1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài
Ở bậc Tiểu học, đặc biệt là lớp 3, phân môn Tập đọc giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành năng lực ngôn ngữ, phát triển tư duy, tình cảm và nhân cách cho học sinh. Trong đó, đọc diễn cảm là yêu cầu cao nhất, vừa giúp học sinh thể hiện khả năng ngôn ngữ, vừa bộc lộ cảm xúc, tình cảm đối với tác phẩm.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy đa số học sinh lớp 3 thường chỉ dừng lại ở mức độ đọc đúng, đọc to, đọc trôi chảy, còn khả năng đọc diễn cảm còn nhiều hạn chế: giọng đọc đơn điệu, chưa biết nhấn giọng, ngắt nghỉ chưa hợp lý, ít cảm xúc. Điều này dẫn đến việc tiết học Tập đọc chưa thật sự hấp dẫn, chưa giúp học sinh phát triển toàn diện năng lực ngôn ngữ và thẩm mỹ.
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy, tôi nhận thấy nếu chỉ áp dụng cách luyện đọc truyền thống thì học sinh dễ nhàm chán, thiếu hứng thú. Ngược lại, việc đưa trò chơi học tập vào tiết Tập đọc sẽ tạo ra không khí học tập sôi nổi, kích thích tinh thần thi đua, từ đó nâng cao hiệu quả rèn đọc diễn cảm.
Chính vì vậy, tôi chọn nghiên cứu và thực hiện sáng kiến:
“Rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3 thông qua trò chơi học tập”.

1.2. Mục đích nghiên cứu

• Giúp học sinh hứng thú, say mê trong các giờ Tập đọc.
• Hình thành và phát triển kỹ năng đọc diễn cảm một cách tự nhiên, nhẹ nhàng.
• Nâng cao chất lượng dạy học phân môn Tập đọc, góp phần phát triển năng lực ngôn ngữ, năng lực cảm thụ văn học và giáo dục tình cảm thẩm mỹ cho học sinh.

1.3. Đối tượng nghiên cứu

• Học sinh lớp 3B, Trường Tiểu học X (năm học 2023 – 2024).
• Tập trung vào nhóm học sinh còn hạn chế trong kỹ năng đọc diễn cảm.

1.4. Phương pháp nghiên cứu

• Phương pháp điều tra, khảo sát: Đánh giá thực trạng kỹ năng đọc diễn cảm của học sinh.
• Phương pháp quan sát sư phạm: Ghi nhận thái độ, mức độ hứng thú của học sinh trong giờ học.
• Phương pháp thực nghiệm: Tổ chức dạy học có lồng ghép trò chơi để rèn kỹ năng.
• Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Đúc rút kết quả sau quá trình áp dụng.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận
Theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, phân môn Tập đọc đặt ra yêu cầu:

• Rèn cho học sinh đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu và đọc diễn cảm.
• Hình thành năng lực giao tiếp bằng ngôn ngữ, phát triển tư duy và tình cảm.

Trong đó, đọc diễn cảm là sự kết hợp cao nhất giữa đọc đúng, đọc hay và cảm thụ văn bản. Học sinh phải biết điều chỉnh ngữ điệu, tốc độ, cường độ, nhấn giọng, đồng thời bộc lộ cảm xúc phù hợp với nội dung.
Theo các tài liệu nghiên cứu về dạy học Tiểu học, trò chơi học tập là một phương pháp quan trọng giúp giờ học trở nên sinh động, giảm áp lực, tăng tính tích cực và tạo cơ hội cho học sinh thể hiện năng lực. Thông qua trò chơi, học sinh được rèn luyện kỹ năng đọc một cách nhẹ nhàng, tự nhiên mà hiệu quả.
Do đó, việc vận dụng trò chơi học tập vào rèn đọc diễn cảm là một hướng đi cần thiết, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của học sinh lớp 3.

2.2. Thực trạng
Đầu năm học, tôi tiến hành khảo sát kỹ năng đọc của 32 học sinh lớp 3B. Kết quả cho thấy: có 6 em (chiếm khoảng 18,7%) còn đọc nhỏ, ngập ngừng, chưa rõ ràng. Có 20 em (chiếm khoảng 62,6%) đã đọc to, rõ, trôi chảy nhưng chưa thể hiện được cảm xúc. Chỉ có 6 em (chiếm 18,7%) có khả năng đọc diễn cảm ở mức tương đối tốt.
Qua dự giờ và theo dõi, tôi nhận thấy những hạn chế chính như sau: nhiều em ngắt nghỉ sai chỗ, chưa biết nhấn giọng ở các từ gợi tả, giọng đọc đơn điệu, chưa toát lên được sắc thái của nhân vật. Không khí giờ học Tập đọc còn trầm, học sinh tham gia một cách thụ động.
Từ thực trạng trên, tôi trăn trở tìm biện pháp để tiết Tập đọc vừa sinh động, vừa đạt hiệu quả rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm.

