Sáng tạo chính là việc cho ra những ý tưởng mới, và những ý tưởng mới "xuất thần" có thể nảy ra trong đầu chúng ta bất cứ lúc nào, tại bất cứ đâu và trong bất cứ thời điểm nào. Bạn hãy sẵn sàng mang theo sổ tay hoặc giấy nhớ cùng cây bút để ghi lại những ý tưởng này nhá. Bởi lẽ, nếu như bạn không ghi ra, rất có thể những ý tưởng hay sẽ lóe lên và rồi trôi đi mất do những suy nghĩ khác trong cuộc sống bộn bề. Với một cuốn sổ tay và cây bút, bạn không chỉ có thể ghi lại ý tưởng mọi lúc mọi nơi mà còn có thể viết hoặc vẽ không gò bó trong khuôn khổ nào cả. Không cần viết theo dòng, không cần dấu chấm câu, thậm chí là vừa viết vừa vẽ. Chính những ý tưởng bất chợt nảy ra trong đầu, được viết một cách tự do sẽ giúp chúng ta ghi lại những ý tưởng ấy theo cách sáng tạo nhất. Có thể những ý tưởng nảy ra là có ích với chúng ta ngay lập tức, nhưng cũng có thể đó chỉ đơn giản là một ý tưởng mà bạn thấy "hay hay", nhưng rồi một ngày nào đó bạn mở cuốn sổ ra đọc lại biết đâu những ý tưởng ấy sẽ có ích hoặc khiến bạn nảy ra ý tưởng sáng tạo mới?

Hãy nhớ nhé, luôn luôn mang theo sổ tay, giấy nhớ và viết hoặc vẽ ra bất cứ những gì mình nghĩ để lưu lại những ý tưởng ấy nếu không chúng sẽ trôi đi.

Cũng giống như viết hoặc vẽ ra bất cứ những gì mình nghĩ, việc ghi lại những giấc mơ cũng là một phương pháp ghi lại những ý tưởng sáng tạo "xuất thần". Khi chúng ta ngủ, hầu hết mọi bộ phận trên cơ thể đều nghỉ ngơi nhưng không phải tất cả bởi một phần não bộ vẫn làm việc. Trong giấc ngủ REM, một phần não bộ của chúng ta hoạt động và sản sinh ra những ảo ảnh với tất cả các tri giác: hình ảnh, âm thanh, màu sắc, mùi vị, cảm nhận, cảm xúc...mà phá vỡ hoàn toàn những logic hay giới hạn suy nghĩ trong cuộc sống. Bởi vậy, giấc mơ chính là một sản phẩm tự nhiên, khách quan, tự do sáng tạo của não bộ mà chúng ta không chủ ý tạo ra. Có thể ví những giấc mơ như một mỏ vàng của ý tưởng, nếu chúng ta biết khai thác sẽ cho ra những ý tưởng sáng tạo tuyệt vời.

Trên thực tế, nhiều nhà văn, nghệ sĩ hay nhà khoa học thừa nhận ý tưởng của họ đến từ những giấc mơ. Paul McCartney - thành viên của nhóm nhạc The Beatles, nói rằng ông đã tỉnh giấc với giai điệu nhạc phẩm Yesterday trong đầu. Nữ nhà văn Mary Shelley nói bà đã mơ về một nhà khoa học sử dụng máy móc tạo ra một sinh vật sống để rồi sau đó bà đã viết nên tác phẩm Frankenstein.

Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật giải trí có tác động tới não bộ rất nhiều. Thông thường, mỗi người sẽ có một gu âm nhạc riêng, một thần tượng riêng và thường nghe theo gu và thần tượng ấy. Ví dụ như có những người chỉ nghe nhạc V-Pop và thích Sơn Tùng MTP, có người lại thích nhạc K-Pop và có người thích nhạc US-UK. Có người thích nhạc cổ điển, có người thích nhạc Rock, có người thích nhạc Rap, có người thích nhạc Jazz. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người cùng thích một loại hình âm nhạc thường có ít nhiều điểm tương đồng về phong cách sống, cách suy nghĩ, cách xử sự và sự sáng tạo. Bởi vậy, khi chúng ta nghe những bài hát mới, chúng ta đã bước ra khỏi chiếc hộp mà loại hình âm nhạc ấy tạo ra. Chúng ta có thể khám phá những điều mới mẻ trong giai điệu, lời bài hát và rất có thể những bài hát mới, những bài hát chúng ta chưa từng nghe bao giờ sẽ tạo ra cảm hứng sáng tạo cho chúng ta.

