Bài phân tích tác phẩm "Tào Tháo uống rượu luận anh hùng" số 4
Trong tác phẩm Tam Quốc diễn nghĩa có biết bao nhiêu nhân vật lịch sử nổi tiếng, mỗi khung cảnh lịch sử, những câu chuyện diễn biến kịch tính càng nhấn mạnh nên khí chất của họ. Có những nhân vật phản ngược, có những nhân vật lại cương nghị đường hoàng. Cũng cho thấy thời đó không hề yên ổn phẳng lặng, mà luôn tồn tại có hai cục diện cho một xã hội cũ nơi Trung Quốc. Trong Tào Tháo uống rượu luận anh hùng ta có thể thấy rõ điều ấy. Đoạn trích nằm ở Hồi 21 (Tào Tháo uống rượu luận anh hùng- Quan Công lừa mưu giết Xa Trụ). Có thể chia làm 5 phần rõ rệt:
Phần 1: Mở truyện: Hoàn cảnh ăn nhờ ở đậu dưới trướng Tào Tháo của Lưu Bị. Phần 2: Thắt nút: Tào Tháo cho người mời Lưu Bị đến phủ. Phần 3: Phát triển: Lưu Bị đưa ra những nhân vật anh hùng và Tào Tháo bác bỏ. Phần 4: Cao trào: Tào Tháo đưa ra quan niệm về anh hùng, khẳng định mình và Lưu Bị là anh hùng, Lưu Bị sợ hãi đánh rơi đũa. Phần 5: Kết thúc: Nhờ tiếng sấm, Lưu Bị khéo léo qua mặt Tào Tháo. Dựng nên hai chân dung nhân vật đối lập: tuyệt nhân- Lưu Bị, tuyệt gian- Tào Tháo. Tâm trạng của Lưu Bị khi ở Hứa Xương bị Tào Tháo giám sát. Lưu Bị vẫn đề phòng việc Tháo có thể mưu hại, nên thường ra vườn sau trồng rau, Việc vun xới, tưới tắm vườn tược đến nỗi đen bẩn thỉu khuôn mặt, nhằm che mắt Tào.
Một hôm Tào Tháo mời ông vào phủ, bàn luận ai đương mới thời xứng đáng là anh hùng trong thiên hạ mới đầu ông cũng đầy giật mình sợ rằng mình đã bị phát hiện, sợ sệt trong từng câu chữ trả lời, khiêm tốn, thăm dò, Khi biết rõ ý đồ Qua câu hỏi đã giảm được sự căng thẳng của Lưu Bị. Khi uống rượu cùng Tào- mục đích chính là hòng thăm dò tâm lí, tình cảm, tư tưởng và ý chí của Lưu Bị tâm trạng ấy vẫn quẩn quanh Ông giả bộ nhún mình, một mực khẳng định mình ngu muội ko biết. Cố giấu tư tưởng, tình cảm của mình. Ông thông minh Khi bị hỏi dồn ” khôn khéo lần lượt điểm những gương mặt đáng lưu ý”. Nhưng đều bị Tháo gạt phăng, nhận xét không mấy thiện cảm. Và nhất là khi Tào Tháo trỏ vào mình và Lưu Bị nói : “Anh hùng trong thiên hạ bây
Đến đây Lưu Bị Sợ đến mức rụng rời,sợ rằng lộ thời cơ chiến lược, luống cuống, đánh rơi cả đôi đũa đang cầm trên tay qua ba dẫn chứng chính xác hối xưa kia. Nhưng nó có địa vị vẫn thấp hơn Tào Tháo. Câu nói đó cho thấy Tào Tháo đã đoán được chí hướng của Lưu Bị. May thay, Tiếng sét đúng lúc từ phía trời đã giúp Lưu Bị tránh được sự nghi ngờ từ phía Tào. Trong cuộc đối ứng với Lưu Bị, Tào Tháo đã chứng tỏ rất rõ sự kiêu căng, ngạo mạn của mình, Tào Tháo còn tự cao tự đại đắc ý tự cho mình là anh hùng dân gian, trên cả Lưu Bị. Vì ông ấy tự cho mình là người Đang có quyền thế, có đất, có quân, ở thế thắng. Rất đa nghi, nham hiểm và tàn bạo.
Song lại là người rất thông minh, cơ trí và ngoan cường, nhà quân sự tài ba lỗi lạc thông qua cách nhận xét các nhân vật anh hùng lừng lẫy trong thiên hạ và bản lĩnh, sự đại lượng, biết người hiền của Tào Tháo. Triết lý sống với Tào Tháo cho đến giờ : “là thà ta phụ người, chứ không để người phụ ta”. Chí lớn của Tào còn được thể hiện ở quan niệm về anh hùng: “Anh hùng là người trong bụng có chí lớn, có mưu cao, tài bao trùm vũ trụ, nuốt cả trời đất..” Tào nhận định anh hùng là phải có mưu cao, tham vọng, bá chủ trời đất. Đây thực chất là một Gian hùng.
Còn Trái với sự nham hiểm, tàn bạo, xảo trá của Tào Tháo, Lưu Bị lấy lòng thành, dùng nhân nghĩa mà đối đãi với người. Là một anh hùng thời đại, vì chưa có thời cơ lập nghiệp nên mới phải ở nhà Tào Tháo. Với bản lĩnh, khôn ngoan, thông minh đã sớm che đậy được sự vụng về, tình cảm để Tào Tháo không nghi ngờ, luôn biết nhún nhường, cẩn trọng, kiên nhẫn để có thể làm được chuyện lớn, chuyện quốc gia đại sư. Qua dân gian, hay qua câu chuyện này thấy được, Lưu Bị luôn giữ trong mình cái đức với đất nước, với người dân, cũng được sự mến mộ của thiên hạ. Nghệ thuật taọ và dẫn dắt tình huống truyện vừa kịch tính, vừa rất logic. Các chi tiết nối tiếp nhau một cách rất tự nhiên, nhân vật dần bộc lộ hết tính cách của mình.
Qua đoạn trích ta thấy được quan điểm về sự trái ngược đối lập tính cách khắc họa quan điểm của tác giả về những người anh hùng, về cuộc sống và ước mơ chính đáng của họ, một triều đình vững vàng chăm lo cho dân, cho nước. Phê phán lên xã hội chỉ toàn nghĩ chiến tranh phong kiến với những con người mục đích tham vọng mãnh liệt cướp đi sức sống của toàn xã hội. Điều đó càng làm cho tác phẩm Tam Quốc Diễn Nghĩa hay hơn bao giờ hết.