2.3. Các giải pháp
2.3.1. Xây dựng hệ thống trò chơi phù hợp
Tôi thiết kế một số trò chơi học tập gắn liền với nội dung Tập đọc, vừa mang tính thi đua, vừa hướng vào mục tiêu rèn đọc diễn cảm:

• Trò chơi “Chiếc micro vàng”: Học sinh bốc thăm đoạn văn/đoạn thơ và thể hiện giọng đọc. Cả lớp nhận xét và bình chọn giọng đọc hay nhất.
• Trò chơi “Ghép giọng – Đoán nhân vật”: Giáo viên đọc một câu thoại với giọng khác nhau, học sinh đoán đó là lời của nhân vật nào, sau đó tự luyện đọc theo.
• Trò chơi “Tiếp sức ngắt nhịp”: Các nhóm nối tiếp nhau đọc một bài thơ, mỗi bạn phải ngắt nhịp đúng, nếu sai sẽ bị trừ điểm.
• Trò chơi “Đọc và hành động”: Khi đọc đến câu miêu tả hành động hay cảm xúc, học sinh vừa đọc vừa kết hợp nét mặt/cử chỉ để tăng biểu cảm.
• Trò chơi “Người dẫn chuyện tí hon”: Một em đóng vai người dẫn chuyện, các bạn khác lần lượt đọc lời nhân vật theo giọng phù hợp.

2.3.2. Lồng ghép trò chơi vào tiến trình dạy học
Trong mỗi tiết Tập đọc, tôi thường bố trí 1–2 trò chơi nhỏ ở các bước khác nhau:

• Khởi động: Trò chơi “Đoán giọng” để tạo hứng thú.
• Luyện đọc diễn cảm: Trò chơi “Chiếc micro vàng”, “Tiếp sức ngắt nhịp”.
• Củng cố: Trò chơi “Đọc và hành động”, “Người dẫn chuyện tí hon” để học sinh nhớ lâu.

Việc đưa trò chơi vào tiết học cần đúng lúc, đúng chỗ, có mục đích, tránh sa đà khiến giờ học mất trọng tâm.

2.3.3. Hướng dẫn học sinh tự đánh giá và nhận xét
Sau mỗi trò chơi, học sinh được tham gia nhận xét bạn đọc theo tiêu chí đơn giản:

• Đọc đúng, rõ.
• Ngắt nghỉ hợp lý.
• Nhấn giọng từ ngữ gợi tả, gợi cảm.
• Giọng đọc thể hiện được cảm xúc nhân vật.

Việc tự đánh giá giúp các em nâng cao khả năng cảm thụ, đồng thời rút kinh nghiệm cho bản thân.

2.3.4. Phối hợp với phụ huynh
Tôi trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của việc rèn đọc diễn cảm, hướng dẫn phụ huynh tổ chức những “trò chơi đọc” tại nhà, như:

• Đóng vai các nhân vật trong truyện.
• Thi đọc thơ trong gia đình.
• Ghi âm giọng đọc rồi nghe lại để tự sửa.

2.4. Hiệu quả của sáng kiến
Sau một học kỳ áp dụng, tôi kiểm tra lại kết quả rèn đọc diễn cảm của học sinh lớp 3B. Kết quả cho thấy: chỉ còn 2 em (chiếm 6,2%) đọc nhỏ, ngập ngừng; có 16 em (chiếm 50%) đọc to, rõ, trôi chảy; và đã có 14 em (chiếm 43,8%) đọc diễn cảm khá tốt.
So với đầu năm học, tỷ lệ học sinh đọc diễn cảm đã tăng gấp đôi. Học sinh hứng thú, tích cực tham gia giờ học. Các tiết Tập đọc trở nên sinh động, học sinh chủ động hơn trong việc thể hiện giọng đọc.

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Việc rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3 thông qua trò chơi học tập đã đem lại hiệu quả rõ rệt:

• Tạo hứng thú, khắc phục sự nhàm chán trong giờ Tập đọc.
• Giúp học sinh tự tin, mạnh dạn thể hiện cảm xúc qua giọng đọc.
• Nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc, góp phần phát triển năng lực ngôn ngữ và cảm thụ văn học cho học sinh.

3.2. Kiến nghị

• Đối với nhà trường: Tổ chức nhiều hội thi đọc diễn cảm, kể chuyện để học sinh có sân chơi rèn luyện.
• Đối với giáo viên: Tích cực đổi mới phương pháp, đưa trò chơi vào dạy học một cách linh hoạt.
• Đối với phụ huynh: Quan tâm, động viên và tạo điều kiện cho con rèn đọc ở nhà.