Bên cạnh đó, việc xem những bộ phim mới cũng sẽ đem đến những trải nghiệm thú vị. Mỗi bộ phim là đúc kết tư tưởng, ý nghĩa của các đạo diễn khác nhau, trong bối cảnh xã hội khác nhau và có những nhân vật, câu thoại khác nhau. Việc nghe những bài hát mới, xem những bộ phim mới sẽ giúp cho tâm trí chúng ta tiếp cận với những điều mới mẻ để tự do sáng tạo.

Brainstorm có nghĩa là "bão não", là một phương pháp tư duy sáng tạo trong teamwork để đưa ra ý tưởng, tìm ra giải pháp phổ biến và hiệu quả nhất. Cụm từ này được phát minh bởi ông trùm ngành quảng cáo Alex Faickney Osborn sau khi gặp phải vấn đề về ý tưởng quảng cáo từ sự bế tắc của lớp nhân viên, đã quyết định gom tất cả bọn họ vào một phòng và "vắt kiệt" bất cứ ý tưởng nào được nêu ra.

Trong phương pháp brainstorm, mỗi thành viên trong nhóm đều được khuyến khích suy nghĩ và tìm ra càng nhiều ý tưởng càng tốt, cho dù ý nghĩ đó điên rồ hay kém khả thi thế nào đi chăng nữa. Với phương pháp này, các thành viên trong nhóm sẽ vận động tối đa khả năng sáng tạo, cộng hưởng lẫn nhau từ những ý tưởng của người khác cũng như bàn luận, phản biện để có thể tìm ra ý tưởng sáng tạo nhất, phù hợp nhất. Tuy nhiên, brainstorm cũng phải tuân theo một số nguyên tắc sau nếu không muốn nó trở thành cái chợ:

• Số lượng thành viên tối ưu ở mức 5-7 người
• Có một người đứng ra chủ trì khách quan, quyết đoán
• Không được phép bác bỏ, chỉ trích, phản biện bất cứ ý tưởng nào trong quá trình đóng góp. Việc phản biện, đánh giá ưu/nhược điểm chỉ được thực hiện trong phần đánh giá sau đó.

Một hoạt động khác cũng kích thích khả năng sáng tạo, đó chính là đi du lịch, khám phá. Việc đi du lịch, khám phá không chỉ giúp cho đầu óc chúng ta thoải mái, thư giãn hơn mà còn có hiệu quả trong việc tạm thời kéo chúng ta ra khỏi công việc, để có thể tự do suy nghĩ, sáng tạo cũng như có cái nhìn thấu đáo hơn để tìm ra ý tưởng, giải pháp sáng tạo. Đi du lịch, khám phá cũng cho chúng ta thêm nhiều kinh nghiệm, trải nghiệm, tiếp xúc với nhiều người khác nhau, đến những vùng đất khác nhau và cảm hứng tuôn trào từ những khung cảnh thiên nhiên hay phong tục tập quán, văn hóa địa phương. Đây là những nguồn cảm hứng sáng tạo đầy hứng khởi và mới lạ mà nếu như cứ chỉ ở một chỗ bạn sẽ không bao giờ có được.

Trong công việc đòi hỏi sự sáng tạo, cafe gần như là thức uống không thể thiếu, vì sao vậy? Là bởi trong cafe có chất cafein kích thích thần kinh não bộ, giúp chúng ta tỉnh táo hơn, hưng phấn hơn, cải thiện tâm trạng, phản ứng, bộ nhớ cũng như khả năng sáng tạo của não bộ. Khi đầu óc tỉnh táo, hưng phấn và ngập tràn năng lượng, chắc chắn khả năng sáng tạo và tìm ra những ý tưởng mới cũng đến một cách dễ dàng, thuận lợi hơn. Nhấm nháp một tách cafe khi làm việc vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều sẽ giúp đầu óc tỉnh táo, hưng phấn để thoải mái sáng tạo. Tuy nhiên các bạn hãy nhớ rằng không nên lạm dụng cafe quá nhiều bởi cafein sẽ khiến bạn khó ngủ vào buổi đêm, nếu như bạn bị mất ngủ thì ngày làm việc hôm sau sẽ vô cùng mệt mỏi và bởi vậy không thể sáng tạo được gì. Thêm nữa, cafein cũng là một chất gây nghiện, nếu lạm dụng quá đà thì hệ thần kinh sẽ phụ thuộc vào cafein, không làm việc hiệu quả khi thiếu đi chất này.

