Theo các nhà khoa học, chó được con người thuần hoá từ hàng ngàn năm trước, khi loài sói bắt đầu được tiến hóa. Sói vốn là loài sống theo bầy và luôn nghe theo sói đầu đàn, nên chúng luôn có những mối liên kết đặc biệt với những con khác trong bầy của mình. Dần dần trong quá trình tiến hóa và được thuần hóa, chó trở nên hiền và nghe theo chủ nuôi của chúng hơn.

Đặc biệt, đặc tính trung thành vẫn luôn được chúng giữ lại. Cố vấn khoa học của Hội chống ngược đãi động vật Hoa Kỳ, ông Stephen Zawistowski cho biết: "Khi được nhận nuôi thì chó sẽ coi chủ nhân như một thành viên trong bầy đàn của mình". Trên thực tế, chó luôn giúp chủ nhà trông nhà, đôi khi chúng được huấn luyện để có thể làm các việc vặt hay phục vụ nhu cầu giải trí của con người. Chúng không bao giờ phản bội chủ, luôn một mực trung thành từ khi còn nhỏ tới khi chúng già yếu.

Chó rất thích được nô đùa với chủ. Mỗi khi chủ đi đâu về, chúng sẽ vẫy đuôi tít mít, quấn quýt, thậm chí nhảy chồm lên mừng. Khi chủ đi xa, chúng sẽ trông ngóng và nhớ chủ rất nhiều. Hàng ngày có một chú chó luôn bên cạnh vui đùa cùng mình như thế, tâm trạng của chúng ta sẽ thỏa mái và thư giãn hơn.

Chó rất có hiệu quả trong việc giúp con người giảm stress, tăng hứng thú với công việc hơn. Các chuyên gia của tạp chí Society & Animals đã có một cuộc khảo sát với những người nuôi chó, mèo. Câu hỏi về tần suất họ cười khi sở hữu một hoặc nhiều chú thú cưng. Và câu trả lời đều là họ cảm thấy vui vẻ, cười nhiều hơn so với những người nuôi các con vật khác.

Chó như một chiếc còi báo động của gia đình, bất cứ khi nào có người hoặc vật thể lạ nào xuất hiện, chúng sẽ sủa to lên để mọi người có thể biết. Thậm chí nếu đối phương có dấu hiệu tấn công, chúng có thế xông lên chiến đấu bảo vệ con người.

Thính giác và sự nhanh nhạy là một phẩm chất rất quan trọng của giống chó giữ nhà tốt. Sở hữu thính giác tốt, các bé “gác cửa” có thể dễ dàng nhận thấy những âm thanh lạ ở khoảng cách xa. Lúc này, để thông báo cho chủ nhân, các bé sẽ sủa thành những tiếng rất dài và to. Nhờ vậy, bạn có thể ở thế chủ động để thám thính tình hình hoặc chủ động tự vệ nếu đó là một tình huống xấu.

Đồng thời, với bản tính nhanh nhạy, các bé chó giữ nhà có thể phản ứng kịp với những trường hợp nguy hiểm. Đặc biệt, nếu là một chú chó trung thành, các bé chó cưng sẽ sẵn sàng ở tư thế chiến đấu, bất chấp tính mạng để bảo vệ cho chủ nhân của mình đấy. Bởi thế khi nuôi chó giữ nhà, bạn hãy thật tinh ý để chọn ra được một bé có những phẩm chất trên nhé.

Nếu bạn vui vẻ, chó cũng sẽ vui vẻ như chủ. Chúng sẽ chạy nhảy tung tăng, vẫy đuôi đi theo chủ mọi nơi. Nhưng nếu bạn buồn, chúng cũng sẽ ủ rũ, nằm im, thi thoảng ngước mắt lên nhìn hay rúc đầu vào lòng chủ. Chúng có thể cảm nhận rõ rệt được mọi cảm xúc vui, buồn, tức giận...của chủ nhân. Thật đáng yêu phải không?

