Khu vườn nhỏ nhà em có rất nhiều loại cây, nào là những cây cho bóng mát, những cây cho ăn trái,… nhưng em thích nhất là cây khế ngọt.

Nhìn từ xa, cây khế ngọt nhà em cũng đã thật là cao lớn rồi, cành lá xum xuê, che kín một góc vườn nhà em. Khi mà em được quan sát kĩ hơn, em thấy cây giống như một anh chàng võ sinh khỏe mạnh, lực lưỡng và cũng có “vai vế” quan trọng trong khu vườn. Cây khế này đã được bố em trồng từ rất lâu rồi và cho đến nay cây cũng đã rất to và nó dường như lấn át những loại cây khác trong vườn nhà em. Cây khế nhà em cũng rất cao và nó lại có được tán lá rộng che hết cả một góc vườn nữa.

Thân cây khế nhà em cũng to như một cái cột vậy, thân lại vỏ màu nâu đậm, sần sùi. Và dường như cũng chính từ đó vươn ra những cành cây mập mạp, chắc chắn, gánh đỡ những chùm quả nặng trĩu. Khi nhìn kỹ hơn thì em thấy được những chiếc lá khế màu xanh nhạt, mọc đều tăm tắp. Để rồi em như thấy được xen kẽ giữa màu xanh của lá và quả là những chùm hoa màu tím nhỏ li ti, những chùm hoa nhỏ li ti này dường như cũng đã thật hứa hẹn cho những quả ngọt trái mùa. Quả khế ngọt nhà em thật mọng nước và nó lại có năm khía, ban đầu là màu xanh, khi chín chuyển màu vàng tươi trông thật hấp dẫn biết bao nhiêu. Khi ăn mang vị ngọt thuần khiết, mát giòn ai ai cũng thích nữa.

Hàng ngày, cứ mỗi buổi mà sau khi đi học về, em lại vun xới, tưới nước cho cây. Và em như cũng thấy được cây khế thật đã hiểu được tình cảm của em, cây khế rung rinh theo làn gió, cây kế như cũng thật là mừng vui đón nhận những làn nước mắt tắm đều cho cơ thể của cây khế. Và cây ngày càng phô ra những chùm quả trĩu cành trông thật thích mắt biết bao nhiêu.

Em cũng luôn luôn coi cây khế như người bạn thân của mình và luôn tự nhắc nhở mình phải cố gắng học tập để không phụ lòng của bố mẹ.

Nhà em có một cây khế ở góc vườn đang mùa ra quả. Cây sai quả lắm. Ngày nào em cũng ngắm nhìn cây.

Đây là loại khế cơm, dù em không thích ăn quả lắm nhưng nhìn cây chi chít quả em thấy rất vui mắt. Nhìn từ xa, cây khế có dáng một “Bác cổ thụ tí hon”, cành lá xum xuê, che kín một góc ban công. Quan sát kĩ hơn, em thấy cây giống như một anh chàng võ sinh khỏe mạnh, lực lưỡng. Cây cao gần một mét, tán lá rộng chừng nửa mét vuông.

Hàng ngày, sau khi đi học về, em lại vun xới, tưới nước cho cây. Như hiểu được tình cảm của em, cây khế rung rinh theo làn gió, mừng vui đón nhận những làn nước mắt tắm đều cho cơ thể, ngày càng phô ra những chùm quả trĩu cành trông thật thích mắt.

Em coi cây khế như người bạn thân của mình và luôn tự nhắc nhở rằng: “Nếu chăm chỉ, ân cần chăm sóc cho cây, cây sẽ cho ta hoa tươi, quả ngọt, vẻ đẹp thiên nhiên, làm đẹp cho chính cuộc sống của mình!”

Quả khế có năm múi. Quả xanh màu xanh đậm, quả chín màu xanh pha lẫn vàng, các múi khế mọng nước, vị ăn ngọt ngọt. Mẹ em rất thích ăn khế. Mẹ bảo khế này chấm với muối bột canh dầm ớt là hợp nhất. Nhìn mẹ ăn có vẻ ngon lắm.

