Máy xông khí dung là thiết bị y tế rất cần thiết dùng trong điều trị một số bệnh về đường hô hấp như: viêm phế quản, rối loạn hô hấp, viêm xoang, đặc biệt là bệnh hen suyễn… đặc biệt là máy rất hữu ích với đối tượng trẻ em. Máy xông khí dung có tác dụng đưa thuốc qua đường xông vào vị trí cần điều trị một cách nhanh chóng và hiệu quả. Máy giúp hạn chế sử dụng thuốc đường uống, từ đó giảm các tác dụng phụ của thuốc.

Đây là thiết bị y tế hỗ trợ điều trị cho các bệnh nhân về đường hô hấp. Khi hoạt động, máy sẽ chuyển thuốc từ dạng lỏng thành các hạt sương nhỏ li ti và đưa thuốc vào niêm mạc đường hô hấp. Từ đó, thuốc được thấm sâu và hiệu quả hơn.

Cơ chế hoạt động của máy xông mũi họng là chuyển thuốc ở dạng lỏng sang dạng hơi, đưa thuốc trực tiếp vào đường hô hấp nên bạn sẽ thấy hiệu quả ngay lập tức khi dùng thiết bị này. Còn nếu sử dụng các loại thuốc dạng uống sẽ có tác dụng chậm hơn (khoảng từ 30–60 phút mới có thể phát huy hiệu quả), do chúng phải đi qua dạ dày, sau đó qua đường máu rồi mới đến các tế bào bị viêm nhiễm ở đường hô hấp. Và đặc biệt là sử dụng thuốc rất dễ gây những tác dụng phụ không mong muốn.

Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng máy xông mũi họng với nước muối sinh lý để vệ sinh mũi họng cho bé.

Khi thời tiết thay đổi và đặc biệt là giai đoạn giao mùa, trẻ em thường mắc các bệnh về hô hấp như ho khan, viêm họng, chảy nước mũi và có thể dẫn đến viêm phổi. Do đó, việc dùng máy xông khí dung cho trẻ là cần thiết bởi một số ưu điểm như sau:

• Bé dễ sử dụng, không sợ đắng như uống trực tiếp.
• Thuốc thấm nhanh mang lại hiệu quả nhanh chóng.
• Giảm tác dụng phụ so với uống trực tiếp như loãng xương hoặc đau dạ dày.

Máy xông khí dung được sử dụng trong các trường hợp sau:

• Sử dụng trong phòng cấp cứu cho bệnh nhân mắc chứng bệnh liên quan đến hô hấp.
• Sử dụng điều trị tại nhà cho các bệnh nhân có các cơn hen cấp tính và bị suy hô hấp nặng.
• Máy thường được chỉ định dùng cùng với một số loại thuốc làm giãn phế quản có tác dụng dài hạn, thuốc kháng cholinergic…

Trước khi sử dụng máy xông khí dung cho trẻ, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa hô hấp để biết rõ loại thuốc và liều lượng sử dụng. Thông thường, trẻ em có thể sử dụng máy khí dung khi mắc các bệnh sau đây:

• Viêm phổi
• Suy hô hấp
• Viêm khí quản
• Viêm phế quản
• Viêm thanh quản
• Hen suyễn cấp tính

Trước khi dùng máy khí dung cho bé, các bậc phụ huynh nên tham khảo và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ về loại thuốc, liều lượng và lịch trình sử dụng. Có như vậy, bé sẽ nhanh chóng khỏi bệnh hơn và tránh các tác dụng phụ khi sử dụng máy xông khí dung sai cách.

Ngoài ra, bạn phải tuân thủ cách pha thuốc đúng liều lượng. Thuốc quá loãng hay quá đặc sẽ khiến các hạt phun sương sai kích thước, lơ lửng và bám vào thành họng, không xuống đến phế quản và không phát huy được tác dụng chữa khỏi bệnh bên trong.

Bên cạnh đó, bạn cũng không tự ý lên lịch khí dung, bởi vì việc điều trị quá liều sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, gây phụ thuộc vào thuốc cũng như làm tổn hại lâu dài đến phổi.

Khi sử dụng máy khí dung, người bệnh cần có tư thế ngồi thẳng để nhận đủ liều thuốc chỉ định và cho kết quả điều trị tốt. Mặt nạ cần phải được đảm bảo đeo vừa mặt, cũng như ngậm ống thở trong suốt quá trình điều trị từ 5 đến 15 phút.