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Phân môn Tập đọc ở Tiểu học không chỉ giúp học sinh đọc đúng, đọc trôi chảy, mà còn hướng đến mục tiêu cao hơn là đọc diễn cảm. Đọc diễn cảm giúp các em thể hiện sự cảm thụ, tình cảm và thái độ đối với tác phẩm. Tuy nhiên, học sinh lớp 3 thường đọc đơn điệu, chưa bộc lộ được cảm xúc, nhiều em còn thiếu tự tin khi đọc trước lớp.
Trong thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy việc áp dụng các phương pháp truyền thống như luyện đọc theo nhóm, cá nhân hay giáo viên đọc mẫu vẫn chưa thật sự tạo hứng thú cho học sinh. Các em thường ngại đọc, sợ bị nhận xét và chưa thấy sự hấp dẫn trong tiết học.
Để khắc phục tình trạng đó, tôi đã mạnh dạn vận dụng phương pháp sân khấu hóa tác phẩm văn học. Thông qua việc hóa thân thành nhân vật, kết hợp giọng đọc với nét mặt, cử chỉ, học sinh sẽ hứng thú hơn, tự tin hơn và đặc biệt là có cơ hội rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm một cách tự nhiên.
Vì vậy, tôi chọn đề tài:
“Rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3 thông qua phương pháp sân khấu hóa tác phẩm văn học”.

1.2. Mục đích nghiên cứu

• Nâng cao kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3.
• Giúp học sinh hứng thú, tự tin khi tham gia các hoạt động Tập đọc.
• Góp phần đổi mới phương pháp dạy học, làm cho tiết học sinh động, hấp dẫn hơn.

1.3. Đối tượng nghiên cứu

• Học sinh lớp 3B, Trường Tiểu học X, năm học 2023 – 2024.
• Đặc biệt là nhóm học sinh còn hạn chế trong kỹ năng đọc diễn cảm.

1.4. Phương pháp nghiên cứu

• Khảo sát, điều tra thực tế: Đánh giá khả năng đọc diễn cảm ban đầu của học sinh.
• Thực nghiệm sư phạm: Áp dụng phương pháp sân khấu hóa vào các tiết Tập đọc.
• Quan sát, phân tích: Ghi nhận sự thay đổi trong thái độ và kỹ năng đọc của học sinh.
• Tổng kết kinh nghiệm: Đúc rút bài học và hiệu quả sau quá trình áp dụng.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận
Theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, môn Tiếng Việt ở Tiểu học có mục tiêu phát triển năng lực ngôn ngữ, trong đó có yêu cầu rèn luyện đọc diễn cảm. Đọc diễn cảm không chỉ là đọc đúng ngữ điệu mà còn gắn với việc cảm thụ văn học và biểu đạt cảm xúc.
Các nghiên cứu về dạy học Tiểu học chỉ ra rằng, sân khấu hóa tác phẩm văn học là phương pháp lấy học sinh làm trung tâm, giúp các em hóa thân vào nhân vật, từ đó hiểu sâu sắc nội dung và bộc lộ cảm xúc thông qua giọng đọc, nét mặt, cử chỉ. Phương pháp này phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi Tiểu học: ham hoạt động, thích nhập vai, ưa trải nghiệm.
Do đó, việc rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3 thông qua sân khấu hóa là một hướng đi thiết thực, hiệu quả.

2.2. Thực trạng
Đầu năm học, tôi tiến hành khảo sát 32 học sinh lớp 3B. Kết quả cho thấy: phần lớn các em đọc to, rõ, trôi chảy nhưng còn đơn điệu, thiếu cảm xúc. Có khoảng 10 em (chiếm 31,2%) còn ngắt nghỉ chưa đúng, giọng đọc đều đều. Chỉ có 5 em (chiếm 15,6%) thể hiện được đọc diễn cảm tương đối tốt.
Khi quan sát trong giờ học, tôi nhận thấy học sinh thường chưa hứng thú, ngại đọc trước lớp. Một số em có khả năng đọc tốt nhưng không biết biểu đạt bằng nét mặt, cử chỉ. Tiết Tập đọc vì thế chưa thật sự hấp dẫn.
Từ thực trạng này, tôi nhận thấy cần có một phương pháp mới mẻ, giúp học sinh vừa hứng thú vừa có cơ hội luyện đọc diễn cảm.

2.3. Các giải pháp
2.3.1. Lựa chọn và chuẩn bị tác phẩm sân khấu hóa
Tôi lựa chọn những bài Tập đọc có nội dung truyện ngắn, thơ có nhân vật và tình huống cụ thể như: Ba cô gái, Cuộc chạy đua trong rừng, Trận bóng dưới lòng đường, Người mẹ… Đây là những văn bản dễ phân vai, dễ thể hiện bằng giọng điệu và cử chỉ.
Trước giờ học, tôi phân công học sinh chuẩn bị: kịch bản rút gọn từ văn bản, phân chia vai đọc, tập luyện trước ở nhà.

2.3.2. Tổ chức tiết học theo hình thức sân khấu hóa
Trong tiết học, giáo viên chia lớp thành các nhóm nhỏ, mỗi nhóm đảm nhận một đoạn hoặc một cảnh. Các em sẽ hóa thân thành nhân vật, dùng giọng đọc, nét mặt và cử chỉ để thể hiện.
Ví dụ: Khi học bài Cuộc chạy đua trong rừng, học sinh nhập vai thỏ, nai, rùa… Các em phải đọc thoại với giọng điệu phù hợp: thỏ thì nhanh nhảu, chủ quan; rùa thì chậm rãi nhưng kiên nhẫn. Nhờ vậy, học sinh tự nhiên điều chỉnh giọng đọc để thể hiện nhân vật.

