Đức Mẹ Trà Kiệu - Quảng Nam
Đức Mẹ Trà Kiệu là tên do người Công giáo Việt Nam đặt cho Đức Maria khi bà hiện ra trong một ngôi thánh đường được xây dựng vào năm 1898 trên đồi Bửu Châu, phía đông làng Trà Kiệu, tỉnh Quảng Nam. Đền thánh được cung hiến cho Đức Mẹ phù hộ các giáo hữu để tưởng nhớ sự giúp đỡ từ bà trong cuộc kháng chiến của người Công giáo chống lại phong trào Cần Vương tại nơi này vào năm 1885.
Trà Kiệu ban đầu được hình thành ở thế kỷ thứ IV sau Công nguyên và có dấu hiệu người sinh sống tại đây không ngừng trong gần 800 năm tiếp theo. Khu vực này có trung tâm là một ngọn đồi nhỏ nhô lên giữa sông Thu Bồn ở phía bắc, một con sông nhỏ ở phía đông và một con sông khác ở phía nam. Trong quá khứ, một tòa tháp lớn từng đứng trên đỉnh đồi, và thành phố nằm dưới chân nó bao quanh giữa các con sông. Phía tây nhô lên một dãy núi nhỏ, ở sau có nhiều dãy núi lớn hơn. Lịch sử của Trà Kiệu kết thúc vào khoảng thế kỷ XIII-XIV. Điều này trùng hợp với sự suy tàn chung của các đế chế Chăm khắp mọi nơi, vốn đang xảy ra do chiến tranh với các nước láng giềng tại phía bắc lẫn phía nam. Nơi tập trung của người Chăm trong khu vực này có thể bắt đầu từ Trà Kiệu, nhưng sau đó được chuyển đến Mỹ Sơn, vì nó dễ phòng thủ cũng như bảo vệ hơn. Sau khi người Chăm rời đi, khu vực này được trả lại cho rừng rậm. Theo thời gian, các địa điểm rơi vào tình trạng bị bỏ hoang. Tuy nhiên, cũng còn nhiều địa điểm trong số này vẫn tiếp tục quan trọng, thiêng liêng đối với những người dân sống trong khu vực địa phương. Không hiếm bàn thờ, lingas, cùng một số bức tượng tiếp tục là nơi cầu nguyện và thờ cúng.
Sau khi người Pháp đến Việt Nam, một thời gian vào thế kỷ XIX, phần còn lại của tháp Chăm đã bị phá bỏ, giải tỏa; đồng thời một nhà thờ Công giáo mới được xây dựng trên đỉnh. Phần còn lại của tàn tích tại thành phố đều bị san bằng, vật liệu được sử dụng để xây dựng những con đường mới cùng những công trình kiến trúc mới. Mặc dù hầu hết các địa điểm của người Chăm từng ở trước đây đã phải chịu sự tàn phá của thời gian lẫn chiến tranh, nhưng may mắn là rất ít trong số đó bị phá hủy hoàn toàn.
Theo truyền thuyết, Đức Trinh Nữ Maria đã xuất hiện trên nóc nhà thờ Trà Kiệu trong trận chiến giữa người Công giáo và các thành viên của phong trào này, để bảo vệ các tín hữu khỏi sự tàn phá của lực lượng Văn Thân. Vì thế, từ đó có gọi là Đức Mẹ Trà Kiệu. Tuy nhiên, lý do khiến nơi đây ít phổ biến hơn là do sự kiện này đã xảy ra gần một thế kỷ sau cuộc bách hại tại La Vang. Nhà thờ tại đây được gọi là “Nhà Thờ Núi”, nó vẫn mang một số hình ảnh không thể phai mờ của một di sản còn tồn tại cho đến ngày nay. Được xây dựng năm 1722 tại một địa điểm, cho đến năm 1865 nó đã được chuyển về địa điểm hiện nay. Năm 1971, linh mục Phero Lê Như Hào cho xây dựng gian giữa nhà thờ theo kiến trúc châu Âu của thế kỷ XII. Bên cạnh nhà thờ là tu viện Thánh Giá xây dựng từ năm 1867, bảo tàng truyền thống và nhà thờ Thánh Mẫu tọa lạc trên một ngọn đồi cao 60m. Nhờ các tập tục chuyển đổi được sử dụng bởi thực dân Pháp, người dân địa phương tại các làng gần đó đều xác nhận rằng ngày nay vẫn còn nhiều người sống ở đây theo đạo Công giáo.
