Khu lăng mộ Giza hay còn gọi là Giza Necropolis tọa lạc tại cao nguyên Giza vùng ngoại ô Cairo, Ai Cập. Khu lăng mộ cổ này nằm bên trong sa mạc bên bờ sông Nin, đây là một trong những địa điểm du lịch đầy hấp dẫn với du khách quốc tế. Khu lăng mộ Giza đã được Unesco công nhận là di sản văn hóa thế giới vào năm 1979. Hàng năm, khu lăng mộ Gizathu hút hàng trăm nghìn du khách đến tham quan nét kiến trúc Ai Cập cổ độc đáo và hàng loạt phế tích có giá trị trong khuôn viên này. Khu lăng mộ Giza là nơi tập trung các công trình kim tự tháp vĩ đại – biểu tượng của nền văn hóa Ai Cập cổ xưa rất độc đáo và giá trị. Nơi đây có 3 kim tự tháp lớn là Khufu, Khafre và Menkaure, hiện nay duy nhất chỉ có kim tự tháp Khafre vẫn còn giữ được một phần kiến trúc bên ngoài và trên đỉnh, mặc dù đã bị mai một đi khá nhiều, nhưng những công trình này vẫn khiến du khách choáng ngợp bởi kích thước khổng lồ đáng ngạc nhiên của các kim tự tháp.

Khu lăng mộ Giza, được xây dựng vào khoảng thế kỉ 26 trước Công Nguyên, là một tổng thể gồm 3 kim tự tháp với chiều cao đỉnh kim tự tháp cao nhất là 145,75 m. Kim tự tháp Cheops trong quần thể kim tự tháp Giza, do một Pharaoh Vương triều thứ tư (tên là Khufu) xây dựng để làm mộ cho mình, đã huy động hơn 100.000 người lao động trong 30 năm, sử dụng hơn 230 vạn phiến đá nặng 6 tấn, nếu ngày nay dùng xe lửa chuyên chở thì cần đến 60 vạn toa xe. Độ nghiêng của các mặt bên Kim tự tháp vào khoảng 51,5 độ. Chiều cao của mặt nghiêng là 195 m. Bốn mặt của Kim tự tháp nhìn về 4 hướng: chính bắc, chính nam, chính đông và chính tây. Kim tự tháp của vua Chephren nằm phía sau kim tự tháp của Khufu và phía trước là kim tự tháp của Mycerinus. Ba kim tự tháp nhỏ hơn ở phía trước được xây cho ba người vợ của vua Mycerinus. Những kim tự tháp này quay mặt về bốn hướng chính. Tại đây còn có cả tượng nhân sư Sphinx nổi tiếng tạc hình mô phỏng Chephren.

Kim tự tháp ở Giza là kì quan thế giới duy nhất còn tồn tại hiện nay. Kim tự tháp ở Giza là một trong những thành tựu đáng ngạc nhiên của nhân loại trong lịch sử, thậm chí các nhà khoa học cũng chưa nghiên cứu được phương pháp xây dựng kim tự tháp của các thợ xây cổ đại. Ngoài khu kim tự tháp thì những di tích cổ sót lại của khu lăng mộ Giza cũng thu hút rất nhiều du khách như tượng Nhân Sư Sphinx, thuyền Khufu…

Vườn treo Babylon, hay còn được gọi với cái tên khác là vườn treo Semiramis, là một công trình do vua Nebuchadrezzar II xây dựng năm 603 trước Công nguyên. Nhằm khuây khỏa nỗi nhớ quê hương xứ Medes của vợ vua Nebuchadnezzar II là Amyitis, nên trong đó cây được treo trên mái hiên. Trong vườn treo có một hệ thống đài phun nước gồm hai bánh xe lớn liên kết với nhau bằng dây xích có gắn thùng gỗ. Dây xích và thùng nước cũng chuyển động đưa nước ở một cái bể phía dưới lên trên cao tưới nước cho cây, khi bánh xe quay. Để tưới nước cho hoa và cây của khu vườn, các nô lệ phải luân phiên nhau đưa nước từ dòng sông Euphrates lên khu vườn.