Thỉnh thoảng em lại tưới nước cho cây. Em mong cây luôn xanh tốt và cho trái ngon lành.

Vườn nhà em có hai cây khế chua. Một cây do ông nội trồng để lại; một cây do anh Quế chiết cành rồi trồng. Cả hai cây đền sum suê tươi tốt, cây là rợp vườn, hoa trái quanh năm.

Mùa xuân cây khế ra hoa nhiều đợt nối tiếp nhau; hoa nở từng chùm màu tim tím. Mỗi đóa hoa nho nhỏ xinh xinh bằng hạt đậu, cũng có năm cánh xòe ra tựa như chén ngọc lưu li. Khế ra hoa vẫy gọi đàn ong bay đến tìm mật từ tinh mơ đến chiều ta. Gốc khế tròn to như cái cột đình bằng gỗ lim. Từ độ cao trên hai mét, cây khế trổ ra ba bốn cành. Cành mẹ, cành con, cành anh, cành em mọc chi chít. Lá khế xanh mượt hình bầu dục bằng vỏ hến, vỏ trai, mọc đối xứng trên những cành, những nhánh nhỏ. Cành khế rất giòn, dễ gãy. Bố mẹ cấm các con trèo khế. Bà vẫn nhắc: “Hóc xương gà, sa cành khế - nguy hiểm lắm”.

Quả khế có nhiều múi, thường có năm múi. Mỗi múi khế như một lưỡi gươm uốn cong chìa ra. Đuôi quả khế, các múi chụm vào nhau như một mũi khoan lớn. Khế xanh da bóng mượt, lúc chín óng ánh vàng tươi. Mỗi quả khế là một cái kho đầy nước. Khế xanh chua lét; khế chín vẫn chua. Quả khế thải ra để kho cá, ăn thật đậm. Nộm hoa chuối không thể thiếu quả khế vườn nhà. Bát canh chua cá quả nấu với khế thật đậm đà hương vị đồng quê. Bà và mẹ vẫn hái khế đem ra chợ bán. Cây nhà lá vườn, dâm ba trái khế chua là quà tặng bà con an hem. Ai cần bao nhiêu cứ hái, cây khế hào phóng lắm. Trưa hè đi học về, bạn bè kéo đến, em hái khế đãi bạn. Khế thải ra, xẻ thành múi, chấm muối vừa ăn vừa nhăn mặt, nhăn mũi, cả bọ cười rúc rích xung quanh “mâm tiệc khế”. Có đứa bảo: “Viên sủi vitamin C không ngon bằng!”.

Đến tháng chạp mà trái chín vàng ươm vẫn lủng lẳng trên cành khế. Không có phật thủ bày mâm ngũ quả trong ba ngày Tết, mẹ em đặt ba quả khế to rõ đẹp thay thế vào. Vừa bày vừa ngắm mâm ngũ quả, mẹ hài lòng lắm.

Cùng với cây bưởi, cây cam, cây chanh, cây khế toả bóng sai quả là vẻ đẹp của mảnh vườn nhà em. Cây khế bình dị, quê kiểng được bố mẹ chăm bón tốt tươi. Những trái khế vàng ngon lành, mọng nước là sự dâng hiến, đền đáp đầy tình nghĩa của cây cỏ đối với con người. Mùa hè đứng dưới gốc cây nhìn lên những trái khế chín trên cành cao, em càng yêu mảnh vườn của bố mẹ, càng thấy gắn bó, nâng niu đối với hai cây khế, cây của ông trồng, cây của anh chiết.

Vị khế chua vườn nhà làm em bâng khuâng nhẩm lại vẫn thơ của Đỗ Trung Quân: "Quê hương là chùm khế ngọt, cho con trèo hái mỗi ngày”. Vị khế vườn nhà nhắc nhở em hoài, nhắc nhở em mãi: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.

Khi mới bắt đầu sang mùa xuân, bố em mang về một cây khế nhỏ, chỉ cao đến vai của em. Bố bảo: “Mùa xuân này mà trồng cây khế thì còn gì bằng”. Cũng bởi vậy mà em hào hứng để chào đón “thành viên mới” của gia đình.

