Giấc mơ có thể phản ánh những suy nghĩ và cảm xúc tiềm ẩn của chính bản thân của mỗi người - những ham muốn, nỗi sợ hãi và mối quan tâm sâu sắc nhất, đặc biệt là những giấc mơ lặp đi lặp lại. Bằng cách giải thích giấc mơ, các nhà nghiên cứu đã nhận ra cái nhìn sâu sắc về cuộc sống. Nhiều người nói rằng họ đã nảy ra những ý tưởng tốt nhất trong khi mơ, vì vậy giấc mơ có thể là tạo ra sự sáng tạo.

Nếu bạn có những giấc mơ tương tự như đang bị truy đuổi, rơi xuống một vách đá hoặc khỏa thân ở nơi công cộng. Thông thường những loại giấc mơ này có khả năng gây ra bởi căng thẳng hoặc lo lắng tiềm ẩn. Craig Hamilton-Parker - chuyên gia về giấc mơ và là tác giả của "Ý nghĩa ẩn sau những giấc mơ" cho biết: "Giấc mơ có thể là những điều bạn đang lo lắng hoặc đang phải đối mặt trong công việc và cuộc sống hàng ngày".

Bạn đã bao giờ nhận thức mình đang mơ, thậm chí điều khiển được tình tiết trong đó? Hiện tượng này được gọi là Lucid dream (giấc mơ sáng suốt), diễn ra khi bạn nhận thức được rằng mình đang mơ và có thể kiểm soát những suy nghĩ, cảm xúc của chính mình trong giấc mơ. Dạng giấc mơ này thường xuất hiện trong giấc ngủ cử động mắt nhanh (REM).

Theo ước tính, có khoảng 1/2 dân số thế giới đã có một hoặc nhiều giấc mơ lucid dream trong đời. Trong 20 năm, tiến sĩ tâm lý học Stephen LaBerge đã trở thành người tiên phong trong việc nghiên cứu những giấc mơ dạng này. Ông đã tìm ra những kỹ thuật giúp con người chủ động hơn trong cách vào lucid dream. Mặc dù đây có thể là một chiến thuật tốt để thực hiện, đặc biệt là trong cơn ác mộng, nhiều chuyên gia về giấc mơ nói rằng tốt hơn là để giấc mơ diễn ra tự nhiên.

Đến bây giờ, các nhà nghiên cứu vẫn không biết chắc chắn tại sao giấc mơ dễ bị lãng quên. Một phần có lẽ bởi vì bộ não con người được thiết kế để quên đi giấc mơ bởi vì nếu con người nhớ tất cả những giấc mơ của mình, họ sẽ lẫn lộn giữa giấc mơ với hiện thực.

Thêm vào đó, giấc mơ khó có thể nhớ hơn vì trong giấc ngủ REM, cơ thể chúng ta có thể tắt các hệ thống chịu trách nhiệm tạo ra ký ức trong bộ não. Vì vậy con người chỉ có thể nhớ những giấc mơ xảy ra ngay trước khi chúng ta thức dậy, khi một số hoạt động não đã được bật lại.

Chắc hẳn trước giờ bạn luôn mặc định rằng ai cũng có thể nhìn thấy màu sắc trong giấc mơ của mình phải không? Nhưng trên thực tế, hiện tượng nhiều người mơ thấy hai màu đen và trắng bắt nguồn từ một thực nghiệm từ những năm 1940. Ngày nay, các nghiên cứu cho rằng điều này liên quan đến thực tế là vào thời đó mọi người tiếp xúc với các phương tiện truyền thông đen trắng vì TV màu chưa được phát minh.

Để thêm phần chắc chắn cho lí thuyết này, một nghiên cứu đã được thực hiện trên 2 nhóm tuổi khác nhau với những trải nghiệm tiếp xúc với phương tiện truyền thông khác nhau. Thực tế chỉ ra những người tiếp xúc nhiều hơn với phương tiện trắng đen có nhiều giấc mơ xám hơn những người có nhiều kinh nghiệm hơn với phương tiện màu.

Trước đây, người ta tin rằng người mù không có giấc mơ. Nhiều cuộc nghiên cứu và giải mã giấc mơ đã diễn ra để bác bỏ niềm tin sai lệch đó. Sự thật là người mù có thể mơ, mặc dù những giấc mơ của họ có sự khác biệt so với những người sáng mắt.

Điều thú vị trong những giấc mơ của người khiếm thị là loại hình ảnh họ “nhìn thấy” sẽ có sự khác nhau, tùy thuộc vào thời điểm họ bị mất thị lực. Theo đó, hầu hết người mù mơ có thể nhìn thấy những hình ảnh trực quan trong giấc mơ, nếu như trước đây họ đã từng thấy chúng. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy người bị mất thị lực trước 5 tuổi sẽ không thể nhìn thấy bất cứ hình ảnh nào trong những giấc mơ của họ. Một nghiên cứu năm 2014 cho thấy, người mù bẩm sinh có thể trải nghiệm giấc mơ thông qua các giác quan còn lại như vị giác, xúc giác, khứu giác. Họ thường mơ thấy những đụng chạm thân thể mãnh liệt hơn người bình thường.

