Muốn sống sót được trong rừng sâu khi bị lạc, điều đầu tiên chúng ta cần đó là phải bình tĩnh để xem xét tình hình như thế nào để có thể tự giúp bản thân sinh tồn trong rừng sâu và nhanh chóng tìm được sự giúp đỡ.

Hoảng loạn sẽ không giúp bạn giải quyết được vấn đề đang gặp phải, nó sẽ khiến bạn mất sức, tinh thần sẽ không ổn định và có thể sẽ gặp nguy hiểm hơn khi ở trong rừng sâu. Khi nhận ra mình đã bị lạc, điều đầu tiên là đứng lại, hít một hơi thật sâu và giữ bình tĩnh.

Hãy hành động theo nguyên lý của từ viết tắt STOP:

S – ngồi xuống (Sit down)
T – nghĩ (Think)
O – Quan sát xung quanh (Observe your surroundings)
P – Chuẩn bị để tìm hướng giải quyết bằng các vật dụng mang theo (Prepare for survival by gathering materials)

Nếu có la bàn thì mọi việc có thể sẽ dễ dàng hơn trong quá trình tìm kiếm đường ra khỏi rừng trước khi trời tối. Khi sử dụng la bàn ta phải lưu ý‎ các điểm sau: Không gần vật kim loại: kim nam châm sẽ chỉ lệch. Không để gần lửa: Nam châm sẽ mất từ tính. Phải để trên một mặt phẳng nằm ngang: kim nam châm sẽ chỉ hướng chính xác hơn. Bạn có trong tay la bàn hay bản đồ nhưng đôi lúc nó sẽ trở nên vô ích nếu bạn không thể xác định đi về hướng nào để gặp khu dân cư gần nhất. Hay tệ hại hơn là bạn chẳng có gì trong tay cả. Làm thế nào để bạn có thể xác định được phương hướng mà mình phải đi? Hãy trèo lên 1 cái cây hoặc mỏm đá cao nhất có thể. Quan sát thật kĩ mọi nơi mà bạn có thể nhìn thấy: ngọn tháp, đồng ruộng, khói, nhà cửa, đường mòn… bất kì dấu hiệu đời sống con người nào sẽ giúp bạn quyết định hướng mà mình phải đi tới.

Trong trường hợp mà bạn không thể nhìn thấy hay nghe thấy gì. Cách tốt nhất là cố gắng xác định vị trí một con suối, một con sông từ trên cao. Ở trên cao bạn nhìn thấy những khoảng rừng cây xanh mướt hơn những khoảng rừng khác thì chắc chắn ở gần đó có sông suối. Công việc tiếp theo chỉ là đi xuôi theo hạ lưu (theo dòng nước chảy) và tỉ lệ gặp khu dân cư hay thoát khỏi “vùng nguy hiểm” là rất cao.

Bất cứ những địa điểm nào ở trong rừng cũng có thể trở thành điểm lạ lẫm đối với bạn, chính vì vậy nên đánh dấu kỹ những nơi mà bạn đi qua khi tìm đường ra khỏi rừng để tránh tình trạng đi lòng vòng một chỗ, lạc sâu hơn. Để nhận biết địa điểm bạn đã đi qua hãy dùng một tấm vải hay một tờ giấy hoặc bất kể thứ gì có thể nhìn thấy từ xa.

Hướng về phía mặt trời mọc là hướng đông, sau lưng là hướng tây, tay trái chỉ hướng bắc, tay phải chỉ hướng nam. Đây là cách đơn giản và thông dụng nhất. Thực chất điều này không hoàn toàn chính xác. Vị trí mọc và lặn của mặt trời trong năm không cố định mà thay đổi theo chu kỳ: Xuân Phân, Hạ Chí, Thu Phân, Đông Chí và mặt trời chỉ mọc và lặn đúng Đông, Tây vào Xuân Phân và Thu Phân mà thôi.

Lửa rất quan trọng ngoài việc giữ ấm và nấu ăn, bạn còn có thể tránh được một vài loài thú dữ, hơn nữa nếu bạn muốn phát tín hiệu cầu cứu thì đó cũng là một cách hãy chuẩn bị thật nhiều củi đốt lửa to lên tạo ra khói ám hiệu. Mà quên bạn cũng nên giữ an toàn tránh nhóm lửa mà gây ra cháy rừng.

