Hội Lim được cho là lễ hội đáng chú ý nhất tại Bắc Ninh dịp đầu năm, là niềm tự hào của người dân địa phương. Chính hội tổ chức vào ngày 13/1 Âm lịch tại huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Hội Lim bao gồm những nghi lễ trang nghiêm, nhằm tỏ lòng thành kính với vị tổ của làn điệu dân ca quan họ, cùng các hoạt động văn hóa nghệ thuật và tín ngưỡng tâm linh phong phú. Nhiều trò chơi dân gian diễn ra sôi nổi như đấu vật, đấu cờ, đánh đu, thi dệt cửi, nấu cơm... Hoạt động nổi bật nhất trong lễ hội là hát quan họ. Các liền anh, liền chị thể hiện những làn điệu quan họ trữ tình, nồng nàn trên chiếc thuyền hình rồng tại hồ nước sát bên cánh đồng làng Lim. Người tới trẩy hội thường là các nam thanh nữ tú, bởi đây được coi là dịp tìm bạn, tìm duyên.

Đây được cho là lễ hội đáng chú ý và thu hút nhiều khách du lịch dịp đầu năm, niềm tự hào, tự tôn của người dân Bắc Ninh. Chính hội được tổ chức vào tháng giêng, ngày 13 Âm lịch. Địa điểm tổ chức tại huyện Tiên Du, Bắc Ninh. Hội được diễn ra với những nghi thức trang nghiêm, nhằm bày tỏ tấm lòng thành kính với các bậc tổ tiên. Tổ chức hát các làn điệu dân ca quan họ truyền thống và tổ chức thi đấu cùng với những trò chơi dân gian mang đậm bản sắc như đánh đu, đấu vật, đấu cờ, đập niêu, nấu cơm...

Lễ hội Đền Bà Chúa Kho được diễn ra vào ngày 25/2 (tức ngày 12 tháng giêng), tưởng niệm Ngày giỗ Bà Chúa Kho (12 tháng Giêng năm Đinh Tỵ 1077 - 12 tháng Giêng năm Canh Dần 2012) được tổ chức tại đền Bà Chúa Kho, thôn Cổ Mễ, xã Vũ Ninh, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Đến lễ hội có người cầu an, cầu lộc, nhưng đa phần đến để “vay vốn” Bà Chúa Kho, mong cho một năm vốn liếng dồi dào, làm ăn phát đạt... Tâm lý “vay vốn” của người dân cũng bắt nguồn từ những huyền tích xưa, và được củng cố thêm rằng “dù trải qua kháng chiến ác liệt thì ngôi đền này vẫn trụ vững”.

Nghi thức “vay vốn” cũng rất rõ ràng, người ta ghi trong sớ là vay bao nhiêu, làm gì, và bao lâu sẽ trả. Thậm chí có người còn hứa là vay 1 trả 3, trả 10... với quan niệm đã vay thì phải trả, nên dù có làm ăn tốt hay không, người ta vẫn giữ đúng lời hứa, tức là tạ lễ cuối năm ở đền Bà Chúa Kho. Đây là một nghi thức vô cùng đẹp của người dân. Khi người ta đã vay được những đồng vốn may mắn, người ta sẽ có chí khí làm ăn để mong muốn trả hết nợ, trở nên sung túc, đủ đầy.

Trong dịp lễ hội, xung quanh đền có hàng trăm cửa hàng bán đồ cúng tế, đông đúc người vào ra. Mâm lễ được khách hành hương mua sắm tùy tâm, khi đơn giản là thẻ hương, bông hoa với vài ba tập tiền âm phủ, cầu kỳ thì con gà đĩa xôi, hay một mâm ngũ quả đủ đầy... chủ yếu là thành tâm cầu khấn. Hằng năm, mặc dù ngày 14 tháng Giêng mới là ngày chính của Lễ hội, nhưng từ nhiều năm nay ngay từ những ngày đầu xuân và kéo dài trong cả tháng Giêng, dòng người đã đổ về đền Bà Chúa Kho rất đông.

