Bài văn phân tích tác phẩm "Người trong bao" số 10
Sê Khốp là một tác giả có sự nghiệp sáng tác đồ sộ với nhiều thể loại. Sê Khốp là một nhà văn Nga kiệt xuất, đại diện cuối cùng của chủ nghĩa hiện thực Nga, nhà cách tân thiên tài về thể loại kịch nói và truyện ngắn. Tác giả Sê Khốp có một truyện ngắn được nhiều người biết đến đó là truyện “Người trong bao”.
Năm 1898, tác giả sáng tác truyện ngắn trong thời gian ông đang dưỡng bệnh ở thành phố I-an-ta trên bán đảo Crưm, biển Đen. Hoàn cảnh xã hội nước Nga lúc này đang nghẹt thở dưới bầu không khí chuyên chế, u ám, nặng nề cuối XIX. Môi trường ấy đã sản sinh ra những con người như Bê-li-cốp, nhân vật chính trong truyện.
Hình tượng nhân vật Bê-li-cốp khi còn sống được tác giả phác họa rất cụ thể. Về ngoại hình, Bê-li-cốp có gương mặt rầu rĩ, tái nhợt. Hắn chân đi đôi giày cao su, tay cầm ô, mặc áo bành tô ấm cốt bông, và hay đeo kính râm. Mọi vật dụng hắn đều để trong bao như ô, dao gọt bút chì, đồng hồ. Lúc nào hắn cũng giấu mặt sau chiếc áo bành tô bẻ cổ đứng lên. Tai của Bê-li-cốp thì nhét bông, khi đi ngựa thì hắn ta kéo mui xe lên. Buồng ngủ của hắn chật như cái hộp. Khi ngủ lúc nào hắn cũng kéo chăn chùm lên đến tận đầu, kín mít. Qua cách giới thiệu của nhà văn về Bê-li-cốp chúng ta có thể nhận thấy đây là một nhân vật kì quái, khác thường.
Nhân vật Bê-li-cốp có một tính cách rất lạ thường. Hắn có một khát vọng mãnh liệt là thu mình vào một cái vỏ, tạo cho mình một cái bao để ngăn cách. Ngay cả đến ý nghĩ của mình hắn cũng muốn cất vào trong bao, không bao giờ có ý kiến gì về một vấn đề nhỏ, to nào. Bê-li-cốp là một người tôn sung quá khứ, trốn tránh thực tại: Bê-li-cốp là một thầy giáo dạy tiếng Hi Lạp, một thứ tiếng không còn có tính thời sự, hắn luôn tìm cho mình một cách sống an toàn. Bê-li-cốp là một người ưa thích những cái rõ ràng: chỉ thị, thông tư, những bài báo cấm. Hắn là một con người sống máy móc, dập khuôn và giáo điều như một cái máy vô hồn. Tác giả đã làm nổi bật lên chân dung của một con người cô độc, nhút nhát, sợ hãi mọi điều, lúc nào cũng sợ “sợ nhỡ lại xảy ra chuyện gì”.
Bê-li-cốp duy trì mối quan hệ tốt với đồng nghiệp bằng cách đến nhà, ngồi im như phổng độ một giờ rồi xin cáo từ. Giáo viên, hiệu trưởng đều sợ hắn: các bà cô không dám tổ chức diễn kịch vào tối thứ 7, nhà tu không dám ăn thịt và đánh bài, người ta sợ nói to, sợ gửi thư, sợ làm quen, sợ đọc sách,…
Bê-li-cốp tự tin và tự hào về cách sống của mình, nhưng hắn không biết rằng mọi người xung quanh ghê sợ, khinh ghét và chế giễu hắn. Do vậy, khi bị vẽ tranh châm biếm, thấy hình ảnh chị em Va-ren-ca đi xe đạp, hắn bị đối xử thô bạo, thật sự hắn không thể hiểu và cũng không thể chấp nhận được. Nhân vật Bê-li-cốp được phác họa lên như một dị nhân trong cuộc sống đời thường.
Và rồi, con người dị nhân ấy chết. Khi Bê-li-cốp bị va chạm vào cô Va-len-cô, Va-len-ca thấy vậy lại cười phá lên khi thấy hắn bị té. Chính bởi tiếng cười ấy, đã chấm dứt chuyện cưới xin và chấm dứt cuộc đời của Bê-li-cốp. Nhưng nguyên nhân cái chết của Bê-li-cốp không chỉ có vậy, mà còn nguyên nhân sâu sa hơn, đó là: với tạng người và cách sống của hắn, sớm muộn gì cũng phải tự tiêu diệt hoặc bị tiêu diệt. Cái chết đối với Bê-li-cốp chính là cái vỏ bao tốt nhất mà hắn mong muốn, cái chết sẽ giúp hắn thoát khỏi những gánh nặng và thấy nhẹ nhàng, thanh thản hơn.
Mọi người trong thành phố ấy cứ nghĩ, khi Bê-li-cốp chết đi rồi, cuộc sống của mọi người sẽ thỏa mái hơn, nhưng không ngờ sau khi Bê-li-cốp chết cuộc sống vẫn diễn ra như cũ, mệt mỏi, tù túng và vô vị. Đó chính là do người dân trong thành phố này đã chịu ảnh hưởng, tác động nặng nề, dai dẳng của lối sống, kiểu người như Bê-li-cốp. Chính người như Bê-li-cốp đã đầu độc cuộc sống trong sạch, lành mạnh của đạo đức, văn hóa nước Nga đương thời. Trong xã hội lúc bấy giờ, kiểu người như Bê-li-cốp mang tính phổ quát, điển hình. Nó sống lâu dài như một hiện tượng xã hội, một quy luật trong lịch sử phát triển của loài người, không chỉ ở nước Nga mà thôi.
Hình ảnh “cái bao” trong tác phẩm có ý nghĩa biểu tượng: nó là biểu tượng cho một loại người có lối sống trong bao đã và đang tồn tại ở nước Nga. Nước Nga thời ấy phải chăng cũng đang bị một cái bao khổng lồ vây hãm, ngăn chặn tự do. Qua truyện ngắn tác giả muốn lên án, phê phán kiểu người có lối sống trong bao, tác hại của nó đối với xã hội. Đồng thời tác giả cũng muốn cảnh báo, kêu gọi mọi người thay đổi cách sống, không thể mãi sống vô vị, hèn nhát như vậy được.
Truyện ngắn thể hiện được cuộc đấu tranh giữa con người với “cái bao” chuyên chế và khát vọng cuộc sống là mình, loại bỏ cuộc sống “trong bao”, thức tỉnh “con người không thể sống mãi như thế được”.
