằm Tháng Tám, quả bưởi được mang đi thắp hương cúng lễ tạ ơn trời đất, tổ tiên. Hay những dịp Tết thì quả bưởi không thể thiếu trong mâm ngũ quả của người miền Bắc. Các bà các mẹ lấy vỏ bưởi phơi khô để gội đầu. Tóc sau khi được gội bằng vỏ bưởi vừa óng mượt, chắc khoẻ lại vừa thơm thoang thoảng mùi bưởi.

Bưởi có nhiều loại giống cây khác nhau. Có bưởi đào, bưởi ổi, bưởi năm roi, bưởi Diễn,… Mỗi loại có một cách trồng và chăm sóc khác nhau. Nhưng người trồng muốn có được mùa quả bội thu đều phải khéo léo, cẩn thận và chăm sóc cây bằng tất cả tình yêu dành cho nó.

Mỗi mùa hoa nở em lại có dịp cùng ông ngoại đi hái hoa về ướp chè, được cảm nhận mùi hương thơm ngát của hoa bưởi. Em rất thích cảm giác ấy và thấy yêu cây bưởi vô cùng.

Trước sân nhà em có một khu vườn nhỏ. Ở đó bà em trồng các loại rau sạch và tươi ngon. Ở góc trong cùng, bà đặc biệt trồng một cây bưởi rất lớn. Đó là cây ăn quả duy nhất trong khu vườn nhỏ bé của nhà em.

Cây bưởi rất cao, có khi phải đến hơn bốn mét, vì nó cao gần đến mái của tầng hai nhà em. Thân cây to như là bắp đùi của người lớn, chắc nịch. Thân cây không mọc thẳng đứng, mà hơi nghiêng về phía bên trái một chút, vì phía bên đó có nhiều ánh nắng mặt trời. Từ đoạn cách mặt đất tầm một mét rưỡi, cây bắt đầu tỏa các cành. Những cành ở dưới to như cổ tay, càng lên trên, các cành càng bé dần. Tuy các cành mọc ra ở trên cao, nhưng do các trái bưởi rất lớn và nặng, nên làm cho cành lá trĩu xuống dưới. Có cành còn quét xuống cả mặt đất. Lá bưởi khá lớn, thường to bằng bàn tay. Ở gần giữa thân lá thì lõm vào trong như hình số tám. Đôi lúc em cảm giác như lá bưởi chính là quả hồ lô đã bị ép dẹp lép. Lá bưởi rất thơm, thường được bà và mẹ hái vào xông mùi thơm cho cả nhà, hoặc dùng khi luộc, hấp hải sản cũng rất tuyệt.

Thường thì vào những tháng mùa thu bưởi sẽ ra hoa. Hoa bưởi trắng muốt, cánh hoa dày, mùi thơm nồng và đậm. Thường dùng để làm nước hoa, nước gội đầu. Và đến khoảng cuối năm, sẽ có trái bưởi chín thơm lừng. Những trái bưởi có bình tròn, khi chín có thể to như một cái nồi nấu cơm cỡ nhỏ. Vỏ vàng ươm. Phần thịt vỏ bên ngoài khá dày, có thể dùng làm chè bưởi, mứt bưởi. Bên trong, phần thịt mọc thành từng múi, bên trong múi có nhiều tép bưởi nhỏ. Khi ăn có vị ngọt thanh, dịu nhẹ, ngon ngọt vô cùng. Năm nào, khi Tết đến, mẹ cũng chọn một trái bưởi lớn nhất, đẹp nhất để đặt lên bàn thờ tổ tiên.

Đôi với em, cây bưởi không chỉ là một loại cây ăn quả mà còn là một người bạn thân thuộc. Mỗi ngày, em đều dành thời gian để tưới nước và quan sát cây bưởi. Mong rằng cây sẽ mãi luôn tươi tốt như bây giờ.

Trong vườn bà nội em có rất nhiều loại cây. Nào là cây na với quả ngọt, nào là cây chuối thơm, nào là cây cam cay với quả ăn ngọt lịm, nào là cây hồng xiêm ngày ngày tỏa bóng mát rợp một vùng đất. Nhưng loài cây mà em thích nhất là cây bưởi.

