Đeo nhạc cho mèo là truyện ngụ ngôn có ý nghĩa sâu sắc, phê phán xã hội lúc bấy giờ, đầy rẫy những bất công vô lí nhưng qua đó phê phán những kẻ không biết đứng lên đấu tranh để đòi lại quyền lợi cho mình, tạo ra cho người đọc những tiếng cười thoải mái thông qua câu chuyện về việc bàn kế hoạch bắt mèo của loài chuột.

Như chúng ta đã biết, từ xưa đến nay loài chuột luôn sợ loài mèo ngay từ khi sinh ra. Chuột là một loài động vật chuyên gặm nhấm, phá hoại mùa màng,... gây ra thiệt hại vô cùng to lớn đối với cuộc sống con người. Còn mèo là động vật bắt chuột.

Nội dung của truyện xoay quanh vấn đề họ hàng nhà chuột bày mưu tính kế để tránh sự nguy hiểm đang gặp phải từ loài mèo mang đến. Trong cuộc họp của họ hàng nhà chuột, từ chuột cống cho đến chuột chũi, chuột nhắt, tất cả đều tranh luận đưa ra ý kiến của mình và cuối cùng Chuột cống đưa ra ý kiến của mình là đeo nhạc cho mèo và tất cả đều đồng ý, hò reo tán thưởng cho ý kiến độc đáo của anh Chuột cống. Đây là một ý kiến vô cùng thông minh nhưng nói là thế, kết quả lại không được như mong muốn.

Chuột chù là một loài chuột thấp cổ bé họng, bị họ nhà chuột đùng đẩy trách nhiệm cho việc đeo nhạc cho mèo. Đến mức đường cùng, không còn cách nào khác thì Chù cũng đồng ý làm nhiệm vụ khi cả Họ tin tưởng giao cho. Nhưng cuối cùng, với bản tính muôn đời sợ mèo của loài chuột, Chuột chù khi nhìn thấy mèo đã sợ sệt và bỏ chạy, quên luôn nhiệm vụ của mình. Chi tiết trên làm cho người đọc không nhịn được cười.

Trong một xã hội luôn tồn tại sự bất công, kẻ mạnh luôn là người chiến thắng, đánh bại kẻ yếu, điều quan trọng là dám đứng lên nói ra suy nghĩ, quan điểm của mình, phải có nghị lực để làm nên những điều phi thường, không nên ba hoa, khoác loác. Nếu ai cũng như chuột chù thì sẽ không có ai bảo vệ được lợi ích đáng có của mình.

Truyện đã phản ánh sâu sắc, đưa ra nhiều khía cạnh xảy ra trong xã hội của chúng ta hiện nay. Tự lực gánh sinh luôn là phương án được đề cao, những người luôn ỷ lại vào người khác sẽ không bao giờ làm được bất cứ việc gì. Thực tế cho thấy, nhiều người chỉ biết lợi ích thuộc về mình, không chịu bắt tay vào làm việc, hưởng lợi trên sự hi sinh của người khác là việc không nên làm.

Thông qua truyện ngụ ngôn " Đeo nhạc cho mèo", chúng ta có thể thấy một phần trong xã hội hiện nay, ai cũng có thể nói được nhưng không phải ai cũng làm tốt được những gì mình nghĩ là có thể làm được. Hãy vượt qua chính nỗi sợ hãi của mình, nếu cứ tiếp tục sống trong nỗi sợ hãi ấy thì chúng ta sẽ không bao giờ giải quyết được bất cứ một vấn đề gì. Phải biết đối diện và giải quyết khó khăn có như vậy con người ta mới trưởng thành và rèn luyện được tính cách của mình.

Quả thật, truyện ngụ ngôn " Đeo nhạc cho mèo" có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc làm thức tỉnh ý thức của con người, phải biết đấu tranh để bảo vệ lợi ích chính đáng của mình, cho dù công việc đó có khó khăn gian khổ đến nhường nào. Đừng bao giờ bỏ cuộc giữa chừng, nếu làm như vậy, bạn cũng như con chuột trong cuộc chuyện mà thôi, sẽ luôn luôn thất bại, không thực hiện được bất kì nhiệm vụ hay công việc gì.

Ba tiếng hội đồng chuột là tiếng cười châm biếm, chế giễu của dân gian. Truyện ngụ ngôn Đeo nhạc cho mèo cũng là một trong những chuyện hội dồng chuột ấy. Làng chuột hội họp đông đủ, bàn việc rất hệ trọng. Chiếu trên ngất ngưỡng ông Cống. Chiếu giữa có hai anh Nhắt. Chiếu cuối của anh Chù, dù hôi hám nhưng cũng là tráng đinh.

Chương trình nghị sự do ông Cống trình bày là bàn chuyện đeo nhạc cho Mèo để làng chuột được báo động từ xa mà an tâm làm ăn. Hay quá! Cao kiến quá!", cả làng chuột reo lên khi ông Cống dứt lời. Mấy ngày sau, nhạc đã mua về. Làng chuột lại nhóm họp để cử "người" đi đeo nhạc vào cổ Mèo. Ai sẽ được vinh dự lĩnh ấn tiên phong?

Người đầu tiên được cả làng chuột đồng thanh nhất trí giới thiệu là ông Cống. Nhưng ông vểnh râu khước từ cho đó là "việc làm tầm thường" không xứng với danh hiệu cao quý của mình. Anh Nhắt được cử đi. Anh nhanh nhẹn được cả làng chuột tín nhiệm. Anh bảo là giữa làng chuột thì anh vẫn là người có vai vế "ở chiếu trên". Việc tẹp nhẹp ấy dành cho bọn "đàn em"...

Cuối cùng Chù được vinh dự nhận công việc vinh quang "đeo nhạc cho Mèo". Chù thấp cổ bé họng, chối không được, phải cõng cái nhạc ra đi. Gặp Mèo, Chù đánh bạo đến gần. Mèo liền nhe nanh giương vuốt, gầm gừ. Chù cắm đầu tháo chạy, vứt cái nhạc lại, không biết cái nhạc bon đi đâu! Cả làng chuột vừa thấy Chù chạy về, vô cùng sợ hãi bỏ chạy tán loạn.