2.3.3. Kết hợp đọc diễn cảm với biểu cảm khuôn mặt và hành động
Giáo viên hướng dẫn học sinh không chỉ đọc bằng giọng mà còn thể hiện qua ánh mắt, nụ cười, cử chỉ tay chân. Việc kết hợp này giúp các em nhập vai tốt hơn, đồng thời tạo ra sự hấp dẫn cho tiết học.

2.3.4. Nhận xét và rút kinh nghiệm sau khi diễn
Sau mỗi lần sân khấu hóa, giáo viên và các bạn cùng lớp nhận xét theo tiêu chí:

• Giọng đọc có phù hợp với nhân vật không.
• Ngắt nghỉ có đúng không.
• Biểu cảm gương mặt, cử chỉ có tự nhiên không.
• Đoạn đọc có thể hiện được cảm xúc của tác phẩm không.

Việc tự nhận xét và lắng nghe góp ý giúp học sinh điều chỉnh và tiến bộ nhanh hơn.

2.3.5. Mở rộng hoạt động ngoài giờ
Tôi khuyến khích học sinh tham gia các buổi sinh hoạt ngoại khóa, thi kể chuyện theo sách, diễn kịch ngắn… Đây là cơ hội để các em luyện đọc diễn cảm trong môi trường rộng hơn, tăng tính tự tin và gắn kết bạn bè.

2.4. Hiệu quả của sáng kiến
Sau một học kỳ áp dụng phương pháp sân khấu hóa, kỹ năng đọc của học sinh lớp 3B đã cải thiện rõ rệt. Số em còn đọc ngập ngừng giảm xuống còn 3 em (chiếm 9,4%). Có 15 em (chiếm 46,8%) đọc to, rõ ràng. Đặc biệt, đã có 14 em (chiếm 43,8%) đọc diễn cảm tốt, biết sử dụng giọng điệu, nét mặt để biểu đạt.
Không khí lớp học cũng sôi nổi hơn. Các em hào hứng tham gia, mạnh dạn thể hiện bản thân. Nhiều em vốn rụt rè đã tự tin đọc và nhập vai nhân vật. Chất lượng phân môn Tập đọc của lớp tăng lên rõ rệt.

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Phương pháp sân khấu hóa tác phẩm văn học đã mang lại hiệu quả tích cực trong việc rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3. Phương pháp này:

• Giúp học sinh nhập vai, thể hiện giọng đọc tự nhiên, sinh động.
• Khơi gợi hứng thú, sự sáng tạo và tinh thần tập thể.
• Góp phần nâng cao chất lượng dạy học Tập đọc và phát triển năng lực ngôn ngữ cho học sinh.

3.2. Kiến nghị

• Nhà trường: Tạo điều kiện về cơ sở vật chất (sân khấu nhỏ, đạo cụ đơn giản) để tổ chức các hoạt động sân khấu hóa.
• Giáo viên: Chủ động đổi mới phương pháp, kết hợp linh hoạt giữa dạy học truyền thống và sân khấu hóa.
• Phụ huynh: Hỗ trợ con chuẩn bị vai diễn, khuyến khích con luyện đọc ở nhà bằng cách nhập vai nhân vật trong truyện.

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Tiểu học ngày càng trở nên quan trọng. Đối với phân môn Tập đọc, ngoài các phương pháp truyền thống như luyện đọc theo nhóm, cá nhân, đọc mẫu của giáo viên, việc sử dụng các công cụ công nghệ (video, phần mềm ghi âm, ứng dụng luyện đọc trực tuyến) có thể mang lại hiệu quả bất ngờ.
Thực tế giảng dạy cho thấy, nhiều học sinh lớp 3 thích thú khi được nghe giọng đọc mẫu qua video, tự thu âm giọng đọc của mình rồi so sánh để điều chỉnh. Một số em mạnh dạn hơn khi được luyện đọc qua các ứng dụng trò chơi ngôn ngữ. Điều này khẳng định: ứng dụng CNTT không chỉ giúp tăng hứng thú mà còn tạo điều kiện để học sinh rèn đọc diễn cảm một cách chủ động và sáng tạo.
Xuất phát từ thực tế đó, tôi mạnh dạn chọn đề tài:
“Rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3 thông qua ứng dụng công nghệ thông tin”.

1.2. Mục đích nghiên cứu

• Tăng hứng thú học tập và sự chủ động của học sinh lớp 3 trong phân môn Tập đọc.
• Giúp học sinh nâng cao kỹ năng đọc diễn cảm thông qua việc nghe – ghi âm – tự sửa.
• Đổi mới phương pháp dạy học, gắn liền với yêu cầu ứng dụng CNTT trong nhà trường.