Cây bưởi đứng ngay ở đầu vườn, trông xa nó sừng sững như một chàng vệ sĩ khổng lồ ngày ngày canh gác cho mảnh vườn nhà bà em. Thân cây thẳng đứng, xù xì những nếp thời gian, điểm xuyết vài mảng mốc trắng càng làm tăng thêm vẻ cổ kính cho cây. Những lớp vỏ ráp chỉ chực chờ đến mùa đông là rụng xuống. Cành bưởi tỏa ra xung quanh trông như những cánh tay đang dang rộng giữa trời.

Lá bưởi thuôn dài, dày và xanh mướt một cách kì lạ, đến gần đầu thì thắt lại trông giống như những trái tim. Lá bưởi thoảng một mùi hương đặc biệt, bà em thường hái chúng, đem nấu với bồ kết để gội đầu, hương bưởi cứ như vương mãi trên mái tóc. Mỗi khi đến mùa hoa bưởi là cả khu vườn ướp đầy hương thơm ngan ngát. Hoa bưởi trắng muốt, có năm cánh uốn lại rất mềm mại, duyên dáng, và hương hoa bưởi thì thật là nồng nàn và quyến rũ biết bao. Hương hoa bưởi lan tỏa khắp một vùng không chỉ quyến rũ những loài ong, loài bướm đến làm mật mà còn khiến cho em cũng phải thấy ngây ngất.

Em thích nhất là những quả bưởi khi vào mùa. Chúng tròn như những quả bóng, da xanh mướt mà lại xù xì, ram ráp. Tách vỏ bưởi, ăn từng múi bưởi trắng đục mới cảm thấy được vị ngọt hơi tê tê nơi cuống họng. Mỗi khi đến rằm Trung Thu, bà lại dành ra một quả bưởi to nhất, đẹp nhất để em bày cỗ cúng trăng. Cùi bưởi được mẹ em tận dụng để nấu chè, hương vị ngọt ngào ấy vẫn ngày ngày thoang thoảng trong kí ức em.

Cây bưởi đã gắn bó với em từ ngày còn ngây dại. Đến nay khi em đã lớn, nó vẫn là một người bạn thân thiết, một kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ mà em mãi mãi vẫn nhớ về. Dù đi đâu xa, em vẫn sẽ nhớ mãi về hương vị ngọt ngào của bưởi và tình cảm mà ông bà dành cho em.

Mỗi loài cây trong vườn đều có một đặc điểm và công dụng riêng. Cây khế cho hoa tím bên bờ giếng. Cây chanh tỏa hương thơm dịu nhẹ, cho cốc nước mát lành vào ngày hè oi bức. Cây chuối lại tặng cho con người những buồng quả chín vàng mùi thơm ngào ngạt. Bên cạnh những loài cây ấy, cây bưởi cũng đang góp phần làm cho vườn nhà thêm phong phú và nhiều màu sắc.

Mới ngày nào chỉ là một cây con nhỏ xíu, được bàn tay của con người chăm sóc, tưới tắm, giờ đây cây bưởi đã cao quá đầu người. Thân cây to bằng cổ tay và vô cùng chắc khỏe, từ thân ấy tủa ra vô số những cành nhỏ khác nhau. Rễ cây ăn sâu xuống lòng đất để hút chất dinh dưỡng nuôi cây. Có những cây to và lâu năm, rễ cây trồi cả lên mặt đất trông như những con rắn ngoằn ngoèo. Lá cây to bằng bàn tay và thắt lại ở giữa. Hoa bưởi nở thành từng chùm. Hoa bưởi có màu trắng tinh khôi, tuy không mang sắc đỏ rực rỡ như hoa hồng nhưng lại chẳng kém phần thu hút. Ở giữa năm cánh hoa là nhụy hoa vàng tươi. Những nụ hoa chúm chím xinh xinh như những chiếc cúc áo. Khi hoa bưởi nở, hương thơm dịu nhẹ và ngọt ngào lan tỏa khắp không gian. Hương hoa tạo cảm giác rất dễ chịu, dịu dàng mà thanh khiết. Quả bưởi tròn và nhẵn, lúc còn non thì có màu xanh. Cái nắng chói chang của mùa hạ nhuộm vàng cho vỏ bưởi, làm cho hoa thêm thơm, trái thêm ngọt.