Bạn chỉ nên dùng các loại thuốc được bác sĩ chỉ định, kiểm tra cẩn thận hạn sử dụng và nguồn gốc của thuốc. Trước khi bơm thuốc vào máy, bạn hãy xem lại đã đúng loại thuốc và đúng thời gian hay chưa, sau đó xem lại liều lượng và điều chỉnh tốc độ phun sương cho phù hợp.

Thuốc được sử dụng để sông cần phải tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ đúng loại, đúng liều lượng sử dụng. Vì mỗi trường hợp, mức độ nặng nhẹ của bệnh mà bác sĩ sẽ kê những loại thuốc khác nhau. Ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi thì nên sử dụng nước muối sinh lý 0,9% để xông sẽ giúp làm loãng đờm, trẻ dễ ho và tống được đờm nhớt ra ngoài.

Bên cạnh việc sử dụng thuốc đúng liều lượng thì bạn cần phải tuân thủ theo liều lượng pha loãng, pha quá đặc hoặc quá loãng đều không tốt cho việc điều trị.

Việc đọc kĩ loại thuốc và sử dụng liều lượng thuốc đúng với chỉ định của bác sĩ là vô cùng quan trọng. Một số loại thuốc chỉ phù hợp điều trị cho từng bệnh lí đặc thù, và đôi khi sẽ có tác dụng phụ đi kèm.

Bạn không nên dùng máy khí dung khi bé vừa chơi đùa xong bởi lúc này tim có thể đang đập nhanh, cơ thể mất sức khiến bé sốc thuốc. Bạn nên cho bé nằm nghỉ ngơi hoặc ngủ trong môi trường yên tĩnh, sử dụng máy khí dung vào lúc này cơ thể sẽ hấp thụ thuốc dễ dàng hơn.

Thời gian sử dụng máy xông thích hợp nhất là 10 – 15 phút bởi vì xông quá nhiều có thể khiến cho đờm loãng và nhiều, gây cản trở đường thở, nguy hiểm đến tính mạng. Xông thuốc quá lâu sẽ khiến cho natri hấp thụ nhiều qua phế quản, có thể gây suy tim bộc phát.

Ngoài ra, bạn cũng không nên lạm dụng máy xông quá lâu, mỗi đợt điều trị chỉ nên kéo dài 5 – 7 ngày.

Quá trình dùng máy khí dung thường kéo dài từ 10 - 15 phút. Bạn nên cho bé nằm ngủ hoặc thư giãn ở nơi thoáng mát, tránh tiếng ồn. Các âm thanh phát ra từ điện thoại, tivi hoặc những đứa trẻ khác có thể làm bé mất tập trung, hít thở không đều và thuốc không phát huy hiệu quả.

Trẻ cần tập trung hít thở sâu trong thời gian điều trị để thuốc có thể đi vào phổi. Không gian náo động xung quanh sẽ khiến trẻ nôn nao muốn đứng dậy tham gia, dẫn tới việc khó tập trung hít thở.

Do đó, phụ huynh cần giữ môi trường yên tĩnh khoảng 5 - 10 phút, tối đa là 15 phút, đến khi trẻ hoàn thành khí dung. Ngoài ra, trẻ cũng cần phải được giữ trong trạng thái thư giãn và bình tĩnh trong quá trình hít thở, không được để trẻ khóc hay hoảng sợ. Phụ huynh có thể đọc một quyển truyện yêu thích cho trẻ nghe, hoặc cho trẻ nghe nhạc,...

Trong bộ sản phẩm máy xông khí dung, bạn sẽ được trang bị sẵn mặt nạ cho bé. Trước khi chọn mua, bạn nên ướm thử kích thước nào sẽ hợp với gương mặt con. Tránh trường hợp mặt nạ to gây lãng phí thuốc hoặc mặt nạ quá nhỏ dẫn đến tình trạng bé bị khó thở.

Mặt nạ đeo vừa mặt sẽ đảm bảo sương đi vào mũi đúng cách và không thất thoát ra bên ngoài. Trung bình, cứ chênh lệch 1,2 cm so với mặt thì sẽ có 50% lượng thuốc không đến được phổi, Tỉ lệ này sẽ là 80% nếu mặt nạ đặt cách mặt 2,5 cm.

Do đó, ngoài việc chọn kích thước mặt nạ phù hợp, bạn cũng cần kiểm tra kĩ dây thắt và tư thế đeo đúng cách.

Máy xông mũi họng có thể cho nhiều đối tượng, từ trẻ sơ sinh đến người cao tuổi, những người mắc bệnh về đường hô hấp như: hen suyễn, viêm phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính… Tuy nhiên, tùy thuộc vào độ tuổi và từng loại bệnh mà bạn có thể lựa chọn những loại máy xông mũi họng khác nhau.