Các sử gia ngày xưa đã liệt Vườn treo này là một trong những kỳ quan của Thế giới Cổ đại. Có nhiều giả thuyết về xuất xứ của Vườn treo. Theo các nhà khảo cổ thì nước đã được đưa từ sông lên bằng một hệ thống gầu xếp thành chuỗi quay liên tục lấy từ ba cái giếng, do một đội quân đông đảo hàng ngày làm việc tưới nước chăm sóc cây cối, hoa quả giữ cho Vườn treo luôn xanh tốt. Ngày nay, Vườn treo chỉ còn là một phế tích với những tường đá đổ nát, hàng năm đón du khách đến chiêm ngưỡng những phần còn lại của nền móng tầng cuối cùng của Vườn treo, chiêm ngưỡng đống đá của tường đổ để hình dung ra ngôi vườn kỳ diệu với bà Hoàng hậu xinh đẹp của xứ sở nghìn lẻ một đêm cách đây gần 3000 năm.

Tương truyền rằng: Nhà Vua đã xây dựng ngôi vườn này để tặng Hoàng hậu Amitidơ, người vợ yêu của mình. Nàng Amitidơ người xứ Métđơ, con Vua Xiaxarex. Để nàng đỡ nhớ nhà, nhà vua đã quyết định xây dựng ngôi vườn quý, trong đó trồng những cây đẹp, quý, hiếm có của xứ Métđơ. Giả thuyết thứ hai là khoảng 1000 năm sau triều đại Hammourabi, Hoàng hậu Xêmiramix chủ trương xây dựng Bbylone thật lộng lẫy, nên đã mở rộng thành cũ, xây dựng cầu lớn qua sông Euphrate để nối liền hai khu vực thành phố qua lại trên sông. Trong công cuộc kiến thiết mở rộng Babylon, Xêmiranix đã xây dựng Vườn treo nổi tiếng.

Tượng thần Zeus ở Olympia (thường gọi là thần Dớt) là một kỳ quan thế giới cổ đại. Bức tượng do nhà điêu khắc cổ đại nổi tiếng là Phidias tiến hành (thế kỷ thứ 5TCN) khoảng năm 435 TCN tại Olympia, Hy Lạp. Ngay từ thế kỷ thứ nhất TCN, nhà địa lý Strabo đã viết rằng "Dường như thần Zeus đang định đứng lên", "thần sẽ lật tung mái đền".

Bức tượng ngồi chiếm toàn bộ chiều rộng gian đền chứa tượng, cao 12 mét (40 feet), đặt trên đế làm bằng đá cẩm thạch cao 1m. Tượng thần Zeus được làm từ ngà voi (về mặt kỹ thuật, ngà voi được ngâm trong chất lỏng để làm mềm, và vì thế có thể chạm cũng như tạo hình theo nhu cầu) sau đó được phủ bằng các tấm vàng (vì thế gọi là ngà dát vàng) và ngồi trên một ngai gỗ tuyết tùng khảm ngà, vàng, và các loại đá quý rất lộng lẫy có chạm khắc những trận đấu điền kinh ở Olympia. Đầu thần Zeus trang điểm vòng hoa ôliu, thần có khuôn mặt hiền từ, đôi mắt màu hồng tinh anh, nhìn thẳng, lông mày và lông mi đen, mũi dọc dừa, chòm râu rậm, đôi môi dày cương nghị, với làn da được làm từ ngà voi; râu, tóc, áo choàng làm bằng vàng. Tay phải thần Zeus cầm một pho tượng Nike - vị thần chiến thắng - nhỏ, và trong tay trái là một cây vương trượng bằng kim loại có chú đại bàng đậu trên, tượng trưng cho quyền lực tối cao của vị vua trong các vị thần. Chân thần đi dép vàng đặt trên một chiếc bàn trang trí những con sư tử vàng, đặt lên một ghế lớn. Nửa trên của tượng được dát bằng ngà voi, vàng nhạt ngả về màu hồng phơn phớt, tạo cho thần Zeus một sức sống mãnh liệt. Nửa thân dưới của tượng phủ một "tấm vải" bằng vàng dát mỏng, có chạm trổ dưới thân áo những con vật, thân áo là những ngôi sao và những đoá hoa xinh xắn. Những khách tham quan như vị tướng La Mã Aemilius Paulus, người đã giành chiến thắng trước Macedonia, cũng phải cung kính trước vẻ uy nghiêm thần thánh và sự tráng lệ của bức tượng thần mà Phidias đã tạo ra.

