Top 7 Công đoạn để chằm được một chiếc nón lá miền Tây

Nguyễn Thế Anh 10630 0 Báo lỗi

Nét đặc trưng trong trang phục của người phụ nữ miền sông nước Cửu Long ngoài chiếc áo bà ba, chiếc khăn rằn choàng cổ, người ta không thể không nhắc đến chiếc ... xem thêm...

  1. Nguyên liệu chính để chằm nón là lá huế và trúc. Đây là điểm khác biệt của nón miền Tây so với nón ở một số vùng miền khác vốn được làm từ lá buông và dây thao. Nguồn lá làm nón được vận chuyển từ Huế vào tận trong xóm chằm nón. Còn khuôn nón lá được làm từ cây trúc. Nguồn nguyên liệu này thì không bao giờ thiếu do tre trúc trong vườn nhà luôn xanh tốt quanh năm.

    Người dân miền Tây đi đốc trúc làm nan.
    Người dân miền Tây đi đốc trúc làm nan.
    Lá huế - nguyên liệu không thể thiếu của nón lá miền Tây.
    Lá huế - nguyên liệu không thể thiếu của nón lá miền Tây.

  2. Khi nào có nhu cầu chằm nón, người ta cần đốn trúc cho vừa đủ số lượng làm. Trúc được chọn làm khuôn nón vì tính dẻo dai, dễ uốn cong nhưng lại bền chắc. Trúc vót thành từng nan trúc có kích thước lớn nhỏ khác nhau để làm khuôn nón.

    Chẻ trúc thành nan.
    Chẻ trúc thành nan.
    Vót nan trúc
    Vót nan trúc
  3. Muốn chằm nón phải có cái khung chằm hình chóp, kích thước bằng chiếc nón lá, được gọi là cái mô nón hay khuôn nón. Vào những thập niên 80 trở về trước, nón lá được làm từ khuôn có 15 vành. Sau này, người tiêu dùng lại chuộng nón bài thơ có 16 vành. Vì lẽ đó, người dân miền Tây cũng nhanh chóng thay đổi cách làm, sử dụng khuôn nón 16 vành để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.

    Làm khuôn nón là công đoạn khó nhất.
    Làm khuôn nón là công đoạn khó nhất.
    Khuôn nón thành phẩm.
    Khuôn nón thành phẩm.
  4. Tiếp đến là công đoạn kiềng vành lên bộ khuôn nón. Khác với cách làm nón ở những nơi khác là vừa chằm, vừa gác nan lên khuôn để làm sườn nón lá. Ở miền Tây quê tôi, người dân đã quen với cách làm kiềng vành lên khuôn nón trước rồi mới chuyển sang kết lá. 16 chiếc vành làm từ nan trúc với kích cỡ khác nhau được kiềng lên mô nón vô cùng khéo léo.

    Kiềng vành lên toàn bộ khuôn nón.
    Kiềng vành lên toàn bộ khuôn nón.
    Một chiếc nón miền Tây thường có 16 vành.
    Một chiếc nón miền Tây thường có 16 vành.
  5. Công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn thận nhất là xoay lá trên khuôn. Người làm nón phải có kinh nghiệm mới xoay lá đều, đẹp. Đầu tiên là xoay lớp lá bên trong trước, rồi đến lớp giấy báo hoặc lá chuối, cuối cùng là xoay lớp lá bên ngoài. Sau khi xoay đầu nón xong, người ta dùng một cái vành, chụp lên bên ngoài khuôn nón để giữ cho lá nằm cố định, giúp người thợ chằm được dễ dàng.

    Tỉa lá gọn gàng trước khi xoay lá.
    Tỉa lá gọn gàng trước khi xoay lá.
    Người dân đang xoay lá trên khuôn nón.
    Người dân đang xoay lá trên khuôn nón.
  6. Hoàn thành công đoạn xoay lá trên khuôn, người làm bắt đầu chằm nón. Công đoạn này tương đối dễ. Chỉ cần mũi kim đều, khoảng cách giữa các mũi kim vừa phải, không xa quá là đã đạt yêu cầu. Tùy theo khoảng cách của từng mũi kim mà người ta phân biệt ra nón thưa và nón dày. Chọn mua một chiếc nón đẹp trên cở sở chiếc nón ấy có bền hay không, đan dày hay thưa, vành vót vừa hay nhỏ.

    Xuống kim đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mẩn.
    Xuống kim đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mẩn.
    Chằm nón thường có nhiều người làm.
    Chằm nón thường có nhiều người làm.
  7. Công đoạn cuối cùng là nức vành. Người làm sẽ vót một đến hai cọng nan trúc có thân dẹp gọi là cây tiến, cặp vào vành nón số 16 để khi nức, vành nón được tròn và chắc chắn, nón sử dụng được lâu bền. Chỉ màu được buộc khéo léo vào hai bên vành nón để móc quay nón. Đến lúc này thì nón có thể mang ra sử dụng hoặc đem bán cho các chợ đầu mối.

    Nức vành là công đoạn cuối cùng.
    Nức vành là công đoạn cuối cùng.
    Những chiếc nón được buộc chỉ màu khéo léo.
    Những chiếc nón được buộc chỉ màu khéo léo.




Công Ty cổ Phần Toplist
Địa chỉ: Tầng 3-4, Tòa nhà Việt Tower, số 01 Phố Thái Hà, Phường Trung Liệt, Quận Đống Đa, Thành phố Hà Nội
Điện thoại: 0369132468 - Mã số thuế: 0108747679
Giấy phép mạng xã hội số 370/GP-BTTTT do Bộ Thông tin Truyền thông cấp ngày 09/09/2019
Chịu trách nhiệm quản lý nội dung: Nguyễn Duy Ngân
Chính sách bảo mật / Điều khoản sử dụng | Privacy Policy