Nếu bạn không còn một chiếc bật lửa hay một que diêm nào nữa thì bạn phải bắt tay vào các cách truyền thống để tạo lửa thôi. Có rất nhiều cách để bạn tạo lửa như từ thấu kính, đá lửa và thép, khoan cung và khoan bằng tay. Khoan cung và khoan bằng tay đều dùng lực ma sát để tạo lửa. Để khoan cung, hãy dùng cỏ khô, lá cây, rêu khô, rơm hay vỏ cây để tạo một cái tổ bùi nhùi mà nó có thể bốc cháy một cách dễ dàng. Có những kỹ thuật khác nhau mà bạn có thể sử dụng để tạo ra lửa bằng cách ma sát, nhưng quan trọng nhất là loại gỗ mà bạn sử dụng làm bàn lửa và trục xoáy. Trục xoáy là một thanh gỗ mà bạn sẽ sử dụng để quay nhằm tạo ra ma sát giữa nó và một mảnh gỗ được gọi là bàn lửa. Nếu bạn tạo ra đủ sự cọ sát giữa trục xoáy và bàn lửa, bạn có thể tạo ra một sức nóng đủ để tạo ra một ngọn lửa đấy.

Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi và đuối sức thì cách tốt nhất bạn nên ngồi im một chỗ để có thể giữ gìn sức khỏe, điều này không chỉ giúp bạn hạn chế được lượng nước và thức ăn cần nạp vào trong cơ thể mà nó còn giúp bạn tăng cơ hội được tìm thấy. Hãy ngồi xuống và nghỉ ngơi. Nếu bạn đi với nhiều người thì tuyệt đối không nên tách nhau ra, vì càng đông người thì càng có lợi và giúp bạn tồn tại trong mọi hoàn cảnh.

Hãy bảo vệ làn da của mình bằng cách buông ống tay áo, mặc quần dài và bịt kín mặt tránh bị côn trùng đốt. Nếu bị thương xử lý vết thương càng sớm càng tốt, tránh để lâu dễ bị nhiễm trùng.

Nếu trời quá nắng hãy tìm những chỗ râm mát để trú ẩn, tránh việc cơ thể bị mất nước hay hiện tượng say nắng và nhớ kỹ đừng bao giờ cởi áo nếu trời quá oi bức.

Dù không khuyến khích bạn đi lại nhiều khi bị lạc trong rừng, nhưng nếu có thể bạn cũng nên đi xung quanh gần đó để có thể tìm hiểu khu vực bạn đang đứng như thế nào, biết đâu bạn lại có thể tìm được điều gì đó hữu ích cho bạn để thoát khỏi nơi đây.

Dù không nên đi lang thang nhưng bạn vẫn phải tìm hiểu khu vực xung quanh có an toàn không, có chỗ trú ẩn nào tốt không, để tìm một vài vật dụng hay đi kiếm củi,... luôn nhớ đường quay lại nơi bạn xuất phát, để chắc chắn là không bị lạc thêm hãy để lại ký hiệu trên đường đi.

Hãy chắc chắn bạn sẽ tìm được về chỗ xác định đứng ban đầu khi bạn đi tìm nguồn nước, tìm nơi trú ẩn hay tìm đường về.

Không có nước con người sẽ mất tỉnh táo ở cuối ngày thứ 2. Do đó khi bị lạc điều cấp bách là tìm được nguồn nước. Đây là một việc không bao giờ dễ dàng, bạn có thể đi theo những chú chim gần đó, nhưng cũng phải tiết kiệm lượng nước hiện tại của bạn nhé.

Các đường nứt của khe núi, đá cũng có thể tìm thấy nước, hoặc dùng cách tích trữ sương trong vải áo để thấm dần. Nước bẩn ở những con suối có thể gây bệnh nhưng bệnh với cái chết bên nào đáng sợ hơn chắc rằng bạn cũng biết, các triệu chứng gặp phải lúc này bạn có thể chữa khỏi khi trở về nhà.