Làm việc trong một không gian quá quen thuộc cũng là một rào cản sự sáng tạo. Bởi vậy, thỉnh thoảng bạn hãy thay đổi không gian làm việc để tạo cảm giác mới mẻ cho bản thân. Việc thay đổi không gian làm việc có hai cách chủ yếu:

Cách thứ nhất, đó là dọn dẹp, sắp xếp lại không gian làm việc của mình. Xếp lại đống giấy tờ lộn xộn trên bàn, thay đổi vị trí bàn làm việc, sắp xếp lại giá sách, thay đổi trang trí trên tường... Những việc ấy sẽ tạo cho bạn một không gian làm việc mới mẻ hơn, giúp tăng khả năng sáng tạo ra những ý tưởng mới.

Và cách thứ hai là bạn hãy rời khỏi phòng làm việc của mình để đến làm việc tại những không gian công cộng như công viên, quán cafe... Tại những không gian công cộng, chúng ta sẽ tiếp xúc với một không gian mở, với sự mới lạ trong cảnh vật, bài trí, không gian cũng như đôi chút ồn ào, tấp nập của quán cafe sẽ giúp cải thiện tâm trạng và đem đến nguồn cảm hứng sáng tạo vô cùng.

Có thể nói tưởng tượng chính là một yếu tố quan trọng trong sáng tạo. Đôi khi tưởng tượng có phần quá bay bổng, mơ mộng, phi thực tế nhưng đừng lo, hãy phá bỏ giới hạn của trí tưởng tượng. Khi đó, bạn sẽ có được những ý tưởng điên rồ nhất, mơ mộng nhất, siêu thực nhất, phi lý nhất nhưng cũng có thể là sáng tạo nhất, tuyệt vời nhất. Một trong những yếu tố tạo nên thành công của Walt Disney - ông chủ của hãng giải trí lớn nhất thế giới cùng tên, đó là ông luôn giữ được sức sáng tạo, trí tưởng tượng của trẻ con. Điều này giúp hãng phim của ông sáng tạo ra những bộ phim hoạt hình đã trở nên bất hủ như Mickey, Donald... Hãy phá bỏ giới hạn của trí tưởng tượng và tưởng tượng như một đứa trẻ để có thể "think outside the box" và trở nên sáng tạo hơn nhé.

Việc trò chuyện với những người sáng tạo cũng gần giống như "brainstorm" nhưng theo một xu hướng mở hơn và thoải mái hơn. Trong những buổi "cafe chém gió", những người sáng tạo luôn nói những thứ có phần điên rồ và không tưởng nhưng chính những buổi nói chuyện như vậy lại có thể kích thích khả năng sáng tạo của chúng ta bởi lẽ sáng tạo là những ý tưởng mới có cảm hứng từ những ý tưởng cũ. Trò chuyện với những người sáng tạo sẽ tạo nên một bầu không khí chung sôi nổi, hăng say, sáng tạo, qua đó mỗi thành viên sẽ học hỏi và lấy cảm hứng từ những người xung quanh để tâm trí có thể sáng tạo theo một cách ngẫu hứng, thoải mái, tự nhiên nhất.

Một điều khác cũng vô cùng quan trọng trong sáng tạo, đó là hãy đọc thật nhiều. Đọc tất cả mọi thể loại, trên bất cứ phương tiện thông tin, sách báo nào. Bởi lẽ chữ viết là một phương thức lưu giữ tri thức, bạn đọc càng nhiều thì sẽ càng có nhiều vốn tri thức trong đầu của mình, qua đó có nhiều cảm hứng và ý tưởng để sáng tạo hơn. Việc đọc thật nhiều cũng giúp chúng ta biết thật rộng, mà biết càng rộng thì sáng tạo càng có cơ sở, nền tảng hơn. Đôi khi một vài thông tin bất ngờ trên tờ giấy báo gói xôi buổi sáng lại đem đến cho ta một ý tưởng sáng tạo nào đó. Hầu hết những người sáng tạo đều có thói quen đọc sách và họ đọc rất nhiều. Văn hóa đọc có thể coi như là một cuộc du lịch, khám phá trong tâm trí, bởi vậy hãy đọc thật nhiều để trở nên sáng tạo hơn nhé.

