Làm anh khó đấy
Phải đâu chyện đùa
Với em gái bé
Phải “người lớn” cơ.

Khi em bé khóc
Anh phải dỗ dành
Nếu em bé ngã
Anh nâng dịu dàng

Mẹ cho quà bánh
Chia em phần hơn
Có đồ chơi đẹp
Cũng nhường em luôn

Làm anh thật khó
Nhưng mà thật vui
Ai yêu em bé
Thì làm được thôi.

Nguồn: SGK Tiếng Việt 2, tập 1, NXB Giáo dục, 2002

Buổi tối như mọi bữa
Bé làm nũng nghiêng đầu:
- Chị ơi, chuyện cổ tích
Kể cho em nghe nào!

... “Xưa có bà già nghèo
Chuyên mò cua bắt ốc
Một hôm bà bắt được
Một con ốc xinh xinh
Vỏ nó biêng biếc xanh
Không giống như ốc khác
Bà thương không muốn bán
Bèn thả vào trong chum
Rồi bà lại đi làm
Đến khi về thấy lạ:
Sân nhà sao sạch quá!
Đàn lợn đã được ăn
Cơm nước nấu tinh tươm
Vườn rau tươi sạch cỏ
Bà già thấy chuyện lạ
Bèn cố ý rình xem
Thì thấy một nàng tiên
Bước ra từ chum nước
Bà già bèn bí mật
Đập vỡ vỏ ốc xanh
Rồi ôm lấy nàng tiên
Không cho chui vào nữa
Hai mẹ con từ đó
Rất là yêu thương nhau...”

Bé nghe nghênh cái đầu
Mắt tròn xoe không chớp
Chị kể xong, bất chợt
Bé kêu lên rất to:
- Ứ ừ, biết rồi cơ
Chị phê bình em đấy!

Nguồn: Định Hải, Hương cốm, NXB Kim Đồng, 1975

Cửa sổ hai nhà cuối phố
Không hiểu vì sao không khép bao giờ.
Đôi bạn ngày xưa học cùng một lớp
Cây bưởi sau nhà ngan ngát hương đưa.

Giấu một chùm hoa sau chiếc khăn tay,
Cô gái ngập ngừng sang nhà hàng xóm,
Bên ấy có người ngày mai ra trận

Họ ngồi im không biết nói năng chi
Mắt chợt tìm nhau rồi lại quay đi,
Nào ai đã một lần dám nói?

Hoa bưởi thơm cho lòng bối rối
Anh không dám xin,
Cô gái chẳng dám trao
Chỉ mùi hương đầm ấm thanh tao
Không dấu được cứ bay dịu nhẹ.

Cô gái như chùm hoa lặng lẽ
Nhờ hương thơm nói hộ tình yêu.
(Anh vô tình anh chẳng biết điều
Tôi đã đến với anh rồi đấy...)

Rồi theo từng hơi thở của anh

Hương thơm ấy thấm sâu vào lồng ngực
Anh lên đường
Hương thơm sẽ theo đi khắp

Họ chia tay
Vẫn chẳng nói điều gì
Mà hương thầm thơm mãi bước người đi.

Bài thơ này đoạt giải nhì cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1969. Bài thơ đã được nhạc sĩ Vũ Hoàng phổ nhạc thành bài hát cùng tên.

Nguồn: Trường Sơn - đường khát vọng, NXB Chính trị quốc gia, 2009

Chiều nay chắc giận em ghê lắm
Anh bực mình triết lý lung tung
Hai đứa ta như trời với đất
Tính tình sao xung khắc vô cùng

Vâng, trời đất chẳng hề thân thiết
Và tính tình có giống nhau đâu
Trời vui buồn ồn ào lộ liễu
Đất trầm tư suy nghĩ trước sau

Anh ơi! Nếu ví được cao xa như thế
Em cũng chẳng là trời đất gì đâu
Nhưng anh có biết không? trời đất
Sẽ chẳng là gì nếu thiếu nhau

Nhưng trời đất dẫu cao xa lồng lộng
Tính vẫn thường bồng bột đổi thay
Khi giận dữ bão nghiêng đất lở
Bão tan rồi trời xanh ngây thơ

Đất khiêm nhường màu xanh lay động
Và thẳm sâu lặng lẽ sinh sôi
Trên mặt đất chính là cuộc sống
Có cần chi biện bạch nhiều lời.

