Bài soạn "Cách làm văn lập luận chứng minh" số 3
I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh:
Cho đề văn: Nhân dân ta thường nói “Có chí thì nên”. Hãy chứng minh tính đúng đắn đó.
1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
2. Lập dàn bài:
3. Viết bài:
4. Đọc và sửa chữa.
II. LUYỆN TẬP:
Cho hai đề văn sau:
Đề 1: Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ: Có công mài sắt, có ngày nên kim.
1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
a. Xác định yêu cầu chung: đề nêu ra một tư tưởng thể hiện bằng một câu tục ngữ và yêu cầu chứng minh tư tưởng đúng đắn đó.
b. Câu tục ngữ khẳng định điều gì?
Câu tục ngữ khẳng định, muốn có thành công, một làm được việc lớn thì ta phải chăm chỉ, làm từng chút một, không vội vàng . Chỉ có như vậy mới dẫn đến thành công.
c. Lập luận:
- Xét về lí lẽ: làm việc gì cũng cần phải kiên trì, chịu khó mới thành công được.
- Xét về thực tế: có rất nhiều tấm gương nhờ chăm chỉ, không chịu từ bỏ mà thành công.
2. Lập dàn bài:
- Mở bài: nêu vai trò quan trọng của ý chí và nghị lực trong cuộc sống.
- Thân bài: chứng minh cụ thể
+, Xét về lí lẽ
+, Xét về thực tế: Cao Bá Quát từng là người gieo vạ cho dân vì viết đơn gửi quan mà chữ không đọc nổi. Kiên trì rèn luyện, từ chỗ không ai đọc được chữ ông viết, ông đã trở thành người nối tiếp đời đời về tấm gương khổ luyện thành tài; những bạn thi “Đường lên đỉnh Olympia”…
- Kết bài: Bài học rút ra.
3. Viết bài:
- Mở bài cần lập luận
- Dùng các từ liên kết
- Nêu lí lẽ rồi phân tích
- Sắp xếp theo trình tự hợp lí.
4. Đọc và sửa chữa.
Đề 2: Chứng minh tính chân lí:
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”.
(Hồ Chí Minh).
Các bước làm tường tự đề 1.
*Hai đề này có giống và khác so với đề văn mẫu là:
Giống: cả hai bài đều có ý khuyên răn con người phải bền lòng, vững lòng, không đươc nản chí khi gặp khó khăn và thử thách.
Khác nhau:
- “Có công mài sắt, có ngày nên kim”: thiên nói về sự cần mẫn, chăm chỉ, kiên trì của con người trong công việc.
- “Có chí thì nên”: thiên nói về sự quyết tâm, ý chí của con người.