Lễ hội đền Đô là một ngày lễ lớn được tổ chức vào các ngày 14, 15, 16 tháng 3 âm lịch nhằm kỷ niệm ngày Lý Công Uẩn đăng quang (ngày 15/3 năm Canh Tuất 1010), ban "Chiếu dời đô". Đây là ngày hội lớn thu hút nhiều khách hành hương thể hiện lòng thành kính và nhớ ơn của người dân Việt đối với các vua Lý đã có công dời đô đất nước đến nơi thịnh vượng, phát triển hơn. Đó cũng là lễ hội truyền thống có từ lâu đời và trở thành phong tục được nhân dân phường Đình Bảng tự nguyện lưu giữ, trở thành nhu cầu không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân.

Điểm đặc sắc nhất trong lễ hội Đền Đô là đoàn rước kiệu với quy mô cực "khủng" lên tới hơn 2000 người khởi hành từ lúc 7 giờ sáng tại chùa Ứng Thiên Lâm đi về Đền Đô. Đi đầu đoàn rước kiệu là đội múa lân, rồng thể hiện hào khí oai hùng của dân tộc, tiếp sau đó là hình ảnh ba vị võ tướng uy nghi cởi trần đóng khố tay cầm chùy bằng đồng và sau cùng là hàng trăm binh lính hộ tống kiệu Đức Thánh Mẫu và kiệu Các vua thời Lý. Tất cả được thực hiện một cách nghiêm chỉnh thể hiện lòng thành kính với những bậc thánh nhân.

Đến chơi tại lễ hội du khách sẽ vừa được hòa mình vào không khí sôi động của lễ hội vừa cảm nhận được ý nghĩa sâu sắc trong từng hoạt động cũng như các sự kiện được tổ chức trong lễ hội. Lễ hội Đền Đô là một lễ hội truyền thống đã có từ lâu đời, trở thành phong tục không thể thiếu của người dân Đình Bảng, Bắc Ninh, lễ hội như lời nhắn nhủ tới thế hệ mai sau rằng hãy biết trân trọng và gìn giữ những tinh hoa của cha ông bao đời xây đắp.

Được đánh giá là ngôi chùa xưa nhất Việt Nam, Chùa Dâu hay còn gọi là chùa Diên Ứng, chùa Pháp Vân nằm tại xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Vào ngày mùng 8 tháng 4 hàng năm, người dân Bắc Ninh nói riêng và du khách thập phương nói chung đều nô nức về chùa Dâu để trẩy hội. Lễ hội chùa Dâu được diễn ra vào ngày 8 tháng 4 tức ngày sinh của Phật tổ Thích Ca Mâu Ni. Hội Dâu là hội của dân cư nông nghiêp, ý nghĩa quan trọng nhất của Hội Dâu là cầu cho mưa thuận gió hòa, ước vọng ngàn đời của cư dân nông nghiệp.

“Dù ai đi đâu về đâu
Hễ trông thấy tháp chùa Dâu thì về
Dù ai buôn bán trăm nghề
Tháng Tư ngày Tám thì về hội Dâu”.

Hội chùa Dâu từ xa xưa đã trở thành nét đẹp văn hóa lễ hội của vùng Kinh Bắc, nhằm ôn lại truyền thống lịch sử, phong tục tập quán, đáp ứng nhu cầu văn hóa tâm linh cũng như động viên, khích lệ tinh thần nhân dân cùng nhau đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa trong cộng đồng dân cư và gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa cộng đồng. Nếu bạn có cơ hội đến đây thì hãy lựa chọn những dịp lễ để có thể khám phá được hết những vẻ đẹp văn hóa truyền thống được tiếp nối từ đời này sang đời khác.