Cái hay, cái thú ở truyện ngụ ngôn này là ở ba tình tiết. Một, ông Cống dâng ý kiến đeo nhạc cho Mèo. Hai cả làng chuột đùn đẩy nhau. Ba, Chù phải cõng nhạc đi. Mới gặp Mèo, Chù sợ quá vứt nhạc lại hổn hển chạy về... Cả làng chuột bạt vía kinh hồn, mạnh ai nấy chạy, lo bảo toàn tính mạng của mình.

Đeo nhạc cho Mèo cứ ngỡ là một sáng kiến, nhưng chỉ là một ý đồ viển vông, không thực tế. Trong cuộc sống, mọi kế hoạch, mọi "sáng kiến" phải mang tính khả thi mới có giá trị. Đó là bài học luận lí hàm chứa trong truyện cười - ngụ ngôn Đeo nhạc cho Mèo.

Truyện ngụ ngôn Đeo nhạc cho mèo đã cho ta thấy được tiếng cười châm biếm và chế giễu của nhân gian qua câu chuyện xoay quanh "hội đồng chuột". Câu chuyện mang tính giáo dục sâu sắc trong cuộc sống. Khi nghe đến ba từ "hội đồng chuột" có lẽ các bạn sẽ cảm thấy thật buồn cười phải không. Và câu chuyện về đeo nhạc cho mèo được bắt đầu tại cuộc họp đông đủ của làng chuột, đây có lẽ là việc hết sức hệ trọng. Hội đồng chuột gồm có ông Cống được ngồi tại chiếu trên, luôn tỏ khí thái cao cao bệ vệ. Ở giữa là hai ông Nhắt và chiếu cuối cùng là của anh Chù, tuy Chù ta hôi hám nhưng cũng là một tráng đinh.

Cuộc nghị sự bắt đầu, ông Cống trình bày về chuyện phải đeo nhạc cho Mèo để làng chuột có thể được báo động từ xa như vậy người làng mới yên tâm mà làm ăn. Cả làng chuột nghe ông Cống nghị sự về ý kiến đó thì tỏ ra vô cùng thích thú, reo hò: "Hay quá! Cao kiến quá!"

Chiếc nhạc để đeo cho mèo nhanh chóng được mua về làng. Cả làng chuột lại tụ tập lại để tìm người, cử người đi đeo nhạc vào cổ Mèo. Và ai sẽ là người đi, đây được cho là sự vinh dự, vinh dự lĩnh án tiên phong. Vì là niềm vinh dự, nên cả làng chuột đồng đã nhất trí giới thiệu ông Cống, người đứng đầu. Nhưng Cống ta cho rằng đây là một việc hết sức tầm thường thì làm sao xứng được với vị trí danh hiệu cao quý của Cống.

Thế là anh Nhắt được cử đi, vì ai cũng cho rằng anh nhanh nhẹn, vì thế mà được tín nhiệm. Nhưng anh lại lí sự rằng, tại cái làng chuột này, dù gì anh cũng là người có vai vế, được ngồi ở chiếu trên. Công việc tẹp nhẹp ấy, phải dành cho bọn đàn em đi mới được. Thế là cuối cùng người được vinh dự nhận công việc vô cùng vinh quang đó - đeo nhạc cho mèo, chính là anh chuột Chù.

Chù ta vốn hèn lành, lại thấp cổ bé họng nên không nói được lý do để từ chối, đành phải cõng cái nhạc ra đi tìm mèo. Vừa gặp mèo, tuy sợ lắm nhưng Chù vẫn cố đánh bạo đến gần. Một việc tưởng chừng như không thể. Ai cũng trông mong và chờ đợi tin tức của chù, nhưng khi Mèo vừa nhe nanh và giương cặp vuốt sắc nhọn lên gầm gừ thì như rằng với bản tính nhát cáy của mình, Chù ta không màng gì cứ cằm đầu tháo chạy, vứt luôn cả cái nhạc, không biết đã bay về đâu. Khi nhìn thấy Chù chạy về trông trạng thái vô cùng sợ hãi thì cả làng chuột lúc đó cũng bỏ chạy tán loạn theo.

Chúng ta cảm thấy thật buồn cười, có thể nói rằng cái hay cái thú của câu chuyện này được đắt giá bởi ba tình tiết. Thứ nhất phải kể đến sáng kiến vô lý của ông chuột Cống đeo nhạc cho mèo. Thứ hai, chính là sự đùn đẩy của làng chuột trong việc giao cho ông chức cao to nào cũng bị các ông tìm cách đẩy cho người khác. Cuối cùng là khi chuột Chù cõng nhạc đi tìm mèo, và vì sợ mà vứt nhạc tháo chạy khiến cả làng ai cũng khiếp sợ, phải tháo chạy theo để bảo toàn tính mạng của mình.

Qua câu chuyện này, ta thấy rằng việc “Đeo nhạc cho Mèo” chính là một sáng kiến ngỡ ngẫn, nó viễn vong và không thực tế, vì thế nó trở thành trò cười. Trong cuộc sống này cũng vây, khi để ra cho mình một kế hoạch hay sáng kiến nào đó hãy tìm thứ có khả thi, thực tế thì mới có giá trị, và mới thực hiện được. Đừng làm điều viễn vông, phi lý. Đây là câu chuyện cho ta cả một bài học luận lý, chúng ta cần phải nhớ và rút ra điều đúng đắn.

Đeo nhạc cho mèo là một truyện ngụ ngôn hài hước, thú vị, chứa đựng ý nghĩa xã hội sâu sắc. Truyện kể về cuộc họp mặt của làng chuột để bàn cách chống mèo. Chuột cống có sáng kiến đeo nhạc cho mèo để mèo đi đến đâu, chuột sẽ biết trước mà tránh. Cả họ nhà chuột đồng tình với sáng kiến đó nhưng không ai dám đi đeo nhạc vào cổ mèo. Cuối cùng, chuột vẫn cứ bị mèo ăn thịt và mãi mãi khiếp sợ mèo.

