Đây được xem là điều chú ý đầu tiên và quan trọng nhất cho bất cứ ai khi muốn lập bàn thờ tại gia đình. Vị trí đặt bàn thờ cần phải được cân nhắc một cách kĩ lưỡng khi bắt đầu thiết kế xây nhà sao cho không gian đặt bàn thờ thật phù hợp.

• Sắp đặt bàn thờ theo hướng: Theo phong thủy, hướng tốt nhất để đặt bàn thờ là nằm đối diện với hướng cửa ra. Phía sau bàn thờ không được là cửa sổ hay cửa kính mà phải là một bức tường thật vững chãi. Đặc biệt khi lập bàn thờ nhất thiết phải đặt ở vị trí và hướng tốt so với tuổi của gia chủ. Ngoài ra, bàn thờ nên đặt theo hướng Tây bắc vì đây là hướng mặt trời mọc với mục đích mang lại vinh quang, may mắn cho gia đình.
• Sắp đặt bàn thờ theo địa điểm đặt:
  • Đối với những ngôi nhà tầng thì bàn thờ thường được đặt tại vị trí trong một phòng riêng ở tầng trên cùng của ngôi nhà. Bởi lẽ đây là vị trí cao nhất và tạo được không gian trang nghiêm, bên cạnh đó còn thuận lợi cho gia chủ trong việc cúng bái, hóa vàng ngoài trời.
  • Còn đối với những ngôi nhà có ba hoặc năm gian, thì gian giữa (gian trung tâm) là nơi thích hợp để đặt bàn thờ. Bởi vì đó là vị trí đặt cửa ra vào, mở cửa là nhìn thấy trời đất, âm dương hòa hợp.
• Sắp bàn thờ theo độ cao:
  
  • Vị trí đặt bàn thờ cũng cần phải có độ cao phù hợp để thể hiện sự ngưỡng vọng thành kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên, cha mẹ cũng như những người đã khuất.
  • Đối với các ngôi nhà ở phố, bàn thờ nhất thiết phải được đặt ở tầng trên cùng, tránh đặt ở tầng trệt ngay trong phòng khách, vì như thế khói hương sẽ làm ố vàng trần nhà và sẽ tạo cảm giác ngột ngạt cho khách, đồng thời cũng tránh việc để mọi người từ ngoài cửa nhìn thấy hết bài vị, hình ảnh tổ tiên.
  • Bên cạnh đó, bạn không nên đặt bàn thờ vào những góc khuất hoặc thiếu ánh sáng, phải thắp nhang thường xuyên, đảm bảo đèn trên bàn thờ luôn bật sáng, luôn giữ sạch cho bàn thờ nhằm thể hiện sự tôn kính của gia chủ.
• Sắp đặt bàn thờ theo kích thước: Gia chủ nên chọn kích thước bàn thờ hợp với không gian. Tránh trường hợp sử dụng bàn thờ quá to trong khi căn hộ lại nhỏ và ngược lại. Điều này không chỉ làm mất tính thẩm mỹ cho cả căn phòng mà nó còn không thể hiện được lòng tôn kính của con cháu.

• Phòng thờ thường được bố trí có diện tích nhỏ, vì thế bạn nên chọn những đèn treo nhỏ sao cho tương xứng với phòng, tránh treo các loại đèn chùm lớn làm mất cân đối. Bên cạnh đó, bạn cũng cần lưu ý rằng bố trí ánh sáng đèn không được chiếu thẳng vào người ngồi khi hành lễ cúng bái.
• Nếu phòng nhỏ thì không nên dùng đèn quá lớn, công suất ánh sáng mạnh như đèn chùm,...
• Nếu màu sơn tường của phòng thờ là màu sáng thì không nên lắp quá nhiều bóng đèn vì sẽ làm ảnh hưởng đến tính chất trang nghiêm của nơi thờ cúng. Bạn chỉ nên bố trí khoảng 2-3 loại ánh sáng là được.
• Nên dùng ánh sáng trắng làm chủ đạo, một phần nhỏ là ánh sáng đỏ hoặc vàng.
  
• Nếu tường có treo tranh thì bạn nên bố trí hai đèn âm tường cân xứng hai bên bức tranh.

Thông thường việc lập bàn thờ được tiến hành đồng thời với nhập trạch. Ngoài thời gian phù hợp với nhập trạch, cúng tế, hợp tuổi gia chủ, người ta còn chú trọng đến thời điểm có sao Bát Bạch để hóa giải sát khí.

Tóm lại, để có thời gian lập bàn thờ tốt nhất, bạn nên mời các thầy có kiến thức phong thủy phòng thờ tốt để xem thời gian lập cũng như vị trí lập bàn thờ cho gia đình mình để tránh việc không phạm vào những điều cấm kỵ.

Người lập bàn thờ hoặc người sắp xếp bàn thờ cũng đóng vai trò rất quan trọng. Thường thì người bốc bát hương hoặc lau dọn bàn thờ trong lần đầu tiên sắp xếp chính là gia chủ.

Chú ý không để phụ nữ mang thai chạm vào bàn thờ hay bát hương vì họ mang âm khí nặng. Khi lau bàn thờ, bát hương thì gia chủ nên ăn mặc đàng hoàng, sạch sẽ, tay phải được rửa trước khi lau chùi bàn thờ để giữ sự trang nghiêm, tôn kính.

