Câu 1

Câu hỏi: Trình bày nguồn gốc, bản chất, chức năng của Nhà nước.

Gợi ý trả lời:

Nguồn gốc:

• Có rất nhiều cách giải thích về sự ra đời của nhà nước nhưng không hoàn toàn đúng như:
  • Theo quan điểm thần học: Thượng đế là người sáng tạo ra nhà nước quyền lực của nhà nước là vĩnh cửu và bất biến.
  • Thuyết gia trưởng: Nhà nước là kết quả của sự phát triển của gia đình, quyền lực của nhà nước như quyền gia trưởng của gia đình.
  • Thuyết bạo lực: Nhà nước ra đời là kết quả của việc bạo lực này với thị tộc khác
  • Thuyết tâm lý : họ dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy tâm để giải thích của sự ra đời nhà nước
• Theo học thuyết Mác –Lênin:
  • Nhà nước ra đời khi có sự phân hóa và đấu tranh giai cấp.
  • Quyền lực của nhà nước không phải là vĩnh cửu.
  • Nhà nước tồn tại và tiêu vong khi những điều kiện khách quan cho sự phát triển của nó không còn nữa.
    • Lần 1: Ngành chăn nuôi tách ra khỏi ngành trồng trọt thành một ngành kinh tế độc lập.
    • Lần 2: Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của ngành chăn nuôi và trồng trọt thủ công nghiệp cũng ra đời và phát triển dẫn đến lần phân công lao động thứ 2 là thủ công nghiệp tách ra khỏi nông nghiệp.
    • Lần 3: Sự ra đời của sản xuất hàng hóa làm cho thương nghiệp phát triển đã dẫn đến sự phân công lao động xã hội lần thứ 3 đây là lần phân công lao động giữ vai trò quan trọng và có ý nghĩa quyết định dẫn đến sự tan dã của chế động cộng sản nguyên thủy.

Bản chất của nhà nước:

• Bản chất giai cấp: Nhà nước chỉ sinh ra và tồn tại trong xã hội có giai cấp, và bao giờ cũng thể hiện bản chất giai cấp sâu sắc, thể hiện ở chỗ nhà nước là một bộ máy cưỡng chế đặc biệt, là công cụ sắc bén nhất để thực hiện sự thống trị giai cấp, thiết lập và duy trì trật tự xã hội.
• Bản chất xã hội: Thể hiện qua vai trò quản lý xã hội của Nhà nước, Nhà nước phải giải quyết tất cả các vấn đề nảy sinh trong xã hội, bảo vệ lợi ích chung của toàn xã hội, phục vụ những nhu cầu mang tính chất công cho xã hội như: xây dựng trường học, bệnh viện, đường xá, giải quyết các tệ nạn xã hội…

Chức năng của nhà nước:

• Chức năng đối nội của nhà nước: là những mặt hoạt động chủ yếu của Nhà nước trong nội bộ đất nước (đảm bảo trật tự xã hội, trấn áp những phần tử chống đối chế độ, bảo vệ chế độ kinh tế…).
• Chức năng đối ngoại của nhà nước: thể hiện vai trò của Nhà nước trong quan hệ với các nhà nước và dân tộc khác.

Các chức năng này của nhà nước nhằm duy trì trật tự xã hội, thực hiện mục đích bảo vệ địa vị của giai cấp thống trị trong xã hội.