Trong trường hợp của loài chó, vốn có khứu giác nhạy gấp 50 lần con người, việc phát hiện ra và cao hơn là phân biệt được các nhóm hóa chất này, khi chúng ở gần chủ nhân của mình là điều “trong tầm tay”. Chính nhờ “siêu năng lực” này nên chúng hoàn toàn có thể thấu hiểu được những cảm xúc thầm kín nhất của chủ nhân. Nếu bạn cảm thấy buồn rầu, dù cho không thể hiện ra nét mặt, người bạn lắm lông này vẫn sẽ phát hiện ra ngay và tìm đủ mọi cách để bạn cảm thấy phấn chấn trở lại hay đơn giản là dễ chịu hơn.

Không chỉ biết an ủi chủ nhân, những chú chó đương nhiên là còn biết khi nào chúng ta tức giận với chúng, để tìm cách “lẩn trốn” hay tỏ vẻ đáng thương mong được tha thứ. Ngoài ra, trong trường hợp chủ của chúng sợ hãi vì một ai đó, loài chó cũng sẽ tìm cách bảo vệ chủ nhân, đồng thời sủa cảnh cáo hay thậm chí là tấn công “đối tượng”, trong trường hợp cần thiết.

Dù lúc cuộc sống khá giả, hay khó khăn vất vả như nào, ăn uống ra sao, chúng luôn luôn ở bên bạn trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Bạn có biết chú chó của ông lão Lao Pan không. Đây là một trong mười chú chó nổi tiếng nhất về lòng yêu thương và trung thành với chủ cho tới tận lúc chết. Lao Pan là một người đàn ông bình thường sống một mình, không giàu có, không có địa vị cao trong xã hội và có rất ít bạn bè.

Chú chó này đã ở bên ông cho tới khi ông qua đời vào tuổi 68 năm 2011, và nhất quyết không chịu rời khỏi mộ mặc đói, mặc khát hay mưa gió. Cuối cùng, người dân trong làng phải xây cho chú chó một chỗ trú ẩn bên mộ của chủ.

Do quá trình thuần hóa, chó ngày càng phát triển lớn hơn với màu sắc, kích cỡ, hình dạng, lông và đặc điểm vật lý khác nhau. Chó lớn hơn so với bất kỳ động vật có vú nào khác. Người ta tin rằng có hơn 400 giống chó trên thế giới và nó liên tục phát triển do sự phối giống nhân tạo.

Mặc dù có vẻ ngoài đồ sộ, nhưng những giống chó có kích thước lớn thường sở hữu tính khí ôn hoà, đáng yêu, thoải mái và rất trung thành. Trong suốt chiều dài lịch sử, những người bạn này đã sử dụng sức mạnh tuyệt vời của chúng để bảo vệ gia súc, bảo vệ con người và lãnh thổ của chủ nhân.

Vân mũi của chó duy nhất và đặc biệt như dấu vân tay của con người và có thể được sử dụng để xác định chính xác chúng. Đúng vậy, không có 2 con chó nào có vân mũi hoàn toàn giống hệt nhau. Câu lạc bộ Kennel Canada đã sử dụng vân mũi của chó để xác minh danh tính từ năm 1938.

Cũng giống như dấu vân tay ở người, vân mũi của mỗi cá thể chó là “độc nhất vô nhị”. Vân mũi của mỗi con chó khác nhau đều có những đặc điểm độc đáo không giống nhau. Vân mũi ở chó được tạo thành bởi một lớp da đặc biệt nằm trên phần chóp mũi của loài chó. Lớp da này có khả năng tiết mồ hôi giúp mũi của chúng luôn giữ được độ ẩm. Theo các nhà khoa học, điều này giúp chó có cảm giác tốt hơn về mùi.

Theo hai nhà nghiên cứu D. Caroline Colile và Maragaret H. Bonham, lớp da đặc biệt hình thành nên vân mũi ở chó này có thể thu hút các phân tử mùi, điều này giúp chó có thể ngửi và phân tích các phân tử mùi tốt hơn. Nếu bạn quan sát kỹ phần mũi ở mỗi cá thể chó, đặc biệt là phần vân mũi, bạn có thể thấy được sự khác nhau về các vết lõm, các chấm và đường viền cũng như sự khác nhau về hình dạng và kích thước của lỗ mũi. Đây là cơ sở để chúng ta có thể nhận dạng từng cá thể chó thông qua lớp vân mũi của chúng.

