Trong phong tục và quan niệm của người Việt Nam, ngày tết thường chưng dưa hấu trên bàn thờ không chỉ là trang trí tết cho đẹp mà còn có ý nghĩa về cầu tài lộc và sự may mắn thịnh vượng cho gia đình. Màu đỏ của ruột dưa hấu tượng trưng cho tài lộc, may mắn, còn vỏ màu xanh là sự hi vọng ẩn chứa niềm vui từ bên trong. Với hình thể tròn lẳn, ruột đỏ vỏ xanh, căng tròn mọng nước, dưa hấu là hình tượng của những gì viên mãn, là hình ảnh của sức sống ẩn kín được bày trang trọng trên các bàn ăn, bàn thờ. Dưa hấu có hình thể tròn, dài nhưng ngày tết thường chưng những quả tròn hoặc hình thỏi vàng, hình vuông với đặc trưng ruột đỏ vỏ xanh có vị ngọt, rất tốt cho sức khỏe, ăn dưa ngày tết cũng là truyền thống của người Việt Nam, miếng dưa bổ ra được chuyền tay mọi người với hy vọng các thành viên trong gia đình luôn gắn kết yêu thương nhau.

Dưa hấu hình thỏi vàng, hình vuông một trong những loại trái cây đẹp lạ, bóng mịn được khắc chữ thư pháp độc đáo để chưng trong dịp tết, được tạo nên từ đôi bàn tay khéo léo của những người nông dân chăm chỉ. Đây là sự kết hợp hài hòa giữa nét hiện đại và truyền thống một món quà độc đáo, đẹp lạ để chưng ngày Tết với mong muốn phát tài phát lộc, phú quý, giàu sang và an khang thịnh vượng. Sở dĩ dù giá cao hơn so với dưa hấu chưng truyền thống gấp nhiều lần nhưng dưa hấu thỏi vàng vẫn đắt khách vì hình dáng độc lạ, nhà vườn sử dụng giống dưa Kim Hồng sắc vàng bắt mắt, kèm theo chữ tài lộc mang lại nhiều ý nghĩa cho gia chủ khi chưng cúng. Hơn nữa, để tạo ra trái dưa thỏi vàng là cả một quá trình nghệ thuật của nhà vườn. Bởi, dưa hấu là loại trái cây đặc biệt nhạy cảm và rất khó tạo hình.

Khóm phụng, khóm son có hình dáng độc đáo giống hình chim phượng hoàng đang xòe cánh cùng màu sắc rất đẹp, rực rỡ như màu son tượng trưng cho sự may mắn, do đó loại trái cây này được coi là một trong những loại trái cây đẹp lạ để trưng bày vào ngày tết cổ truyền đầy ý nghĩa. Muốn có khóm phụng, khóm son bán vào đúng dịp tết thì từ khoảng tháng 2 âm lịch bắt đầu trồng cây giống, đến đầu tháng 9 âm lịch tiến hành xử lý cho khóm ra hoa. Đặc biệt, cần tưới nước đầy đủ, phòng trừ các loại côn trùng gây hại và phải che trái khi nắng nhiều để trái không bị nám.

Đặc tính của khóm phụng không ưa nước, nếu mưa nhiều, nước ngập có thể bị úng và không ra quả đúng dịp cần thiết. Chính vì vậy, điều tiết lượng nước tưới phù hợp là một trong những kỹ thuật quan trọng để khóm ra quả và ra chồi. Do khóm phụng có màu sắc sặc sỡ và hình dáng “lạ kỳ” với đuôi bung xòe như đuôi con chim phượng nên rất được các “đại gia”, đặc biệt là người sành chơi cây cảnh ưa chuộng dùng để chưng trên mâm ngũ quả. Vì số lượng khóm trồng không nhiều, số trái đẹp ít (thường mỗi vườn chỉ có khoảng 40-50% trái đẹp) nên rất đắt hàng.