Bưởi thường ra trái vào mùa thu. Quả bưởi lúc lỉu trên cao chờ tay người hái về. Những múi bưởi thơm ngon căng mọng nước không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn gắn liền với tuổi thơ của biết bao thế hệ. Vào những ngày rằm trung thu, làm sao thiếu được một quả bưởi trong mâm phá cỗ. Quả bưởi tròn trịa tượng trưng cho sự đầy đặn, vĩnh hằng của tạo hóa. Bưởi còn là một loại quả quan trọng xuất hiện trong mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Bắc, thể hiện mong muốn có một năm mới an khang thịnh vượng. Vỏ bưởi còn được sấy khô làm chè bưởi- đây là một món ăn quen thuộc mỗi khi hè tới. Các bà, các mẹ thì lấy lá bưởi, vỏ bưởi đun nước để gội đầu, mùi hương thoang thoảng theo gió bay xa. Ông ướp chè với hoa bưởi, hương bưởi hòa quyện với làn khói nghi ngút bốc lên từ ấm trà tạo cảm giác thư thái, nhẹ nhõm lạ kì.

Hiện nay, người ta lai tạo được nhiều giống bưởi mới cho quả ngon và năng suất cao hơn như bưởi Diễn, bưởi Năm Roi, bưởi Đoan Hùng. Mỗi loại bưởi đã trở thành đặc sản và nét văn hóa riêng của mỗi vùng đất. Chẳng riêng gì bưởi, loài cây nào cũng vậy, con người phải có công chăm bón và tình yêu đối với nó thì cây mới ra hoa kết trái, tặng cho con người những món quà từ thiên nhiên.

Cây bưởi là loại cây bình dị, quen thuộc đối với bất kì một người Việt Nam nào. Cây bưởi đã trở thành một phần của làng quê Việt Nam, là kí ức tuổi thơ dịu ngọt của mỗi chúng ta.

Trong vườn nhà em trồng rất nhiều loài cây ăn quả nhưng em thích nhất là cây bưởi.

Cây bưởi do ông em trồng cách đây năm năm rồi. Nhìn từ xa, cây bưởi như một người khổng lồ với những cánh tay dài ngoằng tỏa ra khắp phía. Từ mặt đất lên khoảng hai mét là phần thân chính của cây. Phần thân chính khá to, là chiếc cột đỡ vững chãi cho những cành cây ở phía trên. Từ phần thân chính tỏa ra những nhánh thân phụ, hay chính là cành cây. Cành cây mảnh dẻ, nhỏ và dài hơn phần thân chính. Vỏ cây màu nâu đất, thô và ráp. Lá bưởi màu xanh thẫm, rất thơm. Lá gồm có hai phần, phần thân và phần đuôi lá.

Phần thân lá có kích thước lớn hơn, có một đường gân rất nổi ở giữa, chia lá thành hai phần cân xứng. Hao bưởi màu trắng ngà, hương thơm ngan ngát. Thích nhất là vào những ngày mùa thu, hương hoa bưởi theo chị gió bay đi khắp không gian, như lưu lại chút hương vị của cây và của đất. Những bông hoa bé xíu xiu , mềm mại đu đưa trong gió đã hấp dẫn biết bao nhiêu ong bướm tụ hội lại trong vườn nhà. Bưởi nhà em là giống bưởi Diễn, quả bưởi càng lên cao càng thon lại chứ không tròn vo như bưởi Mỹ.

Những quả bưởi như những đứa con tinh nghịch đu đưa nặng trĩu trong gió thu. Mỗi lần trời trở giông bão, gió cuồn cuộn, cây bưởi như người mẹ bất khuất dẻo dai, oằn lưng gánh những cơn bão táp của đát trời để bảo vệ đàn con. Đến độ Rằm tháng Bảy là khắp sân nhà, hiên nhà đâu đâu cũng thấy hương bưởi chín. Hương thơm mới ngào ngạt làm sao! Trong mâm ngũ quả đón chị Hằng của chị em em, bao giờ cũng có một quả bưởi thơm ngon nhất được bà chọn lọc rất kĩ càng.