Thông qua truyện, người xưa muốn phản ánh đôi nét hiện thực của cuộc sống đương thời dưới xã hội phong kiến trì trệ và đầy mâu thuẫn giữa giai cấp thống trị với giai cấp bị trị. Đồng thời đặt ra bài học thiết thực về mối quan hệ giữa lí thuyết với thực hành; giữa nói và làm trong mọi công việc lớn nhỏ của cuộc sống hằng ngày. Nếu lí thuyết không thể biến thành hiện thực thì đó chỉ là thứ lí thuyết suông, làm tốn thời gian tranh cãi, bàn bạc một cách vô ích.

Truyện bắt đầu bằng nỗi sợ hãi truyền kiếp của loài chuột đối với loài mèo; Tự bao giờ đến giờ, mèo cứ xơi chuột luôn mãi, nên chuột mới đẻ ra là đã sợ mèo rồi. Họ nhà chuột căm giận mèo lắm. Một hôm, mới hội cả nhau lại làm một làng chuột để chống lại mèo. Lí do họp làng thật chính đáng: vừa bàn cách chống tổn thất, vừa để con cháu chuột mãi mãi về sau không sợ mèo; cả xã hội loài chuột có mặt đông đủ trong cuộc họp lạ lùng này: … nào anh Chù, mùi hôi đến nỗi thành câu ca, nào chú Nhắt,… nào ông Cống, rung rinh béo tốt, quan trường lại chấm cho ở trên ông Đồ… Bút pháp dân gian miêu tả khéo léo, tài tình đã làm nổi bật hình dáng, tính nết của từng loài chuột và nghệ thuật nhân hoá đặc trưng của ngụ ngôn đã tạo nên bức tranh sinh động về xã hội loài chuột, phảng phất hình bóng xã hội loài người.

Chuột Cống (loại chuột lớn nhất), tự cho mình là thông minh hơn cả đã đưa ra sáng kiến đeo nhạc cho mèo: Cái giống quái kia sở dĩ nó chụp được anh em mình chỉ vì trời phú cho nó cái tài rình mò và khéo bắt lén mà thôi. Bây giờ, bà con ta nên mua một cái nhạc buộc vào cổ nó, để khi nào nó đến, nghe tiếng nhạc, ta biết đường chạy trước, thì nó còn làm gì nổi ta nữa.

Chuột Cống nêu nguyên nhân vì sao mèo hại được chuột, rồi đưa ra cách giải quyết thật nhẹ nhàng và khẳng định chắc chắn là mèo không còn làm gì nổi loài chuột nữa. Lời lẽ của chuột cống mới nghe qua thấy đúng. Mèo thường rình chuột rất kín đáo và vổ chuột bất ngờ nên chuột không sao tránh kịp. Bây giờ đeo nhạc (lục lạc) vào cổ mèo thì mèo đi đến đâu, tiếng nhạc sẽ vang lên, báo cho chuột biết trước mà trốn. Ý kiến của chuột Cống hay tới mức xua tan được nỗi sợ hãi bấy lâu và khơi dậy niềm hi vọng thoát khỏi nanh vuốt của mèo, khiến cả làng chuột nghe nói, dầu mõm, quật đuôi, đều lấy làm phục cái câu chỉ ụ của ông Cống và đồng thanh ưng thuận.

Vậy là sáng kiến của chuột cống đã được tán đồng. Bước một (lí thuyết) đã xong, cái lục lạc cũng đã kiếm được rồi, hội đồng chuột lại họp để bàn bạc cử người đi đeo nhạc vào cổ mèo (bước hai – thực hành). Hãy xem không khí vui mừng, náo nhiệt của làng chuột: … con nào con nấy lao xao hớn hở, bảo nhau đã sắp tới ngày thoát được cái ách ông Miu ranh mãnh rồi.

Nực cười thay, lúc hội đồng hỏi ai dám đem nhạc đeo vào cổ mèo, tức là thực hiện cái sáng kiến tuyệt vời ấy thì cả hội đồng im phăng phắc, không một cái tai nào nhích, một cái răng nào nhe cả. Trái ngược với lúc nghe chuột cống nói, làng chuột con nào con nấy dẩu mõm, quật đuôi, lao xao, hớn hở. Những chi tiết đối lập này có ý nghĩa mỉa mai, châm biếm sâu sắc. Không ai dám nhận công việc vô cùng nguy hiểm đến tính mạng ấy nên làng chuột đành cử ông Cống phải đi, vì chính ông cống đã xướng lên cái thuyết đeo nhạc vậy. Mọi người cho rằng chuột Cống nói được ắt phải làm được.

Đây là điều bất ngờ với chuột cống vì nó cho rằng mình chỉ là người đưa ra cách chống mèo thôi, còn thực hiện ắt phải là kẻ khác. Cho nên nghe vậy, Cống ta trong lòng tuy nao (lo sợ), mà ngoài mặt làm ra bộ bệ vệ kẻ cả, nói ràng: Tôi đây, chẳng gì nhờ tổ ấm cũng được vào bậc ông Cống, ông Nghè, ăn trên ngồi trước trong làng, có đâu làng lại cắt tôi đi làm cái việc tầm thường ấy được! Trong làng ta nào có thiếu chi người! Tôi xin cử anh Nhắt, anh ấy nhanh nhảu chắc làm được việc.

Chuột Cống tinh ranh vịn ngay vào chức vị của mình (kẻ trên), nêu ra sự bất xứng giữa chức vị ấy với cái việc tầm thường (đeo nhạc vào cổ mèo) và vội vàng đùn đẩy phần nguy hiểm sang cho kẻ khác (đề cử chuột Nhắt). Đáng cười ở chỗ lúc nêu ra sáng kiến đeo nhạc cho mèo, chuột cống cho đây là đại sự (việc lớn), đến lúc bị làng cắt phải làm, chuột cống lại từ chối khéo với lí do đó là việc tầm thường, không xứng với địa vị, chức tước, tài năng của mình.Chuột Nhắt vốn láu cá. Nó chẳng dại gì nhận phần nguy hiểm nên cãi lí rằng:

– Làng cắt tôi đi, tôi cũng xin vâng, không dám chối từ. Nhưng tôi, dù bé vậy, mà cũng còn ở chiếu trên, chưa đến nỗi nào. ông Cống không đi, phải; tôi đây không đi, cũng phải. Để xin cắt anh Chù, anh ấy tuy chậm, nhưng chắc chắn, làng không lo hỏng việc. Chuột Nhắt khôn ở chỗ lấy ngay cái lí do của chuột Cống làm lí do của mình (xét địa vị trong làng chuột), khẳng định mình không phải làm vì còn ở chiếu trên, tức là chưa phải hạng cùng đinh. Đồng thời Nhắt nhanh nhảu tiến cử ngay chuột Chù là kẻ bị khinh rẻ nhất trong làng chuột.

