Vấn đề nhập khẩu ô tô trở thành đề tài nóng trong năm qua bởi Thông tư 20/2011/TT-BCT quy định việc nhập khẩu ô tô phải có giấy ủy quyền chính hãng, sẽ hết hạn vào ngày 1/7/2016. Các nhà nhập khẩu ô tô không chính hãng kêu gọi bỏ quy định về giấy phép ủy quyền chính hãng, bỏ rào cản cho hoạt động nhập khẩu ô tô để tạo nên thị trường cạnh tranh bình đẳng, tránh độc quyền trong phân phối ô tô.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại đã là Tháng 1/2017 vẫn chưa có văn bản chính thức nào ra đời, thay thế cho Thông tư 20. Cuộc chiến giữa 2 phe: nhập khẩu ô tô chính hãng và nhập khẩu ô tô không chính hãng sẽ tiếp tục nóng lên trong năm 2017, với lợi thế dành cho những nhà nhập khẩu đang có giấy phép ủy quyền trong tay.

Các bộ Giao thông Vận tải, Công thương và Khoa học Công nghệ đang trong quá trình soạn thảo văn bản cụ thể hơn về nhập khẩu và sẽ sớm ban hành chính thức.

Từ ngày 1/8/2016, Nghị định 46/2016/ND-CP ra đời chính thức thay thế Nghị định 171/2013 và 107/2014, nêu rõ những điểm mới trong xử phạt vi phạm giao thông. Cụ thể, các lỗi như: vượt đèn vàng, chạy quá tốc độ, nồng độ cồn trong máu vượt quá ngưỡng quy định, lái xe không chấp hành tín hiệu giao thông, gây tai nạn rồi bỏ chạy... đều được nâng mức xử phạt hành chính lên rất cao.

Tuy nhiên, Nghị định mới vẫn gây tranh cãi, chủ yếu ở lỗi ô tô vượt đèn vàng với khung xử phạt không hợp lý. Còn lại các điểm khác đều được người dân ủng hộ vì một môi trường tham gia giao thông an toàn hơn.

Bộ Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về báo hiệu đường bộ ban hành kèm thông tư số 06/2016/TT-BGTVT sẽ là kim chỉ nam mới cho hoạt động liên quan đến vận tải đường bộ tại Việt Nam. Một số điểm mới cần lưu ý cho người tham gia giao thông như: quy định biển cấm rẽ không có giá trị cấm quay đầu xe, quy định về hành vi vượt phải...

Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Thuế tiêu thụ đặc biệt dành cho ô tô có hiệu lực từ ngày 1/7/2016. Theo luật mới, dòng xe có dung tích dưới 1.500cc được giảm thuế suất Tiêu thụ đặc biệt, các dòng xe còn lại giữ nguyên hoặc tăng mức thuế suất Tiêu thụ đặc biệt.

• Dưới 1.500cc: cũ 45% - mới 40%.
• 1.500 - 2000cc: giữ nguyên 45%.
• 2500 - 3000cc: cũ 50% - mới 55%.
• 3000 - 4000cc: cũ 60% - mới 90%.
• 4000 - 5000cc: cũ 60% - mới 110%.
• 5000 - 6000cc: cũ 60% - mới 130%.
• Trên 6000cc: cũ 60% - mới 150%.

Với sự thay đổi này, giá bán của các mẫu xe sedan, SUV nhỏ và trung đã giảm nhẹ trong khi những mẫu siêu xe hoặc xe sang cỡ lớn lại tăng giá rất cao.

Thông tư 58/TT-BGTVT quy định GPLX ô tô phải được chuyển đổi sang vật liệu mới PET (nhựa) trước ngày 31/12/2016. Sau 6 tháng, người có GPLX bằng giấy bìa phải sát hạch lại lý thuyết để cấp GPLX mới.

Đây là điểm gây tranh cãi nhiều nhất trong năm vừa qua, bởi nhiều người đang sở hữu GPLX loại cũ cho rằng bắt người dùng phải đổi trong thời hạn cố định là không có căn cứ. Bộ Tư pháp sau đó đã khẳng định việc Bộ GTVT bắt người dân chuyển đổi GPLX là "không có cơ sở pháp lý, không đảm bảo tính thống nhất, tác động tiêu cực đến quyền lợi và lợi ích hợp pháp của người dân".

Bộ GTVT sau đó đã phải bỏ quy định bắt người dân chuyển đổi GPLX, thay vào đó là khuyến khích người có GPLX ô tô chuyển sang GPLX chất liệu PET.