Bưởi là loại quả rất phổ biến, được ưa chuộng tiêu dùng trong nhiều gia đình Việt Nam, nhất là trong những dịp lễ tết người dân Việt Nam rất chuộng mua bưởi thờ Tết. Bưởi là một trong những loại trái cây được thờ cúng không thể thiếu trong mâm ngũ quả thờ Tết, dù là vùng miền nào đi nữa ở Việt Nam. Trong phong tục thờ cúng tổ tiên, nhất là vào dịp Tết… trên bàn thờ, ngoài bát nhang, chén nước, mâm cơm, bình hoa… lúc nào cũng phải có một mâm ngũ quả sung túc. Việc lựa chọn những loại quả ngon, tươi để trưng bày trên bàn thờ ngày Tết là một điều không thể thiếu trong phong tục tập quán lâu đời nay của người Việt ta. Thường khi mua bưởi thờ Tết, gia chủ thường mua một cặp bưởi để thờ. Bưởi là loại trái cây luôn có mặt trong danh sách ngũ quả. Hiện nay, ngoài bưởi tròn truyền thống, người ta còn có bưởi Hồ lô.

Những năm trở lại đây nhiều nhà vườn trồng bưởi ở Miền Tây áp dụng biện phát xử lý khuôn hồ lô tạo hình hồ lô cho quả bưởi bán dịp Tết đạt hiệu quả kinh tế vượt trội so với việc bán bưởi thương phẩm như truyền thống. Thông thường nhà vườn thường chọn giống bưởi có chất lượng tốt quả to đẹp như bưởi năm roi bưởi da xanh để ép bưởi hồ lô. Quá trình diễn trong 5 - 6 tháng mất rất nhiều công sức và tâm huyết của nhà vườn. Để tạo ra được quả bưởi hồ lô có dáng đẹp không hề đơn giản phải trãi qua rất nhiều công đoạn đòi hỏi nhà vườn phải mắm bắt được thời vụ cũng như kỹ thuật cần thiết. Bưởi hồ lô một trong những loại trái cây đẹp lạ được đông đảo người tiêu dùng lựa chọn chưng ngày tết bởi kiểu dáng đẹp độc đáo. Không chỉ có vậy những quả bưởi này còn được khắc thêm các chữ như Phúc, Lộc, Thọ, An, Bình, chữ hán mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc.

Mâm ngũ quả ngày Tết gồm 5 loại quả có 5 màu sắc khác nhau. Con số 5 thể hiện ước muốn của người Việt Nam mới sẽ đạt ngũ phúc lâm môn: Phú, quý, thọ, khang, ninh. 5 màu sắc thể hiện ý nghĩa nguồn của cải năm phương đưa về kính lên tổ tiên. Như nải chuối có màu xanh tượng trưng Đông phương, quả bưởi có màu vàng tượng trưng Trung phương, quả hồng có màu đỏ tượng trưng Nam phương, quả lê có màu trắng tượng trưng Tây phương và một loại quả có màu sẫm khác tượng trưng Bắc phương. Năm màu sắc này cũng tượng trưng ngũ hành trong vũ trụ là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Cách trình bày của mâm ngũ quả ngày Tết chính là việc bày tỏ tấm lòng của chúng ta với bề trên, thể hiện truyền thống đạo lí uống nước nhớ nguồn của dân tộc ta. Ngoài ra thì cũng dùng để trình bày những thành quả của con cháu chúng ta với tổ tiên. Bên cạnh những quả truyền thống, người ta còn tạo hình mới cho quả, như Lê nhân sâm.