Giống bưởi Diễn nhà em không chỉ ngọt, vị ngọt mát và múi còn rất to và mọng nước. Vở bưởi được bà hay mẹ đem phơi khô, nấu nước gội đầu, tạo nên một hương thơm đặc trưng và thân thương biết mấy trên mái tóc của bà, của mẹ.

Yêu biết mấy cây bưởi trong vườn nhà em!

Mùa thu – mùa bưởi đào đơm quả. Trong khoảnh vườn nhỏ của ông em, cây bưởi đã trĩu trịt những quả tròn trông thật thích mắt.

Mới ngày nào cây còn bé tí mà nay đã cao gần năm mét. Rễ cọc ăn sâu vào lòng đất nên cây chông vững chãi. Gốc cây to, thân cây nghiêng nghiêng và toả nhiều cành. Bao bọc lấy thân cành là lớp vỏ mỏng, da xù xì. Bên trong lớp vỏ ấy là dòng nhựa trong suốt, luôn vận chuyển chất màu để nuôi cây. Nhờ vậy, cây mỗi ngày một lớn, tán lá xum xuê. Lá non mỏng manh, màu xanh tươi như mạ non, hơi nhọn ở hai đầu. Lá lớn dần có màu đậm hơn, dày hơn, hình bầu dục. Lá bưởi có mùi thơm như lá chanh, lá quýt.

Đến mùa, bưởi đơm hoa. Hoa bưởi màu trắng tinh như hoa huệ. Cánh hoa mịn màng, năm cánh hoa cuốn quanh cái nhụy vàng tươi. Hoa bưởi thơm lừng lẫn khuất trong vòm lá. Đúng như lời thơ của Trần Đăng Khoa đã nhận định:

“Hoa rơi trắng mảnh sân con

Ôi hoa đã rụng vẫn còn ngát hương”.

Hoa bưởi rụng để nhường chỗ cho quả non chào đời. Quả bưởi mới nhú chỉ bằng ngón tay út, rồi bằng hòn bi ve, bằng quả mù u. Một dạo, không để ý những quả bưởi như cái gáo dừa lẳng trên cành. Quả lớn, quả bé trĩu trịt từng chùm. Quả bưởi tròn lông lốc. Lớp vỏ ngoài màu xanh, lớp vỏ trong màu hồng nhạt. Chúng luôn ôm ấp trong lòng những múi bưởi mọng nước, mát lành. Múi bưởi cong cong như vầng trăng khuyết, vừa đẹp vừa ngon ai cũng thích.

Cây bưởi đã đem lại lợi ích cho gia đình em. Em mong bưởi có mặt khắp nơi để cải thiện đời sống cho người dân quê em.

Khoảng 3 năm trước, bố em đi tham quan chợ cây giống, rồi mua về một cây bưởi non, trông nó nhỏ xíu chỉ có tầm vài chiếc lá. Rồi bố đem trồng sau nhà, ngày ngày chăm bón. Em cứ nghĩ mãi không biết nó có sống được không, thế mà ba năm qua đi, nay cây đã cho lứa quả đầu tiên.

Cây bưởi nhà em cao tầm 2 mét, nhìn rất xum xuê, gốc gây to cỡ cổ chân em, rất vững chãi. Thân cây mọc thẳng, rồi chia làm nhiều nhánh, nhiều chạc. Trên mỗi chạc to lại có nhiều cành con, cành nào cũng mọc đầy lá xanh ngắt. Vỏ cây màu xám hơi ngả màu xanh rêu, nhìn thì có vẻ nhẵn, nhưng sờ vào thì lại thấy hơi nhám. Các nhánh, các cành có xu hướng mọc hướng lên trên, chứ không tỏa tán sang ngang mấy, vì vậy bố em lại phải bấm đọt cho cây, tránh cây mọc cao quá, khó hái quả. Cây cứ xanh ngắt một màu từ xuân sang đông, chỉ có mấy tán lá non thì có màu xanh lá mạ.