1.3. Đối tượng nghiên cứu

• Học sinh lớp 3B, Trường Tiểu học X, năm học 2023 – 2024.
• Các công cụ CNTT được áp dụng: máy chiếu, loa, video đọc mẫu, phần mềm ghi âm, một số ứng dụng luyện đọc trực tuyến.

1.4. Phương pháp nghiên cứu

• Khảo sát thực trạng: Đánh giá khả năng đọc diễn cảm ban đầu của học sinh.
• Thực nghiệm sư phạm: Tổ chức các hoạt động dạy học có ứng dụng CNTT.
• Quan sát và phân tích: Theo dõi sự thay đổi về thái độ và kỹ năng đọc của học sinh.
• Tổng kết và rút kinh nghiệm: Đánh giá hiệu quả sau quá trình áp dụng.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận
Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 khẳng định nhiệm vụ của môn Tiếng Việt là phát triển năng lực ngôn ngữ, trong đó có kỹ năng đọc diễn cảm.
Theo các tài liệu nghiên cứu giáo dục, việc ứng dụng CNTT trong dạy học mang lại những lợi ích:

• Kích thích hứng thú, tạo môi trường học tập sinh động.
• Giúp học sinh tiếp cận nguồn học liệu phong phú.
• Tạo cơ hội cho học sinh tự học, tự điều chỉnh.

Đặc biệt, với phân môn Tập đọc, CNTT giúp học sinh:

• Nghe giọng đọc mẫu qua video, từ đó điều chỉnh cách đọc.
• Ghi âm và nghe lại giọng đọc của chính mình, phát hiện lỗi ngắt nghỉ, giọng đều đều.
• Tham gia trò chơi ngôn ngữ trên ứng dụng trực tuyến, rèn luyện khả năng nhấn giọng, tốc độ, ngữ điệu.

Do vậy, việc ứng dụng CNTT trong rèn đọc diễn cảm là hướng đi tất yếu và phù hợp.

2.2. Thực trạng
Khi khảo sát 32 học sinh lớp 3B đầu năm học, tôi nhận thấy phần lớn các em đọc đúng và to rõ, nhưng khả năng diễn cảm còn yếu. Khoảng 12 em (37,5%) đọc đơn điệu, ít cảm xúc; 15 em (46,9%) đọc trôi chảy nhưng chưa biết ngắt nghỉ hợp lý; chỉ có 5 em (15,6%) thể hiện được đọc diễn cảm.
Ngoài ra, nhiều em tỏ ra ngại khi đọc trước lớp, một số em mất tập trung trong tiết học. Điều này cho thấy cần có phương pháp mới giúp học sinh vừa hứng thú vừa có cơ hội luyện đọc nhiều hơn.

2.3. Các giải pháp
2.3.1. Sử dụng video giọng đọc mẫu
Tôi sưu tầm hoặc tự quay các video giọng đọc diễn cảm để chiếu cho học sinh nghe. Khi nghe, các em quan sát cách ngắt nghỉ, nhấn giọng, cử chỉ minh họa. Sau đó, học sinh bắt chước và luyện đọc theo.
2.3.2. Ghi âm và tự đánh giá
Trong giờ học, tôi hướng dẫn học sinh dùng điện thoại hoặc máy ghi âm để thu lại giọng đọc của mình. Sau đó, các em nghe lại, so sánh với giọng đọc mẫu để tự phát hiện lỗi. Việc này tạo hứng thú, giúp các em tự điều chỉnh nhịp đọc, âm lượng, cách nhấn giọng.
2.3.3. Sử dụng phần mềm và ứng dụng luyện đọc
Tôi giới thiệu cho học sinh một số ứng dụng đơn giản hỗ trợ luyện đọc, có trò chơi điểm thưởng khi đọc đúng hoặc diễn cảm. Học sinh luyện đọc ở nhà, sau đó báo cáo kết quả trong nhóm lớp. Điều này vừa rèn luyện, vừa tạo tinh thần thi đua.
2.3.4. Kết hợp trình chiếu hình ảnh minh họa
Trong giờ học, tôi sử dụng máy chiếu để trình chiếu hình ảnh, tranh minh họa gắn với nội dung văn bản. Nhờ đó, học sinh dễ cảm thụ, dễ nhập vai khi đọc, giọng đọc trở nên tự nhiên và giàu cảm xúc hơn.
2.3.5. Tổ chức “góc công nghệ” trong lớp học
Tôi bố trí một “góc công nghệ” với loa mini và máy tính bảng. Học sinh theo nhóm có thể ra góc này để nghe giọng đọc mẫu, luyện đọc và ghi âm. Đây là cách tạo không gian riêng giúp học sinh luyện tập nhiều hơn.

2.4. Hiệu quả của sáng kiến
Sau một học kỳ áp dụng, kết quả kỹ năng đọc của học sinh lớp 3B cải thiện rõ rệt. Chỉ còn 4 em (12,5%) đọc đơn điệu; có 14 em (43,7%) đọc to rõ, trôi chảy; đặc biệt đã có 14 em (43,8%) đọc diễn cảm tốt.
Quan trọng hơn, học sinh hứng thú hơn với tiết Tập đọc. Các em thích thú khi được nghe – ghi âm – so sánh giọng đọc. Không khí lớp học sôi nổi, học sinh mạnh dạn và tự tin hơn khi đọc trước lớp.