Ngoài ra bạn có thể lấy nước từ: cây chuối, cây tre, từ sương, Lấy nước từ các loại dây leo...Nếu bạn không có cục lọc nước với nồi thì bạn cũng có thể cho nước vào chai nhựa, sau đó mang ra chỗ nắng và phơi 6 tiếng đồng hồ để diệt hết các vi khuẩn và sinh vật có trong nước. Nếu bần cùng hơn, bạn buộc phải duy trì sự sống bằng nước, tránh để cơ thể cạn kiệt sức lực.

Sau khi đã tạm ổn định, bạn nên thiết lập các dấu hiệu để được cứu sống. Hãy thử mọi cách để báo hiệu cho bất cứ ai và bằng bất cứ thứ gì để có thể dễ dàng nhìn thấy từ xa, giúp người khác tìm thấy bạn.

Đánh dấu vị trí của bạn sao cho mọi người có thể quan sát được từ trên không. Hãy vẽ một hình tam giác lớn bằng cát hoặc xếp những chiếc lá, cành cây lại với nhau, hay khắc lại dấu lên những hòn đá to. Chúng là những dấu hiệu cầu cứu giúp chúng ta tăng khả năng được cứu thoát.

Để cho những người đi tìm kiếm các bạn dễ dàng nhận ra nơi ở của mình, các bạn có thể đốt lửa (ở nơi trống trải), căng những tấm vải màu, quần áo, nón mũ … lên cao hoặc nơi dễ thấy, tạo những dấu hiệu theo quy định quốc tế như đốt 3 đống lửa (hay khói) tạo thành một hình tam giác đều. Chuẩn bị những thiết bị phát tín hiệu cầu cứu khác nếu có thể.

Gây ra những tiếng động lớn như: la hét, huýt sáo, thổi còi, gõ vào những thân cây rỗng, đập 2 cục đá vào nhau, đốt tre để nguyên cây (sẽ gây ra những tiếng nổ lớn).

Hầu hết người lớn khỏe mạnh đều có thể sống sót đến 3 tuần nếu không có thức ăn trong điều kiện thời tiết ấm áp. Bạn có thể đói nhưng khỏe mạnh sẽ tốt hơn nếu bị bệnh. Chính vì vậy, hãy chắc chắn đồ ăn mình ăn là an toàn trước khi bỏ nó vào miệng.

Đừng ngại ăn côn trùng và những con bọ khác. Mặc dù bạn có thể thấy kinh tởm khi ăn vài loại châu chấu nhưng còn hơn là chúng ta sẽ bị mất mạng nơi đây không ai biết, những loại côn trùng này sẽ cung cấp dinh dưỡng hữu ích cho cơ thể chúng ta có thể tồn tại.

Tất cả côn trùng phải được nấu chín hoặc có thể nướng vì những loại con côn trùng này chúng có thể chứa ký sinh trùng vào trong cơ thể bạn và có thể giết chết bạn. Không ăn bất kỳ sâu bướm, côn trùng có màu sắc rực rỡ, hoặc bất kỳ côn trùng nào có thể cắn hoặc đốt bạn. Hãy bỏ chân, đầu và cánh của bất kỳ loài côn trùng trước khi ăn.

Nếu bạn ở gần nước, cá là một lựa chọn tốt. Tránh ăn bất kỳ loại nấm hoặc quả mà bạn nhìn thấy, cho dù bạn đói đến đâu. Nhiều loại quả trong rừng có độc, đặc biệt là những quả màu trắng.

Tìm một thân cây bị đổ hay nằm nghiêng, bạn có thể tạo chỗ nằm bằng cách xếp nhiều cành cây lớn tạo khung rồi che chắn bằng lá cây rừng. Nếu có thể, bạn hãy tìm các hang động nhưng phải chắc chắn là hang động không có gấu, báo, rắn... hay những động vật không thân thiện khác.

Hãy đảm bảo nơi trú ẩn của bạn vẫn để người khác có thể tìm ra. Đừng mất quá nhiều sức lực để làm nơi trú ẩn hoàn hảo, nhưng vẫn chu toàn cho chỗ nằm để giữ ấm thân nhiệt.