Lá bưởi to tầm bàn tay của em, hơi cứng, gân lá thưa và chìm dưới mặt lá. Mặt trên lá có màu xanh thẫm, còn mặt dưới thì lại có màu xanh nhạt. Khi đưa lá lên mũi ngửi, thấy có mùi thơm đặc trưng của tinh dầu chứa trong lá. Năm nay, cây bưởi nhà em ra lứa hoa đầu, nên hoa không nhiều, chỉ có đôi chùm hoa trắng muốt lấp ló trong tán cây. Nhưng hương hoa thơm thoang thoảng đã hấp dẫn rất nhiều ong bướm đến dạo chơi, thụ phấn cho hoa. Hoa tàn để lộ những quả bưởi nhỏ bằng đầu ngón tay út, xanh thẫm, sần sùi.

Quả lớn dần cứ lúc lắc trên cây trông thật thích mắt. Mấy tháng qua đi, vừa đến lúc Tết đến, mẹ em ra cắt vào hai trái bưởi duy nhất còn đậu lại, để lên bàn thờ thắp nhang. Qủa nào quả nấy cỡ gần 2kg, da căng, màu hơi ngả vàng, ghé mũi vào ngửi thấy có mùi thơm vấn vương. Cây bưởi có nhiều công dụng, ngoài việc cho trái ăn rất ngon, người ta còn dùng lá, vỏ quả để chế tạo tinh dầu. Đôi khi người ta còn dùng lá bưởi để chế biến đồ ăn, dùng làm thuốc để xông hơi giải cảm mạo.

Em rất yêu quý cây bưởi sau nhà, nó là tâm huyết và công sức vun trồng 3 năm của bố, chỉ đợi ngày có quả cho cả gia đình cùng thưởng thức. Em sẽ ngày ngày chăm sóc nó cùng bố để năm sau và nhiều năm sau nữa nó sẽ ra nhiều trái ngọt hơn, để em có thể chia cho bạn bè, hàng xóm cùng thưởng thức.

Trong khu vườn của ông em, có rất nhiều cây ăn quả. Nào là cây mít, cây hồng xiêm, cây ổi, cây xoài,… Cây nào cũng cho những hoa thơm trái ngọt nhưng có lẽ cây bưởi là loài cây để lại trong em nhiều ấn tượng nhất. Cây bưởi đã được chính tay ông em trồng từ khi ông còn trẻ. Trải qua hàng chục năm sinh sống, cây đã trở nên cứng cáp, to lớn hơn rất nhiều và hàng năm lại làm hoa cho quả thơm ngát cả khu vườn.

Thân cây có màu rêu mốc với lớp vỏ thô ráp. Cây bưởi cao chừng bốn đến năm mét, ông nói rễ cây là rễ cọc và ăn sâu xuống lòng đất chứ không nổi lên trên như một số loài cây khác. Cây bưởi có nhiều cành lá xum xuê, lá bưởi có bản to, được thắt lại ở giữa và chia làm hai phần lớn nhỏ. Hoa bưởi thường nở theo chùm, cánh hoa có màu trắng bao quanh nhụy vàng ở giữa, trông rất thanh thoát, mang một chút vẻ đẹp tinh khôi, dịu dàng, đậm chất nông thôn Việt Nam. Mỗi mùa hoa bưởi đến, gió đưa hương lan tỏa khắp vườn nhà, làm không khí như trở nên trong trẻo hơn, tinh khiết hơn. Qủa bưởi cũng từ ấy mà hình thành.

rái bưởi ban đầu có màu xanh non, các chị gái của em thường lựa đôi ba quả cứng cáp mà chơi chắt, chơi chuyền. Theo thời gian, trái bưởi to lên, căng tràn, tròn trịa, ngả dần sang cái sắc xanh vàng. Ông em nói rằng, trái bưởi tròn là để tượng trưng cho cái vẹn đầy, viên mãn. Trái bưởi có một lớp cùi rất dày và thơm, bà em thường phơi khô để dùng làm nước gội đầu cho cả gia đình, làm tóc thêm mềm và thêm thơm. Bên trong lớp cùi bưởi là lõi quả bưởi, được chia làm nhiều múi, mỗi múi lại có một lớp áo khoác trắng mỏng bên ngoài. Phía trong lớp áo ấy là những tép bưởi mọng nước xếp đều bên nhau dưới một hàng hạt dày.