Có lẽ khám phá lớn nhất về di tích còn sót lại của kỳ quan thế giới này diễn ra năm 1958 với cuộc khai quật khu xưởng nơi chế tạo bức tượng. Điều này khiến một số nhà sử học có thể tái tạo kỹ thuật đã được sử dụng trước kia.

Artemis không chỉ đơn thuần là một ngôi đền mà còn là một trong số ít công trình kiến trúc cổ đại đẹp nhất thế giới còn sót lại. Đền được xây dựng để tôn vinh nữ thần săn bắn của Hy Lạp. Ngày nay, công trình thuộc thành phố cổ Ephesus gần thị trấn Selcuk, cách thành phố Izmir (Thổ Nhĩ Kỳ) 50km về phía Nam. Đền được bắt đầu xây dựng từ năm 550 TCN. Trải qua quá trình dài xây dựng và mở rộng, năm 430 TCN đền đã hoàn thành sau 120 năm. Năm 356 TCN, ngôi đền bị lửa thiêu rụi. Sau đó ngôi đền đã được phục dựng trên nền cũ. Tuy nhiên, đến năm 262, người Goth lại đốt ngôi đền lần thứ hai. Ngày nay, mặc dù đã được khôi phục nhưng đền Artemis cũng chỉ lưu giữ được một phần kiến trúc nguy nga, đồ sộ xưa kia.

Công trình kiến trúc thần thánh Artemis được tạo dựng bởi sự kết hợp của nghệ thuật Hy Lạp và tinh hoa kiến trúc châu Á. Ngôi đền này là một kỳ quan tráng lệ nhất thế giới về nghệ thuật kiến trúc cũng như kích thước khác thường. Công trình được xây dựng hoàn toàn bằng đá cẩm thạch. Phía trước ngôi đền có ba sáu cột. Mỗi cột đều được chạm trổ từ 40 đến 48 đường rãnh khoét sâu vào thân cột tạo nên những hình ảnh sinh động. Bên trong đền thờ được trang trí bằng nhiều tượng đồng, trong đó nổi tiếng nhất là 4 bức tượng đồng Amazon cổ. Các tác phẩm nghệ thuật điêu khắc đỉnh cao này đều do những nghệ sỹ danh tiếng lúc bấy giờ sáng tạo nên như: Pheidias, Polycleitus, Kresilas và Pheadmon. Ngoài ra, Artemis còn được trang trí bởi nhiều bức tượng mạ vàng và những tác phẩm hội họa nổi tiếng khác. Ngày nay, đền Artemis là một trong những công trình kiến trúc cổ vĩ đại nhất còn sót lại. Mặc dù không giữ được trọn vẹn những nét đẹp xưa nhưng Artemis vẫn thu hút hàng triệu du khách trên toàn thế giới mỗi năm. Bởi khi đến đây, họ tìm lại được phần nào những tinh hoa kiến trúc của thời kỳ xa xưa còn sót lại.

Đền thờ nữ thần mặt trăng Artemis,được xây dựng từ đá cẩm thạch bởi kiến trúc sư Chersiphron và con là Metagenes, dài 115 m, rộng 55 m, bao gồm 127 cột đá, ở thành phố Ephesus thuộc Thổ Nhĩ Kì ngày nay. Đến ngày nay chỉ phần nền và một số phần khác của ngôi đền thứ hai còn tồn tại.