Lê nhân sâm có hai loại một loại có hình thần Tài cười tươi phúc hậu, còn một loại có hình em bé ngồi xếp bằng tay chắp trước ngực. Với hình dáng đặc biệt độc đáo, đẹp mắt nên được đông đảo người dân Việt Nam lựa chọn để trưng bày ngày tết với ý nghĩa sâu sắc cầu may mắn, năm mới dồi dào hay cầu chúc sức khỏe, bình an con cái thuận hòa... Để có được vóc dáng như thế, người trồng phải khéo léo bọc trong khuôn từ lúc nhỏ tới lúc trưởng thành để khi mang ra sạp quả có dáng như một em bé xinh xắn. Tên “nhân sâm hình người” “Nhân sâm Tây Du ký”, “Nhâm sâm cát tường”, hay “quả trường sinh bất lão” là do những thương lái Việt Nam đặt cho để gây sự tò mò hiếu kỳ của người mua hàng. Tuy nhiên, đây cũng là một loại quả độc đáo trong ngày Tết.

Đối với văn hóa Phương Đông, từ lâu đào tiên đã là một trong những vật có tính phong thủy đem lại nhiều điều tốt lành cho gia chủ. Cũng theo truyền thuyết Trung Quốc ai ăn được trái đào tiên sẽ trẻ mãi không già, thậm chí là bất tử. Dần dần đào tiên còn được biết đến với ý nghĩa đem đến may mắn tài lộc. Ngoài ra, đào tiên còn tượng trưng cho sự thanh cao thể hiện được sự bình an cho gia chủ tránh được những điều xấu xảy ra trong cuộc sống. Sự góp mặt của đào tiên đặc biệt là đào tiên hồ lô trong mâm ngũ quả ngày Tết hứa hẹn mang lại cho gia chủ một không gian đẳng cấp sang trọng, tạo ấn tượng đối với khách đến chơi nhà.

Đào tiên hồ lô được tạo hình lên từ những đôi bàn tay khéo léo của người nông dân với vẻ bề ngoài màu xanh bóng mịn in chữ Phúc, Lộc, Tài, Thọ...nổi bật bên trên. Do đó loại trái cây đẹp lạ này được đông đảo người dân Việt Nam lựa chọn chưng ngày Tết truyền thống đặc biệt, với ý nghĩa cầu tài lộc, may mắn đến cho gia đình. Đặc điểm quả đào tiên là da căng bóng, ít sâu bệnh hơn bưởi nên tạo ra sự khác biệt và nhiều sự lựa chọn hơn cho khách hàng. Để có được những quả đào đẹp trưng Tết, đào phải nằm riêng trên một nhánh cây có cuống dài để khi cắt trái có thể kèm lá trưng trên bàn đẹp hơn. Trái đào có một bên là chữ Lộc, một bên là chữ Tài giúp khách hàng có thể trưng một quả hoặc cặp đều được.

Thanh long vàng có xuất xứ từ Châu Mỹ nhưng lại được trồng khá nhiều ở khu vực Đông Nam Á, điển hình là Malaysia, được đông đảo người dân Việt Nam yêu thích, bởi hương vị thơm ngon nhiều dưỡng chất rất tốt. Loại quả này cũng được đông đảo người lựa chọn để chưng vào mâm ngũ quả ngày tết với mong muốn đem lại may mắn cho gia đình. Thanh long vàng có dạng trái bầu dục, mang mùi thơm đặc biệt. Kích thước và trọng lượng tuy nhỏ hơn thanh long ruột đỏ và ruột trắng nhưng hàm lượng dưỡng chất dinh dưỡng của thanh long vàng lại dồi dào hơn. Thịt quả bên trong màu trắng trong, xốp và ngọt hơn gấp 3 lần so với trái thanh long đỏ, thanh long trắng nội địa nên được người tiêu dùng ưa thích.

Cùng với bưởi cảnh, dưa Pepino, đào, quất, chậu thanh long cảnh là mặt hàng được nhiều người “săn” chơi Tết trong vài năm trở lại đây. Loại cây này được cho là tượng trưng cho sự cát tường và thịnh vượng, sẽ hút tài lộc, mang lại may mắn cho gia chủ nên được ưa chuộng. Thanh long cảnh với kiểu dáng, hình thức đẹp độc đáo từ kích thước đến màu sắc nhìn rất cuốn hút. Đặc biệt thanh long còn tượng trưng cho sự thịnh vượng, giàu sang nên được đông đảo người dân Việt Nam lựa chọn để trưng bày ngày tết với những ý nghĩa tâm linh thiêng liêng nhất.