Máy xông khí dung được sử dụng trong các trường hợp sau:

• Sử dụng trong phòng cấp cứu cho bệnh nhân mắc chứng bệnh liên quan đến hô hấp.
• Sử dụng điều trị tại nhà cho các bệnh nhân có các cơn hen cấp tính và bị suy hô hấp nặng.
• Máy thường được chỉ định dùng cùng với một số loại thuốc làm giãn phế quản có tác dụng dài hạn, thuốc kháng cholinergic…

Sử dụng máy xông khí dung quá nhiều so với hướng dẫn của bác sĩ có thể gây ra nhiều tác hại cho trẻ. Chẳng hạn như trẻ em sẽ bị tổn thương về đường hô hấp, bị phụ thuộc vào thuốc hoặc đòi dùng máy khí dung mà không chịu uống thuốc trực tiếp khi có bệnh.

Sau mỗi lần sử dụng, bạn cần vệ sinh và khử khuẩn các bộ phận bằng nước sôi để ngăn chặn vi khuẩn và nấm mốc bám phát triển. Ngoài ra, trước khi sử dụng lần tiếp theo, bạn cũng đừng quên xem lại thiết bị có bị bụi bẩn bám vào hay không nhé.

Cách 1: Sử dụng dung dịch khử trùng:

1. Bước 1: Dùng dịch khử trùng chuyên dụng và ngâm ngập các bộ phận của máy trong một khoảng thời gian từ 5 - 10 phút.
2. Bước 2: Vớt các bộ phận ra khỏi dung dịch và rửa lại thật kỹ với nước sạch nhiều lần.
3. Bước 3: Để các bộ phận khô tự nhiên và đem cất vào nơi thông thoáng.

Trên thị trường có nhiều loại thuốc xông khí dung khác nhau, tùy vào lời khuyên của bác sĩ, độ tuổi và tình trạng bệnh mà người dùng sẽ chọn mua loại thuốc thích hợp. Dưới đây là 4 nhóm bệnh nhân chính tương ứng với từng loại thuốc dùng cho máy khí dung:

• Bệnh nhân là người lớn, mắc bệnh viêm phổi, viêm phế quản và hen suyễn: Dùng thuốc giãn phế quản, thuốc kháng sinh, corticoid, insulin và vasopressin.
• Bệnh nhân là người lớn, mắc các bệnh cảm cúm thông thường: Xông khí dung với lá chanh, tinh dầu khuynh diệp, lá sả hoặc lá tía tô để sát trùng và giúp thông mũi họng.
• Bệnh nhân là người lớn, bị viêm mũi, viêm xoang dị ứng: Dùng thuốc chống phù nề, sung huyết. Bệnh nhân có dấu hiệu nhiễm khuẩn có thể sử dụng kèm thuốc kháng sinh.
• Bệnh nhân là trẻ em, bị tắc đờm và ho khan: Dùng nước muối sinh lý để xông và nên đưa bé đến khám tại các bệnh viện uy tín để đạt kết quả điều trị tốt nhất.

Tốc độ phun khí: Tốc độ phun khí là lượng khí được phun ra để người dùng hút vào trong một đơn vị thời gian (thường gặp trên máy khí dung BioHealth là 0.2 ml/phút, 0.1 ml/phút). Tốc độ này có thể được điều chỉnh thông qua bầu xông trên máy khí dung. Tùy vào nhịp thở của mỗi người khác nhau mà nên vặn tốc độ phù hợp, vì như vậy cơ thể mới hấp thụ hết được lượng thuốc khi phun. Nếu tốc độ quá lớn so với nhịp thở sẽ không ảnh hưởng xấu tới người dùng nhưng gây lãng phí do thất thoát lượng thuốc.

Kích thước hạt sương mịn: Đây là một trong những yếu tố quan trọng mà người dùng rất cân nhắc khi lựa chọn mua máy khí dung. Đối với máy khí dung có kích thước hạt càng nhỏ thì cơ thể càng dễ hấp thụ và kết hợp với nhịp thở sẽ đưa lượng thuốc đó vào sâu bên trong hơn. Kích thước hạt nhỏ 1,5 – 10 µm, những hạt này có cơ hội đi vào sâu bên trong hơn vì kích thước nhỏ nên dễ dàng tác động vào hệ thống niêm mạc, đồng thời giúp người dùng thoải mái, hô hấp một cách tự nhiên.

Độ ồn: Độ ồn ở mức độ 60 dB đây là là mức độ ồn không đáng kể và không hề có ảnh hưởng gì đến người dùng. Mức độ ồn này tương đương với âm thanh nói chuyện bình thường và không gây khó chịu cho người dùng khi thiết bị hoạt động.