Thuyết minh về bữa cơm tất niên - bài 7
Việt Nam, với hơn 4000 năm lịch sử văn hiến, tỏa sáng không chỉ bởi truyền thống chống giặc bảo vệ non sông qua hàng nghìn năm, hay những tác phẩm văn hóa dân gian phong phú, mà còn bởi hệ thống văn hóa phong tục tập quán độc đáo và đậm chất bản sắc. Không chỉ ở những khía cạnh như ăn mặc, giải trí, mà ngay cả trong việc ăn uống hàng ngày, đặc biệt là trong những dịp lễ, tết, người Việt Nam đã kết tinh hàng chục lễ tết với ý nghĩa sâu sắc, chứng minh cho một cuộc sống tinh thần đa dạng và phong phú qua nhiều thế hệ.
Trong số những ngày lễ quan trọng, có thể nói Tết Nguyên Đán là dịp tết lớn và quan trọng nhất trong năm đối với toàn bộ dân tộc Việt Nam. Trong những ngày này, mọi người không thể thiếu mai, đào, mâm ngũ quả với tam là và tứ là, và bữa cơm tất niên trở thành một nét văn hóa không thể bỏ qua. Việc bỏ lỡ mâm cơm tất niên có vẻ như là bỏ qua một phần trọn vẹn của Tết.
Vào chiều ngày 30 Tết, từng gia đình chuẩn bị kỹ lưỡng để tiễn biệt năm cũ và chào đón năm mới. Theo truyền thống, ngày này, mọi nhà trồng cây nêu để xua đuổi ma quỷ. Trên mảnh sân trước nhà, họ sử dụng vôi trắng vẽ bảng tên và hình vuông cùng hình tròn, tượng trưng cho sự liên kết giữa đời sống cha mẹ và con cái. Tuy nhiên, đặc biệt nhất là bữa cơm tất niên chiều 30 Tết, một bữa cơm gắn kết tất cả các thành viên trong gia đình. Đây thực sự là bữa cơm đoàn viên, nơi mọi người đều có mặt. Theo tư tưởng cổ truyền, gia đình nào càng đông đủ các thế hệ cùng dự bữa tất niên, thì gia đình đó càng phúc lộc, mang lại nhiều may mắn. Bàn thờ tổ tiên không thể thiếu ngũ quả, và các đồ lễ phải được chuẩn bị kỹ lưỡng, tươi tốt nhất. Tùy thuộc vào từng gia đình, có thêm câu đối đỏ, "gậy ông vải" (hai đôi mía buộc khum vào nhau), nhằm tạo thêm sự trang trí và linh thiêng cho không gian.
Ngày nay, mâm cơm tất niên không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn trở thành dịp vui vẻ để gia chủ thể hiện lòng hiếu khách và mời gọi láng giềng. Cơm tất niên không nhất thiết phải làm vào đúng ngày 30 Tết, mà có thể lựa chọn bất kỳ ngày nào cuối năm. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bỏ qua việc cúng 30 Tết, mà có thể chia thành hai lần làm cơm, một lần để mời khách và một lần cho nội bộ gia đình. Điều này cũng có thể coi là một hình thức vui chơi ngày tết cho những gia đình muốn kéo dài niềm vui. Mặc dù cuối năm là thời kỳ bận rộn nhất, nhưng việc chuẩn bị cơm tất niên mang lại niềm vui đặc biệt, đặc biệt là khi lối sống ngày nay trở nên linh hoạt hơn, và công việc nhà không chỉ là trách nhiệm của phụ nữ. Cuối năm, khi mỗi người đảm nhận một phần công việc, mọi người cảm nhận được sự chia sẻ trong gia đình. Đây là dịp để mỗi người thể hiện tình cảm và sự đồng lòng, làm cho không khí tết trở nên thoải mái, và mâm cỗ trở nên phong phú, đầy ắp niềm vui, một sản phẩm của sự đóng góp từ toàn bộ gia đình. Do đó, với tôi, ngày tất niên chính là ngày tết trọn vẹn nhất.
Trong bữa cơm cuối cùng của năm, mọi thành viên trong gia đình đều hội ngộ. Bất kể năm cũ có những chuyện vui buồn như thế nào, chúng ta đã trải qua và những tổng kết chỉ là để học hỏi và chờ đón năm mới. Đối với những người con xa nhà, những khoảnh khắc bên gia đình trở nên quý giá hơn bao giờ hết. Trong bối cảnh chuyển giao giữa năm mới và năm cũ, giữa thời tiết lạnh lẽo của xứ Bắc, bữa cơm gia đình ấm áp làm tan đi tất cả những khó khăn của năm cũ. Năm mới là niềm vui của trẻ con nhưng cũng là lúc những người trưởng thành cảm nhận sâu sắc về tuổi tác của cha mẹ. Thời gian của trời đất có lẽ là vô hạn, nhưng tuổi tác của con người là hữu hạn, điều này khiến chúng ta trân trọng hơn những khoảnh khắc hiện tại, đặc biệt là những lúc được bên gia đình yêu thương.