Lăng mộ của vua Mausolus được Nữ hoàng Artemisia II xây dựng cho chồng, người đã trị vì đất nước Caria thuộc khu vực Tiểu Á, từ năm 353 TCN đến 351 TCN, nhằm tôn vinh giá trị các thế lực cai trị dưới thời giáo hoàng Jangvonhai. Lăng mộ được xây dựng tại thành phố Halicarnassus, thủ đô xứ Caria, nhờ 1.200 lao động, làm việc miệt mài trong 17 năm. Đến năm 1494, những Hiệp sĩ Thánh Gioan, một nhóm hiệp sĩ trong cuộc Thập tự chinh đã dùng những khối đá cẩm thạch của phần nền ngôi mộ để xây một lâu đài vào năm 1522. Hầu hết các khối đá ở đây được cắt thành từng mảnh nhỏ để xây lâu đài.

Lăng được xây vuông góc, các cạnh hướng Đông và Tây dài hơn các cạnh hướng Bắc và Nam một chút. Lăng nằm trên một bậc đài vòng có kích thước 38x32 m, phía trên bậc đài vòng là dãy cột Lonic bao quanh tất cả bốn mặt, một kim tự tháp gồm 24 bậc thang nằm trên đỉnh của toàn bộ công trình. Đá vôi trắng và đá cẩm thạch trắng dùng để ốp mặt tiền, trong khi phần lõi làm bằng đá núi lửa màu xanh lục. Một hệ thống gồm các ống thoát nước và hành lang ngầm giúp cho công trình luôn khô ráo và vững chãi. Quanh lăng là tường thành bao bọc chiếm một diện tích 2,5 hécta, có cổng vào ở hướng Đông. Trên đỉnh kim tự tháp bậc thang có hình chiếc xe ngựa tứ mã kéo khổng lồ. Hai trụ chạy liên tục quanh các mặt của lăng mộ, một mô tả trận đấu giữa người Lapith và Centaur, trụ còn lại mô tả trận chiến giữa người Hy Lạp và Amazon, trong khi các hình người và sư tử không có giá đỡ, có kích thước bằng người thật hay to hơn, đặt trên các bệ bằng đá vôi màu xanh da trời. Ngôi mộ được vinh danh là ngôi mộ hoàn mỹ nhất thế giới cổ đại. Lăng mộ được đặt theo tên của vị vương hầu đế chế Ba Tư cổ, người đã yên nghỉ giấc ngàn thu tại đây cùng với vợ và chị gái của ông.

Công trình này xây dựng dưới bàn tay của 2 kiến trúc sư người Hy Lạp nổi tiếng là Pythius cùng Satyrus. Lăng mộ xây dựng kỳ công như 1 tác phẩm nghệ thuật hoàn mỹ từ trong ra ngoài nên sau khi hoàn thành nó nhanh chóng trở nên nổi tiếng và từ “Mausoleum” có nguồn gốc từ tên lăng mộ này còn được sử dụng như từ tiếng Anh chỉ về các ngôi mộ, lăng mộ. Đặc biệt, nguyên nghĩa của từ này phiên dịch ra tiếng Việt có nghĩa là “Để vinh danh Mausol”, cách đặt tên này như thể hiện tình yêu, sự tưởng niệm, vinh danh đầy trang trọng của người vợ dành cho người chồng kính yêu đã ra đi của mình.

Tượng thần Mặt Trời ở Rhodes là một bức tượng vĩ đại của thần Mặt Trời trên đảo Rhodes (Hy Lạp), do Chares xứ Lindos (một nhà điêu khắc Hy Lạp) dựng nên trong khoảng 292 TCN và 280 TCN. Nó khoảng cùng kích thước với Tượng thần tự do ở New York, dù được đặt trên một cái bệ thấp hơn. Là một kỳ quan của thế giới cổ đại, tượng Thần mặt trời thành Rhodes (Colossus of Rhodes) là tượng một người đàn ông khổng lồ được xây dựng khoảng năm 280 TCN trên đảo Rhodes của Hy Lạp. Nhiều điều về di tích này vẫn còn nằm trong bí ẩn vì nó đã bị phá hủy trong một trận động đất vào năm 226 TCN. Tuy nhiên, các tài liệu cổ đại cho rằng bức tượng đã được xây dựng để tôn vinh thần mặt trời Helios và để kỷ niệm cuộc phòng thủ thành công của người dân Rhodes trước cuộc bao vây bởi lãnh đạo xứ Macedonia là Demetrius Poliorcetes vào năm 305 TCN. Truyền thuyết kể rằng người dân Rhodes bán các đồ đạc, thiết bị bỏ lại phía sau bởi binh lính Macedonia để có tiền xây dựng bức tượng này.