Ai trong chúng ta cũng từng có những giấc mơ xấu vào thời điểm nào đó trong cuộc đời, và mặc dù nhiều người có cái nhìn xấu về hiện tượng này, thực tế chúng cũng có mặt tích cực đối với chúng ta. Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng cảm giác sợ hãi trong giấc mơ thực sự có thể giúp bạn đối phó tốt hơn với nỗi sợ hãi trong đời thực.

Thông thường, những cơn ác mộng thúc đẩy khả năng của não bộ phản ứng với nguy hiểm trong đời thực và những trải nghiệm đáng sợ bất ngờ gặp phải. Nhưng dù có lợi ích, không thể phủ nhận những giấc mơ kinh hoàng và đau thương có thể tác động xấu đến giấc ngủ và tinh thần sau khi thức dậy. Nỗi băn khoăn, cảm giác tội lỗi, sự buồn bã… là lý do phổ biến dẫn đến ác mộng và giấc mơ có nguồn gốc từ những cảm xúc tiêu cực này thường kéo dài nên bạn hãy chăm sóc nhiều hơn cho sức khỏe tinh thần của mình nhé!

Phần não bên phải thường sẽ được kích hoạt nhiều nhất khi bạn đọc, nhưng đây là phần não không thể chạm tới khi chúng ta rơi vào trạng thái mơ. Trên thực tế, khi mơ, toàn bộ vùng não chịu trách nhiệm về ngôn ngữ, đọc, viết và nói sẽ ít hoạt động hơn so với lúc tỉnh táo.

Với số đông lí thuyết trên hoàn toàn đúng, nhưng vẫn tồn tại một số ngoại lệ và một số người có thể đọc được trong giấc mơ của họ. Tuy nhiên, điều này chỉ áp dụng cho một số ít người - thường là những người nghĩ về ngôn ngữ và viết nhiều nhất, như nhà văn hay nhà thơ.

Trước đây, Sigmund Freud, cha đẻ của phân tâm học, cho rằng giấc mơ phản ánh những ham muốn bị ức chế trong chúng ta. Nhưng bây giờ thì các nhà nghiên cứu thấy rằng giấc mơ phản ánh không chỉ những ước muốn, mà cả cả những nỗi lo sợ, nỗi thất vọng, không chỉ gợi lên những kỷ niệm, mà cả những dự phóng để ta chuẩn bị cho những tình huống tốt đẹp hoặc đáng sợ. Nói cách khác, giấc mơ thường mang tính dự báo.

Nhiều giấc mơ cũng được xem là lời tiên tri, hay mang theo ý nghĩa quyết định, đóng vai trò thay đổi lịch sử. Cụ thể, hoàng đế Xerxes I của Đế quốc Ba Tư từng nằm mơ thấy một con ma, cảnh báo nhà vua sẽ hứng chịu số phận bi thảm nếu không thân chinh đánh Hy Lạp. Hôm sau, Xerxes I lập tức thân chinh điều động binh mã tinh nhuệ đánh Hy Lạp để rồi cuộc Chiến tranh Hy Lạp - Ba Tư lần thứ hai bùng nổ.

Cảm giác tê liệt khi ngủ sẽ mang lại cảm giác nặng nề giống như ai đó hoặc vật gì đó rất nặng đang đè lên mình, thường đi kèm với ảo giác. Khi bạn thức dậy vào giữa đêm, cố gắng di chuyển nhưng cơ thể không phản hồi. Bạn nghĩ rằng đó là một giấc mơ nhưng bạn biết rõ mình tỉnh. Cụ thể, tê liệt khi ngủ là tình trạng một người có ý thức nhưng không thể cử động hoặc nói. Dù bạn có cố gắng đến đâu, nếu bị tê liệt khi ngủ, bạn sẽ không thể làm gì để đánh thức cơ thể mình. Tình trạng này có thể kéo dài từ vài giây đến vài phút.

Trong giấc ngủ REM sâu là giai đoạn chúng ta ngủ mà hầu hết các giấc mơ đều xảy ra, mắt chúng ta tiếp tục chuyển động nhưng các cơ ở trạng thái tê liệt. Các nhà khoa học đã chỉ ra một tập hợp các tế bào chuyên biệt trong não được gọi là tế bào thần kinh vận động ngăn cản các cơ di chuyển khi chúng ta ngủ để ngăn ngừa chấn thương tiềm ẩn.

Ai cũng nhận thức được rằng đàn ông và phụ nữ có rất nhiều điểm khác nhau, nhưng ít ai ngờ đến cả giấc mơ cũng có nhiều điều trái ngược nhau.

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy sự khác biệt trong giấc mơ của nam và nữ giới. Giấc mơ của phụ nữ thường kéo dài, xuất hiện nhiều nhân vật hơn và tỷ lệ mơ về nam giới lẫn nữ giới đều như nhau. Theo thống kê của Psychology Today, 67% người trong giấc mơ của nam giới là những người đàn ông khác, trong khi chỉ có 48% người trong giấc mơ của phụ nữ là những người đồng giới với mình. Nguyên nhân chỉ ra do nữ giới luôn cảm thấy tự tin trong các mối quan hệ nên họ thường mơ về sự tương tác, gặp gỡ với người quen biết. Trong khi đó, đàn ông lại tự tin với những gì mình thể hiện trong xã hội nên họ thường mơ về việc cạnh tranh với người đàn ông khác. Hay nam giới thường mơ về thành tích, phụ nữ mơ về sự khó khăn.