Giống khế mà bố em mua về là giống khế ngọt, được mua từ Nam Định về. Ở dưới Nam Định thì giống cây nào cũng ngon và cũng đều sai trĩu quả. Khi mới mua về, nhìn cây khế trông rất khẳng khiu, chả có cành lá gì cả, khi bố em mới mua về thì ai cũng chê là cây này còi cọc quá, không biết có thể sống được không. Nhưng bố em vẫn trồng cây vào một góc vườn, ngày ngày chăm bẵm cho cây. Bố em bảo: ngày xưa em còn gầy và yếu lắm, thế mà bố mẹ em còn chăm được chứ cây khế này thì nhằm nhò gì. Cũng bởi do bố em nói vậy mà em và bố sẽ quyết tâm chăm cây khế này thành một cây khế thật khỏe mạnh.

Cứ vào mỗi buổi sáng sớm và buổi chiều muộn em lại đều ra tưới nước cho cây còn bố em thì cách vài tháng lại bón phân cho cây và thường xuyên ra bắt sâu, tỉa cành cho cây. Cứ như vậy mà chả mấy chốc, cây khế của hai bố con em đã bắt đầu nảy những chồi non ở trên thân cây. Ban đầu, đó chỉ là những chồi bé tí ti, nhưng rồi dần dần, bắt đầu to lên và trở thành những cành cây mầm, rồi bắt đầu ra lá non. Lúc mới đầu, một chồi chỉ có vài cành, nhưng sau đó, một cành nảy ra rất nhiều mầm, nhiều chẽ cây. Sau hơn 5 tháng chăm sóc cây, giờ đây cây khế đã cao hơn cả bố em, nhìn những cành lá xanh mơn mởn và rung rinh mỗi khi có cơn gió thoảng qua, trông thật thích mắt. Từ những cành lớn của cây, những chùm hoa màu tím hồng bắt nhỏ xinh bắt đầu xuất hiện. Ban đầu hoa khế chỉ bằng đầu tăm, sau đó to bằng đầu đũa thì bắt đầu đâm hoa kết trái. Sau khoảng 3 tháng từ ngày kết quả là có thể thu hoạch được. Những quả khế căng mọng, có màu xanh vàng trông thật là thích mắt.

Cây khế của nhà em trồng, khi ăn có một vị ngọt mát, khác hẳn với những quả khế mua ở ngoài chợ, bởi vậy mà cả nhà em đều chỉ ăn khế của nhà. Dù cây đã lớn, nhưng bố em vẫn chăm cây đều đặn, cứ vài tháng bố em lại bón phân và quét vôi vào gốc cây để diệt trừ sâu bệnh. Vào những buổi chiều oi nóng, ngồi dưới gốc khế, nhìn tán cây đung đưa trước gió và thưởng thức vị ngon ngọt của quả khế thì thật là tuyệt.

Nhà em lại có ba cây khế, toàn khế chua, trồng ở nơi khác nhau đó chính là hai cây ở cạnh bờ ao, một cây ở cạnh giếng nước. Và dù trồng ở đâu đi chăng nữa em như thấy được cả 3 cây đều sai trĩu quả nhờ vào sự thường xuyên chăm bón cho cây của bố em.

Cây khế nhà em lại có được thân gỗ. Em cũng rất hết sức ấn tượng biết bao nhiêu bởi gốc cây khế lại to bằng cột nhà, màu đồng đen nhìn cũng thật lạ mắt biết bao nhiêu. Em như thấy được những cành khế giòn, dễ gãy. Chính vì thế mà muốn ăn khế thì bố em đã làm cho một cái móc để hái quả chứ không cho leo lên cây sự ngã gẫy chân, gẫy tay. Em cũng rất nghe lời bố và không bao giờ tự ý trèo lên cây làm gì. Nếu như muốn ăn khế chỉ cần có cái móc của bố là em cũng có thể vặt được những quả khế chín thơm ngọt mát. Thế rồi em như cảm nhận thấy được rằng, những bông hoa khế nở đầu hè, như những ngôi sao bé li ti, màu đo đỏ nhìn cũng thật là ấn tượng biết bao nhiêu. Thế rồi những cô bướm rất thích hút mật hoa khế hàng ngày cứ bay quanh đây mải miết để hút nhụy hoa về làm mật.

