Đài tưởng niệm Mai Quốc Ca
Vị trí: Ở phía Bắc cầu Thạch Hãn, tỉnh Quảng Trị.
Đài tưởng niệm Mai Quốc Ca có hình mô phỏng “20 giọt máu”, chính là tưởng niệm 20 chiến sĩ Trung đội huyền thoại Mai Quốc Ca. 20 giọt máu với hình 20 trái tim, màu sáng hồng lấp lánh, soi xuống dòng sông Thạch Hãn. Đã hơn 40 năm trôi qua, những câu chuyện về các anh đã hy sinh tuổi thanh xuân vì độc lập, tự do vẫn còn mãi trong lòng dân.
Vào đêm mùng 9, rạng sáng 10/2/1972, trung đội mang tên Mai Quốc Ca thuộc Đại đội 11, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 9, Sư đoàn 304, do Đại đội phó Nguyễn Văn Thỏa chỉ huy nhận nhiệm vụ mang 100kg bộc pháo, nhằm đánh sập cầu Thạch Hãn, để ngăn chặn viện trợ của địch từ phía Nam ra các căn cứ quân sự ở Ái Tử, Đông Hà, tạo điều kiện để quân ta tiêu diệt lực lượng mạnh nhất của địch ở Quảng Trị. Tại nơi đây, đã diễn ra trận đánh oai hùng của các chiến sĩ ta, quân địch điều động Dù, Biệt động quân và Thủy quân lục chiến có máy bay, pháo binh, xe tăng yểm trợ tạo thành một gọng kìm lớn bao vây Trung đội Mai Quốc Ca. Cả Trung đội lọt vào vòng vây của địch, nhưng với tinh thần chiến đấu “1 thắng 100”, 20 chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu, đẩy lùi nhiều đợt tấn công của địch hết đợt này đến lượt khác.
Các chiến sĩ của Trung đội chiến đấu hết súng thì dùng lưỡi lê, báng súng xông lên để đánh giặc quyết tâm không chịu khuất phục, người trước ngã xuống, người sau lại xông lên quyết tâm giữ vững trận địa. Chiến đấu từ sáng đến trưa thì 19 anh trong Trung đội hy sinh, còn một anh bị thương nặng thì bị địch bắt. Khi cuộc chiến đã dừng hẳn, quân địch vẫn giữ chặt vòng vây, đem thi thể các anh xếp thành hàng, phơi nắng để thị uy dân chúng, trước cảnh tượng đó, nhiều nhân dân ở thôn An Biều, thôn An Đông, đấu tranh để giành lại thi thể các anh. Cuộc đấu tranh kéo dài một ngày một đêm nhưng không mang lại kết quả. Sau đó, một phương án táo bạo đã được vạch ra. Tờ mờ sáng ngày 11/4/1972 toàn thể nhân dân đã hô vang khẩu hiệu đòi đưa thi thể các anh về chôn cất, tại đây cuộc giằng co kéo dài hơn 5 tiếng đồng hồ. Quân địch nổ súng, dùng báng súng đánh đập, nhưng càng đánh đập bà con càng xông vào quyết giành lại thi thể các anh, cuối cùng đã đưa được thi thể 19 anh về chôn cất tại mép sông ở bến Nhan Biều, phía Bắc sông Thạch Hãn, nơi dựng tượng đài bây giờ.
Đài tưởng niệm Mai Quốc Ca có hình mô phỏng “20 giọt máu”, chính là tưởng niệm 20 chiến sĩ Trung đội huyền thoại Mai Quốc Ca. 20 giọt máu với hình 20 trái tim, màu sáng hồng lấp lánh, soi xuống dòng sông Thạch Hãn. Đã hơn 40 năm trôi qua, những câu chuyện về các anh đã hy sinh tuổi thanh xuân vì độc lập, tự do vẫn còn mãi trong lòng dân.
Vào đêm mùng 9, rạng sáng 10/2/1972, trung đội mang tên Mai Quốc Ca thuộc Đại đội 11, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 9, Sư đoàn 304, do Đại đội phó Nguyễn Văn Thỏa chỉ huy nhận nhiệm vụ mang 100kg bộc pháo, nhằm đánh sập cầu Thạch Hãn, để ngăn chặn viện trợ của địch từ phía Nam ra các căn cứ quân sự ở Ái Tử, Đông Hà, tạo điều kiện để quân ta tiêu diệt lực lượng mạnh nhất của địch ở Quảng Trị. Tại nơi đây, đã diễn ra trận đánh oai hùng của các chiến sĩ ta, quân địch điều động Dù, Biệt động quân và Thủy quân lục chiến có máy bay, pháo binh, xe tăng yểm trợ tạo thành một gọng kìm lớn bao vây Trung đội Mai Quốc Ca. Cả Trung đội lọt vào vòng vây của địch, nhưng với tinh thần chiến đấu “1 thắng 100”, 20 chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu, đẩy lùi nhiều đợt tấn công của địch hết đợt này đến lượt khác.
Các chiến sĩ của Trung đội chiến đấu hết súng thì dùng lưỡi lê, báng súng xông lên để đánh giặc quyết tâm không chịu khuất phục, người trước ngã xuống, người sau lại xông lên quyết tâm giữ vững trận địa. Chiến đấu từ sáng đến trưa thì 19 anh trong Trung đội hy sinh, còn một anh bị thương nặng thì bị địch bắt. Khi cuộc chiến đã dừng hẳn, quân địch vẫn giữ chặt vòng vây, đem thi thể các anh xếp thành hàng, phơi nắng để thị uy dân chúng, trước cảnh tượng đó, nhiều nhân dân ở thôn An Biều, thôn An Đông, đấu tranh để giành lại thi thể các anh. Cuộc đấu tranh kéo dài một ngày một đêm nhưng không mang lại kết quả. Sau đó, một phương án táo bạo đã được vạch ra. Tờ mờ sáng ngày 11/4/1972 toàn thể nhân dân đã hô vang khẩu hiệu đòi đưa thi thể các anh về chôn cất, tại đây cuộc giằng co kéo dài hơn 5 tiếng đồng hồ. Quân địch nổ súng, dùng báng súng đánh đập, nhưng càng đánh đập bà con càng xông vào quyết giành lại thi thể các anh, cuối cùng đã đưa được thi thể 19 anh về chôn cất tại mép sông ở bến Nhan Biều, phía Bắc sông Thạch Hãn, nơi dựng tượng đài bây giờ.