Nếu anh đi với người yêu
Chỉ mong anh nhớ một điều nhỏ thôi
Con đường ta đã dạo chơi
Xin đừng đi với một người khác em

Hàng cây nay đã lớn lên
Vươn cành để lá êm đềm chạm nhau
Hai ta không biết vì đâu
Hai con đường rẽ ra xa nhau hoài

Nếu cùng người mới dạo chơi
Xin anh tránh nẻo đường vui ban đầu.

Cứ ngỡ mình lại yêu
Khi gặp người nồng nhiệt.
Tay đã chạm tay rồi
Chợt nghe lòng cách biệt.

Cứ ngỡ lại sẽ yêu
Khi gặp người uyên bác.
Nhưng khi trò chuyện rồi
Lại e người khinh bạc.

Hay là yêu một chút
Cho đỡ buồn rồi thôi.
Hay cưới xin nghiêm túc
Đỡ đần nhau suốt đời.

Nghĩ ngược rồi nghĩ xuôi,
Vẫn một mình cơ cực.
Hoá ra lòng chưa nguôi,
Một tình yêu đích thực.

Làm sao tìm lại được
Ánh mắt nhìn vẹn nguyên ?
Và tháng ngày qua vội,
Và tháng ngày không yên.

Óng như tia nắng
Thon như ngón tay
Chỉ làm không nói
Miệt mài vá may

Bao mảnh vải rời
Đã thành bền chắc
Bước đi mải miết
Làm nên đường dài

Vóc dáng mảnh mai
Che mùa giá rét
Vải trăm màu sắc
Kim may cho người

Riêng mình áo trắng
Trắng tinh suốt đời

Nguồn: Con muốn mặc áo đỏ đi chơi (thơ), Phan Thị Thanh Nhàn, NXB Kim Đồng, 2016

Chú công an biên phòng
Rạp mình trên lưng ngựa
Ngựa phi nhanh như bay
Cả cánh rừng nổi gió

Ngựa phăm phăm bốn vó
Như băm xuống mặt đường
Mặc sớm rừng mù sương
Mặc đêm đông giá buốt

Chân ngựa như sắt thép
Luôn săn đuổi quân thù
Vó ngựa như có mắt
Chẳng vấp ngã bao giờ

Xong công việc trở về
Ngựa bước đi thong thả
Chú công an đi bên
Tay vỗ về lưng ngựa

Chúng em trong bản nhỏ
Phơi thật nhiều cỏ thơm
Để mùa đông đem tặng
Ngựa biên phòng yêu thương...

Nguồn:
1. Con muốn mặc áo đỏ đi chơi (thơ), Phan Thị Thanh Nhàn, NXB Kim Đồng, 2016
2. SGK Văn 5 (tập 2), NXB Giáo dục, 1989

Con ơi!
Con sẽ gặp trên đường nhiều người ăn xin
Con sẽ thấy trên đường nhiều người khốn khó
Mẹ con mình không hề giàu có
Nhưng cũng là đủ ăn

Con hãy theo thứ tự ưu tiên
Trước hết là những người ruột thịt
Hãy từ thiện ngay trong gia đình
Cố gắng góp chút gì sao để không còn ai đói rét

Với người qua đường, con ơi, chút ít
Con hãy sẻ chia lòng thảo thơm
Mai đây khi mẹ không còn
Con chỉ gặp những tấm lòng thơm thảo.

Nguồn: Con muốn mặc áo đỏ đi chơi (thơ), Phan Thị Thanh Nhàn, NXB Kim Đồng, 2016

Cả nhà đều đã ngủ
Có tiếng thở đều đều
Đồng hồ kêu tích tắc
Ôi sao mà thân yêu

Thầy dù hay mắng mỏ
Mẹ dù hơi lắm điều
Lòng mình xa xót lắm
Thương hai người bao nhiêu

Một bầy con nhỏ dại
Mái dột, vách nhà xiêu
Ăn như tằm ăn dỗi
Nghịch như là quỷ yêu

Sao mà không đánh mắng
Sao mà không lắm điều?

Nguồn: Con muốn mặc áo đỏ đi chơi (thơ), Phan Thị Thanh Nhàn, NXB Kim Đồng, 2016