Phương pháp liên kết các sự vật, ý tưởng là một phương pháp của người Nhật - một dân tộc được xem như là cần cù, chăm chỉ và sáng tạo bậc nhất thế giới. Thực chất, phương pháp này thuộc phạm trù của logic. Chúng ta thường được biết rằng logic thuộc về khả năng não trái còn sáng tạo thuộc phạm vi não phải nhưng điều này không hoàn toàn đúng bởi sáng tạo là liên kết các sự vật, ý tưởng cũ thành một ý tưởng mới, theo Jack Foster - một người vô cùng thành công trong ngành quảng cáo.

Ta có thể lấy ví dụ như này về liên kết các sự vật, ý tưởng:

• Một chiếc bàn chải đánh răng
• Một cây đàn

Hai sự vật tưởng chừng không liên quan gì đến nhau đó nhưng khi liên kết lại, ta sẽ được một chiếc bàn chải đánh răng có thể phát nhạc, rất phù hợp cho những đối tượng trẻ em và các bạn gái tuổi teen.

Trong lịch sử, sự liên kết các sự vật, ý tưởng đã đưa ra nhiều sáng kiến thay đổi nhân loại, đơn cử như liên kết điện thoại di động và máy ảnh, máy nghe nhạc và máy tính và trở thành smart phone mà chúng ta đang sử dụng ngày nay.

Có thể bạn đã biết rằng Albert Einstein nghĩ ra những ý tưởng của mình khi cạo râu, hay Archimedes nghĩ ra lực đẩy của nước khi đi tắm. Ludwig van Beethoven cũng thường sáng tác nhạc trong nhà tắm. Thực vậy, khi chúng ta đi làm những công việc vặt, trong lúc tay chân vẫn hoạt động thì não bộ sẽ thảnh thơi và tích cực suy nghĩ. Tuy nhiên hãy nhớ rằng điều đó chỉ đến với những việc vặt, không đòi hỏi sự tập trung cao. Bởi vậy, nếu bạn muốn tìm ra một ý tưởng sáng tạo, hãy đi làm những công việc vặt như cạo râu, rửa bát, nấu ăn, quét nhà, đạp xe, đi tắm...

Tò mò là một đức tính vô cùng tốt của trẻ em mà người lớn đôi khi lại lấy làm khó chịu. Steve Jobs có câu: "luôn luôn khát khao, luôn luôn dại khờ", và cũng như câu nói ấy, bạn hãy luôn luôn đặt ra những câu hỏi tích cực để có thể thỏa sức sáng tạo hơn nhé. Đó là những câu hỏi kiểu như "vì sao...", "tại sao không...", "nếu...thì...". Những câu hỏi như vậy sẽ định hướng cho tư duy của chúng ta tìm ra bản chất của vấn đề, cũng như đặt ra những giả thiết mới để có thể sáng tạo hơn, có thể "think outside the box". Tuy nhiên, bạn cũng nên tránh những câu hỏi tiêu cực như "nhỡ...thì sao" nhé.

Việc tham dự các sự kiện, hội thảo, khóa học cũng vô cùng có ích cho sự sáng tạo cũng như tìm kiếm các ý tưởng mới. Các sự kiện, hội thảo, khóa học thường có sự tham dự của nhiều người, trong đó có những chuyên gia ở nhiều lĩnh vực khác nhau tùy theo chủ đề của sự kiện, hội thảo, khóa học. Tham dự các sự kiện, hội thảo, khóa học có thể đem đến cho chúng ta nhiều hiểu biết, trải nghiệm, kiến thức, kỹ năng ở nhiều lĩnh vực khác nhau, qua đó làm phong phú thêm vốn sống, tri thức, kỹ năng để chúng ta có thể liên kết chúng lại và đưa ra những ý tưởng sáng tạo mới.

Và cuối cùng, bạn đừng quên ăn uống điều độ, hoạt động thể chất lành mạnh để có một sức khỏe dồi dào nhé. Bởi lẽ chỉ khi cơ thể chúng ta khỏe mạnh, tinh thần sảng khoái, chúng ta mới có cảm hứng để sáng tạo cũng như khi ấy, bộ não của ta mới hoạt động được một cách hiệu quả. Sức khỏe là vốn sống quan trọng nhất, có sức khỏe là có tất cả, bởi vậy hãy chăm sóc sức khỏe của mình cho thật tốt cũng là một phương pháp nền tảng trong top các phương pháp đơn giản để trở nên sáng tạo hơn đó nha.