Đồ lễ trên bàn thờ quan trọng nhất là hương hoa, tức hương thắp, hoa tươi, hoa quả tươi và nước sạch. Tránh sử dụng các loại đồ giả như hoa quả nhựa. Đồ thờ cúng xong rồi nên bỏ xuống để thụ lộc, không nên bày từ tháng này qua tháng khác.

Bên cạnh đó, bạn cũng không nên để lễ mặn hay tiền mặt lên bàn thờ. Ngoài ra, khi bố trí bàn thờ Phật cần cao hơn và tách biệt với bàn thờ gia tiên.

Bạn chỉ nên bày những thứ cần thiết lên bàn thờ và sắp xếp chúng một cách gọn gàng. Có nhiều vật mà người Việt nghĩ có thể bày được lên bàn thờ như giấy ghi nhận công đức tại các đình chùa, thế nhưng điều đó hoàn toàn sai lầm. Tùy theo kích thước của từng ngôi nhà cũng như điều kiện sinh hoạt mà việc bày trí bàn thờ gia tiên sẽ khác nhau. Thông thường sẽ có từ 1 đến 3 bát hương, bát hương ở khu vực giữa thờ chung thần linh thổ địa, bát hương hai bên là thờ gia tiên và bà cô ông mãnh.

Phía trước bát hương: Tại khu vực giữa bày cái đài nhỏ cùng ba chén nước sạch. Hai bên là hai đĩa bày hoa quả tươi và trầu cau, tiền vàng mã.

Phía sau bát hương: Bày bộ bình để hoa tươi, hương, nến. Tùy theo chất liệu mà sự bày trí cũng khác.

• Với đồ sứ: Bộ tam sự gồm có bát hương, hai cây đèn, bộ ngũ sự có thêm hai bình (dựng cắm hoa tươi và để hương), bộ thất sự có thêm hai bình (bình đựng nước và gạo).
• Với đồ đồng: Tam sự có đỉnh đồng thay cho bát hương và hai con hạc, ngũ sự có thêm hai ống hương và thất sự có thêm đôi đèn.

Tại mỗi gia đình Việt, trong không gian thờ cúng tổ tiên đều dành một phần trang trọng nhất để treo những bức hoành phi, câu đối. Đây chính là nét văn hóa đặc sắc trong đời sống tâm linh của người dân.

Thông thường, hoành phi được sơn son chữ vàng, có bức hoành phi hình cuốn thư. Chữ viết trên hoành phi đều để bày tỏ lòng tôn kính của con cháu đối với tổ tiên, ghi tụng công đức của tổ tiên, ghi lại những lời răn dạy con cháu, hay thể hiện ước nguyện cầu mong cho sự bình an, thái bình.

Hai bên bàn thờ còn được treo đôi câu đối. Ngoài dùng trang trí, đôi câu đối còn để ghi lại những lời răn dạy con cháu về những giá trị đạo đức truyền thống, ca ngợi truyền thống của dòng họ hay cầu mong cho sự thái bình, thịnh vượng.

Trong phòng thờ, hệ thống tủ - bàn thờ phải có quy mô và hình thức tương xứng để có thể tạo nên sự trang nghiêm cho không gian thờ cúng. Kích thước tủ thờ không nên quá to vì dễ gây cảm giác hoành tráng nhưng cũng không nên quá nhỏ so với không gian trong phòng.

Nếu bàn thờ được đặt tại các không gian khác như phòng sinh hoạt chung, phòng khách,… thì tủ thờ cần được thiết kế sao phù hợp về tỉ lệ với kích thước của phòng và tương quan với các đồ nội thất khác. Ở những khu vực này, tủ - bàn thờ nên được thiết kế thật đơn giản, tránh sự cầu kỳ hay gây cảm giác nặng nề e sợ. Bàn thờ phải tạo được sự trang nghiêm nhưng mà vẫn phải đảm bảo mang lại cảm giác gần gũi với các thành viên trong gia đình cũng như các sinh hoạt chung khác.

Ngoài ra, vật liệu và màu sắc của tủ - bàn thờ cũng phải được lựa chọn sao cho phù hợp, nên sử dụng các màu trầm như màu gỗ nâu sậm là tốt nhất. Các chi tiết về lát sàn, trần, chiếu sáng, bát nhang, đèn nến, lọ hoa,... nên được bày cho thật cân đối.

Tại các căn hộ chung cư, trong trường hợp tủ thờ để ở phòng chức năng nào đó hoặc không gian chung, thì có thể dùng hình thức tủ thờ kết hợp với tủ trang trí, tủ bày đồ lưu niệm, tủ ngăn phòng,…

• Kiêng kị trong bài trí bàn thờ là đặt tượng thần, các vật thể linh thiêng cùng chung tường, đối diện với nhà vệ sinh hoặc ở tầng ngay dưới phòng vệ sinh ở tầng trên.
• Kiêng việc đặt tượng thần và các vật thể linh thiêng bên dưới xà nhà, dưới cầu thang hoặc đối diện với cầu thang.
• Kiêng việc đặt tượng thần trong phòng ngủ của gia đình, đặc biệt là phòng ngủ của các cặp vợ chồng.
• Không được đặt bài vị sát tường
• Không được để đồ phía dưới bàn thờ