X-quang là một loại bức xạ năng lượng cao. Máy chụp X-quang phát ra các chùm tia X có bức xạ cao, các tia X này xuyên qua các mô mềm và thành phần dịch trong cơ thể dễ dàng, từ đó tạo hình ảnh, các bác sĩ sẽ dựa vào hình ảnh này để chẩn đoán bệnh. Các mô đặc như xương sẽ cản trở tia X nhiều. Mô có độ đậm đặc cao thì càng ít tia X xuyên qua. Còn những mô có không khí và nước nhiều, sẽ cho độ đậm thấp hơn vì các phân tử cấu thành liên kết không chặt chẽ, tia X dễ dàng xuyên qua.

Từ những đường đi mà các tia X đi qua các mô mềm, sẽ sản xuất ra hình ảnh của các bộ phận như tim, phổi, xương cột sống, xương sườn, cho đến các mạch máu. Thông qua những hình ảnh thu lại được, bác sĩ sẽ dựa vào đó và chẩn đoán nguyên nhân bệnh lý hco bệnh nhân và đưa ra phương pháp điều trị hợp lý. Chụp X-quang giúp cho bác sĩ tìm ra và chẩn đoán bệnh mà với cách khám thông thường bác sĩ không thể nhìn thấy được. Ngoài ra phim X-quang còn giúp thấy được các dấu hiệu sớm của bệnh để tiến hành điều trị trước khi bệnh trở nên trầm trọng hơn.

Thực hiện chụp X-Quang là một chỉ định cần thiết để chẩn đoán nhiều bệnh, nhất là bệnh liên quan đến xương khớp. Hơn nữa, nếu như cách khám bằng mắt thông thường không thể nhìn thấy các bất thường. Vậy thì kỹ thuật này đã khắc phục được nhược điểm đó. Các bác sĩ có thể phát hiện được các dấu hiệu của bệnh sớm để tiến hành điều trị.

Chụp X-quang là một trong những bước cần thiết trong quá trình khám, chữa bệnh các bệnh về xương khớp, tim, phổi.. Vì vậy, quy trình thực hiện chụp X-quang chính là câu hỏi mà rấtt được nhiều người quan tâm. Người cần chụp sẽ được kỹ thuật viên yêu cầu nằm, ngồi, hoặc đứng theo một vài tư thế để chụp X-quang, có thể phải nín thở khi thực hiện kỹ thuật chụp X-quang phổi để hình ảnh ghi lại được rõ nét nhất có thể.

Phim X-quang hoặc bộ phận ghi nhận hình ảnh sẽ được đặt phía sau bộ phận cơ thể cần chụp, tia X sau khi đi qua các bộ phận đó một phần sẽ được giữ lại, phần đi qua sẽ được ghi lại để tạo hình ảnh.

Hình ghi lại được càng đen nếu có càng nhiều tia X được chiếu đến phim. Vì vậy những bộ phận cơ thể cản nhiều tia X thì sẽ cho hình trắng, trong khi những bộ phận cơ thể rỗng hoặc đầy khí như phổi thì sẽ cho hình đen. Hình ảnh ghi lại được tại các mô mềm như cơ hoặc các tạng đặc trong cơ thể sẽ có màu xám, độ xám phụ thuộc vào đậm độ của chúng. Từ những hình ảnh đó, bác sĩ sẽ đọc phim và chẩn đoán nguyên nhân và đưa ra phương pháp chữa bệnh phù hợp.

Kỹ thuật chụp X-quang cần được thực hiện trong điều kiện an toàn, đảm bảo và đủ tiêu chuẩn. Chính vì vậy, người bệnh cần tuân thủ và làm theo những hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn để thực hiện đúng các bước trong lúc chụp phim để có được kết quả phim chuẩn xác nhất với tình trạng cơ thể.

• Bỏ hết trang sức, vật dụng bằng kim loại ra khỏi cơ thể vì kim loại có thể cản tia X, gây cản trở cho quá trình thực hiện kĩ thuật.Nên nới lỏng quần áo (tại vị trí chụp) để dễ dàng chuyển động xung quanh.
• Với X – Quang ruột, bạn sẽ được các bác sĩ tiến hành thụt tháo làm sạch ruột trước khi chụp.Với kiểm tra cần dùng thuốc cản quang bạn sẽ được bác sĩ tiêm hoặc cho uống thuốc cản quang trước khi thực hiện.
• Tùy vào bộ phận, yêu cầu (chụp cản quang/ không cản quang),…Các bác sĩ sẽ có lời khuyên dành riêng cho bạn. Tốt nhất bạn nên tham khảo tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa trước khi thực hiện để đạt được hiệu quả và an toàn tối ưu.

Khi bạn thường xuyên sử dụng phương pháp chẩn đoán hình ảnh này, tia X với cường độ mạnh có thể gây ra những tổn thương không mong muốn đến cơ thể. Ngoài ra, chụp X-Quang có thể ảnh hưởng đến các chức năng sinh lý, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng. Các bộ phận sinh dục, tuyến giáp, tủy xương và da là những bộ phận chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Thế nên, nếu quá lạm dụng thì tia X sẽ gây ra tác động tiêu cực đến cơ thể.

Việc thực hiện chụp X-Quang liên tục có thể làm bỏng da, rụng tóc. Nếu tình trạng này kéo dài thì có thể khiến người chụp mắc các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư. Tuy nhiên, kỹ thuật này sẽ không gây hại gì cho sức khỏe nếu bạn biết cách quãng thời gian chụp. Bạn chỉ nên chụp tia X khoảng 5 - 7 lần trong 1 năm.

Đối với phụ nữ có thai thì không nên tự ý đi chụp trừ khi có chỉ định của bác sĩ trong trường hợp cần thiết.Vì ánh sáng của tia X có thể ảnh hưởng tới sự phát triển của thai nhi. Và với những người bị bệnh nặng, buộc phải chụp nhiều thì nên sử dụng những thiết bị hiện đại. Điều này sẽ giúp giảm thiểu và ngăn ngừa các tác dụng phụ của tia X.

Ngày nay, khi trình độ và phương pháp khám chữa bệnh của ngành y học ngày càng trở nên hiện đại, thì việc chụp X-Quang là một trong những phương pháp chẩn đoán bệnh phổ biến và mang lại nhiều lợi ích.

Một số kỹ thuật chụp X-Quang phổ biến:

• Chụp X-Quang phổi: Kỹ thuật này có thể giúp bạn biết được các điều kiện và chức năng hoạt động của phổi. Chụp tia X ít có giá trị để chẩn đoán và xác định các bệnh phổi mãn tính như khí phế thủng phổi hoặc xơ nang. Tuy nhiên, nó lại cực kỳ quan trọng giúp phát hiện các bệnh nghiêm trọng như ung thư, lao phổi,... Hơn nữa, chụp X-Quang cũng có thể tiết lộ những sự bất thường của phổi xuất phát từ các vấn đề về tim. Chẳng hạn như khi trong phổi tích tụ chất lỏng thì đó là kết quả của bệnh suy tim sung huyết.

• Chụp răng: Một vài trường hợp khi chẩn đoán các bệnh về răng cũng có thể sử dụng phương pháp chụp X-Quang. Phim X-Quang quanh chóp răng sẽ cho thấy sâu kẽ răng, sâu răng tái phát, sâu răng nướu,...