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Tập đọc là một phương pháp hiệu quả để rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3. Qua việc nghe giọng đọc mẫu, ghi âm và tự sửa, sử dụng các phần mềm luyện đọc, học sinh tiến bộ nhanh chóng và hứng thú hơn với môn học.

3.2. Kiến nghị

• Nhà trường: Trang bị thêm thiết bị hỗ trợ như loa, máy chiếu, máy tính bảng để giáo viên và học sinh dễ dàng áp dụng CNTT trong dạy học.
• Giáo viên: Chủ động sưu tầm video, giọng đọc mẫu; hướng dẫn học sinh khai thác CNTT một cách hợp lý.
• Phụ huynh: Khuyến khích con luyện đọc ở nhà bằng cách sử dụng điện thoại để ghi âm, đồng thời cùng con nghe lại và góp ý.

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Ở Tiểu học, phân môn Tập đọc không chỉ giúp học sinh biết đọc đúng, đọc trôi chảy mà còn hướng tới đọc diễn cảm, từ đó phát triển năng lực cảm thụ văn học. Đặc biệt, học sinh lớp 3 rất hứng thú với các hình thức học tập mang tính nhập vai, kể chuyện, đóng vai nhân vật.
Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy: khi học sinh được tham gia đọc phân vai, được nhập vai vào nhân vật với cảm xúc riêng, các em đọc tự nhiên, có ngữ điệu, có cảm xúc và dễ dàng tiến bộ trong đọc diễn cảm. Đây là một cách học vừa tạo không khí vui vẻ, vừa phát huy khả năng sáng tạo.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài:
“Rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3 thông qua hoạt động kể chuyện và đọc phân vai”.

1.2. Mục đích nghiên cứu

• Giúp học sinh lớp 3 nâng cao kỹ năng đọc diễn cảm qua hình thức kể chuyện và phân vai.
• Tạo hứng thú, tăng cường tính chủ động, sáng tạo trong giờ học Tập đọc.
• Đổi mới phương pháp dạy học, phát huy năng lực giao tiếp và cảm thụ văn học của học sinh.

1.3. Đối tượng nghiên cứu

• Học sinh lớp 3C, Trường Tiểu học X, năm học 2023 – 2024.
• Nội dung các bài tập đọc và kể chuyện có yếu tố nhân vật, đối thoại.

1.4. Phương pháp nghiên cứu

• Khảo sát thực trạng: Đánh giá kỹ năng đọc của học sinh trước khi áp dụng.
• Thực nghiệm sư phạm: Tổ chức hoạt động kể chuyện, đọc phân vai.
• Quan sát và phân tích: Theo dõi thái độ, sự hứng thú và tiến bộ của học sinh.
• Đối chiếu, tổng hợp: So sánh kết quả trước và sau khi áp dụng để rút kinh nghiệm.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận
Theo quan điểm dạy học tích cực, học sinh cần được trải nghiệm, nhập vai, thực hành trong quá trình học tập. Hoạt động kể chuyện và đọc phân vai:

• Giúp học sinh hiểu sâu nội dung, cảm nhận rõ tính cách nhân vật.
• Tạo cơ hội thể hiện giọng điệu, cử chỉ, ngữ điệu phù hợp với từng vai.
• Khuyến khích học sinh bộc lộ cảm xúc, sáng tạo khi đọc.

Vì vậy, rèn đọc diễn cảm qua kể chuyện và phân vai không chỉ rèn kỹ năng ngôn ngữ mà còn bồi dưỡng tình cảm, thái độ sống cho học sinh.

2.2. Thực trạng
Qua khảo sát 34 học sinh lớp 3C, tôi nhận thấy:

• Có 10 em (29,4%) đọc rõ ràng nhưng đơn điệu, thiếu cảm xúc.
• Có 18 em (52,9%) đọc to, trôi chảy nhưng ngắt nghỉ chưa đúng.
• Chỉ 6 em (17,7%) biết đọc diễn cảm, biết thay đổi giọng phù hợp với nội dung.

Đặc biệt, nhiều em còn nhút nhát khi đọc trước lớp, một số em chưa hiểu rõ tính cách nhân vật nên giọng đọc chưa phù hợp. Do đó, cần có giải pháp giúp các em vừa hiểu sâu văn bản, vừa rèn đọc diễn cảm tự nhiên hơn.

