Sự tích tết Trung thu

Ngày xửa ngày xưa, mọi vật bị bao trùm bởi ánh nắng chói chang của Mặt Trời. Suốt hàng thế kỷ, thế giới không có bóng đêm. Sông ngòi khô cạn, lá xanh khắp nơi đổi màu vàng úa. Muôn loài đói khát vì hạn hán kéo dài và kiệt quệ vì không có giấc ngủ ngon. Trong một ngôi nhà nọ, có một bà mẹ cùng ba đứa con nhỏ cũng đang héo hon, gầy mòn. Bà mẹ nhìn các con mà xót xa trong lòng.

Một ngày kia, bà quyết định đi tìm Thần Mặt Trời. Trước khi đi, bà dặn dò con trai lớn rằng:

- Mẹ phải đi tìm Thần Mặt Trời để xin ông ấy tắt bớt nắng đi. Mọi việc trong nhà mẹ trông cậy vào con. Con hãy chăm sóc các em thay Mẹ nhé.

Bà đi mãi, đi mãi… Đến một ngọn núi, bà kiệt sức ngã quỵ bên đường.Tình cờ có một chú thỏ Trắng chạy ngang qua, thấy bà gặp nạn, Thỏ trắng tìm nước đưa cho bà uống. Bà tỉnh lại tâm sự cho Thỏ trắng biết mọi việc.Thỏ trắng nghe bà kể cũng mủi lòng, thỏ liền dẫn lối cho bà. Bà đi theo thỏ khoảng hai dặm đường là tới Trời. Vừa gặp bà, Thần Mặt Trời quắc mắt lên và quát rằng:

- Hỡi con người nhỏ bé, ngươi cả gan tìm lên tận đây để làm gì?

- Thưa Thần Mặt Trời vĩ đại, tôi đến cầu xin ngài hãy tắt bới nắng đi và ban mưa xuống, để thế gian bớt khô hạn, muôn loài có thể nghỉ ngơi.

- TO GAN! Chẳng phải hàng ngàn năm nay, các người dùng ánh sáng của ta để mưu sinh sao?

- Xin ngài hãy nhìn xuống trần gian...

Thần Mặt Trời vén mây nhìn xuống trần gian, kinh ngạc nhìn thấy sông suối khô cạn, cây cối chết khô, muôn loài kiệt quệ. Ông buồn rầu bảo với bà rằng:

- Ta không thể tắt nắng để bóng đêm tràn ngập thế gian. Bóng đêm ngự trị thì bọn yêu ma sẽ lộng hành. Trừ khi có ai đó chịu hy sinh để trở thành ánh sáng trong đêm tối.

Sau một hồi suy nghĩ, bà quyết định sẽ là người hy sinh. Nhưng bà xin Thần Mặt Trời cho bà thời gian đến ngày rằm tháng Tám để về nhà thu xếp cho các con.

Ở nhà trời bắt đầu đổ mưa… Lộp độp… Chia tay Thần Mặt Trời, bà trở về trong lòng nặng trĩu vì sắp xa các con. Nhưng khi về nhà, nhìn cây cối xanh tốt, các con vui tươi, sự sống đã trở lại, bà cảm thấy lựa chọn của mình đúng đắn.

- Aaaa… Mẹ về, Mẹ về rồi !!!

Bà dẫn con trai lớn ra đồng, chỉ dẫn cách gieo mạ, cấy lúa, trồng rau. Rồi bà chỉ dẫn con gái cách may vá, thuê thùa. Còn bé út, bà ôm vào lòng dặn dò phải biết vâng lời anh chị. Sau khi bà thu xếp xong mọi việc cho các con thì cũng vừa đến ngày rằm tháng Tám.

Cả nhà nướng một mẻ bánh và quây quần bên nhau, bà dặn dò các con:

- Dù mẹ có đi đến phương trời nào, mẹ vẫn dõi theo từng bước trưởng thành của các con. Hãy ghi nhớ lời mẹ con nhé!

Cả nhà ôm nhau thật lâu. Sau đó, theo lời chỉ dẫn của Thần bà đứng trước nhà. Bỗng chốc bà thấy cơ thể mình nhẹ tênh và bay bổng lên không trung. Màn đêm dần bao phủ và ánh sang dịu nhẹ lan tỏa khắp thế gian. Cho đến ngày nay, vầng sang tròn vằng vặc trên cao ấy người ta gọi là Mặt Trăng. Mặt Trăng được kết tinh từ tấm lòng của người mẹ, luôn soi sáng, dẫn lối cho các con thân yêu. Ánh trăng sáng tỏ nhất vào đêm rằm tháng Tám, vì đó là ngày đoàn viên của bốn mẹ con họ. Tương truyền rằng, cứ đến ngày này, ba người con đều làm một mẻ bánh nướng để cả nhà cùng ăn bánh bên nhau. Đến nay người ta gọi ngày “Đoàn viên” ấy là “tết Trung thu”.