Chuột Chù thấp cổ bé miệng, không biết cãi sao đành chấp nhận nhưng cũng không khỏi lo lắng: – Tôi là đầy tớ làng, làng sai tôi đi là phải lắm. Nhưng tôi chỉ sợ, nếu tôi đến gần mèo mà mèo thịt tôi thì rồi lấy ai thay tôi mà buộc nhạc được nữa. Câu nói thật thà của Chù đã được chuột cống chớp nhanh chẳng kém gì mèo vồ chuột: – Mèo nó có vờn là vờn chúng tao, vờn cái anh Nhắt kia, chớ chú mày hôi hám như thế, thì nó bắt mà thèm vào. Thôi cứ nhận đi ngay đi, không được nói lôi thôi gì nữa. (Quả thật mèo không ăn thịt chuột Chù). Thế là chuột Chù đành phải vác nhạc đi tìm mèo. Chuyện làng chuột mà y như chuyện hội đổng làng xã ngày xưa. Cuối cùng, kẻ có địa vị thấp kém nhất thường phải làm những công việc vất vả và nguy hiểm nhất.

Cảnh chuột Chù vác nhạc đi tìm mèo để đeo vào cổ nó (thực hành cái sáng kiến được cho là chí lí của chuột Cống) được miêu tả thật sinh động và hài hước: Khôn chưa trông thấy mèo, mới nghe thấy tiếng, Chù đã sợ run cả mình, không dám tiến. Tuy không bị mèo vồ nhưng khi thấy mèo nhe nanh giương vuốt là Chù vội cắm đầu, vác cái thân ì ạch chạy khốn chạy khổ về báo cho làng hay. Thái độ của làng chuột cũng thảm hại chẳng kém, mới nghe Chù báo đã hoảng sợ, bỏ chạy tán loạn, chẳng ai hỏi đến cái nhạc, nó bon đi đâu và bon tự bao giờ không biết. Thành ra từ đó, chuột vốn sợ mèo, vẫn hoàn sợ mèo mãi.

Sáng kiến của hội đồng chuột đưa ra thật hay, thật hấp dẫn nhưng bất ngờ và đáng buồn cười là từ kẻ hiến kế cho đến kẻ bị bắt đi đeo nhạc, từ hạng có địa vị cao đến hạng cùng đinh, không một ai đủ can đảm để thực hiện diệu kế ấy. Kẻ bị bắt buộc phải làm thi ươn hèn, dốt nát, làm sao cố thể cáng đáng được công việc lớn lao! Rốt cuộc, chuột vẫn sợ mèo.

Đeo nhạc cho mèo là một truyện ngụ ngôn đặc sắc, có ý nghĩa thâm Thúy. Trí tưởng tượng phong phú của dân gian đã xây dựng nên hình ảnh sinh động về xã hội loài chuột nhưng mang đậm nét của xã hội loài người với những hạng người có cá tính khác nhau. Cái hội đồng chuột trong truyện đâu có khác với cái hội đồng làng xã trong chế độ phong kiến xưa kia, quanh năm bận rộn họp hành, bàn cãi toàn chuyện tưởng như đại sự nhưng cuối cùng thì chẳng làm được việc chi có ích, chỉ tốn phí thời gian, tiền của mà thôi.

Truyện còn ngầm phê phán cách suy nghĩ viển vông và đưa ra bài học thiết thực đối với mỗi người: Trước khi làm gì, ta nên suy xét, cân nhắc cho thật kĩ khả năng thực hiện vấn đề đó, kẻo uổng công vô ích. Truyện còn phê phán những kẻ tham sống sợ chết, chỉ biết nói mà không dám làm. những lúc gặp khó khăn nguy hiểm thi vội vàng trút hết trách nhiệm cho người khác.

Truyện đeo nhạc cho mèo là một truyện ngụ ngôn hay đã tạo cho người đọc tiếng cười thoải mái bởi những câu chuyện hài hước của loài chuột bày mưu để buộc vào cổ mèo một cái chuông to để báo hiệu.

Đéo nhạc cho mèo là 1 truyện ngụ ngôn chưa đựng những ý nghĩa phê phán xã hội phong kiến xưa tàn ác và mục ruỗng. Cùng tồn tại trong đó là sự kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn giữa nói và làm. Từ xưa tới nay loài chuột luôn sợ mèo, chuột là 1 loài động vật luôn đi phá hoại mùa màng hay là không có ích gì cho con người mà nó chỉ là những loài đi phá hoại. Mèo là một loài có ích biết bắt chuột để giúp cho người dân có một mùa màng bội thu, từ khi sinh ra lũ chuột đã sợ mèo, vì mèo ăn thịt chuột, để tránh khỏi sự nguy hiểm các loài chuột từ chuột cống chuộc trù, chuột nhỏ, bé đều tụ nhau vào bày mưu đeo cho mèo chuông để khi mèo đi đến đâu báo hiệu đến đó.

Họ nhà chuột vừa giận và vừa tức học nhà mèo nhưng không làm cách nào được chỉ biết bày mưu tính kế. Trong lễ hội làng chuột chúng đã tụ họp nhau lại để bàn cách chống lại mèo, chuột cống đã đưa ra ý kiến đeo nhạc cho mèo để mèo đi đến đâu kêu đến đó để ta biết mà tránh sự nguy hiểm, ý kiến đó chông có vẻ khả thi ì đang bàn đến lợi ích của cả họ chuột là tránh khỏi sự nguy hiểm của mèo vì vậy chúng đa hô nhau tán thưởng.