2.3. Các giải pháp
2.3.1. Tổ chức đọc phân vai trong tiết Tập đọc
Với các bài có nhiều nhân vật, tôi chia lớp thành nhóm, mỗi em đảm nhận một vai. Các em đọc lời nhân vật bằng giọng điệu phù hợp, kết hợp nét mặt, cử chỉ. Hoạt động này tạo không khí sôi nổi, giúp học sinh đọc tự nhiên, có cảm xúc.
2.3.2. Kể chuyện theo nhóm
Sau khi đọc xong bài, học sinh kể lại nội dung bằng lời của mình, xen lẫn giọng điệu nhân vật. Tôi khuyến khích các em sáng tạo cách kể, thêm động tác minh họa để câu chuyện sinh động.
2.3.3. Thi đọc – kể chuyện giữa các nhóm
Tổ chức thi “Người kể chuyện nhỏ tuổi” hoặc “Giọng đọc hay nhất”. Mỗi nhóm trình bày, lớp bình chọn nhóm đọc hay, kể hấp dẫn. Hoạt động thi đua khích lệ học sinh nỗ lực rèn luyện.
2.3.4. Sân khấu hóa tác phẩm
Một số văn bản ngắn gọn, dễ hiểu được dàn dựng thành tiểu phẩm nhỏ. Học sinh hóa thân thành nhân vật, vừa đọc lời thoại vừa thể hiện cử chỉ. Hình thức này giúp học sinh nhớ lâu nội dung và rèn đọc diễn cảm rất hiệu quả.
2.3.5. Kết hợp đánh giá của bạn bè
Sau mỗi phần kể chuyện, đọc phân vai, học sinh trong lớp nhận xét lẫn nhau về giọng đọc, cách thể hiện. Việc này giúp các em tự nhận ra ưu điểm, hạn chế để khắc phục.

2.4. Hiệu quả của sáng kiến
Sau một học kỳ áp dụng, học sinh lớp 3C tiến bộ rõ rệt:

• Số em đọc đơn điệu giảm xuống còn 4 em (11,8%).
• Có 16 em (47,1%) đọc trôi chảy, ngắt nghỉ đúng.
• Đặc biệt, 14 em (41,1%) biết đọc diễn cảm, biết thay đổi giọng nhân vật, đọc tự nhiên và giàu cảm xúc.

Không khí giờ học Tập đọc trở nên vui vẻ, học sinh hào hứng, tự tin hơn khi tham gia. Các em không còn sợ đọc trước lớp, thay vào đó chủ động xung phong phân vai và kể chuyện.

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Việc rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3 thông qua hoạt động kể chuyện và đọc phân vai là một giải pháp hiệu quả. Hình thức này vừa phù hợp với tâm lý lứa tuổi, vừa phát huy sự sáng tạo và khả năng nhập vai của học sinh. Qua đó, học sinh đọc tự nhiên hơn, hiểu sâu văn bản và thêm yêu thích môn Tiếng Việt.

3.2. Kiến nghị

• Nhà trường: Tạo điều kiện cho giáo viên tổ chức sân khấu hóa, thi kể chuyện; trang bị thêm đồ dùng dạy học, trang phục đơn giản phục vụ phân vai.
• Giáo viên: Nên linh hoạt lựa chọn bài phù hợp để tổ chức đọc phân vai, tránh kéo dài quá thời lượng.
• Phụ huynh: Khuyến khích con đọc truyện ở nhà, kể lại câu chuyện bằng giọng điệu sinh động, qua đó hỗ trợ quá trình rèn đọc diễn cảm.

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong dạy học Tiểu học nói chung và phân môn Tập đọc nói riêng, sự hợp tác, hỗ trợ giữa học sinh có vai trò rất quan trọng. Học sinh lớp 3 thường có sự chênh lệch rõ rệt về khả năng đọc: có em đọc tốt, diễn cảm hay; có em đọc còn ngập ngừng, đơn điệu. Nếu chỉ dựa vào sự hướng dẫn của giáo viên trên lớp, chưa chắc học sinh yếu đã tiến bộ nhanh.
Hoạt động nhóm và đôi bạn cùng tiến là giải pháp phù hợp để khắc phục điều này. Khi học theo nhóm, học sinh có cơ hội luyện đọc nhiều hơn, nhận góp ý từ bạn bè. Khi ghép đôi bạn học, em đọc tốt sẽ kèm cặp em đọc yếu, cùng nhau rèn đọc, tạo động lực tiến bộ.
Xuất phát từ thực tiễn đó, tôi chọn đề tài:
“Rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 3 thông qua hoạt động nhóm và đôi bạn cùng tiến”.

1.2. Mục đích nghiên cứu

• Tăng cường cơ hội luyện đọc cho học sinh thông qua hoạt động nhóm.
• Giúp học sinh lớp 3 tiến bộ đồng đều hơn, đặc biệt là học sinh đọc còn yếu.
• Phát triển kỹ năng hợp tác, hỗ trợ, chia sẻ trong học tập.

1.3. Đối tượng nghiên cứu

• Học sinh lớp 3D, Trường Tiểu học X, năm học 2023 – 2024.
• Các hoạt động nhóm và đôi bạn cùng tiến trong giờ Tập đọc.