Bưởi bàn tay phật được tạo nên từ những trái bưởi năm roi và sự chăm sóc khéo léo của người nông dân giúp quả bưởi có hình bàn tay Phật, nhìn đẹp độc đáo lạ thường, được đông đảo người dân Việt Nam lựa chọn trưng bày mâm ngũ quả trong ngày tết truyền thống, với những ý nghĩa linh thiêng nhất. Ngoài Vĩnh Long, bưởi bàn tay Phật còn được trồng thử nghiệm ở Trà Vinh, Sóc Trăng, Hậu Giang cũng cho sản phẩm tương tự. Để tạo hình, nhà vườn phải chọn trái có cành lá tốt, khi trái được 1,5 - 2 tháng tuổi thì ốp khuôn vào. Ốp khuôn 3,5 - 4 tháng thì thu hoạch được. Khi ốp khuôn từ tháng thứ ba trở lên, hình dáng quả bưởi giống chiếc bình và có hình hai bàn tay hiện rất rõ.

Dường như bòng và bưởi rất được yêu thích vào dịp năm mới thì phải. Bưởi đỏ tiến vua là một trong những loại quả được yêu thích nhất dùng để trang trí mâm quả trong ngày Tết. Nó còn được nhiều người biết đến là bưởi đỏ tiến Vua ở làng Luận Văn, rất nổi tiếng. Khách từ thập phương đều săn đón, đặt hàng mỗi năm. Bạn cũng đã biết rằng Tết đến, miền Bắc thường nấu xôi gấc thay vì xôi thường vì người ta tin rằng màu đỏ là màu của may mắn, sẽ đem đến tài lộc và hạnh phúc cho gia đình. Đó cũng chính là lí do vì sao mà bưởi đỏ được săn lùng tìm mua như vậy. Chỉ có mỗi vùng Luận Văn là có bưởi đỏ tiến Vua mà thôi.

Thời gian gần đây trên thị trường xuất hiện loại xoài có kích thước siêu khủng. Nhiều quả xoài loại này cho trọng lượng đến 2kg gấp đôi loại hoài bình thường. Đây là giống xoài tứ quý được trồng khá nhiều ở các tỉnh phía Nam. Xoài là giống cây ăn trái phổ biến ở các nước nhiệt đới trong đó có Việt Nam. Do hợp với điều kiện thổ nhưỡng của nước ta mà xoài sinh trưởng và phát triển rất mạnh mẽ với nhiều giống khác nhau trải dài từ Bắc tới Nam.

Một trong số giống xoài được trồng nhiều hiện nay thì phải kể đến xoài tứ quý. Giống xoài này không những có nhiều ưu điểm về ngoại hình mà còn cho năng suất quả cực cao cùng thời gian thu hoạch ngắn nên được nhiều nhà vườn ưa chuộng trồng. Xoài tứ quý khá to lại có vỏ màu đỏ còn bên trong ruột lại vàng độc đáo. Loại xoài này được đông đảo người dân Việt Nam lựa chọn để chưng vào mâm ngũ quả ngày tết với mong muốn một năm thịnh vượng, tiền tài đều đủ, sức khỏe an lành, may mắn hạnh phúc...