Thông tư 57/2015/TT-BCA của Bộ Công an quy định ô tô phải được trang bị các phương tiện chữa cháy, với mức phạt vi phạm từ 300.000 đồng - 500.000 đồng (với ô tô thông thường). Từ 3 - 5 triệu đồng với ô tô chuyên chở hóa chất hoặc hàng hóa dễ cháy nổ.

Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh việc bắt tất cả các ô tô lưu thông trang bị bình cứu hỏa là "vô lý". Đặc biệt, một số trường hợp bình cứu hỏa phát nổ gây thiệt hại cho xe và chủ xe đã khiến làn sóng phản đối Thông tư 57/2015/TT-BCA trở nên mạnh mẽ. Cục Cảnh sát giao thông khẳng định rằng CSGT tuyệt đối không được dừng phương tiện để kiểm tra thiết bị phòng cháy chữa cháy.

Tháng 6/2016, Thaco Trường Hải chính thức công bố triệu hồi 10.000 xe Mazda 3 sử dụng động cơ SkyActiv-G 1.5L dính lỗi đèn báo động cơ check-engine, kết thúc cuộc tranh cãi trước đó 1 năm.

Hiện tượng xe Mazda 3 bị báo đèn check-engine hay còn gọi là lỗi "cá vàng" bắt đầu từ tháng 7/2015, với khoảng 100 khách hàng phản hồi xe báo đèn khi chưa lăn bánh đến 10.000km. Mazda sau đó đã đưa ra những giải pháp tình thế như xúc rửa hệ thống phun nhiên liệu, đổ dung dịch làm sạch phun kim nhưng không giải quyết được dứt điểm tình trạng này. Mazda Việt Nam sau đó đã phải ra thông báo triệu hồi những xe bị dính lỗi để kiểm tra.

Đại diện Mazda tại Việt Nam cho biết hiện lỗi này chỉ có trên động cơ SkyActiv 1.5L và đang được tập đoàn Mazda - Nhật nghiên cứu, phân tích để tìm biện pháp khắc phục triệt để.

Tháng 7/2016, Tổng cục Hải quan phát đi thông báo về hiện tượng chênh lệch giá trị nhập khẩu ô tô tại 5 cửa khẩu được cấp phép nhập khẩu ô tô. Tháng 8/2016, Tổng cục thuế nhận chỉ đạo của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả điều tra một số đại lý lợi dụng chính sách nhập khẩu ô tô để gian lận, trốn thuế và khai báo sai giá trị tính thuế của xe nhập khẩu.

Hàng loạt đại lý phân phối xe sang, siêu xe đã bị truy thu với số tiền lên đến 1.000 tỷ đồng. Đáng chú ý trong đó có các đại lý lớn như: Tân Thành Đô - phân phối Jaguar Land Rover, Regal - phân phối Rolls-Royce, Euro Auto - phân phối các dòng xe châu Âu như BMW, MINI...

Lộ trình giảm thuế nhập khẩu về 0% vào năm 2018 tác động mạnh mẽ đến xu hướng mua sắm của người tiêu dùng. Cụ thể, các mẫu ô tô như Toyota Fortuner, Ford Everest, Honda Civic, Mitsubishi Pajero Sport có xu hướng được mua nhập khẩu nguyên chiếc từ Thái Lan, thay vì chọn xe lắp ráp trong nước.

Nguyên nhân khác đến từ việc người tiêu dùng e ngại năng lực lắp ráp của các đơn vị trong nước, chất lượng gia công thua kém một số quốc gia trong khu vực ASEAN. Bản thân các doanh nghiệp lắp ráp cũng không quá mặn mà, khi mà chi phí cho việc duy trì nhà máy lắp ráp tốn kém hơn rất nhiều so với chi phí nhập khẩu xe nguyên chiếc.

Năm 2016 là năm cuối cùng chuẩn khí thải Euro 2 được áp dụng. Kể từ năm 2017, chuẩn khí thải Euro 3 và Euro 4 sẽ được áp dụng dành cho các loại xe ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu nguyên chiếc. Tiêu chuẩn khí thải 3 và 4 đã được quy định trong quy định kỹ thuật về khí thải xe cơ giới - Ủy ban kinh tế châu Âu, Liên hiệp quốc, Liên minh châu Âu.

Các hãng xe sẽ phải thay đổi công nghệ, đảm bảo cân bằng 2 yếu tố: khả năng vận hành của xe và đáp ứng tiêu chuẩn khí thải. Đồng thời nhiên liệu sử dụng cho xe ô tô cũng phải đảm bảo được chất lượng cung cấp thì xe mới có thể đáp ứng được tiêu chuẩn khí thải mới.