Em như quan sát được cũng chỉ sau hai, ba tuần, những chùm khế xuất hiện trên cành. Thế rồi em cũng thấy được có trái bằng hạt ngô, bằng ngón tay, có trái bằng quả cà, quả sung. Những quả khế non màu xanh nhạt, lớn dần lên mang màu xanh thẫm. Dường như em đã thấy được rằng cứ mỗi quả khế thường có năm cánh, tạo thành năm múi, và dường như ngay ở bên trong có nhiều hạt màu nâu. Lúc khế chín có màu vàng ươm.

Ba cây khế của nhà em rất sai trái. Em cũng hay vật mang đi cho các bạn em cùng ăn mỗi khi học nhóm mệt mỏi. Bạn nào cũng khen khế rất ngọt. Em hứa sẽ cố gắng chăm ngoan để không phụ công bố mẹ và em cũng sẽ chăm sóc cây khế để cây khế cho những trái ngọt lành.

Trong vườn nhà em có một loại cây gắn với truyện cổ tích "Ăn khế trả vàng" đó chính là cây khế.

Cây khế có hai loại đó là khế cho quả chua và khế cho quả ngọt, cây khế nhà em là một cây khế ngọt. Cây khế này nhà em đã trồng được hơn ba năm, thân cây cao lớn to bằng bắp chân của bố, tán rộng xum xuê phủ kín cả một góc vườn, dưới tán của nó chẳng có cây nào mọc được vì thiếu ánh nắng mặt trời. Cây khế rất rậm lá, lá nhỏ và rất mỏng, lá già có màu xanh đậm lá non lại có màu nõn chuối, cành to cành nhỏ chi chít, hoa và quả khế mọc ra từ thân các cành.

Hoa khế mọc thành chùm để rồi tạo ra những chùm quả khế, hoa tuy nhỏ nhưng rất đẹp, màu tím biếc trông rất mỏng manh, dịu dàng. Khế thường ra hoa và đậu quả rất nhanh, chẳng mấy chốc đã thấy những quả khế căng mọc nước treo lủng lẳng khắp trên cây. Khi những quả khế căng mọng chín vàng là lúc em cùng chị ra cây hái về rồi cả nhà cùng ăn, cả nhà ai cũng thích ăn bởi vị ngọt thanh mát dịu của nó.

Khế là loại quả dân giã, rất dễ ăn và cũng rất ngon, em sẽ chăm sóc thật tốt cho cây khế của nhà em.

Trong vườn nhà em có rất nhiều loại cây ăn quả, nào là na, xoài, hồng xiêm, bưởi, khế, trong số các cây đó chỉ có cây khế là ra quả quanh năm còn lại các cây khác mỗi năm chỉ ra một lần quả.

Em rất thích cây khế nhà em bởi nó là khế ngọt lại thường xuyên ra quả, cứ hết đợt quả này lại ra đợt quả khác. Cây khế chỉ cao khoảng 2-3 mét nhưng tán rộng và nhiều cành sà xuống gần mặt đất, đến lúc ra quả, những chùm quả nặng trĩu kéo cành khế càng sát mặt đất hơn.

Khi ra hoa nhìn thân cây khế giống như khoác trên mình chiếc áo hoa màu tím sặc sỡ nổi bật, từ những quả xanh li ti chỉ vài ngày chúng đã lớn nhanh và căng mọng nước, đến khi chín thì chuyển sang màu vàng, lúc xanh ăn rất chát nhưng khi chín lại rất thơm và ngọt. Cây khế nhiều quả đến nỗi nhà em có ăn và cho đi cũng không thể hết và cũng có những quả ở trên cao không hái được, đến khi chín quá thì rụng đầy dưới gốc cây.

Những buổi chiều hè nóng em thường mắc võng nằm dưới gốc cây khế và đọc truyện rất thư giãn, em yêu quý cây khế này cũng bởi nó không chỉ mang đến quả ngon mà còn cho bóng mát.

