Bài tham khảo số 9

Có những tác phẩm đọc xong gấp sách lại ta quên ngay, cho đến khi xem lại mới chợt nhớ là mình đã đọc rồi. Nhưng cũng có những tác phẩm như dòng sông chảy qua tâm hồn ta, để lại những ấn tượng chạm khắc khó quên. Bài thơ “Hạt gạo làng ta” của một tác giả có rất nhiều người hâm mộ, đó chính là nhà thơ Trần Đăng Khoa, được viết năm 1968 khi nhà thơ vừa tròn 10 tuổi.

Trong bài thơ có một đoạn thơ:

“Hạt gạo làng ta

Có vị phù xa

Của sông Kinh Thầy

có hương sen thơm

Trong hồ nước đầy

Có lời mẹ hát

ngọt bùi đắng cay”

Được viết theo lối thơ hiện đại với ngôn từ phóng khoáng, không hề gò bó, tứ thơ kiểu mới giàu cảm xúc, dễ thể hiện thình cảm. Ở khổ đầu bài thơ, tâm hồn của tác giả hòa quyện với hình ảnh hạt gạo đầy sâu sắc từ những cảnh vật thân thiện trong quê nhà.

Hạt gạo là kết quả của sự kết tinh những gì tinh túy nhất hình thành nên, là vị phù sa của sông Kinh Thầy, là hương sen thơm trong hồ nước đầy, thậm chí còn có cả tình cảm của những người mẹ trong đó, là lời mẹ hát ngọt bùi đắng cay.

Những ngày này, miền Bắc đang phải chịu thời tiết rất khắc nghiệt: trời nắng nóng và thời tiết rất khô. Ngồi trong phòng điều hòa, tôi bỗng nhớ tới những người lao động đang vất vả mưu sinh ngoài kia đặc biệt là các bác nông dân, những ngày này đang phải vất vả thu hoạch những hạt gạo.

Với một đất nước nông nghiệp như Việt Nam, hình ảnh hạt gạo là một hình ảnh rất thân thuộc trong đời sống hàng ngày. Bài thơ đã cho mọi người hiểu cảnh khổ cực của nông dân thời bao cấp, để mọi người luôn nhớ ơn người nông dân đã làm ra những hạt gạo trắng trong chắt lọc tinh hoa của đất trời nghìn năm muôn thuở.

“Ai ơi bưng bát cơm đầy

Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần”.

Đó là cách phát biểu trực tiếp, có tính chất luân lí, hơi nghiêng về lí trí. Còn trong bài thơ này, Trần Đăng khoa để thực tế nói lên. Bão dập, nắng lửa, mưa dầm, thiên nhiên của đất nước Việt Nam đới khắc nghiệt này đã đổ vào đầu bà con nông dân bao nhiêu nhọc nhằn để làm ra hạt gạo, mà cụ thể nhất là bà mẹ của mình. Bà phải đổ mồ hôi sôi nước mắt để có hạt gạo nuôi chúng ta ăn học.

Hình ảnh những hạt gạo còn gắn liền với lịch sử xa xưa lâu đời cùng theo người ra chiến trường, là quà, tình cảm của hậu phương gửi ra tiền tuyến, hạt gạo dẻo thơm là sức sống, để tăng cường sức khỏe cho người lính tiếp tục đứng vững chiến đấu kiên cường.