Khi ăn, bưởi thường có vị chua hoặc ngọt, tùy vào loại giống cây và thời gian mà chúng ta lựa chọn để thưởng thức. Trái bưởi là thức quả không thể thiếu trong các ngày cúng rằm, các ngày lễ tết, là thứ thành quả viên mãn mà bố mẹ, ông bà chúng ta dành tặng để cúng lễ với tổ tiên. Từ lâu, cây bưởi đã là một hình ảnh quen thuộc, gắn bó với làng quê Việt Nam, hoa bưởi và trái bưởi đã là hương thơm và hương vị không thể thiếu của nông thôn Việt Nam.

Em rất thích cây bưởi trong khu vườn nhà em, nó đã trở thành một phần không thể thiếu trong kí ức của em và những người con của quê hương Việt Nam.

“Chợt giật mình đã thấy tới tháng ba
Mùa xuân về bưởi ra hoa trắng xoá
Tháng ba về như quen mà như lạ
Hương bưởi ngạt ngào nhớ quá đi thôi”

Mỗi khi nghe lời bài thơ “ lời thề hoa bưởi ” của Nguyễn Đình Huân cất lên ,trong tâm trí em lại hiện lên hình ảnh của cây bưởi- một loại cây đã rất quen thuộc với con người Việt Nam.

Nhà bà em có một trồng một cây bưởi. Thân của cây bưởi to, có màu nâu, thân hình hơi xù xì, bởi màu nâu của thân cây nên tạo nên những cành to và cũng có màu nâu, lá của nó to, có mùi thơm, hoa của nó có màu trắng, những nụ hoa bưởi khi gặp những cơn gió là nó nở ra những vị thơm mát và tràn đầy sức sống, khi cây bưởi lớn lên nó bắt đầu ra lộc và đâm hoa nảy lộc. Hằng năm cây cho ra những trái bưởi ngọt ,mát lành và căng mọng . Khi ăn xong vỏ bưởi còn dược giữu lại phơi khô có rất nhiều tác dụng ví dụ như: dùng để đun lấy nước gội đầu.

Mùa đông rét buốt mà được tắm gội bằng nước nóng thoang thoảng hương bưởi thì thật lfa dễ chịu . Nó xua tan mọi cái khí lạnh của mùa đông giải tỏa những căng thẳng muộn phiền . Để có được một trái bưởi thơm ngon đến tay người dùng, công sức chăm bẵm của người trồng là không ít. Bưởi có nhiều loại giống cây khác nhau. Có bưởi đào, bưởi ổi, bưởi năm roi, bưởi Diễn,… Mỗi loại có một cách trồng và chăm sóc khác nhau. Nhưng người trồng muốn có được mùa quả bội thu đều phải khéo léo, cẩn thận và chăm sóc cây bằng tất cả tình yêu dành cho nó. Mỗi sáng sớm thức dậy là bà em lại ra vườn chăm sóc cây bưởi. Bà tỉ mỉ chu đáo giống như chăm sóc một đứa trẻ vậy. Mỗi khi mưa gió đến bà thường lo lắng mất ăn mất ngủ vì sợ cây bưởi bị gió quật đổ thì bao công sức sẽ uổng phí.

Em rất yêu quý cây bưởi bà em trồng. Em mong cây sẽ phát triển khỏe mạnh để em có thể hưởng những trái bưởi thơm ngon từ chính bàn tay bà em săn sóc.

Là đứa trẻ sống ở nông thôn, làm quen với cây cối và sinh vật đồng quê từ nhỏ, tôi có thể tự tin rằng mình biết rất nhiều về chúng. Nhưng nói về những loài cây tôi thích, thì chỉ có thể đếm trên đầu ngón tay. Mà ngón đầu tiên khi đếm, đó chính là cây bưởi.