Nhưng khi đến việc phân công người đi đeo nhạc cho mèo thì ai cũng từ chối và lấy đủ mọi lý do để không nhận, cuối cùng đã phải dồn trách nhiệm này cho chuột trù vì thân phận của con chuột này thấp hèn cũng không có lý do gì để từ chối vì vậy chuột trù đành phải nhận đi, nhưng khi đi và gặp mèo chuột trù đã sợ và bỏ chạy và làm bay ra cả nhạc. Tất cả đều muốn lợi ích cho mình nhưng lại không ai dám nhận trách nhiệm cao cả đó, chúng thật là 1 lũ nhút nhát và khi đi làm nhiệm vụ đeo nhạc vào trên cổ mèo thì chuột trù cũng sợ điều đó thể hiện công lý ánh sáng luôn thắng, vì vậy cho đến nay loài chuột vẫn luôn sợ loài mèo.

Qua câu chuyện này thể hiện 1 điều trong cuộc sống rằng không nên nhút nhát, và đã nói là làm, khi lý thuyết của lũ mèo đưa ra cho lũ chuột là 1 bài bản rất công phu nhưng trên thực tế lũ chuột lại không làm được những điều đó do ai cũng đều sợ sệt, chính chuột cống là người nảy nở ra ý tưởng đó nhưng khi đến việc phân công người đi làm nhiệm vụ thì lại trốn tránh sợ sệt, sợ nguy hiểm sợ ảnh hưởng đến tính mạng, nhưng khi nhắc đến lợi ích thì lại hân hoan sung sướng, người chỉ biết hưởng thụ chứ không chịu hi sinh, chỉ nghĩ tới lợi ích mà không nghĩ gì đến việc mình phải đáp ứng những nhiệm vụ đó mới có được lợi ích, nhút nhát của tất cả các loài chuột khi trốn tránh trách nhiệm để đùn đẩy cho chuột trù. Chuột trù tuy không từ chối nhưng lại nhút nhát khi gặp mèo. Do vậy từ xưa tới nay lũ chuột rất sợ mèo.

Bằng những hình ảnh đặc sắc nhân dan ta đã xây dựng nên những tình huống rất sinh động về loài chuột, để ngầm nói về chế độ phong kiến mục nát xưa, loài chuột tượng trưng cho những cấp làng xã quanh năm không lao động làm ăn mà chỉ tụ họp bàn bạc mà chẳng được cái lợi ích nào cho nhân dân,. Truyện cũng phê phán thái độ suy nghĩ viển vông thiếu thực tế, nói mà không làm được.

Truyện ngụ ngôn được sáng tác nhằm mục đích chính là phản ánh những vấn đề xã hội, đồng thời từ đó rút những bài học cho các thế hệ sau. Đeo nhạc cho mèo là truyện ngụ ngôn được sáng tác với mục đích trên. Truyện không chỉ đem lại tiếng cười giải trí đơn thuần mà là cười ra nước mắt, là nụ cười sâu cay.

Gốc rễ của kế hoạch đeo nhạc cho mèo là nỗi sợ mèo truyền từ đời này sang đời khác, từ thế hệ chuột này sang thế hệ chuột nọ của họ nhà chuột. Con giun xéo mãi cũng oằn, vậy nên họ nhà chuột tập trung, họp bàn nhau làm sao để vượt qua được nỗi sợ truyền kiếp ấy, để từ nay chuột hết sợ mèo. Bằng nghệ thuật nhân hóa, dân gian ta đã phác họa nên một làng chuột đầy sinh động: Từng thân phận, cấp bậc có số má như ông chuột Cống cho đến kẻ khù khờ như anh Chù hôi hám. Tác giả dân gian khéo léo lồng ghép các chi tiết nhân cách hóa xã hội loài chuột mang dáng dấp của xã hội loài người, nơi đó cũng đầy đủ các kiểu dạng người khác nhau.

Ông Cống béo núc, chễm chệ ngồi trên ông đồ, đủng đỉnh cho ý tưởng như một kẻ bề trên nghĩ mình thông minh hơn người: sở dĩ mèo bắt được chuột là nhờ cái tài rình mò khéo léo mà ông trời phú cho. Vậy suy ra là chỉ cần có thứ gì đó phát ra tiếng động cảnh báo mỗi khi mèo đến, cả họ nhà chuột sẽ phát hiện ra và chạy. Muốn thế cần đeo cho mèo một cái nhạc để những lúc mèo tới, nhạc trên cổ mèo sẽ kêu lên báo cho bà con họ hàng chuột có thời gian chạy trốn. Với vị trí cao trong xã hội chuột, cùng ý tưởng và lý giải quá hợp lý, “cả làng chuột nghe nói, dẩu mõm, quật đuôi, đều lấy làm phục cái câu chí lí của ông Cống và đồng thanh ưng thuận”. Cống ta càng được thể vênh váo.

Kế hoạch của chuột Cống đã dấy lên trong lòng làng chuột một hy vọng mãnh liệt, rằng ngày loài chuột chiến thắng nỗi sợ mèo đang đến ngày càng gần. Nhưng khi kiếm được nhạc rồi, mọi việc tưởng chừng như xong xuôi lại phát sinh ra thêm một vấn đề nan giải hết sức, đó là đeo nhạc cho mèo bằng cách nào? Và ai sẽ đảm nhiệm trách nhiệm cao cả ấy? “Cả hội đồng im phăng phắc, không một cái tai nào nhích, một cái răng nào nhe cả”. Thế mới biết từ kế hoạch đến hành động, từ lý thuyết tiến tới thực tế là một quãng đường dài rất dài. Chính điều này đã tạo nên một khung cảnh nực cười trái ngược hoàn toàn với không khí náo nhiệt lúc trước.

Cảnh tượng lúc này mang tính đối lập gay gắt cùng cái châm biếm đầy sâu cay. Đứng trước công việc chung, việc hiểm nguy nhưng mang lại lợi ích cho cả cộng đồng lại chẳng ai xung phong đứng lên gánh vác. Tất cả hội đồng chuột, hoặc im lặng, hoặc đùn đẩy nhau. Khi tất cả đồng ý để chuột Cống đi đeo nhạc cho mèo, Cống không khỏi lo sợ bởi không nghĩ tới trường hợp này. Nhưng rồi ông Cống với lý do là người cao nơi cửa quyền không thích hợp làm việc này đã nhẹ nhàng thoát khỏi công việc nguy hiểm.