Ban công nhà em có nhiều cây cảnh đẹp, được trồng trong những chiếc chậu bằng sứ xinh xắn, nào là cây lộc vừng, hoa chiếu thủy, cây xương rồng, địa lan… nhưng em thích nhất là cây khế ngọt.

Nhìn từ xa, cây khế có dáng một “Bác cổ thụ tí hon”, cành lá xum xuê, che kín một góc ban công. Quan sát kĩ hơn, em thấy cây giống như một anh chàng võ sinh khỏe mạnh, lực lưỡng. Cây cao gần một mét, tán lá rộng chừng nửa mét vuông. Thân cây chỉ to hơn cổ chân em bé, vỏ màu nâu đậm, sần sùi, từ đó vươn ra những cành cây mập mạp, chắc chắn, gánh đỡ những chùm quả nặng trĩu. Lá khế màu xanh nhạt, mọc đều tăm tắp.

Xen kẽ giữa màu xanh của lá và quả là những chùm hoa màu tím nhỏ li ti, hứa hẹn cho những quả ngọt trái mùa. Quả khế có năm khía, ban đầu là màu xanh, khi chín chuyển màu vàng tươi trông thật hấp dẫn. Khi ăn mang vị ngọt thuần khiết, mát giòn. Hàng ngày, sau khi đi học về, em lại vun xới, tưới nước cho cây. Như hiểu được tình cảm của em, cây khế rung rinh theo làn gió, mừng vui đón nhận những làn nước mắt tắm đều cho cơ thể, ngày càng phô ra những chùm quả trĩu cành trông thật thích mắt.

Em coi cây khế như người bạn thân của mình và luôn tự nhắc nhở rằng: “Nếu chăm chỉ, ân cần chăm sóc cho cây, cây sẽ cho ta hoa tươi, quả ngọt, vẻ đẹp thiên nhiên, làm đẹp cho chính cuộc sống của mình!”

“Ăn một quả, trả một cục vàng. May túi ba gang mang đi mà đựng”, câu nói trong truyện dân gian Cây Khế ấy cho tới bây giờ em vẫn nhớ như in. Mỗi khi nghĩ tới câu nói ấy, em lại nhớ đến hình ảnh cây khế trong khu vườn gia đình em. Cây khế ấy đã gắn liền với tuổi thơ của em, chứa biết bao kỷ niệm vui buồn của một cậu nhóc.

Mỗi khi mùa xuân đến thì cây khế nhà em lại ra hoa rất nhiều, cứ thế nối tiếp nhau. Hoa khế thường nở thành từng chùm và có màu tim tím. Mỗi đóa hoa tím ấy nhỏ nhỏ xinh xinh chỉ bằng hạt đậu, cũng có năm cánh hoa xòe ra nhìn như chén ngọc lưu li vậy. Khế ra hoa, cũng là lúc từng đàn ong chăm chỉ bay đến lấy mật từ tinh mơ cho đến chiều tà. Gốc cây khế ấy to tròn y như cái cột đình bằng gỗ lim, và cao khoảng trên hai mét với những nhánh cây trổ ra ba bốn cành. Từng cành mẹ, rồi sinh ra những cành con, nào là những cành anh, cành em đua nhau mọc chi chít.

Lá khế có màu xanh mượt với hình bầu dục cỡ to bằng vỏ hến, và mọc đối xứng trên một cành lá nhỏ. Cây khế này được nội em trồng từ khi em còn chưa lọt lòng, là nơi gắn liền với những kỷ niệm tuổi thơ của em và tụi trẻ trong xóm, là nơi mà chúng em thường vui đùa, ngồi kể cho nhau nghe những câu truyện cổ tích trong sách. Cũng vì thế mà bố mẹ thường cấm tụi em chơi đùa mà trèo lên cây khế, bởi những cành cây của nó rất giòn và dễ gãy. Bà em vẫn luôn nhắc nhở tụi nhỏ chúng em là: “Hóc xương gà, sa cành khế – nguy hiểm lắm đấy các con!”.

