Bài soạn "Phép phân tích và tổng hợp" số 1
I. Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp
Bài văn trên bố cục 3 phần:
- Mở bài: tác giả đòi hỏi việc cân nhắc ăn mặc trong cộng đồng xã hội
- Thân bài: Tác giả bàn đến vấn đề phải ăn mặc sao cho hợp văn hóa, đạo đức, hợp với môi trường
- Kết bài: Rút nhận định về trang phục đẹp
- Hai luận điểm chính của văn bản:
+ Ăn mặc phù hợp với hoàn cảnh chung, thích hợp từng công việc, hoàn cảnh
+ Ăn mặc phù hợp với đạo đức, giản dị, hòa mình với cộng đồng
Các luận điểm trên được diễn đạt bằng phép lập luận phân tích
- Những biểu hiện "quy tắc ngầm" trong cách ăn mặc, tác giả kết lại vấn đề bằng phương thức lập luận tổng hợp: “Thế mới biết trang phục hợp văn hóa, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp
Luyện tập
Bài 1 (trang 10 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Tác giả sử dụng lập luận làm rõ luận điểm: "Học vẫn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn"
- Học vấn là thành quả của nhân loại, do tích lũy dần . Sách là phương tiện lưu giữ thành quả đó
- Nếu không lưu lại trong quá khứ thì làm lại từ đầu, do đó, có tiến có lùi
Bài 2 (trang 10 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Phân tích lí do phải chọn sách mà đọc của tác giả: Di sản tinh thần của con người ngày một phong phú, việc đọc sách ngày càng không dễ
- Số lượng sách nhiều, chất lượng khác nhau
- Sức người có hạn
- Sách chuyên môn, sách thường thức; giữa tri thức chuyên môn và tri thức thường thức có quan hệ với nhau
Bài 3 (trang 10 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Tác giả chỉ ra tầm quan trọng của đọc sách:
+ Đọc sách không cần nhiều
+ Quan trọng nhất đọc cho tinh, đọc cho kĩ
- Đọc 10 quyển không quan trọng bằng đọc kĩ một quyển sách quan trọng
- Đọc ít mà kĩ sẽ tạo thành nếp nghĩ sâu xa, tích lũy dần dần tri thức
- Đọc sách phải trang trí bộ mặt như trọc phú khoe của. Đó là cách đọc sách tự lừa dối mình, thể hiện phẩm chất tầm thường
- Cần đa dạng loại sách cần đọc: sách thường thức, sách chuyên môn. Không nên coi thường loại sách thường thức
Bài 4 (Trang 10 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Vai trò của lập luận:
- Phân tích, trình bày vai trò khía cạnh khác nhau của một vấn đề sự vật
Bàn về đọc sách là bàn về:
+ Tầm quan trọng của việc đọc sách với việc tích lũy học vấn
+ Việc chọn lựa sách để đọc trong tình trạng quá nhiều sách
+ Bàn về đọc sách cho có hiệu quả, thiết thực
- Người đọc hiểu được cặn kẽ nội dung vấn đề, của sự vật