Trái dừa có in chữ chìm một trong những trái cây đẹp độc lạ mang ý nghĩa sâu sắc được lựa chọn để chưng ngày tết. Trái dừa có in chữ chìm được chọn lọc kỹ lưỡng từ những trái dừa tươi bóng đẹp rồi in chìm. Do đó trái dừa này được đông đảo người lựa chọn làm quà biếu tết, hay chưng vào mâm ngũ quả với những ý nghĩa tâm linh sâu sắc nhất. Những trái dừa tươi được in chìm bằng những chữ thư pháp: Tài, Lộc, Thọ, Phúc... Người nghĩ ra sáng kiến này là nông dân Huỳnh Thanh Tâm. Sản phẩm được ép khuôn từ trái dừa xiêm xanh, chủ nhân đặt tên gọi là “Dừa Phú quý Bến Tre”; giá bán 300.000 đồng một trái, trong khi giá dừa xiêm tươi bình thường bán tại vườn khoảng 5.000 đồng.

Xoài là loại quả thường được người Việt trưng bày trong mâm ngũ quả vào ngày Tết. Tuy nhiên nếu chỉ là những quả xoài bình thường thì đâu có gì là đặc biệt? Sự độc đáo ở đây là do những quả xoài này có in hình chữ nổi, có một số quả còn in hình chữ S trông rất độc đáo. Đây là thành quả được kết tinh từ sự sáng tạo của người nông dân tại thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. Đây là giống xoài Đài Loan, được khắc nổi các chữ mang ý nghĩa may mắn như là Phúc, Lộc, Thọ, Vạn sự như ý... khi quả chín sẽ có màu vàng óng trông rất đẹp nhưng chữ khắc trên quả vẫn là màu xanh. Đó mới là điểm nổi bật, chính vì thế cho nên loại xoài này được rất nhiều người ưa chuộng vào dịp Tết và là một trong những loại quả độc đáo mà người Việt lựa chọn mỗi khi Tết đến Xuân về.

Bạn đã bao giờ nghe "Phật thiên thủ thiên nhãn" hay chưa? Đó là Phật bà nghìn mắt nghìn tay, vậy là "Phật Thủ" ở đây muốn ám chỉ tới bàn tay của Phật. Thật vậy những quả Phật Thủ có hình dạng giống như bàn tay Phật nên mang ý nghĩa may mắn. Người ta tin rằng loại quả này sẽ đem đến may mắn trong năm mới cho những ai được tặng loại quả này hay là trang trí chúng ở trong nhà. Phật thủ thuộc giống cây ăn quả họ Cam chanh, đồng thời lớp vỏ của nó thường rất dày nên càng giúp cho vỏ quả chứa thêm được rất nhiều tinh dầu và có thể giữ hương lâu. Đây là lí do vì sao phật thủ có khả năng tạo hương thơm cho nơi thờ cúng, thoang thoảng mùi hương giống như vỏ quýt cam. Không những thế, hoa của phật thủ cũng có mùi thơm nhẹ rất dễ chịu.

Theo quan niệm dân gian, phật thủ là loại quả được trưng bày trên bàn thờ tổ tiên bởi hương thơm quyến rũ và màu sắc đẹp mắt. Các yếu tố này giúp giữ chân Phật và gia tiên ở lại trong nhà lâu hơn, nhằm phù hộ cho gia chủ về sức khỏe, công danh và sự nghiệp. Ngoài ra, trưng phật thủ giúp không gian thờ cúng thêm sang trọng, thoáng đãng và trang nghiêm hơn. Cũng vì có hình dạng và màu sắc đẹp mắt cùng với hương thơm quyến rũ, quả phật thủ còn được dùng để bày lên mâm ngũ quả trong ngày Tết và thường được đặt ở vị trí trung tâm của mâm, ý cầu mong cho gia đình những điều may mắn nhất. Phật thủ cũng có ý nghĩa riêng của nó, đặc biệt nhất là ở hình dạng quả, trông như bàn tay Phật đang che chở và ban phước lành cho gia chủ và các thành viên khác trong gia đình. Vì thế, sự xuất hiện của phật thủ sẽ giúp cho gia chủ cảm thấy an tâm hơn khi được Phật che chở, thậm chí trong trong ý nghĩa ngày Lễ Tết còn tăng thêm phần an vui và no ấm.