Cây bưởi trong vườn nhà tôi giờ đã hơn mười năm tuổi rồi, từ lúc ông trồng khi tôi còn nhỏ xíu. Lũ trẻ chúng tôi thường gọi cây với cái tên thân thương: bác bưởi. Bác bưởi giờ đã cao hơn ba mét rồi, hai đứa trẻ chúng tôi ôm là có thể ôm hết thân của bác. Quanh năm suốt tháng bác chỉ mặc chiếc áo màu nâu đen sần sùi, thô ráp. Nhưng tôi biết ở sau lớp áo ấy là từng giọt nhựa sống đang chảy đi nuôi khắp cơ thể, và bác rất hài lòng về điều đó. Những đôi chân của bác nhô lên, bám chắc vào mặt đất dường như không ai có thể di chuyển bác đi bất cứ chỗ nào khác. Tình yêu của bác với nơi này đã thành những chiếc rễ vững chắc nhất. Bác bưởi có cho mình bộ tóc rất đặc biệt: mãi tóc màu xanh tươi, xum xuê như mái tóc của những chú hề ở rạp xiếc vậy. Những cánh tay rắn chắc là nơi những chú chim xây tổ ấm cho mình. Những chiếc lá bưởi chỉ to cỡ bàn tay, gân lá hiện lên rõ rệt đang đua nhau phô ra để che chở cho mẹ đất, là chiếc ô khổng lồ cho lũ trẻ chúng tôi.

Vào mùa xuân ấm áp, bưởi ra hoa. Mái tóc xanh hằng ngày được cài thêm những bông hoa bưởi mới thật đẹp làm sao! Những mầm non xanh mơn mởn từ lúc nào đã biến thành những nụ hoa e ấp xinh đẹp. Rồi một sáng mùa xuân trong cái lất phất của mưa phùn, những cánh hoa e lệ mở mắt nhìn cuộc đời. Đầu tiên là những cánh hoa nhỏ xíu, màu vàng nhạt. Rồi nghe tiếng gọi của mưa xuân, những cánh hoa dần mở ra gặp người tình của nó. Những cánh hoa e ấp dẫu đã nở vẫn hơi cong cong. Màu trắng tinh khiết của cánh với màu vàng tươi sáng của nụ tạo nên vẻ đẹp thanh lịch cho hoa. Không nồng như hoa sữa, hương hoa thoang thoảng khắp không gian cho người ta cảm giác dễ chịu, tâm hồn như được thanh lọc khỏi những thứ phiền toái âu lo. Và như thế, dân dã, giản dị nhưng hoa bưởi cũng mang một vẻ đẹp không ngờ. Những cánh hoa cứ nở rồi tàn, và phải rụng. Khi ấy, mặt đất là cả một thiên đường đầy hoa. Màu trắng của những cánh hoa phủ kín mặt đất nâu đen, đem cho mẹ đất một màu sắc mới. Những làn gió nhẹ nhàng đưa cánh hoa đáp cánh xuống mặt ao gần đó. Những làn nước rung rinh, những cánh hoa như những con thuyền đang đi phiêu du, thưởng ngoạn.

Đến mùa thu, những cánh hoa nhỏ bé ngày nào giờ đã thành những trái bưởi thơm ngon rồi. Những quả bưởi cứ lặng lẽ lớn lên từng ngày. Chúng như những đứa trẻ với cái đầu trọc lốc, quả này nhìn quả kia thi xem ai sẽ lớn nhanh hơn. Rồi những ngày mưa, những hàng cây đu đưa bảo vệ lũ con của mình. Rồi những quả những quả bưởi cũng lớn nhanh như thổi, rắn chắc, khỏe mạnh. Để có được những múi bưởi thơm ngon, căng mọng là cả một quá trình lâu dài và vất vả.

Tuổi thơ tôi một phần là hình bóng của hàng bưởi sân vườn. Những kí ức tuổi thơ cùng ông đi chăm cây, chỉ cho ông những bông bưởi, được ông hái cho những quả bưởi đầu tiên vẫn còn tươi roi rói như vừa mới đây. Rồi những trưa hè cùng lũ bạn ngủ dưới gốc bưởi, đếm hoa, những buổi lấy lá bưởi làm hình con trâu, … Cứ như thế, tôi lớn dần, bác bưởi thì già đi nhiều…

Trong cuộc sống này còn nhiều những thứ quả ngon và lạ nhưng với tôi, không gì có thể thay thế thứ quả này.