1.4. Phương pháp nghiên cứu

• Khảo sát thực trạng: Xác định mức độ đọc diễn cảm của học sinh trước khi thực hiện.
• Thực nghiệm sư phạm: Tổ chức luyện đọc theo nhóm, theo cặp đôi bạn cùng tiến.
• Quan sát, phân tích: Theo dõi sự hợp tác, mức độ tiến bộ.
• Đối chiếu kết quả: So sánh trước và sau để đánh giá hiệu quả.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận
Hoạt động nhóm và đôi bạn cùng tiến là hình thức dạy học hợp tác, được khuyến khích trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Hình thức này có ưu điểm:

• Giúp học sinh học hỏi lẫn nhau, phát huy tinh thần tập thể.
• Tăng cơ hội thực hành, mỗi em được tham gia vào quá trình học.
• Tạo động lực cho học sinh yếu nỗ lực, cho học sinh khá giỏi phát huy khả năng hướng dẫn.

Với phân môn Tập đọc, khi học theo nhóm, học sinh có thể nghe nhau đọc, góp ý về cách ngắt nghỉ, giọng điệu. Khi học theo cặp, bạn đọc tốt kèm bạn đọc yếu, cùng luyện đọc cho đến khi đạt. Đây là cách hiệu quả để rèn đọc diễn cảm đồng đều hơn.

2.2. Thực trạng
Qua khảo sát 36 học sinh lớp 3D đầu năm học, kết quả như sau:

• 8 em (22,2%) đọc to rõ, diễn cảm tốt.
• 18 em (50%) đọc trôi chảy nhưng ít cảm xúc.
• 10 em (27,8%) đọc còn chậm, giọng đều đều.

Lớp học có sự chênh lệch lớn, một số em khá giỏi ít cơ hội phát huy, trong khi các em yếu chưa được luyện tập nhiều. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng giờ học Tập đọc.

2.3. Các giải pháp
2.3.1. Tổ chức luyện đọc theo nhóm nhỏ
Chia lớp thành các nhóm 4 – 5 em. Mỗi em lần lượt đọc một đoạn, các bạn trong nhóm lắng nghe và nhận xét. Sau đó, nhóm thống nhất chọn giọng đọc hay nhất để trình bày trước lớp.
2.3.2. Ghép đôi bạn cùng tiến
Tôi phân công học sinh khá giỏi kèm học sinh yếu, thành lập các cặp đôi bạn cùng tiến. Hằng tuần, các cặp đôi luyện đọc cùng nhau: bạn giỏi đọc mẫu, bạn yếu bắt chước; bạn giỏi góp ý về cách ngắt nghỉ, nhấn giọng.
2.3.3. Thi đọc theo nhóm và cặp đôi
Tổ chức các cuộc thi nhỏ như: “Nhóm đọc hay nhất”, “Cặp đôi ăn ý”. Các em luyện tập và thi đua trước lớp, qua đó tăng tinh thần gắn kết, rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm.
2.3.4. Nhật ký đọc theo cặp đôi
Mỗi cặp đôi có một cuốn sổ nhỏ ghi lại kết quả luyện đọc: hôm nay bạn đọc được mấy lần, tiến bộ ra sao. Giáo viên theo dõi để động viên, khen thưởng kịp thời.
2.3.5. Lồng ghép trò chơi nhóm
Tôi tổ chức trò chơi “Ghép giọng nhân vật” hoặc “Đọc nối tiếp” trong nhóm. Trò chơi giúp các em luyện đọc vui vẻ, không bị gò bó.

2.4. Hiệu quả của sáng kiến
Sau một học kỳ áp dụng, kết quả lớp 3D như sau:

• Còn 3 em (8,3%) đọc chậm, đơn điệu.
• Có 17 em (47,2%) đọc trôi chảy, ngắt nghỉ hợp lý.
• Đã có 16 em (44,5%) đọc diễn cảm, biết thay đổi giọng điệu phù hợp.

Ngoài sự tiến bộ rõ rệt về kỹ năng đọc, học sinh còn gắn bó hơn với bạn bè, tự tin hơn khi tham gia hoạt động nhóm. Các em yếu dần mạnh dạn, không còn ngại đọc trước lớp.

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Rèn đọc diễn cảm thông qua hoạt động nhóm và đôi bạn cùng tiến giúp học sinh lớp 3 có nhiều cơ hội luyện tập, được hỗ trợ trực tiếp từ bạn bè. Phương pháp này không chỉ nâng cao chất lượng đọc mà còn tạo sự đoàn kết, phát triển kỹ năng hợp tác – một phẩm chất quan trọng trong học tập và cuộc sống.

3.2. Kiến nghị

• Nhà trường: Khuyến khích và tạo điều kiện để giáo viên tổ chức các hoạt động học nhóm, thi đọc theo cặp.
• Giáo viên: Cần phân chia nhóm hợp lý, thường xuyên thay đổi cặp đôi để học sinh có nhiều cơ hội học hỏi.
• Phụ huynh: Có thể phối hợp cùng giáo viên, khuyến khích con đọc cùng bạn tại nhà, hỗ trợ việc duy trì đôi bạn cùng tiến.