Trên thực tế, chó có thể thấy một số màu sắc, nhưng không nhiều như con người. Màu sắc mà chó có thể thấy là xanh lục, vàng và xanh dương, nhưng chúng không thể nhìn ra màu đỏ hoặc màu đỏ đậm.

Từ năm 1989, chó đã được biết là không bị mù màu. Tại thời điểm đó, một nghiên cứu do Jay Neitz thuộc Đại học California, Santa Barbara, xác nhận những nghi ngờ rằng chó - giống như hầu hết động vật có vú khác - có thị giác lưỡng sắc, cho phép chúng nhìn thế giới trong sắc thái của màu vàng, màu xanh và màu xám. Những gì người ta không biết là chó thực sự sử dụng khả năng này như thế nào để phân biệt ánh sáng và bóng tối.

Jay Neitz, nhà khoa học đầu tiên xác nhận rằng chó có thể nhìn thấy màu sắc, đã tiếp tục áp dụng chữa bệnh mù màu ở khỉ trong một quy trình điều trị gen, và người ta hy vọng một ngày nào đó sẽ có thể chữa căn bệnh này ở người.

Chó có thể cười, nhưng không phải lúc nào cũng vì những lý do tương tự với con người. Dường như chó cười để thuyết phục chủ nhân của họ trao cho họ tình cảm. Nhưng một nụ cười không phải lúc nào cũng có nghĩa là con chó hạnh phúc, nó thực sự có thể là một dấu hiệu của sự lo lắng.

Nếu một chú chó ít khi nằm ngửa phơi bụng lên trời thì có nghĩa chúng cảm thấy rằng tư thế này không an toàn. Đây đơn thuần chỉ là bản năng của chúng và điều này cũng có thể áp dụng với loài sói. Theo tờ NextGen Dog, tư thế nằm ngửa đối với chó sói là dấu hiệu của sự tổn thương, khuất phục và chắc chắn là chúng chẳng bao giờ chấp nhận điều đó cả. Do vậy, nếu chú cún của bạn duy trì tư thế ngủ này thì có nghĩa nó rất điềm tĩnh và độc lập đấy.

Hầu hết theo thời gian bản năng của một chú cún con mách bảo nó rằng cách tốt nhất để sống sót là ở con người, thường là chủ nhân của chúng. Đó là lý do tại sao nhiều con chó cảm thấy rất bất ổn khi bị bỏ lại một mình ở nhà: chúng cảm giác bị bỏ rơi mãi mãi và không ai sẽ chăm sóc chúng nữa.

Có rất nhiều câu chuyện ly kỳ về chuyện chó đi lạc rất xa và sau đó tìm được đường về nhà một cách an toàn. Dù đó là gì thì sau biến cố đó, hẳn là bạn sẽ muốn hiểu về cách chó tìm đường về nhà để từ đó huấn luyện chúng một cách tự nhiên theo khoa học hành vi phòng những trường hợp không may sau này. Vậy, hành trình về nhà của một chú chó lạc đường thực sự thú vị như thế nào? Liệu chó có khả năng xác định phương hướng tốt như con người? Thế còn việc định hướng đi dựa vào các vì sao như các thủy thủ xưa hay có sẵn chức năng của một chiếc la bàn? Hoặc chó có cảm nhận được từ trường trái đất để tìm đường về mái nhà xưa không?

Mặc dù chưa có bất kỳ một nghiên cứu nào nói về khả năng tìm đường của chó, nhưng có nhiều nghiên cứu về tâm lý học thực nghiệm chỉ ra rằng chó chỉ cần dùng đến khả năng đánh hơi và tầm nhìn vượt trội của mình là đủ để tìm chính xác ngôi nhà của mình.