Chuột nhắt lanh lẹ, khôn lỏi, kẻ giở ông giở thằng cũng tự cho mình cái quyền từ chối trách nhiệm. Kẻ ở cao không nhận, kẻ ở giữa đẩy đi, vậy chỉ còn tên dân đen phía dưới gánh chịu. Không ai khác chính là chuột Chù. Nằm dưới đáy xã hội, thuộc phận tôm tép, Chù ta chẳng thể đẩy gánh nặng này cho ai, cũng chẳng có tư cách thoái thác, đành nhận vậy. Một chi tiết đáng cười xuất hiện: lúc đầu việc đeo nhạc cho mèo, tránh tai họa cho làng được xem là việc trọng đại bậc nhất thì nay, từ ông to đến kẽ ở giữa đều đá văng tầm quan trọng của nó, xem nó là việc quá tầm thường so với địa vị của mình trong làng cũng như tài năng, chức trước cá nhân. Chuột Chù là kẻ thấp cổ bé họng trong làng, Chù cũng biết đó là việc nguy hiểm nhưng chẳng thể làm gì khác. Bởi ngay khi chuột Chù thật thà lên tiếng lo lắng cho cái mạng còm cõi của mình liền bị gạt phắt đi, rằng mèo sẽ không ăn thịt một con chuột hôi như chuột Chù.

Cả làng đã quyết, chuột Chù đành vác cả thân mình lẫn cái nhạc đi đeo cho mèo. Cảnh tượng cười ra nước mắt xuất hiện. Giang sơn khó đổi bản tính khó dời, sự sợ mèo của loài chuột chẳng thể thay đổi trong bất cứ trường hợp nào. Mới nghe thấy tiếng mèo, Chù ta đã sợ mất mật, bỏ của chạy lấy tấm thân ì ạch khi bị mèo giơ nanh vuốt ra dọa. Cả làng nghe tin cấp báo của chuột Chù cũng chạy loạn tứ phương. Cái nhạc rơi đi đâu thì không kẻ nào còn quan tâm tới nữa. Nhưng có một điều ai cũng phải thừa nhận rằng chuột vẫn muôn đời sợ mèo. Từ một sáng kiến hay biết bao nhiêu liền tan vỡ thành một kế hoạch viển vông. Từ kẻ đưa ra kế hoạch một cách đầy chắc chắn, hy vọng cho đến kẻ thực hiện, kẻ cùng đinh đều ươn hèn, nhát gan không dám làm, không dám cũng không cáng đáng được công việc chung mang ý nghĩa lớn lao cho cả cộng đồng.

Kết hợp giữa trí tưởng tượng phong phú cùng ý nghĩa sâu sắc, dân ta đã mượn câu chuyện để mô phỏng lối sống trong cộng đồng làng xã thuộc xã hội phong kiến thời trước. Hội đồng chuột với cuộc họp, quyết sách viển vông cùng ông Cống, Nhắt… chính là hình ảnh thu nhỏ của làng xã xưa. Họp hành liên miên, kẻ địa vị cao thì đưa ra những điều hão huyền, bàn bạc những thứ không thiết thực lại hao tiền tốn của. Và rồi kẻ chịu trận chính là những kiếp người tận cùng cực khổ, phận cùng đinh trong xã hội.

Tuy ra đời từ rất lâu nhưng câu truyện Đeo nhạc cho mèo vẫn còn giữ nguyên giá trị, mang lại bài học lớn lao cho thế hệ trẻ ngày nay soi chiếu và noi theo. Đó là trước khi quyết định thực hiện điều gì, ta cần có một kế hoạch tỉ mỉ, thiết thực, dựa trên các điều kiện thực tế đã được tính toán kỹ lưỡng. Khi gặp khó khăn, nguy hiểm hay những công việc liên quan đến cộng đồng cần phải có quyết tâm, không nên đùn đẩy trách nhiệm cho người khác.

Trong số những câu truyện ngụ ngôn đã được học, em có ấn tượng sâu sắc với câu chuyện “Đeo nhạc cho mèo”. Đây là một câu chuyện với các con vật gần gũi trong cuộc sống, câu chuyện không chỉ mang lại tiếng cười thoải mái cho người đọc mà còn chứa đựng ý nghĩa và những bài học sâu sắc.

Đây là một câu chuyện ngụ ngôn mang ý nghĩa phê phán xã hội phong kiến mục nát thời xưa. Từ xa xưa theo di truyền, loài chuột luôn luôn sợ loài mèo bởi mèo là kẻ thù của chúng. Loài chuột thường phá hoại mùa màng, lại không làm gì có ích cho con người nên con người rất ghét chuột. Ngược lại, mèo lại là một loài vật có ích, nó biết bắt chuột để chúng không cắn phá. Chính vì mèo là sự đe dọa tới cuộc sống và tính mạng của chuột nên các loài chuột từ chuột cống, chuột trù, cho tới chuột nhắt cùng bày mưu đeo nhạc cho mèo để khi mèo đi đến đâu sẽ báo hiệu cho chúng biết.

Chính chuột cống là người đã đưa ra ý kiến hay đó và đã được chúng tán thưởng, tuy nhiên khi phân công người đi đeo nhạc cho mèo thì ai nấy đều từ chối. Con nào con nấy đều đưa ra lý do để không nhận đi, cuối cùng chúng đã dồn trách nhiệm cho chuột trù, một phần cũng vì thân phận của nó thấp hèn nhất trong họ hàng nhà chuột nên đã không chối từ được nhiệm vụ được giao. Nhưng khi đi gặp mèo, mới nhìn thấy chuột trù đã sợ và bỏ chạy làm bay ra cả nhạc. Như vậy là kế hoạch của họ hàng nhà chuột đã thất bại, có thể thấy chúng đều muốn lợi ích cho mình nhưng lại không dám nhận trách nhiệm về mình, quả thật là một lũ nhút nhát.