Chùa Phật Tích, tên chữ là “Vạn Phúc tự”, nằm ngang trên núi Tiên Du (còn gọi là Lạn Kha) nay thuộc xã Phật Tích, huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh. Chùa Phật Tích giữ vai trò quan trọng trong lịch sử Phật giáo Việt Nam, là nơi có dấu ấn đầu tiên của Phật giáo từ Ấn Độ truyền vào nước ta. Sách cổ kể về câu chuyện nhà sư người Ấn Độ Khâu Đà La vào thế kỷ thứ II sau Công nguyên tới lập am tu hành tại núi Phật Tích, dùng mật chú cầu mưa thuận gió hòa cho người Việt, cho thấy chùa Phật Tích ngay từ đầu Công nguyên đã nằm trong địa bàn diễn ra cuộc gặp gỡ của Phật giáo Ấn Độ và tín ngưỡng bản địa.

Lễ hội chùa Phật Tích được tổ chức theo nghi lễ truyền thống kết hợp với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, trò chơi dân gian có tính giáo dục truyền thống phù hợp với phong tục tập quán ở địa phương bảo đảm không khí lành mạnh cho du khách về bái chùa, lễ hội. Bên cạnh đó, Ban tổ chức nghiêm cấm mọi hoạt động lơi dụng tâm linh, mê tín dị đoan, đánh bạc trá hình… ảnh hưởng đến tính tôn nghiêm, linh thiêng lễ hội. Lễ hội chùa Phật Tích được tổ chức trong ba ngày, từ mùng 3 đến mùng 5 Tết âm lịch hàng năm, trong đó ngày chính hội là mùng 4.

Đến với chùa Phật Tích bằng một tâm hồn thanh thản và một tấm lòng hướng Phật, bạn sẽ cảm thấy nhẹ nhõm và thoải mái hơn bao giờ hết. Đến tham gia lễ hội, bạn có thể nghe kinh, cầu bình an, hạnh phúc, đồng thời vãn cảnh xung quanh các di tích, danh thắng của vùng Kinh Bắc. Bên cạnh đó còn được trai nghiệm rất nhiều các hoạt động thú vị như: đánh cờ tướng, chọi gà, hát quan họ… Những năm gần đây, các sư sãi phối hợp với chính quyền địa phương khôi phục hội thơ, cuộc thi, bình thơ, hát sam, hát chèo,... trong những ngày lễ hội, thu hút nhiều đối tượng tham gia.

Lễ hội chùa Bút Tháp là môt lễ hội truyền thống được tổ chức hàng năm vào ngày 23 và 24 tháng 3 âm lịch hàng năm tại chùa Bút Tháp, thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Với các hoạt động đậm nét văn hóa truyền thống, lễ hội góp phần không nhỏ vào việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Chùa Bút Tháp là một trong những di tích Phật giáo độc đáo của đồng bằng Bắc Bộ Việc tổ chức lễ hội truyền thống Chùa Bút tháp đã phần nào đáp ứng nhu cầu tâm linh, tín ngưỡng của nhân dân và khách thập phương.

Lễ hội gồm 2 phần. Trước tiên là phần lễ được diễn ra chủ yếu trong khu nội tự với các nghi lễ truyền thống như: Lễ cúng Phật, Lễ dâng hương Lễ cúng đàn trần tế cầu phúc, Lễ cúng Tổ…với sự tham gia của đông đảo người dân và du khách thập phương. Sau phần Lễ đến phần Hội, với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao: Cờ tướng, bóng bàn, thi thả chim bồ câu và biểu diễn nghệ thuật Chèo… Các hoạt động này không chỉ thu hút nhân dân trong tỉnh, mà còn có sự tham gia, giao lưu của nhiều đoàn văn nghệ, thể thao ở các tỉnh khác như Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên…

Có thể nói Bắc Ninh là cái nôi của những nét đẹp văn hóa, truyền thống, những giá trị tinh thần luôn được giữ gìn và tiếp nối đến mai sau. Hi vọng bạn có cơ hội đến Bắc Ninh, tự mình trai nghiệm và hòa mình vào không khí của những lễ hội đậm đà bản sắc văn hóa của dan