Tôn giả Mục Kiền Liên

Tôn giả Mục Kiền Liên, còn được gọi là Bồ Tát Đại Hiếu Mục Kiền Liên, Mục Liên Tôn giả, Mục Liên... Ngài là một trong 10 vị Thánh Tăng-tức 10 vị Đại A La Hán đại đệ tử của Đức Phật Thích Ca, được mệnh danh là Thần Thông Đệ Nhất, do Ngài có thần thông quảng đại vượt hơn các đệ tử khác nên được xưng như vậy. Nhắc đến Mục Liên Tôn giả, hầu như ai cũng biết câu chuyện Ngài cứu mẹ mình bị sanh làm loài ngạ quỷ nơi địa ngục nên Ngài cũng là đại biểu của lòng hiếu thảo của nhân gian.

Theo Kinh Phật Thuyết Vu Lan Bồn, mẹ của Mục Kiền Liên do đời trước keo kiệt, bỏn sẻn, phỉ báng Tăng già, khinh miệt Tam Bảo nên sau khi chết bị đọa vào loài ngạ quỷ nơi địa ngục, bụng to như cái trống, cổ họng nhỏ như cây kim, lúc nào cũng đói khát không ăn uống được gì, bất cứ thứ gì đến miệng đều hóa thành lửa đỏ không nuốt được. Mục Kiền Liên sau khi xuất gia tu với Phật Thích Ca đạt quả vị A La Hán thần thông quảng đại thì muốn dùng thần thông quán biết người mẹ của mình sau khi chết sanh về cõi nào. Ngài thấy mẹ mình bị đói khát khốn khổ ở cõi địa ngục thì rất bi thương, bèn dùng thần thông hóa ra chén cơm đưa đến cho mẹ ăn, người mẹ do nghiệp lực quá nặng nề mà giành giựt chén cơm không cho các con quỷ đói xung quanh đụng đến, do vậy mà cơm đưa chưa đến miệng thì đã hóa thành lửa đỏ không thể ăn nổi. Mục Liên thấy thế quá đau xót vội chạy về khóc hỏi Đức Phật, nhờ Ngài giảng rõ vì sao mẹ mình bị ác báo như thế và làm cách nào để cứu độ mẹ mình ra khỏi địa ngục. Phật dạy rằng do ác nghiệp của mẹ Ngài quá lớn nên sức tu của một mình Ngài không thể nào cứu vớt mẹ được, cần phải nhờ công đức tu hành của 10 phương tăng hợp lại mới có thể cứu được người mẹ. Hơn nữa, phải chờ đến ngày rằm tháng 7 âm lịch, chư tăng kiết hạ 3 tháng xong thì ra hạ, đúng ngày đó phải thiết lễ cúng dường trai tăng cùng các vật thực, nhờ sức chú nguyện, hồi hướng của 10 phương tăng bảo thì người mẹ mới có thể ra khỏi địa ngục. Mục Liên y giáo phụng hành, kết quả là mẹ Ngài được thoát khỏi cảnh địa ngục thống khổ và được sanh lên cõi trời.

Từ sự tích này mà hằng năm vào ngày rằm tháng 7 âm lịch, các chùa thường tổ chức Đại Lễ Vu Lan, còn chư Phật tử tại gia thì thường đến chùa cúng dường trai tăng để cầu siêu cho vong linh của cha mẹ ông bà được siêu thăng, dần hình thành nét đẹp văn hóa Phật giáo đề cao lòng hiếu đạo của con cái đối với cha mẹ.