Chính chuột trù khi đi làm nhiệm vụ đeo nhạc cho mèo cũng thấy sợ vì đó chính điểm thể hiện cho công lý và ánh sáng. Cái xấu, cái ác sẽ không thắng được cái tốt đẹp. Chính vì vậy, cho đến ngày nay, loài chuột vẫn mãi sợ loài mèo. Câu chuyện đề cao tinh thần trách nhiệm của cá nhân trong cộng đồng và tập thể, trước lợi ích cá nhân và lợi ích chung. Ngay như chuột cống là người nảy ra ý tưởng nhưng lại không dám thực hiện, trốn tránh hiểm nguy, sợ ảnh hưởng tới tính mạng. Nhưng khi nghĩ đến lợi ích thì chúng đều hân hoan vui sướng. Đó là biểu hiện của những cá nhân chỉ biết hưởng thụ chứ không chịu hi sinh, chỉ biết hưởng lợi ích trên sự hi sinh của người khác.

Bằng những hình ảnh đặc sắc, gần gũi về các con vật, tác giả dân gian đã xây dựng lên một tình huống sinh động về loài chuột. Từ câu chuyện đó, làm nổi bật lên ý nghĩa phê phán chế độ phong kiến xưa cũ mục nát mà trong đó loài chuột tượng trưng cho những kẻ quan làng quan xã quanh năm suốt tháng không chịu lao động chỉ tụ họp hưởng lạc xa hoa, không nghĩ tới lợi ích của nhân dân, sống trên mồ hôi xương máu của dân nghèo. Bên cạnh đó truyện còn phê phán về những lối suy nghĩ viển vông thiếu thực tế, nói được mà không làm được của một bộ phận trong xã hội.

Truyện ngụ ngôn là nằm trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam. Nó thường có tính chất lưu truyền từ đời này sang đời khác, không biết ai là người sáng tác.

“Đeo nhạc cho mèo” là câu chuyện có tính chất răn đời tạo ra những tiếng cười sâu cay, những bài học cho con người .

Câu chuyện xoay quanh một đàn chuột muốn đeo một cái chuông lên cổ chú mèo để khi chú mèo đi tới đâu sẽ phát ra tiếng chuông báo lũ chuột biết được mèo sắp tới thì sẽ tẩu thoát ngày thoát họa sát thân.

Kế hoạch này được một lão chuột Cống nổi tiếng là ranh mãnh, to khỏe của bầy đàn nhà chuột đưa ra, khiến cho dân làng chuột vô cùng sung sướng. Tuy nhiên vấn đề đặt ra khá nan giải bởi ai sẽ là người nhận lãnh trách nhiệm lại gần con mèo và đeo chuông cho chú ta. Khi câu hỏi được nêu lên “ Cả hội đồng im phăng phắc, không một cái tai nào nhúc nhích, một cái răng nhe răng cả”.

Từ lý thuyết tới thực hành quả là nan giải. Kế hoach vạch ra chu đáo, chỉn chu nhưng khi đi vào thực tế thì lại vô cùng éo le bởi chẳng ai dám mạo hiểm đùa với tính mạng của mình.

Cả bầy chuột im lặng chẳng con nào dám lên tiếng xung phong nhận lãnh trách nhiệm đi đeo chuông cho mèo. Tất cả bọn chúng đều sợ mèo, chỉ một móng vuốt của mèo thì chuột dù có to tới cỡ nào cũng trở thành miếng mồi ngon.

Vì chuột Cống là người nêu lên ý kiến đeo chuông cho mèo nên cả bầy chuột nhất trí nhau là để cho anh chuột Cống mưu trí, to khỏe làm nhiệm vụ quan trọng này. Nhưng mới nghe tới tên mình chuột Cống đã giật bắn người kiếm cớ thoái thác, lấy lý do là người chức cao quyền trọng không phù hợp làm việc cỏn con này. Nên chuột Cống đã thoát công việc nguy hiểm tới tính mạng.

Cả bầy chuột lại đề nghị chuột Nhắt làm việc này vì anh ta vốn thông minh, nhanh nhẹn, nhưng mà chuột Nhắt thì chối khôn khéo, cảm thấy thân phận mình không phù hợp để làm việc đó.

Cuối cùng bầy chuột quyết định để chuột Chù làm việc đeo chuông cho mèo. Nhưng chuột Chù không biết ăn nói, lại chẳng còn ai để đùn đẩy nên hắn đành nhận công việc nguy hiểm này.

Một công việc đáng lý ra phải là việc quan trọng nhằm giải thoát cho bầy chuột khỏi tai họa bởi mèo, một việc quan trọng như vậy mà từ ông to như chuột Cống tới nhưng ở giữa như chuột Nhắt đều không muốn dính líu tới mình , mà đem đẩy trách nhiệm cho chuột Chù. Một kẻ cùng đinh dưới đáy xã hội làm là sao.

Tự dưng người đọc cảm thấy thế giới loài chuột cũng giống như thế giới loài người vậy. Những việc quan trọng bổng lộc thì quan trên ăn hết, dân đen nhỏ bé chẳng được chút lợi lộc gì, nhưng khi có việc gì nguy hiểm, thì lại đẩy hết trách nhiệm cho người dân vô tội, những người bần cùng nhất trong xã hội.

Trong khi thực hiện nhiệm vụ của mình chuột Chù vừa nhìn thấy mèo thì hồn vía bay mất vứt cái chuông rơi leng keng, còn những kẻ khác cũng chạy bán sống bán chết. Chuột muôn đời vẫn sợ mèo và việc đeo chuông cho mèo là điều vô cùng viển vông, hoang tưởng không bao giờ thành hiện thực

Thông qua câu chuyện này người dân ta thời xưa muốn chửi “khéo” xã hội phong kiến những kẻ quan lại, chức quyền nhưng ươn hèn, sợ chết luôn kiếm cớ để bóc lột người dân thấp cổ bé họng.

Truyện ngụ ngôn là những câu chuyện được kể bằng giọng điệu dân gian, đời thường, đó có thể là văn xuôi cũng có thể là thơ ca. Hình tượng trong đó chủ yếu là con người thời xưa mượn hình ảnh đồ vật, cây cối và con vật để khắc họa. Trong câu chuyện “đeo nhạc cho mèo” tác giả khắc họa hình tượng những con chuột tượng trưng cho những thế lực, cấp bậc của con người thời phong kiến.

