Lưng chừng tháng tư…
Mấy hôm nay thời tiết đỏng đảnh như cô gái mới lớn, thoắt vui thoắt buồn, hây hẩy đẹp xinh, nhưng cũng cong vênh khó chịu... Mỗi ngày bốn mùa, rõ rệt như có thể mân mê được trong tay. Lưng chừng tháng tư, lòng chợt mang mang trở mùa, bao nỗi niềm ùa về trong cảm thức tháng tư ứ đầy.
Tháng tư, tháng của Mùa xuân đại thắng, đất nước ca khúc khải hoàn, non sông nối liền một dải. Bao người nhắc lại chuyện hơn bốn mươi năm trước mà nước mắt còn rưng rưng, giọng kể còn nghẹn ngào. Cha mân mê bộ quân phục cũ đã bạc màu thời gian và những tấm huân, huy chương thắm đỏ trên ngực áo. Ấy là cha chuẩn bị cho cuộc gặp lại những đồng đội cũ một thời vào sinh ra tử. Những ngày tháng tư này trông cha lạ hẳn, đứng ngồi chẳng yên một chỗ, đi ra đi vào như có ý ngóng chờ ai. Người già, lại đã già đi bằng chiến tranh lửa đạn, chẳng đêm nào cha tròn giấc ngủ khi kí ức luôn chập chờn trong cái đầu của người già. Năm nào cha cũng chỉ đợi chờ đến ngày được khoác lên mình bộ quân phục cũ, nghiêm trang và cẩn trọng, cha vuốt từng nếp áo quần thật phẳng phiu, chỉnh sửa mãi vị trí những huân huy chương cho ngay ngắn, và hình như trông cha trẻ hẳn lại.
Tháng tư, rong ruổi cùng mẹ ở một nghĩa trang xa xôi ngập tràn nắng gió, với hy vọng mong manh là tìm được cho mẹ người anh đã nằm lại một nơi nào đó ở bạt ngàn những nghĩa trang trên đất nước này. Hễ nghe phong thanh một thông tin gì đó, mẹ lại hối hả thúc giục tôi thu xếp công việc để cùng mẹ lên đường, dẫu chỉ có một tia hy vọng rất mong manh. Những nghĩa trang tháng tư cũng ấm lên trong nắng giao mùa, và ấm lên bởi tấm lòng thế hệ con cháu nói tiếng tri ân. Đồng đội cũ gặp mặt, người còn sống khóc thương người nằm xuống; người lành lặn xót người mất mát thương đau, thân thể nào cũng là máu thịt mẹ cha sinh ra. Những bàn tay đồi mồi nhăn nheo nắm chặt nhau, có bàn tay xoa mãi vào mẩu xương ngắn củn còn lại trên cánh tay đồng đội thuở nào. Người thương binh già ôm đàn hát cho đồng đội nằm dưới mộ bài ca một thuở, trong lời bài hát có tuổi hai mươi trai trẻ, có nụ hôn đầu đời run rẩy ngọt ngào, có ánh mắt thẳm ánh sao đêm hẹn ngày trở về của người bạn gái, có đại ngàn thâm sâu giữ trọn tuổi thanh xuân, cả những trận sốt rét rừng và những ngày hành quân đói lả mà đường ra trận vẫn rợp sắc tím hoa sim… Khốc liệt thế, thương đau thế, nhưng mỗi bước hành quân còn thơm ngát hương rừng. Để hôm nay, hoa vẫn nở thơm lành trên mọi nẻo quê hương.
Tháng tư, còn là tháng của bao loài hoa gọi về xúc cảm và kỉ niệm. Loa kèn trắng tinh khôi, hương dìu dịu những góc phố thân thuộc và yên bình. Đào rừng phơn phớt những nẻo đường ngoại ô thân quen tươi tắn. Hoa điệp vàng đung đưa nhuộm nắng thêm giòn, gợi nhớ câu hát một thuở hoa niên. Bằng lăng cũng bắt đầu lác đác tím sau cơn mưa đầu mùa mát lịm, cái sắc tím nhạt nôn nao thuở học trò vụng dại len lén trao nhau lá thư tay... Vài bông quỳ sót lại cuối mùa, nở trong hoang hoải, cô đơn, nhọc nhằn, như cố níu lại khoảnh khắc rực rỡ tưng bừng. Hoa pơ lang vẫn lác đác đỏ bên trời, như tô thêm màu cho nắng, như gọi mời những đàn chim ríu rít về tụ hội. Những cánh phượng đầu tiên cũng bắt đầu hé mắt gọi mùa chia tay những khoảnh khắc dấu yêu... Già tháng nữa đám trò nhỏ sẽ chia tay trường lớp, có những đứa sẽ rời hẳn tuổi học trò với bao nhiêu kỉ niệm để bước vào một cuộc sống khác. Giờ không thấy học trò ghi lưu bút như xưa nữa, cũng phải, giờ là thời công nghệ số, thời facebook, zalo, mọi thứ cứ cuốn con người đi với một tốc độ chóng mặt. Không biết mình có phải kẻ lẩn thẩn không khi cứ mãi hoài niệm về những gì đã qua, dù biết ngày đã qua không bao giờ trở lại. Chợt lòng mưng mưng thương nhớ cánh bướm ép bằng đóa hoa phượng đã khô và ngả màu trong trang lưu bút cũ, thương lá thư tay nét chữ học trò vụng dại thuở nào, thương bức kí họa chì đen một dòng tóc vờn bay rối tung trong gió chiều và bờ môi hiền dịu ngây thơ, thương tháng tư lâu lắm đã trôi như một vệt mờ qua ngày tháng bận bịu áo cơm…
Người ta có cần ký ức không? Có chứ! Để mà chậm lại một chút với tháng ngày, để lúc nếu chẳng may không còn trí nhớ, thì ký ức vẫn đấy, tràn đầy lòng biết ơn. Biết ơn vì xung quanh còn có những thương yêu dìu ta đi qua hỗn mang cuộc đời...
Lưng chừng tháng tư, lòng bề bộn, phố vẫn điềm nhiên trôi trong thảng thốt nắng chiều. Nhớ đóa bằng lăng rơi trong cơn mưa đầu mùa bất chợt, nhớ dòng tóc rối, đóa môi ngoan, những ngón gầy đan vào đêm se lạnh đèn vàng... Những con đường muôn nẻo, dù đi đâu rồi cũng đổ về góc nhớ, cội nguồn của xúc cảm dấu yêu...
Đào An Duyên