Được thiết kế bởi nhà điêu khắc Hy Lạp tên là Chares xứ Lindos, bức tượng được cho là cao 33,5m đứng bên trên một khối đế cao 15,2m. Để so sánh, Kim tự tháp Giza, kỳ quan thế giới cổ đại duy nhất còn tồn tại, ban đầu cao khoảng 146,6m khi mới được hoàn thành. Một kỳ quan thế giới cổ đại khác, Tượng thần Zeus (Dớt) ở Olympia, được xây dựng trong khoảng giữa thế kỷ thứ 5 TCN, cao khoảng 12,2m.

Quá trình đúc tượng thần Mặt trời được diễn ra khoảng thế kỷ V trước Công nguyên. Khi người Ba Tư xâm lược đảo Rhodes, toàn bộ cư dân trên đảo rút về bảo vệ thành Limgos nằm đầu mũi phía Đông của đảo. Cuối cùng họ đã đánh lui được cuộc tiến công của người Ba Tư. Sau khi đánh thắng quân xâm lược Ba Tư, người ta đã đem toàn bộ số vũ khí giặc bỏ lại nung thành sắt. Nhà điêu khắc Litas đã đúc bức tượng đồng thần Mặt trời Apollon và đặt ở bến cảng hùng trấn lãnh hải.

Ngọn hải đăng xây dựng dưới thời vua Ptolemy I, được hoàn thành vào khoảng năm 201 TCN dưới thời vua Ptolemy II, và bị sụp đổ hoàn toàn năm 1303 trong một trận động đất có cường độ rất lớn. Hải đăng Alexandria xây dựng ngay lối vào cảng Alexandria, gồm 3 tầng, chiều cao khoảng 135 m. Bậc dưới cùng hình vuông, gồm nhiều phòng cho bộ phận canh gác hải đăng thường trực, gia súc và lương thực.

Lối vào bằng con đường dốc bắt đầu từ phần nền bao quanh tháp. Bên trong bậc hình vuông thấp hơn là một vách tường đỡ các phần trên của hải đăng, đến được phần trên này bằng con đường dốc xoắn ốc bên trong. Bậc ở giữa có hình bát giác, phía trên bậc này là phần hình tròn có tượng thần Zeus. Ngọn hải đăng Alexandria được vua Ptolemy Soter khởi dựng vào năm 290 trước CN, do kiến trúc sư Sotratus thiết kế xây dựng tại vị trí của một ngôi làng cổ Rhakotis theo ý nguyện của Alexander đại đế để bất tử hoá tên ông. Được hoàn thành trong thời kỳ trị vì của vua Ptolemy Philadelphus và không bao lâu sau, Alexandria trở thành trung tâm văn hoá, chính trị, kinh tế và tri thức của Ai Cập.

Trong các kỳ quan cổ đại, ngọn hải đăng Alexandria không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn có giá trị sử dụng hữu ích. Ðối với người thủy thủ ngọn hải đăng này tượng trưng cho sự bình yên khi họ ra khơi. Ðối với các nhà kiến trúc, nó còn mang nhiều ý nghĩa quan trọng nhất là thời bấy giờ nó là ngôi nhà cao nhất trên hành tinh. Về khoa học, chính chiếc gương thần bí của ngọn hải đăng luôn luôn cuốn hút sự suy nghĩ của những người thích tìm hiểu, bởi độ phản chiếu của chiếc gương này phát ra rất xa, cách nó trên 50km ở ngoài khơi vẫn thấy được ánh đèn. Chính vì thế mà nó được mệnh danh là hòn ngọc lấp lánh của Địa Trung Hải đấy các bạn ạ!