Câu chuyện”đeo nhạc cho mèo” là một trong những truyện phổ biến mà tác giả lấy hình tượng các con vật để châm biếm, chọc khóe, lên án những kiểu người của nhân dân ta từ trước. Câu chuyện được bắt nguồn từ việc muôn thuở là mèo là kẻ chuyên đi rình và bắt chuột, chuột luôn là món khoái khẩu, mồi ngon cho mèo, còn mèo luôn là kẻ thù không đội trời chung với chuột.

Một hôm, cả làng bàn bạc, họp hành để tìm ra phương án giải quyết vấn đề, sau khi thống nhất làng chuột thống nhất sẽ đeo nhạc vào cổ cho mèo, để mỗi khi mèo đi qua mọi người đều biết mà chạy trốn, kế hoạch đã được thông qua, nhưng khi tìm được vòng cổ thì không ai nhận trách nhiệm chết người này cả, người này đùn đẩy cho người kia, chuột cống và chuột nhắt đùn lên đùn xuống thì kẻ hứng chịu không ai khác là chuột chù, kẻ “thấp cổ bé họng” đành ngậm ngùi nhận việc đi đeo nhạc cho mèo.

Tới nơi thấy mèo ta đang nằm đó nhưng chuột chù chả dám làm gì liền thốc mạng chạy về tìm chuột cống và chuột nhắt báo cáo tình hình, cả làng thấy vậy liền tháo nhau bỏ chạy, mèo ta dù nhìn thấy chuột chù đứng đó cũng chả thèm may may ăn uống gì chỉ giơ nanh và móng vuốt cho chuột ta sợ thôi.

Đấy là bài học cho tất cả mọi người, nói thì dễ nhưng làm thì khó lắm, nói được thì phải làm được, không làm được thì đừng nói người ta chê cười. chuột cống và chuột nhắt là 2 kẻ tượng trưng cho tầng lớp có chức có quyền và địa vị trong xã hội, thích giương oai, sai kẻ bề tôi đi làm, còn mình thì vừa hèn, nhát gan lại còn gian xảo, chỉ tay năm ngón, ra lệnh cho kẻ dưới. Còn chuột chù là kẻ tôi tớ, tầng lớp nhỏ bé trong xã hội, cùng đinh nhất làng nên thường là kẻ phải hứng chịu và chuyên đi làm những việc nguy hiểm mà không dám cãi lại nửa lời vì sợ chết, sợ mất lòng.

Bài học rút ra và ý nghĩa xuyên suốt của câu chuyện “đeo nhạc cho mèo” đó là đừng nói lý thuyết xuông, nói được thì phải làm được, vì thực tế khác xa so với mình nghĩ, khi bắt tay vào làm thì mới lòi ra vấn đề. Vì vậy muốn làm gì thì phải xem ý tưởng của mình có thuyết phục và mang tính khả thi hay không thì khi đó mới có giá trị.

Từ xa xưa ông cha ta luôn gửi gắm những lời răn dạy, những bài học qua câu chuyện cười, chuyện ngụ ngôn. Đeo nhạc cho mèo là một truyện ngụ ngôn đặc sắc, cốt truyện tuy đơn giản nhưng để lại ý nghĩa sâu sắc.

Mèo cứ ăn thịt chuột mãi nên chuột lo lắng tìm cách bảo vệ giống nòi. Cả làng chuột họp bàn đeo nhạc vào cổ mèo để khi mèo đến, nghe tiếng nhạc biết đường chạy. Cả làng thấy cách hay nhưng ai cũng chối làm, có anh chuột Chù không biết chối đành nhận lời. Khi chuột chù đem nhạc đến gần mèo thì bị mèo dọa nhe nanh, giơ vuốt chạy về. Bởi thế đến tận giờ, mèo vẫn cứ ăn thịt chuột, còn chuột thì vẫn mãi sợ mèo.

Truyện khiến ta suy ngẫm về nhiều vấn đề trong cuộc sống. Trước tiền lúc bàn kế thì mọi người rất hồ hởi, ai cũng mạnh miệng. Tuy nhiên đến khi cử đi đeo nhạc thì ai cũng sợ sệt im phăng phác. Qua đó ta có thể thấy được nói thì a cũng nói được quan trọng là có làm được hay không. Vì không a tự nguyện đi nên làng đành phải cắt cử. Tuy nhiên từ chuột Cống, đến chuột Nhắt đều khéo léo từ chối và cuối cùng đẩy cho chuột Chù làm.

Như vậy khi gặp chuyện khó, chuyện nguy hiểm thì bầy chuột đùn đẩy, trốn tránh trách nhiệm và điều này chắc chắn sẽ dẫn tới việc trọng đại của giống loài chuột sẽ không thành. Quả đúng vậy, mặc dù mèo không thèm vờn hay đuổi bắt nhưng chuột Chù vẫn sợ hãi run cầm cập và bỏ chạy. Sau đó cả làng nghe chuột Chù báo cũng ba chân bốn cẳng chạy tán loạn không còn ai để tâm đến chuyện đeo nhạc cho mèo.

Ở đây ta có thể thấy loài chuột đã nghĩ ra một sáng kiến hay để cứu giống loài nhưng lại không a dũng cảm thực hiện, cũng không đoàn kết để cùng nhau đeo nhạc cho mèo. Mới nghe đến chuyện nguy hiểm thì ai cũng tìm đủ lí do để trốn tránh. Và hậu quả tất yếu là việc không thành, cả loài mãi sống ẩn nấp, mãi bị ăn thịt.

Qua truyện ngụ ngôn Đeo nhạc cho mèo ta có thể thấy muốn thành công phải chấp nhận vượt qua khó khăn thử thách. Chỉ khi nào cùng nhau đoàn kết một lòng vượt qua nguy hiểm thì cuộc sống mới trở nên tốt đẹp được. Câu chuyện mang lại cho mỗi chúng ta bài học giá trị sâu sắc để mỗi người sống tốt hơn.