Mèo thần tài ở Nhật Bản được gọi là Maneki Neko có nghĩa là mèo vẫy tay. Con mèo với cái chân giơ lên như thể nó đang vẫy tiền tài về cho gia chủ. Những biệt danh khác nữa đó là mèo may mắn, mèo tiền bạc và mèo mời khách, mèo đại phúc và thường được làm bằng gốm hoặc sứ. Maneki Neko được coi là biểu tượng của may mắn, đem đến vận may cho gia đình và những cửa hàng đặt bức tượng ở cửa ra vào. Niềm tin này được cho là bắt nguồn từ một điển tích xưa của người Trung Quốc: “Khi mèo đưa chân lên dụi mắt thì khách sẽ tới nhà”.

Maneki Neko được coi là biểu tượng của may mắn, đem đến vận may cho gia đình và những cửa hàng đặt bức tượng ở cửa ra vào. Nếu có dịp đến thăm nước Nhật, bạn sẽ bắt gặp hình ảnh của chú mèo này ở hầu hết các cửa hàng, công ty hay ngân hàng tại đây.

Không một ai có thể hoàn toàn đồng ý về việc bằng cách nào mà Maneki Neko đầu tiên đến được đây. Tuy nhiên, hầu hết mọi người đồng ý rằng con mèo may mắn đầu tiên xuất hiện trong suốt thời kỳ Edo tại Nhật Bản (từ thế kỉ 17 tới giữa thế kỉ 19).

Có 2 truyền thuyết về nguồn gốc của mèo may mắn. Truyền thuyết thứ nhất kể rằng vào thế kỉ 17, có một vị thầy tu nghèo khổ sống ở một ngôi đền nhỏ tại Tokyo. Dù cuộc sống rất khó khăn, ông vẫn chia sẻ phần ăn ít ỏi của mình cho chú mèo cưng Tama. Một ngày nọ, lãnh chúa Nakaota Ii của quận Hikone trên đường đi săn bỗng gặp cơn mưa bão đã đến trú chân ở một cái cây to gần đền. Ông để ý thấy chú mèo giơ một chân lên như đang vẫy gọi ông vào đền. Tò mò, ông rời chỗ nấp, tiến về phía đền để nhìn cho rõ hơn chú mèo kì lạ kia. Cùng lúc đó, một tia chớp giáng xuống đúng chỗ cái cây mà ông vừa đứng. Mang ơn chú mèo, vị lãnh chúa trở thành người bảo trợ cho ngôi đền, sửa chữa nó trở nên khang trang hơn và đổi tên thành đền Gotokuji vào năm 1697. Khi Tama chết, chú được chôn trong nghĩa địa dành cho loài mèo ở trong đền và bức tượng Maneki Neko được làm để tưởng nhớ chú mèo đặc biệt này đã ra đời từ đó.

Một truyền thuyết khác thì thực sự là một câu chuyện kì dị. Một vũ nữ Nhật có một con mèo cưng, cô ta vô cùng yêu quý nó. Một ngày nọ, con mèo kéo mạnh áo kimono của cô gái và chủ một nhà chứa nghĩ rằng con mèo đã bị quỷ ám nên đã chặt đứt đầu nó bằng một thanh kiếm. Đầu mèo bay hạ xuống một con rắn và giết chết con rắn sau đó cứu người phụ nữ. Cô vũ nữ đã điên cuồng vì mất đi con mèo và một người khách của cô ấy đã làm một bức tượng mèo tặng cô ấy để làm cô vui lên.

Mèo thần tài là một biểu hiện của sự may mắn xuất phát từ đất nước nhật bản. Nếu có dịp đến thăm đất nước này, bạn sẽ có thể dễ dàng nhìn thấy hình ảnh của chú mèo này có mặt ở hầu hết mọi nơi từ các cửa hàng bán lẻ đến ngân hàng, các công ty. Sản phẩm nếu được dùng làm quà tân gia hoặc quà khai trương cũng vô cùng ý nghĩa. Đặc điểm chung của những chú mèo thần tài đó là khuôn mặt luôn tươi cười, thân hình tròn trĩnh nổi bật và chân trước biết vẫy mời gọi khách. Phần thân mèo được trang trí thêm bởi những chi tiết bắt mắt như đồng vàng, cá koi hay chữ lộc...

Thực sự thì có một ý nghĩa ẩn sau cái chân mà con mèo giơ lên. Mèo Maneki Neko có 3 loại:

• Mèo vẫy chân trái thì mang lại nhiều khách hàng
• Mèo vẫy chân phải thì mang đến may mắn, tiền tài.
• Nếu đưa cả hai chân lên thì có nghĩa là bảo vệ cho gia đình hay việc kinh doanh. Người ta còn tin rằng nếu chân đưa lên càng cao thì khách hàng, tiền bạc hay may mắn sẽ đến với cửa hàng ngày càng nhiều.

Trong khi hầu như bạn sẽ nhìn thấy một con Maneki Neko trắng với những chấm cam hoặc đen. Có khá nhiều sự đa dạng màu sắc và chúng đều mang những ý nghĩa đặc biệt:

• Trắng: hạnh phúc, thuần khiết, và những điều tốt lành sẽ đến.
• Tam thể: sự kết hợp màu sắc truyền thống, được xem là may mắn nhất.
• Vàng: giàu có và thịnh vượng
• Đen: tránh khỏi quỷ dữ và bệnh tật
• Đỏ: thành công trong tình yêu và các mối quan hệ.
• Xanh lá cây: sức khỏe tốt

Cứ mỗi dịp lễ quan trọng như lễ khai trương, tân gia, thăng chức,... người ta thường chọn những món quà may mắn đặc biệt và mang lại tài lộc. Một trong số những món quà được lựa chọn nhiều nhất đó là mèo thần tài. Ngoài tác dụng về phong thuỷ, chú mèo này cũng là một món đồ trang trí bắt mắt thích hợp với mọi gia đình. Hình ảnh mèo Maneki Neko thường có vài thứ trang trí ở quanh cổ nhưng thông dụng nhất là chiếc vòng cổ có gắn chuông. Điều này là do vào thời Edo (1603 – 1868) mèo là một loại vật nuôi đắt tiền nên để giữ nó không chạy mất người nuôi hay đeo vào cổ mỗi con mèo một chiếc chuông.

Ngày nay, ta còn bắt gặp thêm hình ảnh chú mèo này ôm một đồng tiền vàng lớn. Đây là đồng Koban, được sử dụng vào thời Edo, một đồng được tính là 1 ryou và đồng tiền mà mèo Maneki Neko cầm có giá trị lên tới 10 triệu ryou.