Quả khế có rất nhiều múi, mà thông thường là có năm múi. Mỗi một múi khế đều trông cong cong hệt như chiếc cầu vồng thường thấy sau cơn mưa. Những quả khế thường mọc thành từng chùm, sai chĩu quả trên khắp các cành, từ cành lớn cho đến cành bé. Quả khế có nước xanh da bóng mượt, lúc chín thì có màu vàng óng ánh. Mỗi một quả khế lại là một cái kho đầy nước. Khế xanh thì chua lét, cho dù là khế chín cũng vẫn chua. Quả khế thường hay được gia đình em dùng để kho cá, tăng thêm vị ngon cho món ăn thật đậm đà.

Cũng như vậy, món nộm hoa chuối sẽ không thể ngon nếu thiếu đi quả khế vườn nhà. Từng bát canh chua cá quả nấu với khế thật đậm đà những hương vị đồng quê. Khế trong vườn nhà em nhiều quả tới mức, bà con hàng xóm vẫn thường sang hái về ăn mà chẩy hoài không hết, nên bà và mẹ em vẫn hay hái những chùm khế chín mọng đem ra chợ bán. Mỗi trưa hè đi học về, tụi nhỏ chúng em lại thường tụ tập dưới gốc cây, xẻ khế thành từng múi đem chấm muối vừa ăn vừa nhăn mặt, nhăn mũi vì chua. Rồi cả bọn lại phá lên cười rúc rích. Có đứa còn bảo: “Viên sủi vitamin C cũng không ngon bằng!”.

Cho tới tháng chạp rồi mà những trái khế chín vàng vẫn còn lủng lẳng trên cành khế. Nếu không có quả phật thủ bày trong mâm ngũ quả ngày Tết, mẹ em vẫn hay đặt ba quả khế vừa to vừa đẹp để thay thế vào. Vừa bày vừa ngắm nghía mâm ngũ quả, mẹ hài lòng lắm.Cùng với những cây nào bưởi, nào cam, nào chanh, trong vườn nhà. Cây khế vẫn tỏa bóng mát và sai chĩu quả luôn là vẻ đẹp của mảnh vườn nhà em, là vẻ đẹp bình dị của quê hương. Cây khế bình dị, quê kiểng luôn được bố mẹ chăm bón tốt tươi.

Nhìn những trái khế chín vàng ngon lành, mọng nước em lại như cảm nhận được sự dâng hiến, đền đáp đầy nghĩa tình của cây cỏ đối với công sức chăm sóc của con người. Mùa hè đứng dưới gốc cây rợp bóng mát, nhìn lên từng chùm khế chín vàng trên cành cao, em lại càng yêu thêm mảnh vườn của bố mẹ, lại càng thấy gắn bó hơn, muốn nâng niu chăm sóc cho cây luôn tốt tươi và sai quả.

Nhà ông em trồng rất nhiều loại cây nhưng em yêu nhất là cây khế ngọt. Cây khế này không chỉ cho em những trái khế ngọt lành, mà còn là cây trồng mang ý nghĩa kỷ niệm.

Đây là cây mà ông em đã tự tay trồng. Mặc dù cây vẫn còn thấp, thân của nó mới chỉ to như bắp chân của em, nhưng cành lá xum xuê, lúc nào cũng tươi tốt. Em nghe mẹ nói, đường kính của tán lá cũng phải vào mét rưỡi. Lá khế màu xanh mọc đều tăm tắp, bao phủ lấy những chùm hoa tím nhỏ li ti. Năm nay, hoa mọc di dít cả thân cây, tuy mưa gió khiến hoa rụng bớt đi nhiều, nhưng cuối cùng vẫn cứ là sai trĩu quả.

Quả khế có năm múi, mới đầu nó có màu xanh lá mạ, rối sau đó dần xanh đậm lên, lúc chín thì chuyển màu vàng hấp dẫn. Thỉnh thoảng có quả bị cháy nắng, vỏ còn có chút hồng hồng. Khế nhà em có vị ngót khiết, ăn vừa mát vừa giòn.

Em rất yêu cây khế ông em trồng. Nó không chỉ gắn với hình ảnh của ông em mà còn chưa đựng cả tuổi thơ của em.